Πιλοκαρπίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πιλοκαρπίνη
Ονομασία IUPAC
(3S,4R)-3-Ethyl-4-((1-methyl-1H-imidazol-5-yl)methyl)dihydrofuran-2(3H)-one
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςIsopto Carpine, Salagen, άλλες
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa608039
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
  • AU: B3
  • US: C (Δεν έχει αποκλειστεί ο κίνδυνος)
Οδοί
χορήγησης
Τοπικές σταγόνες, από το στόμα
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
Βιολογικός χρόνος ημιζωής0,76 ώρες (5 mg), 1,35 ώρες (10 mg)[1]
Απέκκρισηούρα
Κωδικοί
Αριθμός CAS92-13-7 YesY
54-71-7 (hydrochloride)
Κωδικός ATCN07AX01 S01EB01
PubChemCID 5910
IUPHAR/BPS305
DrugBankDB01085 YesY
ChemSpider5699 YesY
UNII01MI4Q9DI3 YesY
KEGGD00525 YesY
ChEBICHEBI:8207 YesY
ChEMBLCHEMBL550 YesY
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC11H16N2O2
Μοριακή μάζα208,26 g·mol−1
  (verify)

Η πιλοκαρπίνη είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη μείωση της πίεσης στο εσωτερικό των ματιών και τη θεραπεία της ξηροστομίας.[2] Ως οφθαλμικές σταγόνες χρησιμοποιείται για τη διαχείριση γλαυκώματος κλεισίματος γωνίας έως ότου μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική επέμβαση, την οφθαλμική υπέρταση, το πρωτογενές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας και για να προκαλέσει συστολή της κόρης μετά τη διαστολή του.[3][4] Ωστόσο, λόγω των παρενεργειών του, δεν χρησιμοποιείται πλέον συνήθως στη μακροπρόθεσμη διαχείριση.[5] Η έναρξη των επιδράσεων με τις σταγόνες είναι συνήθως εντός μίας ώρας και διαρκεί έως και μια ημέρα.[6] Από το στόμα χρησιμοποιείται για ξηροστομία ως αποτέλεσμα του συνδρόμου Sjögren ή της ακτινοθεραπείας.[7]

Συχνές παρενέργειες των οφθαλμικών σταγόνων περιλαμβάνουν ερεθισμό του οφθαλμού, αυξημένη δακρύρροια, πονοκέφαλο και θολή όραση.[6] Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν αλλεργικές αντιδράσεις και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Η χρήση γενικά δεν συνιστάται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.[8] Η πιλοκαρπίνη είναι στην οικογένεια των χολινεργικών φαρμάκων.[9] Λειτουργεί ενεργοποιώντας χολινεργικούς υποδοχείς μουσκαρινικού τύπου που προκαλούν το άνοιγμα του δισκοειδούς πλέγματος και την αποστράγγιση του υδάτωδους υγρού από το μάτι.

Η πιλοκαρπίνη απομονώθηκε το 1874 από τους Hardy και Gerrard και έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του γλαυκώματος για περισσότερα από 100 χρόνια.[10][11][12] Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των βασικών φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.[13] Παρασκευάστηκε αρχικά από το φυτό της Νότιας Αμερικής Pilocarpus.

Ιατρικές χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πιλοκαρπίνη διεγείρει την έκκριση μεγάλων ποσοτήτων σάλιου και ιδρώτα.[14] Χρησιμοποιείται για την πρόληψη ή τη θεραπεία της ξηροστομίας, ιδιαίτερα στο σύνδρομο Sjögren, αλλά και ως παρενέργεια της ακτινοθεραπείας για καρκίνο κεφαλής και λαιμού.[15]

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στη διαφοροποίηση του συνδρόμου Adie από άλλες αιτίες άνισου μεγέθους κορών.[16][17] 

