Νεολιθικοί χώροι στο Κοσσυφοπέδιο

Αυτή είναι μια περιγραφή των νεολιθικών τοποθεσιών στο Κοσσυφοπέδιο. Το ζεστό, υγρό κλίμα της εποχής του Ολόκαινου που ήρθε σύντομα μετά το λιώσιμο του πάγου της τελευταίας εποχής των παγετώνων, έφερε αλλαγές στη φύση που αντανακλούνταν στους ανθρώπους, τη χλωρίδα και την πανίδα. Αυτή η κλιματική σταθεροποίηση επηρέασε την ανθρώπινη ζωή και τις δραστηριότητες. Η ανθρώπινη κοινωνία χαρακτηρίστηκε από αλλαγές στην οργάνωση της κοινότητας και τη δημιουργία μόνιμων οικισμών σε ξηρούς τόπους, κοντά στις όχθες του ποταμού και σε γόνιμα οροπέδια.

Ο νεολιθικός άνθρωπος χρησιμοποιούσε την πέτρα ως όπλο, εργαλείο και για κατασκευές. Τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της Νεολιθικής εποχής καθορίζονται από την αρχαιολογική τεκμηρίωση. Σημαντικές αλλαγές επήλθαν κατά τη διάρκεια της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης από τη συλλογή τροφών και το κυνήγι στη γεωργία και τη κατοίκηση σε οικισμύς. Τα ζώα εξημερώνονται και παράγεται αγγειοπλαστική και οι άνθρωποι εξελίχθηκαν από τη νομαδική στην ημι-νομαδική ζωή. Η καλλιέργεια ήταν η κύρια οικονομική δραστηριότητα και η γη επεξεργαζόταν με πέτρα, κόκαλα, κέρατα και ξύλινα εργαλεία. Οι γυναίκες δημιουργούσαν ενδύματα, αγγεία, φρόντιζαν τα παιδιά, παρασκεύαζαν τρόφιμα και εξημέρωναν μικρά ζώα. Τα περισσότερα ανθρωπόμορφα ειδώλια αντιπροσωπεύουν θηλυκά σώματα.

Η νεολιθική οικονομία βασίστηκε στη γεωργία, την κατασκευή εργαλείων, όπλων και αγγειοπλαστικής, την εξημέρωση και αναπαραγωγή ζώων, το κυνήγι και το ψάρεμα. Ως εκ τούτου, οι οικισμοί αναπτύχθηκαν κοντά σε φυσικούς πόρους. Οι περισσότερες νεολιθικές τοποθεσίες στο Κοσσυφοπέδιο διαθέτουν κατοικίες κατασκευασμένες από υλικά που βρίσκονται κοντά στους οικισμούς: καλύβες με ξύλινα κουφώματα και ράβδους, επικαλυμμένες με χώμα και αναμειγμένα με άχυρα βρώμης, με στέγες κατασκευασμένες από καλάμια και άχυρα σίκαλης. Παρόλο που οι αρχαιολόγοι και οι ακαδημαϊκοί διαφωνούν σχετικά με τις ακριβείς ημερομηνίες της Νεολιθικής εποχής στα Βαλκάνια, συμφωνείται γενικά ότι η περίοδος υπήρξε από το 6500 έως το 3500 π.Χ. Η σπηλιά και η τέχνη των βράχων επιβεβαιώνουν τη χρήση των σπηλαίων ως προσωρινά καταφύγια και χώρους λατρείας. Η κύρια λατρεία ήταν εκείνη της μητέρας θεάς, και η νεολιθική κοινωνία ήταν μητριαρχική.

