Μάχη του Χαρκόβου (2022)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάχη του Χαρκόβου
Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (2022)
Το μέτωπο του πολέμου
Χρονολογία24 Φεβρουαρίου - σήμερα
ΤόποςΧάρκοβο, Ουκρανία

Η μάχη του Χαρκόβου - μέρος του ρωσο-ουκρανικού πολέμου - είναι μια συνεχιζόμενη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας για τον έλεγχο και την κατάληψη της πόλης αλλά και της περιφέρειας του Χαρκόβου. Η μάχη ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 και συνεχίζεται με συνεχείς καταλήψεις και ανακαταλήψεις περιοχών μέχρι σήμερα.

Το Χάρκοβο είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, σημαντικό στρατιωτικό και βιομηχανικό κέντρο, ήταν από την αρχή στρατηγικός στόχος για τους Ρώσους, αφού η κατάληψή του θα αφαιρούσε από την Ουκρανία την πρόσβαση σε στρατιωτικό υλικό. Απέχοντας μόνο 30 χλμ. από τα σύνορα με τη Ρωσία, επλήγη από το ρωσικό πυροβολικό από τις πρώτες ώρες της εισβολής.[1][2]

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου του 2022 η Ουκρανία βρίσκεται σε επιχείρηση αντεπίθεσης και ανακατάληψης εδαφών που φαίνεται να συνεχίζεται με επιτυχία. [3]

Χρονικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έναρξη επιχειρήσεων (24–28 Φεβρουαρίου)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τα χαράματα της 24ης Φεβρουαρίου [4], οι ρωσικές δυνάμεις που είχαν συγκεντρωθεί τις προηγούμενες μέρες στο Μπέλγκοροντ [5] πέρασαν τα σύνορα και ξεκίνησαν με βολές πυροβολικού να βομβαρδίζουν επιλεγμένα σημεία της πόλης, ενώ ταυτόχρονα το πεζικό προέλαυνε.[6] Την ουκρανική αντίσταση την συνάντησαν κατ΄ αρχήν στα βόρεια της πόλης, κοντά στο χωριό Τσίρκουνι, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις συγκράτησαν την προέλαση των Ρώσων..[7]

Μια πολυκατοικία στο Χάρκοβο η οποία υπέστη σοβαρές ζημιές από πύραυλο που έριξαν οι Ρώσοι στις 26 Φεβρουαρίου.

Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι σκληρότερες μάχες ολόκληρης της ρωσικής εισβολής γίνονταν στο Χάρκοβο.[8]

Τα ξημερώματα της 27ης Φεβρουαρίου -οι ρωσικές δυνάμεις εισήλθαν στη πόλη του Χαρκόβου ύστερα από σφοδρές μάχες.[9]

Ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας Ιγκόρ Κονασένκοφ ισχυρίστηκε αργότερα ότι οι ρωσικές δυνάμεις εξασφάλισαν την παράδοση του 302ου ουκρανικού συντάγματος αντιαεροπορικών πυραύλων και συνέλαβαν 471 Ουκρανούς στρατιώτες, έναν ισχυρισμό που οι Ουκρανοί αξιωματούχοι διέψευσαν.[10] Ουκρανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι οι δυνάμεις τους είχαν καταστρέψει τα μισά ρωσικά στρατιωτικά οχήματα που προχώρησαν στο Χάρκοβο.[11]

Μέχρι το απόγευμα της 27ης Φεβρουαρίου, ο Σινιεχούμποφ υποστήριξε ότι οι Ουκρανοί είχαν και πάλι πλήρη έλεγχο πάνω στη πόλη.[12][13][14] Πρόσθεσε ότι δεκάδες Ρώσοι στρατιώτες παραδόθηκαν στους Ουκρανούς και ότι ο ρώσικος στρατός εκδιώχθηκε από την πόλη.[15]

Στις 28 Φεβρουαρίου, ο Χεράστσενκο ισχυρίστηκε ότι δεκάδες άμαχοι σκοτώθηκαν από ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στη πόλη,[16] ενώ ο Σινιεχούμποφ ανέφερε ότι έντεκα άμαχοι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν.[17][18] Ο δήμαρχος της πόλης Ίχορ Τέρεχοφ, ανέφερε ότι σκοτώθηκαν 9 άτομα και τραυματίστηκαν 37.[19] Ένας από τους νεκρούς ήταν ένας 25χρονος φοιτητής από την Αλγερία, ο οποίος σκοτώθηκε από Ρώσο ελεύθερο σκοπευτή.[20]