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία μιας μορφής ξηροφθαλμίας που ονομάζεται υδατικό έλλειμμα ξηροφθαλμίας (ADDE)[18]

Η πιλοκαρπίνη χρησιμοποιείται μερικές φορές αμέσως πριν από ορισμένους τύπους μοσχευμάτων κερατοειδούς και χειρουργικής επέμβασης καταρράκτη.[19][20] Στην οφθαλμολογία, η πιλοκαρπίνη χρησιμοποιείται επίσης για τη μείωση της συμπτωματικής λάμψης τη νύχτα από τα φώτα όταν στον ασθενή έχει γίνει εμφύτευση ενδοφθάλμιων φακών. Η πιλοκαρπίνη αποδεικνύεται εξίσου αποτελεσματική με την απρακλονιδίνη στην πρόληψη των ενδοφθάλμιων αιχμών της πίεσης μετά από εκτομή του δοκιδώδους σώματος με λέιζερ.[21]

Η πιλοκαρπίνη χρησιμοποιείται για τη διέγερση των ιδρωτοποιών αδένων σε μια δοκιμή ιδρώτα για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χλωρίου και νατρίου που εκκρίνεται στον ιδρώτα. Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της κυστικής ίνωσης.[22]

Παρενέργειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χρήση πιλοκαρπίνης μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά ανεπιθύμητων ενεργειών, οι περισσότερες από τις οποίες σχετίζονται με τη μη επιλεκτική της δράση ως αγωνιστής μουσκαρινικού υποδοχέα. Η πιλοκαρπίνη είναι γνωστό ότι προκαλεί υπερβολική σιελόρροια, εφίδρωση, έκκριση βρογχικής βλέννας, βρογχόσπασμο, βραδυκαρδία, αγγειοδιαστολή και διάρροια. Οι οφθαλμικές σταγόνες μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο στα φρύδια και η χρόνια χρήση σε μύση.

