Ουμπέρτο Νόμπιλε

Ουμπέρτο Νόμπιλε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Umberto Nobile (Ιταλικά)
Γέννηση	21  Ιανουαρίου 1885 Λάουρο
Θάνατος	30  Ιουλίου 1978 Ρώμη
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Φλαμίνιο
Χώρα πολιτογράφησης	Ιταλία (1946–1978) Βασίλειο της Ιταλίας (1885–1946)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Γαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιταλικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Νάπολης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	d:Q10497074 πιλότος αερόπλοιου εξερευνητής των πόλων της Γης πολιτικός αεροπόρος
Οικογένεια
Σύντροφος	Hermine Speier
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	μεραρχιακός στρατηγός/Ιταλική Βασιλική Αεροπορία
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της Συντακτικής Συνέλευσης της Ιταλίας
Βραβεύσεις	Knight of the Military Order of Savoy (10  Ιουνίου 1926) Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (27  Δεκεμβρίου 1966) Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου (29  Μαΐου 1928) Order of the Golden Kite Τάγμα του Αγίου Όλαφ
Σχετικά πολυμέσα

Ο Ουμπέρτο Νόμπιλε (Umberto Nobile, 21 Ιανουαρίου 1885 – 30 Ιουλίου 1978) ήταν Ιταλός αεροπόρος, αεροναυτικός μηχανικός και εξερευνητής της Αρκτικής. Ο Νόμπιλε ανέπτυξε και υπεστήριζε τα ημιάκαμπτα αερόπλοια μεταξύ των δύο Παγκόσμιων Πολέμων. Έμεινε γνωστός πρωτίστως για τον σχεδιασμό και την πλοήγηση του αερόπλοιου «Νορβηγία», το οποίο ήταν πιθανότατα το πρώτο ιπτάμενο σκάφος (οποιουδήποτε είδους) που πέταξε ποτέ πάνω από τον Βόρειο Πόλο, και ήταν αναμφισβήτητα το πρώτο που πέταξε ποτέ πάνω από το πολικό παγοκάλυμμα από την Ευρώπη μέχρι την Αμερική. Ο Νόμπιλε σχεδίασε επίσης και πέταξε το «Ιταλία», ένα δεύτερο πολικό αερόπλοιο. Αυτή η δεύτερη αποστολή ωστόσο κατέληξε σε μια θανατηφόρα συντριβή και προκάλεσε μια μεγάλη διεθνή επιχείρηση διασώσεως.

Σπουδές και νεότητα

Ο Νόμπιλε με τη σκυλίτσα του Τιτίνα το 1926

Ο Νόμπιλε γεννήθηκε στο Λάουρο, μια κωμόπολη στην Επαρχία του Αβελλίνο (νότια Ιταλία). Γονείς του ήταν ο δημοτικός υπάλληλος Βιντσέντσο Νόμπιλε και η σύζυγός του Μαρία Λα Τορράκα (Maria La Torraca), καταγόμενοι και οι δύο από το Έμπολι. Το πλήρες όνομα του πατέρα ήταν Βιντσέντσο Νικολό Φραντσέσκο Νόμπιλε ντελλέ Πιάνε, καθώς καταγόταν από υστερότοκο γιο της παλαιάς αριστοκρατικής Οικογένειας Ντελλέ Πιάνε ντι Πολτσεβέρα (αρχικώς από τη Λιγουρία), ο οποίος είχε εγκατασταθεί προ αιώνων στη νότια Ιταλία.

Ο Ουμπέρτο Νόμπιλε απεφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Νάπολης με πτυχία ηλεκτρολόγου μηχανικού και βιομηχανικού μηχανικού. Το 1906 άρχισε να εργάζεται για τους ιταλικούς κρατικούς σιδηροδρόμους, όπου ασχολήθηκε με τον εξηλεκτρισμό του σιδηροδρομικού δικτύου. Το 1911 τα ενδιαφέροντά του στράφηκαν στον τομέα της αεροναυπηγικής μηχανικής, οπότε εγγράφηκε σε ένα μονοετές πρόγραμμα που προσφερόταν από τον ιταλικό στρατό. Ο Νόμπιλε ήταν ανέκαθεν γοητευμένος από το έργο των πρωτοπόρων των αερόπλοιων, όπως ο Φερδινάνδος φον Ζέπελιν. Όταν η Ιταλία εισήλθε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1915, ο τότε 29χρονος Ουμπέρτο προσπάθησε τρεις φορές να καταταγεί, αλλά απορρίφθηκε ως σωματικά ακατάλληλος για υπηρεσία.

