Νίκος Χαραλαμπίδης

Ο Νίκος Χαραλαμπίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το 2001-2003 φοίτησε με υποτροφία του Ιδρύματος Λεβέντη^[1] στο Μεταπτυχιακό Τμήμα της ίδιας Σχολής, αποκτώντας Μεταπτυχιακό Τίτλο με εξιδίκευση στα πολυμέσα, τη ρομπιτική και τις ψηφιακές τέχνες. Οι σπουδές του περιλαμβάνουν επίσης ζωγραφική, χαρακτική και σκηνογραφία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας (Accademia di Belle Arti) και αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας (Universita degli studi di Firenze). Από το 2017, διδάσκει Σύγχρονες μορφές Γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.

Η πολυσχιδής καλλιτεχνική του δραστηριότητα έχει παρουσιαστεί εκτενώς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μέσα από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, αλλά και θεσμικές διεθνείς διοργανώσεις. Ο Χαραλαμπίδης έθεσε εξαρχής τις πολιτικές συντεταγμένες μέσα στις οποίες κινείται η ιδιοσυγκρασιακή εικαστική του γραφή, όπου οι αναφορές στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης διαταραγμένης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, επιφορτίζονταιμε αυτοαναφορικά στοιχεία, συμβολισμούς και αλληγορίες που συχνά διασυνδέονται με σύνθετες φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Κατατάσσεται στους σημαντικούς Έλληνες εκπροσώπους της γενιάς του 90, ενώ ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, παραβλέποντας τις κυρίαρχες καλλιτεχνικές τάσεις, εισαγάγει στο έργο του μιά θεματολογία που πραγματεύεται ένα φάσμα κοινωνικο-πολιτικών προβλημάτων^[2], τα οποία πολύ αργότερα θα απασχολούσαν ευρέως τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα. Ζητήματα όπως ο βίαιος εκπατρισμός και η προσφυγοποίηση, το κληροδότημα της αποικιοκρατίας^[3] και οι επιπτώσεις της, η παγκοσμιοποίηση και οι στρατηγικές της, η μετανάστευση και ο νομαδισμός, η εθνική ταυτότητα και η αμφισβήτηση της, η εντοπιότητα και ο «μη τόπος», αποτελούν πλέον κοινό θεματικό άξονα για πολλούς καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Για την έρευνα των ζητημάτων αυτών, ο Χαραλαμπίδης ανατρέχει συχνά στη διαχείριση ιστορικού αρχειακού υλικού, το οποίο διαπλέκει συχνά με σύγχρονα δεδομένα και γεγονότα, καθώς και κρίσιμα φαινόμενα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως την ανθρωπιστική, ιδεολογική και πολιτισμική κρίση, αλλά και το οικολογικό αδιέξοδο, την κλιματική και ενεργειακή κρίση.

Οι παράτολμες παρεμβατικές δράσεις του καλλιτέχνη στην Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, με αφετηρία τη δεκαετία του ογδόντα, αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για επιμελητικές προτάσεις^[4] και πρότυπο για νεώτερους κυρίως καλλιτέχνες, ευαισθητοποιημένους στα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές αυτές παρεμβάσεις, ο καλλιτέχνης συνεργάστηκε με εθελοντές στρατιώτες από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα των Ελληνικών και Τουρκικών δυνάμεων, για την αποδόμηση τριών οδοφραγμάτων από τα βαρέλια, τα οποία μεταφέρθηκαν στη Βραζιλία^[5], λειτουργώντας ως εμβληματικοί "θεμέλιοι λίθοι" των γλυπτικών του εγκαταστάσεων στην μπιενάλε του Σάο Πάολο το 2006.

Οι συμμετοχικές δράσεις^[6] που διοργανώνει ο Χαραλαμπίδης, αποτελούν σημαντική παράμετρο του έργου του. Ακολουθώντας αυτή την πρακτική, διαρθρώνει συχνά, παράλληλα με τα εικαστικά περιβάλλοντα και τις γλυπτικές του εγκαταστάσεις, πλατφόρμες διεπιστημονικών συνεργασιών, φιλοξενίας δρώμενων, καλλιτεχνικών εργαστηρίων φοιτητών, περφόρμανς, διαλέξεων και σεμιναρίων, καθώς και άλλων συνεργασιών με προσκεκλημένους καλλιτέχνες, εδραιώνοντας έτσι στις εκθέσεις του ένα πολυεπίπεδο πρόγραμμα δραστηριοτήτων.

Μεταξύ άλλων διακρίσεων, το 1992 βραβεύεται με το 1ο Βραβείο Ιδρύματος Γιάννη & Ζωής Σπυροπούλου και το 2007 του απονέμεται το τιμητικό βραβείο της Ένωσης Τεχνοκριτικών Ελλάδος (AICA Hellas), ενώ το 2004, επιλέγεται με τον Γιώργο Λάππα για την υποψηφιότητα του Ευρωπαϊκού Βραβείου Γλυπτικής, από το Ευρωπαϊκό Κουνοβούλιο της Χάγης.

