Ξυλοφάγα έντομα
Ξυλοφάγα έντομα (αγγλ. wood insects, powderpost beetles)[1] είναι έντοµα που είναι γνωστά και ως σαράκια. Είναι ζωικοί μικροοργανισµοί που τρέφονται µε όλο το υλικό του ξύλου, κυρίως τους πολυσακχαρίτες.[2][3] Τα περισσότερα από τα ξυλοφάγα έντοµα έχουν το δικό τους βιολογικό κύκλο που είναι ο ακόλουθος:
Αυγά ➙ Προνύµφη ➙ Νύµφη ➙ Τέλειο έντοµο
Μέσα στο ξύλο, η προνύµφη του εντόµου µπορεί να ζήσει από 1 έως 5 χρόνια. Στο διάστημα αυτό αρχίζει τη διάνοιξη οπών και στοών µέσα σ’ αυτό. Γενικά, τα έντοµα ευνοούνται από σχετικά µεγάλες θερµοκρασίες και µικρά ποσοστά υγρασίας του ξύλου.
,_Hogsback_Mountain,_Marquette,_Michigan.jpg)
Τα σπουδαιότερα έντοµα[4][5] που προσβάλλουν τις ξύλινες κατασκευές είναι:
Κοινό σαράκι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι το πιο κοινό ξυλοφάγο έντοµο στην Ελλάδα και προσβάλλει έπιπλα, έργα τέχνης, ταβάνια, σκεπές και πατώµατα. Το κοινό σαράκι έχει δύο σκληρά εξωτερικά φτερά (επιστηµονικό όνοµα: Anobium punctatum). Οι τρύπες εξόδου του τέλειου εντόµου είναι κυκλικές µε διάµετρο περίπου 1,5 mm και έχουν διαγνωστική αξία.
Υλότρυπος ή ξυλοφάγος παλιών σπιτιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι κοινό έντοµο που προσβάλλει το σοµφό ξύλο των κωνοφόρων ειδών (π.χ. έλατο, πεύκο), κυρίως σε στέγες αλλά και σε πόρτες, παράθυρα και πατώµατα. Φέρει δύο µακριές κεραίες. Το επιστηµονικό όνοµά του είναι Hylotrypes bajulus. Οι προνύµφες ανοίγουν στοές και προκαλούν χαρακτηριστικό θόρυβο που έχει διαγνωστική αξία.[6]
Παρκετοέντοµο ή λύκτος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι αρκετά κοινό έντοµο επειδή προσβάλλει κυρίως τα παρκέτα. Το επιστηµονικό όνοµά του είναι Lyctus linearis. Οι τρύπες εξόδου του τέλειου εντόµου µοιάζουν µε αυτές του κοινού σαρακιού. Ανοίγει στοές και παράγει πολύ λεπτή σκόνη που ωθείται προς την επιφάνεια του ξύλου σε µικρούς σωρούς. Είναι πολύ επικίνδυνο, αφού µπορεί να προσβάλλει το ξύλο κατά τη διάρκεια της φυσικής ξήρανσης.
Τερμίτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι τερμίτες είναι μακράν το πιο επικίνδυνο έντομο για το ξύλο, σε όλα τα μέρη του πλανήτη. Έχουν τελείως διαφορετικό κύκλο ζωής. Ανήκουν στα ισόπτερα και υπάρχουν 5.000 είδη. Προκαλούν πολύ μεγάλες ζημιές, ιδίως σε τροπικές χώρες. Διακρίνονται σε υπόγειους τερμίτες (Reticulitermes lucifugus) και σε τερμίτες ξηρών ξύλων (Calotermes flavicollis). Οι υπόγειοι τερμίτες εγκαθίστανται κατά κοινωνίες μόνιμα μέσα στο έδαφος και σε συνθήκες υγρασίας και έλλειψης φωτός. Από εκεί μέσα από σκοτεινές στοές προσβάλλουν ξύλα κωνοφόρων και πλατυφύλλων σε χρήση, όπως στύλους, πασσάλους, ξυλεία ορυχείων, ξύλινες γέφυρες, ξύλινα σπίτια, παλαιά ιστορικά κτίρια. Η βασίλισσα ζει πολλά χρόνια (70-80) και γεννά χιλιάδες αυγά κάθε μέρα.
Οι τερμίτες των ξηρών ξύλων προσβάλλουν απ’ ευθείας το ξύλο μέσα στο οποίο κατασκευάζουν στοές, αφήνοντας στην εξωτερική επιφάνεια, ένα λεπτό στρώμα ξύλου. Στην Ελλάδα περισσότερο επικίνδυνοι είναι οι τερμίτες ξηρών ξύλων. Συνήθως η προσβολή τερμιτών σχετίζεται με την παρουσία σηπτικών μυκήτων.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ https://entomology.ca.uky.edu/ef616
- ↑ https://www.britannica.com/topic/list-of-beetles-2072991
- ↑ «Wood-boring Insects of Trees and Shrubs: how to prevent and treat them». Texas A&M AgriLife Extension Service. 16 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2022.
- ↑ «borer beetle - insect». Encyclopedia Britannica. 11 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2022.
- ↑ McGurgan, Holly (8 Σεπτεμβρίου 2013). «List of Wood-Destroying Insects». Pets on Mom.com. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2022.
- ↑ Clay, Charles (23 Νοεμβρίου 2019). «Insects That Eat Wood». Sciencing. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2022.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- V. R. Lewis, Environmental Science, Policy, and Management, UC Berkeley; and S. J. Seybold, USDA Forest Service, Pacific Southwest Research Station, Davis, Calif. «Wood-Boring Beetles in Homes». University of California Agriculture and Natural Resources, UC Statewide IPM Program, UC ANR Publication 7418. University of California, Davis. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2013.
- Barb Ogg, PhD, Extension Educator. «Wood-destroying Beetles». University of Nebraska–Lincoln Extension in Lancaster County. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2013.
- John A. Jackman, Professor and Extension Entomologist. «Structure-Infesting Wood-Boring Beetles». Texas A&M AgriLife Extension (the Texas A&M University System). Texas A&M University Department of Entomology. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2013.