Οικισμοί

Βλάσνιε

Ο οικισμός του Βλάσνιε βρίσκεται στο επίπεδο οροπέδιο σε υψόμετρων 335 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στον δρόμο Πρίστινας-Ζουρ περίπου 6 χιλιόμετρα δυτικά του Πρίζρεν. Η περιοχή περιέχει στοιχεία από διάφορες περιόδους, από του πρώιμους πολιτισμούς του Στάρτσεβο και της Βίντσα στην εποχή του Χαλκού και του Σιδήρου έως την Ελληνιστική εποχή, την Ύστερη Αρχαιότητα και τον πρώιμο Μεσαίωνα. Τα υλικά που βρέθηκαν στην περιοχή περιλαμβάνουν πήλινη αγγειοπλαστική και θραύσματα αγγείων, εργαλεία πέτρας και οστών, διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα και νομίσματα. Κατά την Ύστερη Αρχαιότητα, το Βλάσνιε (γνωστό ως Γκράντιστα της Βλάσνια) ήταν οχυρωμένη με τοίχους χαρακτηριστικούς του Ιουστινιανού Α΄. Η οχυρωμένη περιοχή, που κάλυπτε περίπου 2 εκτάρια, χρησιμοποιήθηκε πιθανώς για την παρατήρηση της Οδού Λισσού-Ναϊσσού (η οποία παρέκαμπτε τον οικισμό). Έχουν ανακαλυφθεί θραύσματα αγγειοπλαστικής ζωγραφισμένα με γεωμετρικές γραμμές, ένα μαχαίρι πυριτίου του πολιτισμού Στάρτσεβο και ανθρωπόμορφα και ζωομορφικά ειδώλια από την έκτη χιλιετία π.Χ. Ένα διακοσμημένο ψημένο πήλινο δοχείο τυπικό του πολιτισμού Βίντσα (τρίτη χιλιετία π.Χ.), πήλινοι επιτραπέζιοι φούρνοι και ένα νόμισμα 3,72 γραμμαρίων που χρονολογείται από το 55 π.Χ. έχουν επίσης βρεθεί. Ένα βραχώδες καταφύγιο με ζωγραφιές βρίσκεται περίπου 15 χιλιόμετρα δυτικά του χώρου.

Ρούνικ

Αυτός ο χώρος βρίσκεται στο χωριό Ρούνικ του δήμου Σκέντεραϊ. Βρίσκεται στην περιοχή Ντρένιτσα, περίπου 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μιτρόβιτσα και 10 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Σκέντεραϊ (κοντά στο δρόμο Σκέντεραϊ-Ιστόγκ). Ο τόπος, ένας από τους σημαντικότερους πρώιμους νεολιθικούς χώρους στο Κοσσυφοπέδιο μέχρι σήμερα, περιέχει τεχνουργήματα από τον πολιτισμό Στάρτσεβο. Ανασκάφηκε από το 1966 έως το 1968 και πάλι το 1984, και διεξήχθη έρευνα σε περίπου 35 ιδιωτικά αγροτεμάχια στη γειτονιά Νταρντάνια του Ρούνικ. Τα τεμάχια κεραμικής των πολιτισμών Στάρτσεβο και Βίντσα που χρονολογούνται από το 6500-3500 π.Χ. έχουν βρεθεί εδώ. Μια μαγνητική έρευνα 10.000 τετραγωνικών μέτρων διεξήχθη στην περιοχή τον Μάρτιο του 2010 και βρέθηκαν τα λείψανα των καλύβων που ενισχύθηκαν με ξύλινα δοκάρια. Έχουν βρεθεί μονόχρωμη κεραμική διακοσμημένη με κόκκινη λάμψη, πήλινα αγγεία και κεραμική με γραμμικά και γεωμετρικά σχέδια, μαζί με ανθρωπόμορφα ειδώλια και λατρευτικά τραπέζια (μικρούς βωμούς). Σημαντικό εύρημα είναι η οκαρίνα μήκους 8 εκατοστών, γνωστή ως οκαρίνα του Ρούνικ, η οποία είναι το παλαιότερο μουσικό όργανο που έχει βρεθεί στο Κοσσυφοπέδιο μέχρι σήμερα.

Βιβλιογραφία

• Nicholas Marquez Grant, Linda Fibiger. "Kosovo". The Routledge Handbook of Archaeological Human Remains and Legislation, Taylor & Francis, 2011, (ISBN 1136879560), (ISBN 9781136879562)
• Milot Berisha. Archaeological Guide of Kosovo, Kosovo Ministry of Culture, Youth and Sports and Archaeological Institute of Kosovo, Prishtine 2012, Print
• Luan Përzhita, Kemajl Luci, Gëzim Hoxha, Adem Bunguri, Fatmir Peja, Tomor Kastrati. Harta Arkeologjike e Kosovës vëllimi 1/ Archaeological Map of Kosovo vol.1 Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë 2006, (ISBN 9789951413596)
• Cultural Heritage Without Borders. "An Archaeological Map of the Historic Zone of Prizren", CHwB Kosovo office, Report Series No.2/2006.
• Gail Warrander, Verena Knaus. Kosovo 2nd ed. Bradt Travel Guides, 2011, (ISBN 1841623318), (ISBN 9781841623313)
• Philip L. Kohl, Clare Fawcett, Nationalism, Politics and the Practice of Archaeology, Cambridge University Press, 1995, (ISBN 0521558395), (ISBN 9780521558396)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Kosovo's Lost City Rises From Earthy Tomb Αρχειοθετήθηκε 2021-05-17 στο Wayback Machine.