Προσληφθείς από την ιταλική πολεμική αεροπορία (τότε ακόμα αεροπορία του Στρατού), ο Νόμπιλε πέρασε τον πόλεμο επιβλέποντας την κατασκευή αερόπλοιων και την ανάπτυξη νέων σχεδίων. Ο ιταλικός στρατός είχε ήδη χρησιμοποιήσει αερόπλοια, για πρώτη φορά το 1912 κατά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο, για βομβαρδισμούς και αναγνώριση. Η Ιταλία ναυπήγησε τότε περίπου 20 ημιάκαμπτα αερόπλοια «κλάσεως M», καθώς και άλλα, μικρότερα αερόπλοια, μερικά βρετανικής κατασκευής. Κανένα από τα σχέδια του Νόμπιλε δεν πέταξε μέχρι το τέλος του πολέμου.

Τον Ιούλιο του 1918 ο Νόμπιλε δημιούργησε μια συνεργασία με τους μηχανικούς Τζουζέππε Βάλλε, Μπενεντέττο Κρότσε και Τσελεστίνο Ουζουέλλι, την οποία ονόμασαν «Εργοστάσιο Αεροναυπηγικής». Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έδινε επίσης διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης, απέκτησε την άδεια πιλότου δοκιμών και συνέγραψε το εγχειρίδιο Elementi di Aerodinamica (= «Στοιχεία Αεροδυναμικής»). Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μεσαίου μεγέθους, ημιάκαμπτα αερόπλοια ήταν ανώτερα από τα μη άκαμπτα και τα άκαμπτα. Το πρώτο σχέδιο της νέας εταιρείας ήταν το Αερόπλοιο T-34, το οποίο σχεδιάστηκε για μια διατλαντική διέλευση. Όταν το βρετανικό R34 διέσχισε τον Ατλαντικό το 1919, ο Νόμπιλε και οι συνεργάτες του πούλησαν το T-34 στον ιταλικό στρατό. Ο αμερικανικός στρατός το αγόρασε το 1921 και το έθεσε σε υπηρεσία με την ονομασία «Ρόμα». Τον Φεβρουάριο του 1922 το «Ρόμα» συνετρίβη και εξερράγη στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια, αφού χτύπησε ηλεκτροφόρα καλώδια υψηλής τάσεως, σκοτώνοντας 34 ανθρώπους.

Την ίδια χρονιά, εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας και των απειλών για εθνικοποίηση της εταιρείας του, ο Νόμπιλε ταξίδεψε στις ΗΠΑ για να εργασθεί ως σύμβουλος της εταιρείας Goodyear, στο Άκρον (Οχάιο). Επέστρεψε στην Ιταλία το 1923 και άρχισε την κατασκευή ενός νέου αερόπλοιου, του N-1. Σύμφωνα με τη βιογραφία του και πολλά άρθρα, εμπλέχθηκε επίσης σε έναν ιστό πολιτικής και επαγγελματικής ίντριγκας με ανταγωνιστές και επικριτές του. Οι κυριότεροι ανταγωνιστές του φαίνεται να ήταν ο στρατηγός Γκαετάνο Κρόκκο, επίσης κατασκευαστής αερόπλοιων, και ο στρατηγός Ίταλο Μπάλμπο, επικεφαλής του γενικού επιτελείου της μόλις ιδρυθείσας ιταλικής πολεμικής αεροπορίας, που επεδίωκε να αναπτύξει τον αεροπορικό στόλο της Ιταλίας με βαρύτερα του αέρα αεροσκάφη, παρά με τα αερόπλοια που σχεδίαζε ο Νόμπιλε.

