Συγχώνευση (φωνητική)

Στη φωνητική και την ιστορική γλωσσολογία, συγχώνευση ή σύμφυση είναι μια φθογγική μεταβολή όπου δύο ή περισσότερα τεμάχια με διακριτικά χαρακτηριστικά συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο τεμάχιο. Αυτό μπορεί να συμβεί τόσο σε σύμφωνα όσο και σε φωνήεντα . Μια λέξη όπως το educate στα Αγγλικά μπορεί να εμφανίζει συγχώνευση, π.χ. [/ɛdjʊkeɪt/] ή [/ˈɛdʒʊkeɪt/] . Συγχώνευση μεταξύ δύο τμημάτων μπορεί επίσης να συμβεί μεταξύ των ορίων των λέξεων, όπως για παράδειγμα η φράση got ya προφέρεται ως gotcha [/ɡɒtʃə/] . Οι περισσότερες περιπτώσεις συγχώνευσης οδηγούν σε αλλοφωνική παραλλαγή, αν και ορισμένες ακολουθίες τεμαχίων μπορεί να οδηγήσουν σε εντελώς διαφορετικά φωνήματα .

Μια κοινή μορφή συγχώνευσης μπορεί να βρεθεί στην δημιουργία ρινικών φωνηέντων, τα οποία συχνά γίνονται φωνημικά όταν χάνονται τα ληκτικά ρινικά σύμφωνα από μια γλώσσα· αυτό συνέβη στα γαλλικά και τα πορτογαλικά. Συγκρίνετε τις γαλλικές λέξεις un vin blanc [[œ̃ vɛ̃ blɑ̃]] «ένα λευκό κρασί» με τις αγγλικές συγγενείς τους, one, wine, blank, που διατηρούν το n.

Συχνά, ο ήχος που προκύπτει έχει τον τόπο άρθρωσης ενός από τους αρχικούς φθόγγους και τον τρόπο άρθρωσης του άλλου, όπως στα Μαλαισιανά.

Η σύμφυση φωνηέντων είναι ιδιαίτερα συχνή. Το φωνήεν που προκύπτει είναι συχνά μακρόχρονο και μπορεί να βρίσκεται μεταξύ των δύο αρχικών φωνηέντων στο φωνηεντικό χώρο, όπως στα [[ai]] → [[eː]] → [[e]] και [[au]] → [[oː]] → [[o]] της Γαλλικής (συγκρίνετε με τα αγγλικά day [[deɪ]] και law [[lɔː]] ), στα Χίντι (με [[ɛː], [ɔː]] ), και σε ορισμένες ποικιλίες Aραβικών. Μπορεί επίσης να συνδυαστούν τα διακριτικά χαρακτηριστικά των φωνηέντων, όπως στο [[ui]] → [[yː]] → [[y]] και [[oi]] → [[øː]] → [[ø]] .

Η αντέκταση μπορεί να θεωρηθεί ακραία μορφή συγχώνευσης.

Παραδείγματα

Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες

Αγγλικά

Ιστορικά, τα φατνιακά κλειστά και τα τριβόμενα έχουν συγχωνευθεί με το [/j/] σε μια διαδικασία που αναφέρεται ως σύμφυση του yod . Λέξεις όπως οι nature και omission είχαν τέτοια συμφωνικά συμπλέγματα, και προφέρονταν [/naːˈtiu̯r/] και [/ɔˈmisjən/] . Λέξεις που λήγουν στα λατινικής προέλευσης επιθήματα -tion και -sion, όπως οι fiction και mission, είναι περιπτώσεις που παρουσιάζουν αυτού του είδους τη σύμφυση.

Ωστόσο, αυτή η φθογγική αλλαγή δεν είχε ομοιόμορφη κατανομή. Λέξεις όπως η module μπορούν να πραγματωθούν είτε ως [/ˈmɒdjuːl/] είτε ως [/ˈmɒdʒuːl/]. Λέξεις που δεν υπέστησαν γενικευμένα την σύμφυση του yod, πραγματώνονται πάντα ως δύο τεμάχια σε προφορές όπως η Πρότυπη Προφορά . Οι περισσότερες άλλες διάλεκτοι τις προφέρουν ως ένα τεμάχιο, ωστόσο, όπως τα αμερικανικά αγγλικά .

