Σέρεν Σέρενσεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σέρεν Σέρενσεν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Søren Peter Lauritz Sørensen (Δανικά)
Γέννηση9  Ιανουαρίου 1868[1][2][3]
Havrebjerg
Θάνατος12  Φεβρουαρίου 1939[2][4][5]
Κοπεγχάγη
ΥπηκοότηταΔανία
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης
ΤέκναArthur Arnholtz
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςβιοχημεία
Ιδιότηταχημικός
Διδακτορικός καθηγητήςSophus Mads Jørgensen

Ο Σέρεν Πίντερ Λάουριτς Σέρενσεν, ή αλλιώς Σέρεν Σέρενσεν (9 Ιανουαρίου 1868 – 12 Φεβρουαρίου 1939)[6], ήταν Δανός χημικός που έγινε γνωστός για τις έρευνές του στα αμινοξέα, τις πρωτεΐνες και τα ένζυμα, και συχνά αναφέρεται ως ο «πατέρας του pH» για την εισαγωγή της έννοιας του pH, μιας κλίμακας για τη μέτρηση της οξύτητας και της αλκαλικότητας υδατικών διαλυμάτων.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Havrebjerg της Δανίας το 1868 και ήταν γιος ενός αγρότη. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης σε ηλικία 18 ετών. Ήθελε να κάνει καριέρα στην ιατρική, αλλά υπό την επιρροή του χημικού Sophus Mads Jørgensen αποφάσισε να ασχοληθεί με τη χημεία.[7]

Ενώ σπούδαζε για το διδακτορικό του εργάστηκε ως βοηθός στη χημεία στο εργαστήριο του Πολυτεχνείου της Δανίας, βοήθησε σε γεωλογική έρευνα της Δανίας και επίσης εργάστηκε ως σύμβουλος στο Ναυπηγείο του Βασιλικού Ναυτικού.[7]

Παντρεύτηκε δύο φορές και η δεύτερη σύζυγός του ήταν η Margrethe Høyrup Sørensen, με την οποία συνεργάστηκε μαζί του στις σπουδές του.[7]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το επιστημονικό του έργο αναφέρεται στην θεωρία των ιόντων και στην ανάπτυξη των αναλυτικών τεχνικών της οξυμετρίας και της αλκαλιμετρίας.

Από το 1901 έως το 1938, ο Σέρενσεν ήταν επικεφαλής του διάσημου Εργαστηρίου Carlsberg στην Κοπεγχάγη.[8] Ενώ εργαζόταν στο Εργαστήριο Carlsberg μελέτησε την επίδραση της συγκέντρωσης ιόντων στις πρωτεΐνες[9] και, επειδή η συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου ήταν ιδιαίτερα σημαντική, εισήγαγε την κλίμακα pH ως μια απλή τεχνική μέτρησης της οξύτητας, το 1909.[10]

Το άρθρο στο οποίο εισήγαγε -πρώτος- την κλίμακα (χρησιμοποιώντας τη σημειογραφία ) δημοσιεύτηκε στα γαλλικά και στα δανικά, καθώς και στα γερμανικά[11] και περιέγραψε δύο μεθόδους για τη μέτρηση της οξύτητας που ο Σέρενσεν και οι φοιτητές του είχαν τελειοποιήσει.[12] Η πρώτη μέθοδος βασιζόταν σε ηλεκτρόδια, ενώ η δεύτερη μέθοδος αφορούσε στη σύγκριση των χρωμάτων των δειγμάτων και ενός προεπιλεγμένου συνόλου δεικτών (Sørensen, 1909).