Οι πολικές εξερευνήσεις

Με το «Νορβηγία»

Ο Νόμπιλε παρατηρεί την αναχώρηση από τη Σπιτσβέργη του αερόπλοιου «Νορβηγία», από το εμπρόσθιο διαμέρισμα ελέγχου του σκάφους.

Στα τέλη του 1925 ο Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Άμουνδσεν αναζήτησε τον Νόμπιλε προκειμένου να συνεργασθούν σε μια πτήση μέχρι τον Βόρειο Πόλο (έναν στόχο που δεν είχε ακόμα επιτευχθεί για τους αεροπόρους) χρησιμοποιώντας ένα αερόπλοιο. Ο Άμουνδσεν είχε πετάξει λίγο νωρίτερα, στις αρχές του 1925, σε απόσταση 150 ναυτικών μιλίων (280 χιλιόμετρα) από τον Βόρειο Πόλο, με ένα ζεύγος «ιπτάμενων λέμβων» τύπου Dornier Wal ιταλικής κατασκευής, μαζί με τον Αμερικανό εκατομμυριούχο και λάτρη της περιπέτειας Λίνκολν Έλσγουορθ και τον πιλότο Χγιάλμαρ Ρίσερ-Λάρσεν, αλλά τα αεροπλάνα τους αναγκάστηκαν να προσγειωθούν κοντά στον 88ο παράλληλο και οι έξι άνδρες παγιδεύθηκαν στον πάγο επί 30 ημέρες.

Το ιταλικό κρατικό εργοστάσιο αερόπλοιων, το οποίο είχε κατασκευάσει το N-1 του Νόμπιλε, το διέθεσε για την αποστολή στις 29 Μαρτίου 1926. Ο Άμουνδσεν επέμεινε στο συμβόλαιο ότι ο Νόμπιλε έπρεπε να είναι ο πιλότος και ότι πέντε από το πλήρωμα έπρεπε να είναι Ιταλοί. Ο Άμουνδσεν ονόμασε το αεροσκάφος «Norge», δηλαδή «Νορβηγία». Στις 14 Απριλίου το αεροσκάφος έφυγε από την Ιταλία για τη Ρωσία (Λένινγκραντ), με στάσεις στον Σταθμό Αερόπλοιων Pulham (Αγγλία) και στο Όσλο. Στον δρόμο προς το σημείο εξορμήσεως προς τον Βόρειο Πόλο, το Νυ-Όλεσουντ στη Σπιτσβέργη (τότε και σήμερα νορβηγικό έδαφος), έκαναν επίσης μια στάση στον πυλώνα αερόπλοιων στο Βάντσε (βόρεια Νορβηγία).

Στις 29 Απριλίου, ο Άμουνδσεν απογοητεύθηκε με την άφιξη της αμερικανικής αποστολής του Ρίτσαρντ Μπερντ, η οποία στόχευε επίσης να φθάσει στον Πόλο. Στις 9 Μαΐου, αφού ο Μπερντ και ο Φλόυντ Μπένετ ανεχώρησαν με το μονοπλάνο Fokker F.VII και επέστρεψαν λιγότερο από 16 ώρες αργότερα ισχυριζόμενοι ότι είχαν πετάξει πάνω από τον Πόλο, ο Άμουνδσεν ήταν ένας από τους πρώτους που τους συνεχάρη χωρίς επιφυλάξεις. Το πλήρωμα του «Νορβηγία» συνέχισε τις ετοιμασίες για τη δική τους πτήση.

Στις 11 Μαΐου 1926 η αποστολή του «Νορβηγία» έφυγε από τη Σπιτσβέργη. Δεκαπέντε ώρες αργότερα το αερόπλοιο πέταξε πάνω από τον Πόλο και προσγειώθηκε δύο ημέρες αργότερα στο Τέλερ της Αλάσκας. Οι ισχυροί άνεμοι είχαν καταστήσει αδύνατη την προγραμματισμένη προσγείωση στο Νόουμ. Αναδρομικά, το πλήρωμα του «Νορβηγία» φαίνεται πως πέτυχε στην πραγματικότητα τον στόχο του να είναι οι πρώτοι άνθρωποι στην Ιστορία που θα πετούσαν πάνω από τον Βόρειο Πόλο: η πτήση Μπερντ στις 9 Μαΐου, που πιστευόταν επί δεκαετίες ως η διάσημη πρώτη τέτοια πτήση, έχει πλέον υποστεί πολλές και αξιόπιστες αμφισβητήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανακαλύψεως του ημερολογίου πτήσεως του Μπερντ, που κατέδειξε ότι δεδομένα πλοηγήσεως στην επίσημη έκθεσή του ήταν ψεύτικα. Ο συγκυβερνήτης του Μπέρντ, ο Μπενέτ, λέγεται ότι αργότερα παραδέχθηκε πως παραποίησαν τα δεδομένα για να φανεί ότι είχαν φθάσει στον Πόλο.

