Ματζούκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ματζούκα ήταν γεωγραφική περιοχή και βάνδον[1] της μεσαιωνικής Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος (1204–1461) στη βορειοανατολική Μικρά Ασία (σημερινή Τουρκία). Η διοικητική της πρωτεύουσα ήταν το Δικαίσιμον (ή Καρυά, τούρκικα Τζεβιζλίκ). Η περιοχή αντιστάθηκε για λίγο μετά την οθωμανική κατάκτηση της Τραπεζούντας το 1461, αλλά τελικά υποτάχθηκε και έγινε ναχιγές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Δεν μαρτυρείται πριν από τον 13ο αιώνα, αλλά είναι πιθανό να υπήρχε ήδη ως τμήμα του μεσοβυζαντινού θέματος Χαλδίας, καθώς οι μεσαιωνικές διοικητικές περιφέρειες στην περιοχή συνέπιπταν με γεωγραφικές περιοχές και συνάδουν μέχρι σήμερα.[2]

Τα όρια της Ματζούκας εκτείνονταν νότια και νοτιοδυτικά του Μίθριου όρους, το νότιό του όριο κατά μήκος μιας γραμμής που εκτεινόταν από την κορυφή Ζύγανα της Οροσειράς του Παρυάδρη στα δυτικά και τις Ποντιακές Πύλες στα ανατολικά.[3]

Η στρατηγική της σημασία ήταν μεγάλη, καθώς φύλαγε τις προσεγγίσεις προς την Τραπεζούντα, την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, καθώς η Ματζούκα ήταν η καρδιά της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος.[3] Γύρω από την πρωτεύουσα της περιοχής υπήρχαν τα δάση όπου οι αυτοκράτορες είχαν τα θερινά τους ανάκτορα.[3] Οι ντόπιοι κάτοικοι ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι, και είχαν τη φήμη των πολεμιστών, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην απόκρουση των τουρκικών επιδρομών.[3]

Μεταξύ 1384 και 1408, το νέο βάνδον της Παλαιοματζούκας δημιουργήθηκε από το νότιο τμήμα της.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν οργανωμένη σε επτά βάνδα, αποτελούμενα από τα δυτικά προς τα ανατολικά: Τρικωμία, Παλαιοματζούκα, Ματζούκα, Τραπεζούντα, Γημωρά, Σούρμαινα και Ριζαίον, συν το θέμα της Μεγάλης Λαζίας.
  2. Λαμπάκης 2003, 2.1. Προέλευση.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Λαμπάκης 2003, 2.2. Γεωγραφία - οικονομία - επιχειρησιακή δυνατότητα.