Αργότερα, στις 28 Φεβρουαρίου, ο Τέρεχοφ ανέφερε ότι οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να καταστρέφουν ηλεκτρικούς υποσταθμούς στο Χάρκοβο, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές της πόλης να μείνουν χωρίς ρεύμα, θέρμανση και νερό. Πρόσθεσε επίσης ότι 87 σπίτια υπέστησαν ζημιές από ρωσικούς βομβαρδισμούς.[21] Αναφέρθηκε επίσης ότι το εργοστάσιο Μαλίσεφ βομβαρδίστηκε από Ρώσους.[22][23]

Αργότερα, στις 28 Φεβρουαρίου, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν βόμβες διασποράς στις περιοχές Ιντουστριάλνι, Σαλτίφσκι και Σεβτσένκιφσκι. Το Παρατηρητήριο σημείωσε ότι η χρήση βομβών διασποράς απαγορεύεται από τη Σύμβαση του 2010 για τα Πυρομαχικά Διασποράς και ότι η χρήση τους «μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου », λόγω της απειλής που αποτελούν για τους αμάχους.[24]

Έντονες μάχες (1 Μαρτίου – 2 Απριλίου)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βομβιστική επίθεση στο κτίριο της διοίκησης του Χαρκόβου, στην 1η Μαρτίου (βίντεο, που δείχνει την έκρηξη τη στιγμή που συμβαίνει).

Το πρωί της 1ης Μαρτίου, ένας ρωσικός πύραυλος 3M54-1 Kalibr έπληξε την Πλατεία Ελευθερίας στο κέντρο του Χάρκοβο, και έπεσε στο κτίριο της διοίκησης της περιφέρειας Χαρκόβου.[25][26] Από την έκρηξη καταστράφηκε το προξενείο της Σλοβενίας.[27] Ζημιές υπέστησαν μια όπερα και μια αίθουσα συναυλιών.[28] Τουλάχιστον 24 άτομα τραυματίστηκαν[29][30][31] και 29 σκοτώθηκαν, σύμφωνα με την τοπική διοίκηση. [32]

Αργότερα, την 1η Μαρτίου, αναφέρθηκε ότι ένας 21χρονος Ινδός φοιτητής που σπούδαζε στο Εθνικό Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Χαρκόβου σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια ρωσικών βομβαρδισμών. Ο φοιτητής ήταν από το χωριό Τσαλαγκέρι στην ινδική πολιτεία Καρνάτακα.[33][34] Σύμφωνα με τον τοπικό επικεφαλής του συνδέσμου των ινδών φοιτητών, σκοτώθηκε από αεροπορική επιδρομή το πρωί ενώ περίμενε στην ουρά για να προμηθευτεί τα αναγκαία.[35] Οι ινδικές αρχές αργότερα ανακοίνωσαν ότι είχαν εκκενώσει όλους τους Ινδούς υπηκόους από το Κίεβο στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επιχείρησης. Από τους 8.000 Ινδούς φοιτητές που βρίσκονταν ακόμη στην Ουκρανία την 1η Μαρτίου, περίπου οι μισοί βρίσκονταν στο Χάρκοβο και στο Σούμι.[36] Ένα μέλος της Ειδικής Αποστολής Παρακολούθησης του ΟΑΣΕ στην Ουκρανία, η Μάινα Φένινα, σκοτώθηκε επίσης κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών την 1η Μαρτίου.[37]

Το κτίριο της σχολής Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού Πανεπιστημίου του Χάρκοβο, στις 2 Μαρτίου
Επακόλουθα του βομβαρδισμού στην Κρασνοντάρσκα στις 7 Μαρτίου.

Στις 2 Μαρτίου, ο Σινιεχούμποφ υποστήριξε ότι τουλάχιστον 21 άτομα σκοτώθηκαν και 112 τραυματίστηκαν σε 24 ώρες.[38] Ρώσοι αλεξιπτωτιστές αποβιβάστηκαν στο Χάρκοβο και πραγματοποίησαν επιδρομή σε ουκρανικό στρατιωτικό νοσοκομείο μετά από αεροπορική επίθεση στην πόλη, με αποτέλεσμα να λάβουν χώρα σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ των Ρώσων και των Ουκρανών.. Ένας τοπικός αξιωματούχος ισχυρίστηκε αργότερα ότι οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούσαν να ελέγχουν το νοσοκομείο.[39][40]

Το αρχηγείο της αστυνομίας του Χάρκοβο, μια στρατιωτική ακαδημία και το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Χάρκοβο υπέστησαν ζημιές από ρωσικούς βομβαρδισμούς στο πρωί της ημέρας.[41][42] Αρκετές κατοικημένες περιοχές χτυπήθηκαν επίσης από ρωσικούς πυραύλους.[43] Αργότερα, ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν ξανά την Πλατεία Ελευθερίας, προκαλώντας ζημιά στο κτίριο του Δημοτικού Συμβουλίου του Χάρκοβο, στο κτίριο της Ντέρζπρομ και σε ορισμένα πολυώροφα κτίρια.[44]