Η πτήση του «Νορβηγία» αναγνωρίσθηκε ως ένα άλλο μεγάλο ορόσημο στην ιστορία των πτήσεων, αλλά σύντομα ξέσπασε διαφωνία μεταξύ του Νόμπιλε (σχεδιαστή και πιλότου του σκάφους) και του Άμουνδσεν (επικεφαλής της αποστολής, παρατηρητή και επιβάτη), για το ποιος άξιζε τη μεγαλύτερη δόξα για την αποστολή. Η διαμάχη επιδεινώθηκε από τη φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι, η οποία διατυμπάνισε την ιδιοφυΐα της ιταλικής μηχανικής και εξερευνήσεως. Ο Νόμπιλε υποχρεώθηκε από το καθεστώς να κάνει μια περιοδεία με ομιλίες στις ΗΠΑ, αποξενώνοντας έτσι περαιτέρω τον Άμουνδσεν και τους Νορβηγούς.

Με το «Ιταλία»

Το αερόπλοιο N3 στο Κασουμιγκάουρα της Ιαπωνίας στις 24 Μαΐου 1927

Παρά τη διαμάχη, ο Νόμπιλε συνέχισε να διατηρεί καλές σχέσεις με άλλους εξερευνητές και επιστήμονες των πόλων, και άρχισε να σχεδιάζει μια νέα εξερευνητική αποστολή, αυτή τη φορά καθαρώς ιταλική. Η εταιρεία του κατάφερε να πουλήσει το μοντέλο αερόπλοιου N-3 στην Ιαπωνία, εξασφαλίζοντας έτσι μέρος των απαραίτητων χρημάτων. Ωστόσο, οι σχέσεις του με τους ανταγωνιστές του, στελέχη πλέον του φασιστικού καθεστώτος της Ιταλίας, ήταν εχθρικές, και ο ίδιος ο Νόμπιλε και το προσωπικό του έγιναν στόχος απειλών και εκφοβισμού. Η αναγνωρισιμότητα του Νόμπιλε και η δημοφιλία του σήμαιναν πάντως πως για την ώρα ήταν ασφαλής από μια ευθεία επίθεση. Μόλις ανακοινώθηκαν τα σχέδιά του για τη νέα πολική αποστολή, λέγεται ότι ο Ίταλο Μπάλμπο σχολίασε: «Αφήστε τον να πάει, γιατί δεν είναι δυνατό να επιστρέψει ζωντανός για να συνεχίσει να μάς ενοχλεί.»

Το αερόπλοιο «Ιταλία», σχεδόν πανομοιότυπο με το «Νορβηγία», ολοκληρώθηκε αργά και εξοπλίσθηκε για την πολική αυτή πτήση το 1927-28. Μέρος της δυσκολίας ήταν η συγκέντρωση ιδιωτικής χρηματοδοτήσεως για την κάλυψη του κόστους της αποστολής, η οποία τελικώς χρηματοδοτήθηκε από τον δήμο του Μιλάνου. Η ιταλική κυβέρνηση περιόρισε την άμεση συμμετοχή της στην παροχή και αποστολή του γηραλέου ατμόπλοιου «Città di Milano» στο Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ ως σκάφους υποστηρίξεως, με κυβερνήτη τον Τζουζέππε Ρομάνια.

