Πρωτόκολλα της Ζυρίχης
Τα Πρωτόκολλα της Ζυρίχης είναι δύο διμερή πρωτόκολλα που υπεγράφησαν από τις κυβερνήσεις της Αρμενίας και της Τουρκίας το 2009. Στόχος των πρωτοκόλλων ήταν η ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο χωρών.[1] Τελικά όμως η συμφωνία αποδείχθηκε αναποτελεσματική. Για την υπογραφή της μεσολάβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Γαλλία.[2]
Στις 10 Οκτωβρίου 2009, οι υπουργοί εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου (Τουρκία) και Εντουάρντ Ναλμπαντιάν (Αρμενία) συναντήθηκαν στην Ζυρίχη όπου υπέγραψαν τα δύο πρωτόκολλα της Ζυρίχης. Στην τελετή υπογραφής ήταν επίσης παρόντες η υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Χαβιέ Σολάνα, ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών Μπερνάρ Κουσνέρ και ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ.[3]
Για να ισχύσουν, τα Πρωτόκολλα έπρεπε να επικυρωθούν από τα κοινοβούλια των δύο χωρών. Σε μια προσπάθεια να προχωρήσουν οι συζητήσεις, ορισμένα προβλήματα δεν αναφέρονται στα πρωτόκολλα (π.χ. η αρμενοαζερική σύγκρουση για τον έλεγχο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ). Επίσης δεν υπήρχε προθεσμία για την επικύρωση των εγγράφων.[4]
Τα πρωτόκολλα επικρίθηκαν έντονα και από τις δύο χώρες. Μερικοί Αρμένιοι κατηγόρησαν την κυβέρνηση τους για ξεπούλημα της χώρας, ενώ μερικοί Τούρκοι αναστατώθηκαν από το γεγονός ότι τα πρωτόκολλα δεν αναφέρονταν καθόλου στο ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.[4] Έτσι, τα πρωτόκολλα έχουν ξεχαστεί από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών, ενώ καμία από τις δύο υπογράφουσες χώρες δεν έχουν επικυρώσει τα πρωτόκολλα.
Τον Φεβρουάριο του 2015, η αρμενική πλευρά υπό τον πρόεδρο Σαρκισιάν ανακάλεσε την ισχύ των πρωτοκόλλων, ισχυριζόμενος την έλλειψη πολιτικής θέλησης από την Άγκυρα.[2][5] Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2017, ισχυριζόμενος την έλλειψη οποιασδήποτε θετικής προόδου όσον αφορά την εφαρμογή των πρωτοκόλλων, η Αρμενία υποσχέθηκε να ακυρώσει την νομική ισχύ των πρωτοκόλλων,[6] κάτι το οποίο έπραξε στις 1 Μαρτίου 2018.[7]
Παρόλο που τα πρωτόκολλα δεν κατάφεραν να εξομαλύνουν τις αρμενοτουρκικές σχέσεις, μερικοί αναλυτές υποστιρίζουν ότι τα πρωτόκολλα της Ζυρίχης μπορούν ακόμη να βοηθήσουν στην συνέχιση της διαδικασίας της εξομάλυνσης των αρμενοτουρκικών σχέσεων.[4]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Turkey, Armenia sign deal on normalising relations». The Sofia Echo. 10 Οκτωβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ 2,0 2,1 Armenian president creates coalition with anti-Turkish party - Al Arabiya English
- ↑ Clinton to Attend Protocols Ceremony in Zurich Asbarez.com
- ↑ 4,0 4,1 4,2 David Phillips· Amb. Michael Lemmon· Thomas de Waal. «Diplomatic History: The Turkey-Armenia Protocols». Carnegie Endowment for International Peace.
- ↑ Armenia Recalls the Zurich Protocols The Jamestown Foundation
- ↑ Ayla Jean Yackley (21 Δεκεμβρίου 2017). «Armenia, Turkey Trade Blame After Yerevan Abandons Protocols». Eurasianet.org.
- ↑ Armenia Annuls Normalization Protocols With Turkey NYT, 1 Ma018