Τη νύχτα της 2ας Μαρτίου, δύο πύραυλοι έπληξαν το αρχηγείο των Δυνάμεων Εδαφικής Άμυνας στο Χάρκοβο. Ο καθεδρικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος ήταν καταφύγιο για πολλούς Ουκρανούς, υπέστη ζημιές[45] όπως επίσης και η Καθολική Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου.[45][46] Το CNN ανέφερε ότι από τις 16 τοποθεσίες που χτύπησαν οι Ρώσοι την τελευταία εβδομάδα μέχρι τις 2 Μαρτίου, μόνο 3 δεν κατοικούνταν από ανθρώπους.[47]

Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας δήλωσε στις 6 Μαρτίου ότι ρώσικα ΒΜ-21 Γκραντ βομβάρδιζαν το κτίριο του Ινστιτούτου Φυσικής και Τεχνολογίας του Χάρκοβο, το οποίο στεγάζει μια εγκατάσταση έρευνας της πυρηνικής ενέργειας, ενώ παράλληλα η υπηρεσία προειδοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλης κλίμακας οικολογική καταστροφή.[48] Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας δήλωσε την επόμενη ημέρα ότι η εγκατάσταση έρευνας ναι μεν υπέστη ζημιές αλλά δεν διέρρευσε ραδιενέργεια.[49] Τοπικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι τη νύκτα της 6ης Μαρτίου σκοτώθηκαν 8 άτομα από βομβαρδισμούς.[50] Το προξενείο του Αζερμπαϊτζάν στην πόλη υπέστη στο μεταξύ σοβαρές ζημιές[51] και το αλβανικό προξενείο στο Χάρκοβο ισοπεδώθηκε.[52]

Ένας πύραυλος σφηνωμένος στην οροφή ενός διαμερίσματος.

Στις 7 Μαρτίου, το ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας υποστήριξε λανθασμένα ότι οι ουκρανικές δυνάμεις σκότωσαν τον Ρώσο Υποστράτηγο Βιτάλι Γερασίμοφ, έναν αναπληρωτή διοικητή της 41ης Στρατιάς Συνδυασμένων Όπλων.[53] Στις 23 Μαΐου ο Γκερασίμοφ, ο οποίος τελικά δεν σκοτώθηκε, έλαβε το παράσημο του Αλεξάνδρου Νέφσκι.[54] Όμως κάποιοι Ρώσοι αξιωματικοί σκοτώθηκαν επίσης στην επίθεση.[55] Ρώσοι στρατιώτες σκότωσαν επίσης δύο εθελοντές στο Οικοπάρκο Φέλντμαν, καθώς έμπαιναν στο ζωολογικό πάρκο του οικοπάρκου για να τους δώσουν τροφές.[56] Το οικοπάρκο Φέλντμαν έχει υποστεί σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια της εισβολής.[57]

Στις 8 Μαρτίου, ο Σινιεμπούχοφ δήλωσε ότι περισσότεροι από 600.000 άμαχοι εκκενώθηκαν από την πόλη μέσω σιδηροδρόμων.[58] Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι όλο το Χάρκοβο ήταν υπό ουκρανικό έλεγχο και ότι εκτός από κάποιους βομβαρδισμούς στα περίχωρα της πόλης, οι Ρώσοι δεν έκαναν κάποια επιθετική ενέργεια.[59]

Στις 10 Μαρτίου, η Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης της Ουκρανίας δήλωσε ότι τέσσερα άτομα, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, σκοτώθηκαν από ρωσικούς βομβαρδισμούς στο Χάρκοβο. Οι ρωσικοί βομβαρδισμοί κατέστρεψαν επίσης ένα εμπορικό κέντρο στο κέντρο της πόλης.[60] Αργότερα, ο Χεραστσένκο ισχυρίστηκε ότι μια ρωσική αεροπορική επιδρομή έπληξε το κτίριο που στεγάζει το Ινστιτούτο Φυσικής και Τεχνολογίας του Χαρκόβου.[61]

Στις 14 Μαρτίου, ρωσικοί βομβαρδισμοί έπληξαν μια κατοικημένη περιοχή, σκοτώνοντας δύο πολίτες και τραυματίζοντας έναν.[62] Την επόμενη μέρα, ο Σινιεμπούχοφ υποστήριξε ότι 65 βομβαρδισμοί είχαν ως στόχο τους το Χάρκοβο στις 14 Μαρτίου και ότι συνολικά είχαν καταστραφεί πάνω από 600 κατοικούμενα κτίρια.[63]