Αυτή τη φορά το αερόπλοιο χρησιμοποίησε ένα γερμανικό υπόστεγο στο Στολπ (το σημερινό Σγουπσκ της Πολωνίας) καθ' οδόν προς το Σβάλμπαρντ και τον πυλώνα στο Βάντσε (βόρεια Νορβηγία). Στις 23 Μαΐου 1928, μετά από μια εξαιρετική πτήση διάρκειας 69 ωρών προς την ομάδα των νησιών της Αρκτικής, το «Ιταλία» ξεκίνησε την πτήση του προς τον Βόρειο Πόλο με τον Νόμπιλε ως αρχηγό της αποστολής και πιλότο συνάμα. Στις 24 Μαΐου το αερόπλοιο έφτασε στον Πόλο και είχε ήδη γυρίσει προς τα πίσω, προς το Σβάλμπαρντ, όταν έπεσε σε θύελλα. Στις 25 Μαΐου το «Ιταλία» έπεσε πάνω στους πάγους, λιγότερο από 30 χιλιόμετρα βόρεια του νησιού «Βορειοανατολική Γη» του Σβάλμπαρντ. Από τους 16 άνδρες του πληρώματος οι δέκα ρίχτηκαν στον πάγο, καθώς η γόνδολα αποκόπηκε. Τα υπόλοιπα 6 μέλη παγιδεύθηκαν πάνω στην υπερδομή-αερόστατο, καθώς αυτή ανέβαινε ακυβέρνητη προς τον ουρανό εξαιτίας της απώλειας του βάρους της γόνδολας. Η τύχη αυτών των έξι ανδρών παραμένει άγνωστη. Ο ένας από τους δέκα άνδρες στον πάγο, ο Πομέλλα, πέθανε από τη συντριβή. Ο ίδιος ο Νόμπιλε έσπασε ένα χέρι, ένα πόδι και ένα πλευρό, ενώ τραυματίσθηκε και στο κεφάλι. Ο Τσετσιόνι είχε δύο άσχημα σπασμένα πόδια, ο Μάλμγκρεν υπέστη σοβαρό τραυματισμό στον ώμο και υποψία τραυματισμού του ενός νεφρού και ο Ζάππι είχε αρκετά σπασμένα πλευρά.

Το πλήρωμα κατάφερε να διασώσει πολλά αντικείμενα από τη γόνδολα, συμπεριλαμβανομένου ενός πομποδέκτη ασυρμάτου, μιας τέντας που αργότερα έβαψε κόκκινη ώστε να είναι ορατή από μακριά και, το σημαντικότερο, κούτες με τρόφιμα και εξοπλισμό επιβιώσεως, τις οποίες κατάφερε να πετάξει με ετοιμότητα ο μηχανικός Έττορε Αρντουίνο στον πάγο, προτού αυτός και οι πέντε σύντροφοί του χαθούν πάνω στην υπερδομή του αερόπλοιου, παρασυρόμενοι από τον άνεμο. Καθώς περνούσαν οι μέρες, ο παρασυρόμενος θαλάσσιος πάγος μετέφερε τους δέκα επιζήσαντες προς τα μικρά νησιά Φόυν και Μπροχ του Αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ.

Λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα, ο Σουηδός μετεωρολόγος Φιν Μάλμγκρεν, καθώς και ο δεύτερος και ο τρίτος στην ιεραρχία Μαριάνο και Ζάππι απεφάσισαν να χωρίσουν από την ομάδα και να κατευθυνθούν προς την ξηρά. Ο Μάλμγκρεν, ο οποίος ήταν τραυματίας, αποδυναμωμένος και, σύμφωνα με τους συντρόφους του, εξακολουθούσε να καταθλιμμένος για τις μετεωρολογικές του συμβουλές που πίστευε ότι συνέβαλαν στη συντριβή, ζήτησε από τους δύο Ιταλούς συντρόφους του να συνεχίσουν χωρίς αυτόν. Αυτοί οι δύο παραλήφθηκαν αρκετές εβδομάδες αργότερα από το σοβιετικό παγοθραυστικό «Κρασίν». Ωστόσο, υπήρξαν επίμονες φήμες ότι ο Μάλμγκρεν δολοφονήθηκε και το κρέας του φαγώθηκε από τους πεινασμένους Μαριάνο και Ζάππι.