Επιλογή Εκθέσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκθεσιακή του δραστηριότητα είναι διεθνής. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε περισσότερες από 55 ατομικές εκθέσεις, ενώ παρουσίασε μεγάλων διαστάσεων γλυπτικές εγκαταστάσεις πολυμέσων σε σημαντικά μουσεία, διεθνή κέντρα τέχνης και εκθεσιακούς χώρους, μπιενάλε και θεσμικές διοργανώσεις, όπως οι:

27η μπιενάλε Σάο Πάολο Parque Ibirapuera, Pavilhão Ciccillo Matarazzo, Σάο Πάολο, 2006/ 51η Μπιεννάλε Βενετίας^[7], Palazzo Querini Stampalia, Βενετία, 2003/ 49η Μπιενάλε Βενετίας, Palazzo Giustinian Lolin - Fondazione Ugo e Olga Levi, Fondazione Βενετία,1997 Mapping contemporary views, BOZAR: Palais des Beaux-Arts, Βρυξέλες, 2012/ Two Chairs project^[8], Institute of Contemporary Art, ICA-Sofia, Σόφια, 2021/ Returns to Africa^[9], Bandjoun Station Αrt Center, Καμερούν, 2021/ Ledra Barricade, Centre Pompidou^[10], Παρίσι, 2008/ Arrivals, Turner Contemporary Λονδίνο, 2006/ The Εxile Pavilion, Musée des Archives Nationales, Παρίσι, 2016/ Co-housing Practices, Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2016/ EV+A, 2006, Διεθνής Μπιενάλε Ιρλανδίας, Λίμερικ 2006/ VIDEO ZONE 2: 2η Διεθνής Μπιενάλε Τελ Αβίβ, Ισραήλ 2004/ 1η Διεθνής Μπιενάλε Τιράνων 2001/ Nochelia: The C.I.A project^[11], Turner Contemporary, Λονδίνο, 2006/ Between Heaven and Earth, Ostand Museum, Βέλγιο,1994/ Μπιενάλε Δαλματικών Ακτών Νέων Καλλιτεχνών Μεσογειακών Χωρών,1993/ Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Rijeka/ Διεθνής διοργάνωση Artestate ΄92, Centro Culturale di Palazzo Vendemini, Savignano sul Rubicone, 1992/ Μπιενάλε Μασσαλίας Μεσογειακών Χωρών, Μουσείο La Vieille-Charite, 1990/ Philoxenia, Palace of National Film and Sound Archive of Australia (NFSA), Καμπέρα, 2013/ Διεθνής έκθεση ISLAS, Centro Atlantico de Arte Moderno CAAM, Ισπανία, 1997 / Μπιενάλε Νέων project, Καλλιτεχνών, Centro Andaluz de Arte Contemporaneo, Ισπανία, 1997/ Διεθνής έκθεση Germinations, National Anthropology Museum, Madrid 1995/ Transexpiriences, Beijing National Museum of Art Πεκίνο, Ολυμπιακοί Αγώνες Κίνας, 2008/ 1987 3η Biennale Νέων Καλλιτεχνών Ευρωπαϊκών Χωρών της Μεσογείου, Βαρκελώνη, 1987/ Germinations 8^[12]: Europese Biënnale voor jonge kunstenaars, Ολλανδία, 1994/ Greek Realities, Kunsthallen Klaedefabrik Δανία, 1997/ Μπιεννάλε Νέων Καλλιτεχνών, Royal Academy, St. Joost, Breda, Ολλανδία, 1994/ Τekne & Metis, Magasin Museum, C.N.A.C., Grenoble, 1995/ The Tupperware Show, Lα Granja Centro Santa Cruz de Tenerife, 1997/ The Desire for Freedom. Art in Europe since 1945, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 2014/ Voglio vedere le mie montagne, Zacheta Museum Βαρσοβία,1995 / Waiting for yournews, Gounaropoulos Museum, 2008/ Greek Realities, Galerie im Marstall, Βερολίνο, 1997/Zero Channel, Μuseum Μοntevideο, Άμστερνταμ 2004/Universal Hospitality, Alte Post Vienna Contemporary Museum, Βιέννη 2016/ Images Mobiles^[13], Centre Pompidou, Παρίσι, 2000/ Quarter Centro Produzione Arte, Φλωρεντία, 2005/ Global Vision^[14], Iδρυμα DESTE, Αθήνα, 1998/ Synopsis-3 Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα 2003/ The Gesture^[15], Macedonian Museum Of Contemporary Art, Θεσσαλονίκη 2005/ OUTLOOK^[16], Διεθνής έκθεση Μουσείο Μπενάκη και Τεχνόπολις-Γκάζι ,Αθήνα, 2003

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ «ϊδρυμα Λεβέντη».
↑ «The Art-Noise».
↑ «Νέα Ματιά στην Ιστορία».
↑ όπως η Biennale Manifesta 6 και η διεθνής έκθεση Leaps of Faith (2005)
↑ «Artforum».
↑ «Σειρά εκθέσεων ΕΥΕΡΓΕΣΙΑ».
↑ «Δίγλωσση Έκδοση SOCIAL GYM».
↑ «Ιca-Sofia».
↑ «Returns to Africa cat».
↑ «Centre Pompidou».
↑ «Turner Contemporary».
↑ «Germination_8».
↑ «Images Mobiles».
↑ «Global Visions».
↑ «The Gesture».
↑ «OUTLOOK».

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[1] «ϊδρυμα Λεβέντη».

[2] «The Art-Noise».

[3] «Νέα Ματιά στην Ιστορία».

[4] όπως η Biennale Manifesta 6 και η διεθνής έκθεση Leaps of Faith (2005)

[5] «Artforum».

[6] «Σειρά εκθέσεων ΕΥΕΡΓΕΣΙΑ».

[7] «Δίγλωσση Έκδοση SOCIAL GYM».

[8] «Ιca-Sofia».

[9] «Returns to Africa cat».

[10] «Centre Pompidou».

[11] «Turner Contemporary».

[12] «Germination_8».

[13] «Images Mobiles».

[14] «Global Visions».

[15] «The Gesture».

[16] «OUTLOOK».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]