Στις 16 Μαρτίου, τρεις άμαχοι σκοτώθηκαν και πέντε τραυματίστηκαν όταν οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν μια αγορά.[64]

Στις 18 Μαρτίου, η περιφερειακή εισαγγελία του Χάρκοβο ανέφερε ότι πολυκατοικίες στις επαρχίες Σλομπόντσκι και Μοσκόφσκι του Χαρκόβου βομβαρδίστηκαν. Επιπλέον, το κτίριο του Ινστιτούτου Κρατικής Διοίκησης της Εθνικής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης καταστράφηκε μερικώς. Ο ρωσικός βομβαρδισμός κτιρίων στη Σαλτίβκα στοίχισε τη ζωή στον 96χρονο Μπαρίς Ρομαντσένκο, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος επέζησε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ασχολήθηκε με τη διατήρηση της μνήμης των εγκλημάτων του ναζισμού.[65][66]

Στις 19 Μαρτίου, ο Σινιεχούμποφ υποστήριξε ότι το βόρειο Χάρκοβο ήταν υπό συνεχή βομβαρδισμό από τους Ρώσους. Υποστήριξε ότι πολλά διοικητικά και πολιτιστικά κτίρια είχαν υποστεί ζημιές και καταστράφηκαν. Δήλωσε επίσης ότι οι ουκρανικές δυνάμεις αντεπιτέθηκαν και απώθησαν τους Ρώσους.[67]

Στις 24 Μαρτίου, μια ρωσική αεροπορική επιδρομή έπληξε ένα ταχυδρομικό γραφείο, σκοτώνοντας 6 άτομα και τραυματίζοντας άλλα 15.[68] Στις 26 Μαρτίου, ρωσικές οβίδες κατέστρεψαν ένα μνημείο στο χώρο μνήμης του Ολοκαυτώματος Ντρομπίτσκι Γιαρ.[69]

Στις 28 Μαρτίου, ο δήμαρχος του Χαρκόβου Ίχορ Τέρεχοφ δήλωσε ότι το 30% των κατοίκων της πόλης την είχαν εγκαταλείψει μετά την εισβολή.[70] Σύμφωνα με μια άλλη εκτίμηση ως τις 27 Μαρτίου είχαν αποχωρήσει πάνω από 800.000 άτομα.[71] Ο Σινιεχούμποφ ανέφερε ότι οι Ρώσοι είχαν ξανά χτυπήσει γειτονιές της πόλης με πυρομαχικά διασποράς.[72]

Πολυκατοικία στην Σαλτίβκα μετά από βομβαρδισμούς στις 31 Μαρτίου.

Εν μέσω αυξημένων βομβαρδισμών με στόχο το Χάρκοβο στις 31 Μαρτίου 2022, οι ρωσικές αρχές απέδωσαν έκρηξη σε αποθήκη πετρελαίου περίπου στο Μπέλγκοροντ της Ρωσίας σε επίθεση που έγινε από δύο ουκρανικά στρατιωτικά ελικόπτερα Mi-24.[73][74]

Εξελίξεις του Απριλίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές Απριλίου οι ρώσοι κατέλαβαν το Ιζιούμ, κάτι που τους επέτρεψε να διευκολύνουν την προέλαση τους στις περιφέρεια Λουχάνσκ και Ντονέτσκ.[75] Στις 3 Απριλίου 2022, η ουκρανική κυβέρνηση υποστήριξε ότι δύο Ρώσοι στρατιώτες σκοτώθηκαν και άλλοι 28 νοσηλεύτηκαν όταν Ουκρανοί πολίτες μοίρασαν δηλητηριασμένες τούρτες σε Ρώσους στρατιώτες της 3ης Ρωσικής Μεραρχίας Μηχανοκίνητων Τυφεκίων στο Χάρκοβο.[76]

Παρά το γεγονός ότι οι Ρώσοι αποχώρησαν από κάποιες περιοχές στο βόρειο Χάρκοβο και οι Ουκρανοί κατέλαβαν ένα δρόμο κοντά στο Τσουχούγιεφ,[77] στις 4 Απριλίου, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας προειδοποίησε ότι οι εισβολείς ετοιμάζονταν για νέα επίθεση με στόχο να καταλάβουν την πόλη από τα ανατολικά.[78][79]

Οι Ρώσοι βομβάρδισαν περιοχές του Χαρκόβου με πυραύλους διασποράς τις ημέρες 14 με 17 Απριλίου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 18 άτομα και να τραυματιστούν δεκαέξι.[80]