Ούτε οι λέξεις με κύριο δυναμικό τονισμό σε συλλαβή με τέτοιο σύμπλεγμα δεν υπέστησαν σύμφυση. Στα παραδείγματα περιλαμβάνονται οι λέξεις tune [/tjuːn/] και assume [/əˈsjuːm/] . Ορισμένες διάλεκτοι εμφανίζουν σύμφυση σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου ορισμένες συμφύουν μόνο τα [/tj/] και [/dj/], ενώ άλλες συμφύουν και τα [/sj/] και [/zj/] . Στη Γενική Αμερικάνικη Προφορά, το [/j/] αποβάλλεται πλήρως όταν προηγούνται φατνιακά σύμφωνα, σε μια διαδικασία που ονομάζεται αποβολή του yod. Τα προηγούμενα παραδείγματα καταλήγουν να προφέρονται ως [/tuːn/] και [/əˈsuːm/] . Λέξεις που έχουν ήδη υποστεί σύμφυση δεν επηρεάζονται από αυτό.

Τα Αυστραλιανά Αγγλικά επιδεικνύουν τη σύμφυση του yod σε ακραίο βαθμό, ακόμη και όταν το σύμπλεγμα είναι σε τονισμένη συλλαβή, αν και υπάρχει μία κάποια κοινωνιολεκτική παραλλαγή. Σε προφορές με πλήρη σύμφυση του yod, οι λέξεις tune και assume προφέρονται [/tʃuːn/] και [/əˈʃuːm/] . Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ομοηχία μεταξύ λέξεων προηγουμένως διακριτών, όπως οι dune και June, που προφέρονται και οι δύο [/d͡ʒuːn/] .

Ρομανικές γλώσσες

Οι περισσότερες ρομανικές γλώσσες έχουν ήδη συγχωνεύσει ακολουθίες συμφώνων πριν από το [/j/] . Ακολουθίες κλειστών που βρίσκονταν πριν από το [/j/] τράπηκαν τις περισσότερες φορές σε προστριβόμενα, συχνά αποτελώντας ενδιάμεσα στάδια για άλλους τρόπους άρθρωσης. Τα αντηχητικά σύμφωνα σε μια τέτοια ακολουθία (εκτός από τα διχειλικά) κυρίως ουρανώθηκαν .

Ελληνικά

  Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της Αρχαίας Ελληνικής από την Πρωτοελληνική, τα χειλοϋπερωικά [[kʷ]], [[kʷʰ]] και [[ɡʷ]] έγιναν [[p]], [[pʰ]] και [[b]] . Παρόλο που τα χειλοϋπερωικά ήταν ήδη ένα ενιαίο σύμφωνο, είχαν δύο σημεία άρθρωσης, μια υπερωική άρθρωση και μια δευτερεύουσα στρογγύλωση των χειλιών ( [[ʷ]] ). Ωστόσο, η εξέλιξη των χειλοϋπερωικών ποικίλλει από διάλεκτο σε διάλεκτο και σε κάποιες μπορεί να έχουν γίνει οδοντικά. Ένα παράδειγμα είναι η λέξη βοῦς από την πρωτοελληνική *gʷous .

Χάρη σε φωνηεντική σύμφυση, κατά τη μετάβαση από τα Αρχαία Ελληνικά στην Ελληνιστική Κοινή, συγχωνεύτηκαν πολλές δίφθογγοι, ειδικά όσες περιλάμβαναν το [/i̯/], π.χ. [/ai̯/] > [/e/] ; [/aːi̯/] > [/a/] ; [/ɛːi̯/] και [/oi̯/] > [/i/] και [/ɔːi̯/] > [/o/] .

Κέλτικες γλώσσες

Αρκετά συμφωνικά συμπλέγματα στην Πρωτοκελτική υποβλήθηκαν σε συγχώνευση, με πιο εμφανή την συγχώνευση του /*ɡ/ με το ακόλουθο σύμφωνο, όταν βρισκόταν στη συλλαβική έξοδο. Παραδείγματα αποτελούν το *ougros που τράπηκε σε úar και το *maglos σε mál στην Παλαιά Ιρλανδική.

Βόρειες Γερμανικές γλώσσες

Στα Νορβηγικά και τα Σουηδικά, αυτή η διαδικασία συμβαίνει κάθε φορά που το φώνημα [/ɾ/] ακολουθείται από ένα φατνιακό σύμφωνο. Η άρθρωση της συγχωνευμένου τεμαχίου που προκύπτει είναι ανακεκαμμένη. Παραδείγματα αποτελούν το νορβηγικό bart [[bɑʈ]] και το σουηδικό nord [[nuːɖ]] . Αυτό συμβαίνει ακόμη και μεταξύ των ορίων των λέξεων, όπως στην πρόταση " går det bra? " που γίνεται [/ɡoː‿ɖə brɑː/] .

Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται για όσο υπάρχουν φατνιακά σύμφωνα, αν και όταν ξεπερνούν τα τέσσερα, οι ομιλητές προσπαθούν συνήθως να την σταματήσουν ή να την συντομεύσουν, συνήθως αντικαθιστώντας το [/ʂ/] με [/s/] ή διαγράφοντας το [/d/] . Ένα ακραίο παράδειγμα είναι η λέξη ordensstraff [/ɔ.ɗɳ̩ʂ.ʂʈɽɑfː/], με έξι ανακεκαμμένα σύμφωνα στη σειρά.

Στην καθομιλουμένη Νορβηγική, η ακολουθία /rt/ μπορεί να συγχωνευθεί ακόμη και με μη φατνιακά φωνήματα, αλλάζοντας τον τόπο άρθρωσής τους σε ανακεκαμμένα, ακόμα κι αν το /r/ κανονικά δεν θα την προκαλούσε. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα sterkt [/stæɾkt/] [[stæʈː]], skarpt [/skɑɾpt/] [[skɑʈː]], verktøy [/ʋæɾk.tœʏ̯/] [[ʋæʈ.ʈœʏ̯]] και varmt [/ʋɑɾmt/] [[ʋɑɳʈ]] Αυτή η διαδικασία δεν εμφανίζεται μεταξύ των ορίων των λέξεων, π.χ. sterk tann προφέρεται [/stæɾk tɑnː/] και όχι [*/stæ‿ʈɒnː/]

Σε διαλέκτους όπου το [/r/] έχει σταφυλικό τόπο άρθρωσης, αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα πάντα σε ιδιόλεκτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, το [/rɑːrt/] μπορεί να πραγματωθεί ως [[ʁɑːʁt]] ή [[ʁɑːʈ]] . Αυτό μπορεί να εμφανιστεί σε περιοχές όπου το /r/ έχει τραπεί πρόσφατα σε σταφυλικό.

Αυστρονησιακές γλώσσες

Μαλαισιανά

Στα Μαλαισιανά, το τελικό σύμφωνο του προθέματος [/məN-/] (όπου το N συμβολίζει ένα ρινικό σύμφωνο χωρίς προκαθορισμένο τόπο άρθρωσης ) συγχωνεύεται με το άηχο κλειστό στην αρχή της ρίζας στην οποία επισυνάπτεται. Ο φθόγγος που προκύπτει είναι ρινικός που και έχει τον τόπο άρθρωσης του αρχικού συμφώνου της ρίζας. Για παράδειγμα:

• [/məN + potoŋ/] γίνεται [/məmotoŋ/] 'cut' (τα [[p]] και [[m]] προφέρονται με τα χείλη)
• [/məN + tulis/] γίνεται [/mənulis/] 'write' (τα [[t]] και [[n]] προφέρονται με την άκρη της γλώσσας)
• [/məN + kira/] γίνεται [/məŋira/] 'guess' (τα [[k]] and [[ŋ]] προφέρονται με το πίσω μέρος της γλώσσας)

Ιαπωνικά

Η σύμφυση φωνηέντων εμφανίζεται στα ιαπωνικά της επαρχίας Owari . Οι δίφθογγοι [/ai/] και [/ae/] τρέπονται σε [[æː]], οι [/oi/] και [/oe/] σε [[øː]] και [/ui/] σε [[yː]] . Π.χ.来年[/raineN/] > [[ræ:nen]] ,鯉[/koi/] > [[køː]] ,熱い[/atsui/] > [[atsyː~atɕːyː]]. Οι νεότεροι ομιλητές ενδέχεται να εναλλάσσουν μεταξύ των Κοινών Ιαπωνικών διφθόγγων και των διαλεκτικών μονόφθογγων.

Bιβλιογραφικές αναφορές

 1. t Solhaug, Tor H. (2010) Retroflexion in NorwegianO. University of Troms. Retrieved 2019-10-12

2. t Johnson, Sverre S. (2012) A diachronic account of phonological unnaturainess*Q,

University of Oslo. Cambridge University Press. doi:10.1017/S0952675712000243@.

Retrieved 2019-10-12

3. Tt Laura Benua, July 1995, Identity Effects in Morphological TruncationO. Retrieved

2009-05-03

4. t Youngberg, Connor. (2013) Vocalic Coalescence in Owari japaneseQ SOAS Working

Papers in Linguistics, vol. 16.

Πηγές

• CCrowley, Terry. (1997) An Introduction to Historical Linguistics. 3rd edition. Oxford University Press.