Μηχανισμός δράσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πιλοκαρπίνη είναι ένα φάρμακο που δρα ως αγωνιστής μουσκαρινικού υποδοχέα. Δρα σε ένα υπότυπο του μουσκαρινικού υποδοχέα (Μ3) που βρίσκεται στον σφιγκτήρα μυ της ίριδας, προκαλώντας το μυ να συσπαστεί - με αποτέλεσμα τη συστολή της κόρης (μύση). Η πιλοκαρπίνη δρα επίσης στον ακτινωτό μυ και τον προκαλεί να συρρικνωθεί. Όταν συρρικνωθεί ο ακτινωτός μυς, ανοίγει το δοκιδωτό πλέγμα μέσω αυξημένης τάσης στο σκληρό. Αυτή η δράση διευκολύνει την ταχύτητα με την οποία το υδατικό υγρό φεύγει από το μάτι για μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Παραδόξως, όταν η πιλοκαρπίνη προκαλεί αυτή τη συστολή των μυών (γνωστή ως προσαρμοστικός σπασμός ) προκαλεί πάχυνση του φακού του ματιού και κίνηση προς τα εμπρός μέσα στο μάτι. Αυτή η κίνηση αναγκάζει την ίριδα (που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον φακό) να κινείται επίσης προς τα εμπρός, μειώνοντας τη γωνία του πρόσθιου θαλάμου. Η μείωση της γωνίας του πρόσθιου θαλάμου αυξάνει τον κίνδυνο αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης.[23]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Double-blind randomized, placebo-controlled study of pilocarpine to salvage salivary gland function during radiotherapy of patients with head and neck cancer». Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontics 98 (1): 45–52. July 2004. doi:10.1016/j.tripleo.2004.04.009. PMID 15243470. 
  2. Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2019 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2018. σελ. 224. ISBN 9781284167542. 
  3. WHO Model Formulary 2008. World Health Organization. 2009. σελ. 439. ISBN 9789241547659. 
  4. «Glaucoma and ocular hypertension. NICE guideline 81». National Institute for Health and Care Excellence. Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. Ocular hypertension... alternative options include carbonic anhydrase inhibitors such as brinzolamide or dorzolamide, a topical sympathomimetic such as apraclonidine or brimonidine tartrate, or a topical miotic such as pilocarpine, given either as monotherapy or as combination therapy. 
  5. «Current management of glaucoma». The Medical Journal of Australia 210 (4): 180–187. March 2019. doi:10.5694/mja2.50020. PMID 30767238. https://www.mja.com.au/system/files/issues/210_04/mja250020.pdf. «Pilocarpine is no longer routinely used for long term IOP control due to a poor side effect profile». 
  6. 6,0 6,1 «Pilocarpine». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016. 
  7. Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. σελ. 415. ISBN 9781284057560. 
  8. «Pilocarpine ophthalmic Use During Pregnancy | Drugs.com». www.drugs.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2016. 
  9. British national formulary : BNF 69 (69 έκδοση). British Medical Association. 2015. σελ. 769. ISBN 9780857111562. 
  10. Sneader, Walter (2005). Drug Discovery: A History. John Wiley & Sons. σελ. 98. ISBN 978-0-471-89979-2. 
  11. «[Pilocarpine. A miotic of choice in the treatment of glaucoma has passed 110 years of use]» (στα Romanian). Oftalmologia 35 (1): 53–5. 1991. PMID 1811739. 
  12. Holmstedt, B; Wassén, SH; Schultes, RE (January 1979). «Jaborandi: an interdisciplinary appraisal.». Journal of Ethnopharmacology 1 (1): 3–21. doi:10.1016/0378-8741(79)90014-x. PMID 397371. 
  13. World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  14. «Pilocarpine». MedLinePlus. U.S. National Library of Medicine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2010. 
  15. Yang, WF; Liao, GQ; Hakim, SG; Ouyang, DQ; Ringash, J; Su, YX (1 March 2016). «Is Pilocarpine Effective in Preventing Radiation-Induced Xerostomia? A Systematic Review and Meta-analysis.». International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics 94 (3): 503–11. doi:10.1016/j.ijrobp.2015.11.012. PMID 26867879. 
  16. Kanski, Jack J.· Bowling, Brad (24 Μαρτίου 2015). Kanski's Clinical Ophthalmology E-Book: A Systematic Approach. Elsevier Health Sciences. σελ. 812. ISBN 9780702055744. 
  17. Bartlett, Jimmy D.· James, Siret D. (Οκτωβρίου 2013). «Drug Affect the Autonomous Nervous System». Clinical Ocular Pharmacology. Elsevier. σελ. 118. ISBN 9781483193915. 
  18. Mannis, Mark J· Holland, Edward J (Σεπτεμβρίου 2016). «Chapter 33: Dry Eye». Cornea E-Book. Elsevier Health Sciences. σελ. 388. ISBN 978-0-323-35758-6. 
  19. Parker, Jack (2017). Descemet Membrane Endothelial Keratoplasty (DMEK): A Review (PDF). Leiden University. 
  20. Ahmed, E.· E, Ahmed (2010). Comprehensive Manual of Ophthalmology. JP Medical Ltd. σελ. 345. ISBN 9789350251751. 
  21. «Perioperative medications for preventing temporarily increased intraocular pressure after laser trabeculoplasty». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 (2): CD010746. February 2017. doi:10.1002/14651858.CD010746.pub2. PMID 28231380. 
  22. Prasad, Raj K. (11 Ιουλίου 2017). Chemistry and Synthesis of Medicinal Agents: (Expanding Knowledge of Drug Chemistry). BookRix. ISBN 9783743821415. 
  23. Shaarawy, Tarek M.· Sherwood, Mark B. (Σεπτεμβρίου 2014). «Lsser Peripheral Iridoplasty». Glaucoma E-Book. Elsevier Health Sciences. σελ. 718. ISBN 9780702055416.