Στις 27 Απριλίου, το Χάρκοβο παρέμεινε μερικώς περικυκλωμένο.[81] Στις 29 Απριλίου, ο Σινιεμπούχοφ δήλωσε ότι πάνω από 2.000 κτίρια υπέστησαν ζημιές ή κατεστράφησαν. Στις 28 Απριλίου λόγω σχεδόν ασταμάτητων βομβαρδισμών σκοτώθηκαν 5 άτομα.[82] Επίσης, στις 29 Απριλίου αναφέρθηκε ότι η Ουκρανία ανακατέλαβε τη Ρούσκα Λόζοβα.[83]

Ουκρανική αντεπίθεση (1–13 Μαΐου)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάιο του 2022, οι ουκρανικές δυνάμεις ξεκίνησαν μια αντεπίθεση για να εκδιώξουν τις ρωσικές δυνάμεις από την πόλη με κατεύθυνση τα σύνορα με τη Ρωσία. Μέχρι τις 12 Μαΐου, το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφερε ότι η Ρωσία είχε αποσύρει μονάδες από την περιοχή του Χαρκόβου.[84]

Στις 2 Μαΐου, το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου ανέφερε ότι η Ουκρανία ανακατέλαβε το χωριό Στάρι Σαλτίβ 40 χιλιόμετρα ανατολικά του Χαρκόβου.[85]

Στις 6 Μαΐου, το Ινστιτούτο περιέγραψε ότι η Ουκρανία έκανε αντεπίθεση «κατά μήκος ενός πλατύ τόξου» βόρεια και ανατολικά του Χαρκόβου, αναφέροντας ότι η Ουκρανία είχε ανακαταλάβει «αρκετά χωριά», συμπεριλαμβανομένων των Τσίρκουνι, Περέμοχα και μέρος του χωριού Τσερκάσκι Τίσκι.[86] Το Ινστιτούτο υπέθεσε ότι η Ουκρανία «μπορεί να αποτρέψει στο ρωσικό πυροβολικό τη δυνατότητα να στοχεύει το Χάρκοβο τις επόμενες ημέρες».[86] Στις 7 Μαΐου, οι ουκρανικές δυνάμεις ανέφεραν ότι ανακατέλαβαν πέντε χωριά βορειοανατολικά του Χαρκόβου.[87] Επικαλούμενοι έναν Ουκρανό αξιωματούχο, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης ανέφεραν ότι η μάχη για το Χάρκοβο δεν τελείωσε, αλλά ότι η Ουκρανία έχει το πάνω χέρι στη μάχη.[88] Η προέλαση βόρεια και ανατολικά, η οποία έγινε κυρίως από την 92η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία και την 93η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία, ανάγκασε τις ρωσικές δυνάμεις να υποχωρήσουν πέρα από τον ποταμό Ντόνετς ενώ ανατίνασαν τις γέφυρες πίσω τους.[89]

Στις 10 Μαΐου, οι ουκρανικές δυνάμεις ισχυρίστηκαν ότι ανακατέλαβαν τέσσερις οικισμούς.[90]

Μέχρι τις 13 Μαΐου, το Ινστιτούτο υποστήριξε ότι η Ουκρανία μάλλον είχε "κερδίσει την μάχη του Χαρκόβου".[91] Ο δήμαρχος του Χάρκοβο δήλωσε στο BBC ότι στις τελευταίες πέντε μέρες πριν τις 13 Μαίου δεν υπήρξε κάποιος βομβαρδισμός στη πόλη, παρά μόνο μια αποτυχημένη προσπάθεια πυραυλικής επίθεσης στη πόλη την οποία εξουδετέρωσε η ουκρανική αεράμυνα.[92]

Μέχρι τις 13 Μαΐου, οι ουκρανικές δυνάμεις απώθησαν στα σύνορα με τη Ρωσία τις ρωσικές μονάδες που προσπαθούσαν να περικυκλώσουν την πόλη. Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι η Ρωσία απέσυρε μονάδες από την περιοχή.[93] Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου γνωμοδότησε ότι η Ουκρανία «πιθανότατα είχε κερδίσει τη μάχη του Χαρκόβου».[94] Ωστόσο, στις 20 Μαΐου, οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν ξανά το Χάρκοβο.[95]

Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Διεθνής Αμνηστία, ερεύνησε επί 14 ημέρες, (το διάστημα Απριλίου - Μαΐου 2022) 41 επιθέσεις του ρωσικού στρατού στο Χάρκοβο όπου διαπίστωσε ότι σε 7 περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν βόμβες διασποράς, τύπου 9Ν210/9Ν235, πυρομαχικά που γενικά θεωρούνται απαγορευμένα αν και ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία έχουν υπογράψει τη συμφωνία απαγόρευσής τους. [96] Η ίδια οργάνωση κατέγραψε και καυτηρίασε τη στρατιωτική τακτική των ουκρανών στρατιωτών να κρύβονται μέσα σε κατοικημένες περιοχές και να εξαπολύουν από εκεί επιθέσεις εναντίον των Ρώσων, με αποτέλεσμα να προσελκύουν τα ρωσικά πυρά.[97]

Συνεχείς μάχες, αντεπίθεση του Σεπτεμβρίου και ρωσική υποχώρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτίριο της Κοινοτικής Σχολής ισοπεδώθηκε στις 20 Ιουνίου.

Μετά την ουκρανική αντεπίθεση, οι ρωσικές δυνάμεις οδηγήθηκαν πίσω σε αμυντικές θέσεις, με τους Ουκρανούς να ανακαταλαμβάνουν διάφορες περιοχές κοντά στα ρωσοουκρανικά σύνορα. Παρόλα αυτά, οι Ρώσοι συνέχισαν να βομβαρδίζουν διάφορα προάστια του Χάρκοβο, καθώς και την ίδια την πόλη, σκοτώνοντας πολλούς πολίτες και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.

Στις 20 Μαΐου, οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν ξανά αρκετά χωριά στην επαρχία Χαρκόβου συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της πόλης του Χαρκόβου, χρησιμοποιώντας τους εκτοξευτές πυραύλων ΒΜ-21 Γκραντ, ΒΜ-27 Ουραγκάν και ΒΜ-30 Σμερς.[98]

Στις 21 Μαΐου, οι Ουκρανοί ανακοίνωσαν ότι η ουκρανική αστυνομία ανέσυρε τις σωρούς έξι ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της σωρού ενός συνταγματάρχη, στον οικισμό Ζόλοτσιφ.[99]

Παλάτι του πολιτισμού των εργαζομένων σιδηροδρόμων μετά την απεργία των ρωσικών πυραύλων στις 18 Αύγουστος

Στις 20 Ιουνίου, νέες πυραυλικές επιθέσεις κατέστρεψαν το Κοινοτικό Κολέγιο του Εθνικού Πανεπιστημίου Αστικής Οικονομίας του Χάρκοβο[100] και μια αποθήκη του μετρό του Χαρκόβου.[101] Στις 24 Ιουνίου, το αθλητικό συγκρότημα του Πολυτεχνείου του Χαρκόβου καταστράφηκε.[102]

Στις 4 Ιουλίου, νέα πυραυλική επίθεση κατέστρεψε ένα γυμνάσιο.[103] Στις 6 Ιουλίου, οι Ρώσοι κατέστρεψαν ένα από τα κτίρια που ανήκουν στο Εθνικό Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο του Χάρκοβο και ένα πρώην αρχοντικό (το οποίο αποτελεί και αρχιτεκτονικό μνημείο) το οποίο χτίστηκε το 1832.[104][105]

Στις 20 Ιουλίου, τουλάχιστον τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν το πρωί ως αποτέλεσμα ρωσικής πυραυλικής επίθεσης στο Χάρκοβο, μεταξύ των οποίων και ένα 13χρονο αγόρι.[106]

Στις 17–18 Αυγούστου, 25 άνθρωποι σκοτώθηκαν και αρκετές δεκάδες τραυματίστηκαν σε επίθεση με πυραύλους σε δύο κοιτώνες.[107] Επίσης, στις 18 Αυγούστου, νέα ρωσική απεργία κατέστρεψε το Παλάτι του πολιτισμού των εργατών σιδηροδρόμων. [108]

Πυρκαγιά μετά τον βομβαρδισμό του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Χαρκόβου.

Η 19η Αυγούστου κηρύχθηκε ημέρα πένθους στην πόλη για τα θύματα από τις επιθέσεις των προηγούμενων ημερών.[109] Την ίδια μέρα, νέα επίθεση με πυραύλους κατέστρεψε ένα από τα κτίρια του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου του Χαρκόβουάρκοβο, σκοτώνοντας ένα άτομο.[110]

Στις 2 Σεπτεμβρίου 2022, μια πυραυλική επίθεση προκάλεσε ζημιές στο παλάτι αθλητισμού Λοκομοτίβ.[111]

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2022, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν μεγάλη αντεπίθεση με την οποία ανακατέλαβαν το Ιζιούμ, τη Μπαλακλίγια, και τμήματα στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ. Οι Ρώσοι υποχώρησαν στην ανατολική όχθη του ποταμού Όσκιλ, αν και ορισμένα τμήματα του έχουν καταληφθεί μετέπειτα από την Ουκρανία.[112]