Η αμφιλεγόμενη «έρευνα και διάσωση»

Μετά το δυστύχημα, αρκετά κράτη, μεταξύ των οποίων η ΕΣΣΔ, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Φινλανδία και η Ιταλία, ξεκίνησαν την πρώτη διεθνή διασωστική επιχείρηση σε πολικές περιοχές στην ιστορία. Συμμετείχαν και ιδιωτικά πλοία που είχαν ναυλωθεί από πολικούς επιστήμονες και εξερευνητές. Ακόμα και ο Ρόαλντ Άμουνδσεν, σε μια ακόμα επίδειξη μεγαλοψυχίας, άφησε στην άκρη την προηγούμενη διαφορά του με τον Νόμπιλε, επιβιβάσθηκε σε ένα γαλλικό υδροπλάνο και κατευθύνθηκε προς την περιοχή του συμβάντος. Αυτό το αεροπλάνο όμως εξαφανίσθηκε στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Τρούμσε και Σβάλμπαρντ, και, παρόλο που αργότερα βρέθηκε ο ένας πλωτήρας από το σκάφος, τα σώματα του Άμουνδσεν, του πιλότου Ρενέ Guilbaud και των τεσσάρων άλλων επιβαινόντων δεν εντοπίσθηκαν ποτέ.

Μετά από ένα μήνα απομονώσεως για τους επιζήσαντες του «Ιταλία», το πρώτο αεροπλάνο έρευνας και διάσωσης, ένα σουηδικό αεροπλάνο με σκι, με πιλότο τον ανθυποσμηναγό Έιναρ Λούντμποργ και με τον ανθυποσμηναγό Σύμπεργ ως παρατηρητή, προσγειώθηκε κοντά στο σημείο της συντριβής. Ο Νόμπιλε είχε προετοιμάσει ένα λεπτομερές σχέδιο εκκενώσεως, με τον βαρύτερα τραυματισμένο άνδρα (τον βαρύ μηχανικό Τσετσιόνι) στην κορυφή του καταλόγου και τον εαυτό του τέταρτο, με τον πλοηγό (τον Βιλιέρι) και τον χειριστή του ασυρμάτου (τον Μπιάτζι) ως αντίστοιχα πέμπτο και έκτο. Ωστόσο, ο Λούντμποργ αρνήθηκε να πάρει οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον Νόμπιλε. Υπεστήριξε ότι το αεροπλάνο μπορούσε να πάρει μόνο έναν, και ότι ο άλλος σοβαρά τραυματισμένος άνδρας ήταν τόσο βαρύς, που ο Λούντμποργ δεν ήταν σίγουρος ότι θα μπορούσε να απογειωθεί. Πράγματι, ο Νόμπιλε μεταφέρθηκε πρώτος στο νησί Ρυς, στην κατασκήνωση βάσεως των προσπαθειών διάσώσεως της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Όταν ο Λούντμποργ επέστρεψε μόνος του για να πάρει έναν δεύτερο επιζώντα, συνέτριψε το αεροπλάνο του κατά την προσγείωση και παγιδεύθηκε έτσι μαζί με τους άλλους πέντε.

Τελικώς ο Νόμπιλε έφθασε στο «Città di Milano», όπου, καθώς εξιστόρησε αργότερα, απογοητεύθηκε από την ανικανότητα που βρήκε. Οι προσπάθειές του να βοηθήσει στον συντονισμό της διεθνούς προσπάθειας διάσωσης εμποδίσθηκαν και όταν απείλησε να φύγει, τέθηκε υπό εικονική σύλληψη από τον πλοίαρχο Ρομάνια. Τα μηνύματά του προς τους επιζώντες που βρίσκονταν ακόμα στον πάγο, καθώς και σε διάφορα πρόσωπα που εμπλέκονταν στη διάσωση, λογοκρίθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Αναφέρθηκε λανθασμένα σε φασιστικές ιταλικές εφημερίδες ότι η δική του εκκένωση ήταν «προφανές σημάδι δειλίας». Μετά από 48 ημέρες στον πάγο, οι τελευταίοι πέντε άνδρες του πληρώματός του διασώθηκαν από το σοβιετικό παγοθραυστικό «Κρασίν». Ο Νόμπιλε επέμεινε ότι ήθελε να συνεχίσει την αναζήτηση για τα έξι μέλη του πληρώματος που παρασύρθηκαν με το αερόπλοιο, αλλά διατάχθηκε να επιστρέψει στη Ρώμη μαζί με τους άλλους.