Από σελ. 134: «Die Größe der Wasserstoffionenkonzentration … und die Bezeichnung für den numerischen Wert des Exponent dieser Potenz benütze." (Το μέγεθος της συγκέντρωσης ιόντων υδρογόνου εκφράζεται ανάλογα με τον συντελεστή κανονικότητας του σχετικού διαλύματος, με βάση τα ιόντα υδρογόνου, και αυτός ο παράγοντας αποτυπώνεται με τη μορφή αρνητικής δύναμης του 10. Παρεμπιπτόντως, θέλω να επισημάνω εδώ ότι χρησιμοποιώ το όνομα "εκθέτης ιόντων υδρογόνου" και τη σημειογραφία για την αριθμητική τιμή του εκθέτη αυτής της δύναμης)
Από τις σελ. 159–160: "Für die Zahl p schlage ich den Namen "Wasserstoffioneexponent" … Normalitätsfaktors der Lösung verstanden." (Για τον αριθμό p προτείνω το όνομα "εκθέτης ιόντων υδρογόνου" και τη σημειογραφία . Με τον εκθέτη ιόντων υδρογόνου () ενός διαλύματος νοείται έτσι ο κοινός (Briggs) λογάριθμος της αμοιβαίας τιμής του συντελεστή κανονικότητας του διαλύματος με βάση τα ιόντα υδρογόνου, και αυτός ο παράγοντας γράφεται με τη μορφή αρνητικής δύναμης του 10).
Από σελ. 144: "Es gibt noch zwei Verfahrungsweisen, … bzw. die colorimetrische Methode genannt." (Υπάρχουν ακόμη δύο διαδικασίες με τις οποίες μπορεί να προσδιοριστεί η συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου ή υδροξυλίου ενός διαλύματος· συγκεκριμένα, η μέτρηση και ο προσδιορισμός της αλυσίδας αερίων μέσω δεικτών, που ονομάζεται επίσης ηλεκτρομετρική ή χρωματομετρική μέθοδος).
Στις σελ. 145–146, ο Σέρενσεν περιέγραψε τις ηλεκτρομετρικές και χρωματομετρικές μεθόδους:
Από σελ. 145: «Μέθοδος ηλεκτρομετρικής μήτρας. Wird eine mit Platin-schwarz bedeckte Platinplatte in eine wäßerige … von der Wasserstoffionenkonzentration der Lösung abhängt. )" (Η ηλεκτρομετρική μέθοδος. Εάν μια πλάκα λευκόχρυσου που είναι καλυμμένη με μαύρη πλατίνα βυθιστεί σε ένα υδατικό –όξινο, ουδέτερο ή αλκαλικό– διάλυμα και εάν το διάλυμα είναι κορεσμένο με υδρογόνο, τότε βρίσκουμε, μεταξύ της πλάκας λευκόχρυσου και του διαλύματος, μια διαφορά τάσης της οποίας το μέγεθος εξαρτάται στη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου του διαλύματος σύμφωνα με νόμο.[13]
Από σελ. 145: «Die colorimetrische Methode. Der Umschlag des Indicators bei einer gewöhnlichen Titrierung bedeutet ja, wie bekannt, daß die Konzentration der Wasserstoffionen der vorliegenden Lösung eine gewisse Größe von der einen oder der anderen Seite her errei." (Η χρωματομετρική μέθοδος. Η ξαφνική αλλαγή του δείκτη κατά τη διάρκεια μιας τυπικής ογκομέτρησης σημαίνει, όπως είναι γνωστό, ότι η συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου στο διάλυμα έχει φθάσει ή υπερβεί – από τη μία ή την άλλη κατεύθυνση – ένα συγκεκριμένο μέγεθος)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6w797rg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. www.spls-slaegten.dk/SPL-Soerensen.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 10664298h.
  5. «Dansk Biografisk Lexikon». (Δανικά) Dansk Biografisk Leksikon. S.P.L._Sørensen.
  6. Σαν Σήμερα .gr. «Σέρεν Σέρενσεν». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2023. 
  7. 7,0 7,1 7,2 «Who was the groundbreaking scientist behind the pH scale?» (στα αγγλικά). The Independent. 2018-05-28. https://www.independent.co.uk/news/science/spl-sorensen-ph-scale-inventor-denmark-scientist-chemistry-a8373386.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-29. 
  8. «Sørensen, Søren Peter Lauritz (1868-1939)». 100 Distinguished European Chemists. European Association for Chemical and Molecular Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2011. 
  9. «Søren Sørenson». Science History Institute. Ιουνίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2018. 
  10. Alberty, Robert· Silbey, Robert (1996). Physical Chemistry (second έκδοση). John Wiley & Sons, Inc. σελ. 244. ISBN 978-0-471-10428-5. 
  11. Sörensen, S. P. L. (1909). «Enzymstudien. II. Mitteilung. Über die Messung und die Bedeutung der Wasserstoffionenkoncentration bei enzymatischen Prozessen [Enzyme studies. 2nd Report. On the measurement and the importance of hydrogen ion concentration during enzymatic processes]» (στα γερμανικά). Biochemische Zeitschrift 21: 131–304. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=inu.30000091476832;view=1up;seq=141. 
  12. Nielsen, Anita Kildebæk (2001). «S.P.L. Sørensen» (στα Δανικά). Biokemisk forening. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2007. 
  13. Nernst, W (1889). «Die elektromotorische Wirksamkeit der Ionen [The electromotive activity of ions]». Zeitschrift für physikalische Chemie 4 (2): 129–181. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112072639344;view=1up;seq=147. Ανακτήθηκε στις 19 March 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]