Στις 11 Σεπτεμβρίου, ο ρωσικός στρατός βομβάρδισε εγκαταστάσεις ποίκιλων χρήσεων στην κεντρική και ανατολική Ουκρανία. Η Ρωσία βομβάρδισε το εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας Χάρκοβο ΤΕΣ-5 και το εργοστάσιο θερμοηλεκτρικής ενέργειας στο Ζμιγίβ, προκαλώντας εκτεταμένες διακοπές ρεύματος σε πέντε περιφέρειες. Θεωρείται μέρος της ρωσικής απάντησης στην ουκρανική αντεπίθεση.[113]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Higgins, Andrew (24 February 2022). «Kharkiv, Ukraine's second-largest city, is a major target of Russia. Here's why.». The New York Times. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 February 2022. https://web.archive.org/web/20220224215448/https://www.nytimes.com/2022/02/24/world/europe/kharkiv-russia.html. Ανακτήθηκε στις 25 February 2022. 
  2. «Why Kharkiv, a city known for its poets, has become a key battleground in Ukraine». The Washington Post. 28 February 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 March 2022. https://web.archive.org/web/20220302054943/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/kharkiv-ukraine-russia-war-east/. Ανακτήθηκε στις 1 March 2022. 
  3. https://www.thepresident.gr/2022/09/12/oykrania-i-antepithesi-toy-oykranikoy-stin-periochi-toy-charkovoy-itan-leptomeros-schediasmeni-kai-stratigikis-simasias/
  4. Lohvynenk, Alina· Lysenko, Serhii (13 Ιουνίου 2022). «Pavlo Fedosenko, Hero of Ukraine». Ukrinform. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. «Why Kharkiv, a city known for its poets, has become a key battleground in Ukraine». The Washington Post. 28 February 2022. Αρχειοθετήθηκε στις 2 March 2022. Error: Αν ορίσετε |archivedate=, πρέπει επίσης να ορίσετε |archiveurl=. https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/kharkiv-ukraine-russia-war-east/. Ανακτήθηκε στις 1 March 2022. 
  6. Losh, Jack. «The Kharkiv Resistance Has Already Begun». Foreign Policy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2022. 
  7. Schwirtz, Michael (25 February 2022). «Scenes from Kharkiv: Battle wreckage, the boom of artillery, and people sheltering in the subway.». The New York Times. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 February 2022. https://web.archive.org/web/20220225173613/https://www.nytimes.com/2022/02/25/world/europe/kharkiv-ukraine-military.html. Ανακτήθηκε στις 25 February 2022. 
  8. «Heaviest fighting in Ukraine is "in and around Kharkiv," senior US defense official says». CNN. 26 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2022. 
  9. «Kharkiv governor reports that heavy fighting is taking place inside the city». The Kyiv Independent. 27 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022. 
  10. Brown (27 Φεβρουαρίου 2022). «Defense Ministry: The 302nd Anti-Aircraft Missile Regiment of The Armed Forces of Ukraine, Armed With BukM-1 Systems, Voluntarily Laid Down Arms». ePrimefeed. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022. 
  11. «Ukrainian army destroys half of Russian transport in Kharkiv: Top adviser». Daily Sabah. 27 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022. 
  12. «Ukraine restores full control over Kharkiv: City governor». Daily Sabah. 27 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022. 
  13. Bowden, George· Zhuhan, Viktoriia (27 Φεβρουαρίου 2022). «Ukraine invasion: Kharkiv residents describe intense battle to defend city». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022. 
  14. Sullivan, Becky (27 February 2022). «After a night of heavy fighting, Ukrainian officials say they still control Kharkiv». NPR. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 February 2022. https://web.archive.org/web/20220227205438/https://www.npr.org/2022/02/27/1083353689/russian-troops-enter-ukraines-2nd-largest-city-kharkiv-as-invasion-continues. Ανακτήθηκε στις 27 February 2022. 
  15. Lohvynenk, Alina· Lysenko, Serhii (13 Ιουνίου 2022). «Pavlo Fedosenko, Hero of Ukraine». Ukrinform. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2022. Lohvynenk, Alina; Lysenko, Serhii (13 June 2022).
  16. «Several killed as Russian rockets pound Ukraine's Kharkiv». Al Jazeera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022. 
  17. «Rocket strikes kill 11 in Ukrainian city of Kharkiv, says regional official». Reuters. 28 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2022. 
  18. Stern, David L.; Berger, Miriam; Cahlan, Sarah; Khurshudyan, Isabelle; Lee, Joyce Sohyun. «Dozens wounded in shelling of Kharkiv as Russia strikes buildings with suspected cluster munitions». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 February 2022. https://web.archive.org/web/20220228165501/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/kharkiv-rockets-shelling-russia-ukraine-war/. Ανακτήθηκε στις 21 March 2022. 