Διακόσιες χιλιάδες Ιταλοί που ζητωκραύγαζαν υποδέχθηκαν τον Νόμπιλε και το πλήρωμά του κατά την άφιξή τους στη Ρώμη στις 31 Ιουλίου. Αυτή η επίδειξη δημοφιλίας ήταν απροσδόκητη από τους επικριτές του Νόμπιλε, οι οποίοι είχαν διασπείρει στον ξένο και εγχώριο τύπο κατηγορίες εναντίον του. Ο πληγωμένος Νόμπιλε δεν δίστασε να εκφράσει τα παράπονά του. Σε μια συνάντηση με τον Μπενίτο Μουσολίνι, προσέβαλε τον δικτάτορα, αναφέροντας αναλυτικά και λεπτομερώς τα παράπονά του. Η επίσημη έρευνα και η αμηχανία για τη συντριβή έδωσαν στους εχθρούς του Νόμπιλε την ευκαιρία που αναζητούσαν: η ευθύνη για την καταστροφή ρίχτηκε στους ώμους του και κατηγορήθηκε ότι εγκατέλειψε τους άνδρες του στον πάγο - κατηγορίες που θα περνούσε το υπόλοιπο της ζωής του προσπαθώντας να τις αναιρέσει. Ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τα πορίσματα, ο Νόμπιλε παραιτήθηκε από την αεροπορία τον Μάρτιο του 1929. Αντιμετώπισε μια περαιτέρω δοκιμασία με τον πρόωρο θάνατο της συζύγου του Καρλόττας, τον Ιούλιο του 1934.

Μια «εξαιρετικά ευφάνταστη δραματοποιημένη εκδοχή» των γεγονότων του δυστυχήματος και της διασώσεως είναι η κινηματογραφική ταινία του 1969 με τίτλο «Η κόκκινη τέντα». Η ταινία ήταν συμπαραγωγή Ιταλίας και Σοβιετικής Ενώσεως, και σε αυτή πρωταγωνιστούσαν ο Πίτερ Φιντς ως Νόμπιλε, ο Σον Κόνερι ως Άμουνδσεν και ο Χάρντι Κρούγκερ ως Λούντμποργ.

Τα μετέπειτα

Το 1931 ο Νόμπιλε έφυγε από την Ιταλία για να εργασθεί για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στη Σοβιετική Ένωση, στο σοβιετικό πρόγραμμα ημιάκαμπτων αερόπλοιων. Λίγες λεπτομέρειες του σοβιετικού προγράμματος αερόπλοιων είναι γνωστές, αλλά υπάρχει μια προφανής επιρροή του Νόμπιλε στο σχεδιασμό των μοντέλων USSR-V5 και SSSR-V6 OSOAVIAKhIM. Επέστρέψε στην Ιταλία για να διδάξει τον Δεκέμβριο του 1936, προτού μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1939 για να διδάξει αεροναυτική στο Πανεπιστήμιο Λιούις στη Ρόμηοβιλ του Ιλινόι, κοντά στο Σικάγο. Βρισκόταν εκεί όταν η Ιταλία βρέθηκε σε εμπόλεμη κατάσταση με τις ΗΠΑ, ωστόσο όχι μόνο του επετράπη να παραμείνει στις ΗΠΑ, αλλά του προσφέρθηκε και η αμερικανική υπηκοότητα. Εκείνος όμως απέρριψε την προσφορά υπηκοότητας των ΗΠΑ και επέστρεψε στην Ιταλία τον Μάιο του 1942. Μετά από μια σύντομη παραμονή στη Ρώμη, μετακόμισε στην Ισπανία, όπου παρέμεινε μέχρι την παράδοση της Ιταλίας τον Σεπτέμβριο του 1943. Επέστρεψε στη Ρώμη μόλις αυτή απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς, για να φροντίσει για την ασφάλεια του μοναδικού τέκνου του, της Μαρίας (γεννήθηκε το 1921).

