Οι ζητιάνοι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι ζητιάνοι ή Οι σακάτηδες είναι έργο του Φλαμανδού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου. Ζωγραφίστηκε το 1568 και σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτό το έργο είναι ο μοναδικός πίνακας του Μπρίγκελ στο Μουσείο του Λούβρου, που παραλήφθηκε ως δώρο το 1892.

Έχουν γίνει προσπάθειες να ερμηνευθεί ο πίνακας με τους πέντε ανάπηρους και τη μία ζητιάνα ως αναφορά σε κάποιο ιστορικό γεγονός. Οι ουρές του ασβού ή της αλεπούς στα ρούχα τους θα μπορούσαν να παραπέμπουν σε ένα επαναστατικό κόμμα που σχηματίστηκε εναντίον της κυβέρνησης του Φιλίππου Β' της Ισπανίας. Οι ίδιες ουρές εμφανίζονται επίσης στον πίνακα του Μπρίγκελ Ο Αγώνας Μεταξύ Καρναβαλιού και Σαρακοστής στη Βιέννη, που χρονολογείται το 1559. Επιπλέον, δεν πρόκειται για εντελώς συνηθισμένους ζητιάνους καθώς φορούν καρναβαλικά ενδύματα στο κεφάλι, τα οποία αντιπροσωπεύουν τις διάφορες κοινωνικές τάξεις : ένα χάρτινο στέμμα (ο βασιλιάς), ένα χάρτινο σάκο (ο στρατιώτης), έναν μπερέ (ο αστός), ένα καπέλο (ο χωρικός) και μια μίτρα (ο επίσκοπος). Το έργο έχει κάποιο σατιρικό νόημα, το οποίο μέχρι στιγμής έχει διαφύγει της ερμηνείας. Ίσως οι σωματικές ατέλειες να συμβολίζουν την ηθική παρακμή, η οποία μπορεί να επηρεάσει όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης.[1]

Στο πίσω μέρος του πίνακα υπάρχουν δύο επιγραφές που φαίνεται πως χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Η μία είναι στα φλαμανδικά και σε αποσπασματική κατάσταση και η άλλη είναι στα λατινικά και καταγράφει τον θαυμασμό που ένιωθε κάποιος θαυμαστής για τον Μπρίγκελ, του οποίου η τέχνη ξεπερνά την ίδια την Φύση.[2]

Ο πίνακας χρονολογείται στο τέλος της καριέρας του Μπρίγκελ, όταν έδειξε εντονότερο ενδιαφέρον για τον φυσικό κόσμο. Αν και μικροσκοπικό, το τοπίο που βλέπουμε μέσα από το άνοιγμα είναι λουσμένο σε ένα λεπτό φως που σιγοβράζει σαν δροσιά στα φυλλώματα.[3]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πίσω μέρος του πίνακα αναγράφεται[4] :

Ότι λείπει από τη φύση, λείπει από την τέχνη μας,

Τόσο μεγάλη ήταν η χάρη που δόθηκε στον ζωγράφο μας.

Εδώ η φύση, εκφρασμένη σε ζωγραφικές μορφές, εκπλήσσεται

Για να δει μέσα από αυτούς τους σακάτηδες ότι ο Μπρίγκελ είναι ισάξιός της.

Ανάλυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σύγχρονα μάτια μπορεί να συμπεράνουν ότι ο Μπρίγκελ ήθελε να προκαλέσει συμπάθεια για τη δυσχερή θέση των αναπήρων. Από ιστορική άποψη αυτό είναι απίθανο. Οι Ευρωπαίοι της εποχής του Μπρίγκελ δεν έδιναν ιδιαίτερη σημασία στους ζητιάνους και ο πίνακας προσφέρει ενδείξεις ότι ο Μπρίγκελ συμμεριζόταν αυτή την απαξίωση : οι μορφές βρίσκονται έξω από τα τείχη της πόλης και είναι τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλούν περιφρόνηση και διασκέδαση. Η αλεπού σε ρισμένες από τις μορφές ήταν εκείνη τη μορφή σύμβολο γελοιοποίησης στη πολιτική γελοιογραφία και στην πραγματική ζωή. Η γυναίκα πίσω από τους ζητιάνους κουβαλάει ένα άδειο μπολ και τείνει να φαίνεται πως αγνοεί τους ζητιάνους.[5]

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. V. Barker, Pieter Bruegel the elder: A study of his paintings, Arts Publishing Corp. (1926); see also W. S. Gibson, Bruegel, Thames & Hudson Ltd (1977). 
  2. Reconstructed by the Louvre as "Cripples, take heart, and may your affairs prosper.", cf. Louvre webpage. 
  3. R. H. Marijnissen, Bruegel, tout l'oeuvre peint et dessiné, Éditions Albin Michel (1988), pp. 354-358 (in French). 
  4. Richardson, 2011, page 61
  5. Bonn 2006, page 111

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]