Το 1945 η ιταλική πολεμική αεροπορία απάλλαξε τον Νόμπιλε από όλες τις κατηγορίες που αφορούσαν τη συντριβή του «Ιταλία», και όχι μόνο τον επανέφερε στον προηγούμενο βαθμό του του υποπτεράρχου, αλλά τον προήγαγε αντιπτέραρχο και του απέδωσε τους μισθούς που είχε χάσει αναδρομικά από το 1928. Το επόμενο έτος εξελέγη στη Συντακτική Συνέλευση ως ανεξάρτητος υποψήφιος στους καταλόγους του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Επέστρεψε στο αγαπημένο του Πανεπιστήμιο της Νάπολης, όπου δίδαξε και έγραψε για τις περιπέτειές του, μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Νυμφεύθηκε και πάλι, αυτή τη φορά με την Γκέρτρουντ Στολπ, μια Γερμανίδα που είχε συναντήσει στην Ισπανία, η οποία αργότερα έγινε η επικεφαλής βιβλιοθηκονόμος στον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ στη Ρώμη.

Ο Ουμπέρτο Νόμπιλε απεβίωσε στη Ρώμη σε ηλικία 93 ετών, έχοντας προλάβει να εορτάσει τις πεντηκοστές επετείους των δύο πολικών αποστολών του. Η σορός του είναι θαμμένη στο Κοιμητήριο Φλαμίνιο της Ρώμης. Το Ιταλικό Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας στη Βίνια ντι Βάλλε (έξω από τη Ρώμη) διατηρεί μια μεγάλη μόνιμη έκθεση για τα επιτεύγματά του. Επιπλέον, το Μουσείο «U. Nobile» στη γενέτειρά του πόλη Λάουρο συλλέγει τα έγγραφα και τα αναμνηστικά του.

Δείτε επίσης

• Ενρίκο Φορλανίνι
• Ρόαλντ Άμουνδσεν

Βιβλιογραφία

• Garth Cameron: From Pole to Pole: Roald Amundsen's Journey in Flight, Skyhorse Publishing, Νέα Υόρκη 2014
• Garth Cameron: Umberto Nobile and the Arctic Search for the Airship "Italia", Fonthill Media, 2017
• Alexander McKee: Ice crash: Disaster in the Arctic, 1928, εκδ. Kenneth Leish, Λονδίνο 1979
• Umberto Nobile: My Polar Flights, εκδ. Frederick Muller, Λονδίνο 1961, ανατυπώθηκε ως χαρτόδετο το 1972 υπό τον νέο τίτλο The Red Tent
• R. Samoilowitsch: S-O-S in der Arktis – Die Rettungs-Expedition des Krassin, Union Deutsche Verlagsgesellschaft, Βερολίνο 1929
• Rolf S.Tandberg: The "Italia" disaster: Fact or Fiction – Including the Personal Experiences of a Member of One of the Relief Expeditions, Oslo 1977
• «Zeppelin Design: Umberto Nobile and the Italian N-1 Airship». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2009.  (συνέντευξη του Nobile το 1960 σχετικώς με τα αερόπλοια Norge και Roma)
• «Land or Ocean? Umberto Nobile Explores the North Pole Terrain». Kenneth Leish. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2009.  (συνέντευξη του Nobile το 1960 σχετικώς με το ταξίδι του Norge ως την Αλάσκα)
• The Red Tent  στην IMDb
• U. Nobile: «Semi-Rigid v. Rigid Airships» FLIGHT, 22 Ιανουαρίου 1922

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κείμενα του Ουμπέρτο Νόμπιλε στην Open Library
• Έργα του ή για τον Ουμπέρτο Νόμπιλε σε βιβλιοθήκες (κατάλογος WorldCat)
• Αποκόμματα γερμανικών εφημερίδων της εποχής για τον Νόμπιλε Αρχειοθετήθηκε 2021-01-30 στο Wayback Machine.
• Σχετικό υλικό στη Βιβλιοθήκη του Κολεγίου Ντάρτμουθ
• Αλληλογραφία του Νόμπιλε με τη Χάριετ Λουντ στη Βιβλιοθήκη του Κολεγίου Ντάρτμουθ