  19. «Ukraine invasion: Three children among nine dead as footage shows Kharkiv apartment block being rocked by series of blasts». Sky News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2022. 
  20. «Algerian graduate killed in fierce Russian bombardment of Ukraine's second city Kharkiv». Al Araby. 28 Φεβρουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  21. «Russian forces target major cities - CBC.ca». cbc.ca. 1 Μαρτίου 2022. https://www.cbc.ca/news/world/ukraine-russia-invasion-mar1-2022-1.6368172. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  22. «Ukrainian Tractor Factory Destroyed in Bombing». AG equipment intelligence. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2022. 
  23. «Charkovský traktorový závod byl ostřelován, továrnu zachvátil požár». Agro portal 24h (στα Τσεχικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2022. 
  24. «Ukraine: Cluster Munitions Launched Into Kharkiv Neighborhoods». Human Rights Watch. 4 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2022. 
  25. «Ukraine conflict: Russia bombs Kharkiv's Freedom Square and opera house». BBC News. 1 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 March 2022. https://web.archive.org/web/20220301115154/https://www.bbc.com/news/world-europe-60567162. 
  26. «Footage appears to show strike on Kharkiv local government building». Times of Israel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022. 
  27. «Slovenia's consulate in Ukraine destroyed in attack on Kharkiv – ministry». Reuters. 1 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 March 2022. https://web.archive.org/web/20220303231232/https://www.reuters.com/world/europe/slovenias-consulate-ukraine-destroyed-attack-kharkiv-ministry-2022-03-01/. Ανακτήθηκε στις 21 March 2022. 
  28. «Ukraine conflict: Russia bombs Kharkiv's Freedom Square and opera house». BBC News. 1 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  29. Trofimov, Yaroslav (2 March 2022). «Russia Resumes Kharkiv Bombardment in Bid to Break Ukrainian Resistance». Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 March 2022. https://web.archive.org/web/20220303021005/https://www.wsj.com/articles/russia-resumes-kharkiv-bombardment-in-bid-to-break-ukrainian-resistance-11646208607. Ανακτήθηκε στις 2 March 2022. 
  30. «Footage appears to show strike on Kharkiv local government building». Reuters. 1 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  31. «Ukraine Says 10 Civilians Killed in Fresh Russian Shelling in Kharkiv». News 18. 2 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  32. «Внаслідок обстрілу обладміністрації у Харкові загинув студент Політеху» (στα Ουκρανικά). Суспільне. 1 Απριλίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2022. 
  33. «"Shocked", Says Chief Minister on Killing of Karnataka Student In Ukraine». NDTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  34. «Indian boy, who studied medicine in Ukraine, killed in Kharkiv shelling». The Indian Express. 1 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  35. «Indian student from Haveri district in Karnataka killed in shelling in Ukraine's Kharkiv». The New Indian Express. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  36. «No Indian Left In Kyiv, 26 Evacuation Flights Over Next 3 Days: Centre». NDTV.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  37. «OSCE member killed in shelling of Kharkiv». CNN. 2 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 March 2022. https://web.archive.org/web/20220303231258/https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-02-22/h_fa3cbca0d52b916b1843461d7753f78f. Ανακτήθηκε στις 3 March 2022. 
  38. «At least 21 killed, 112 wounded in shelling of Kharkiv – Ukrainian official». Reuters. 2 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  39. Martin Farrer· Luke Harding (1 Μαρτίου 2022). «Bombardment of Ukraine's cities intensifies as Russia counters resistance with air strikes». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  40. Zoe Zaczek (2 Μαρτίου 2022). «Russian paratroopers launch fresh attack on embattled Kharkiv with battle underway at military hospital». Sky News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  41. Binding, Lucia (2 Μαρτίου 2022). «Ukraine war: Russian missile strikes pound Kharkiv to 'intimidate civilians'». Sky News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  42. «Military academy building, police headquarters under attack in Ukraine's Kharkiv». India Today. 2 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  43. Trofimov, Yaroslav (2 March 2022). «Russia Resumes Kharkiv Bombardment in Bid to Break Ukrainian Resistance». Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 March 2022. https://web.archive.org/web/20220303021005/https://www.wsj.com/articles/russia-resumes-kharkiv-bombardment-in-bid-to-break-ukrainian-resistance-11646208607. Ανακτήθηκε στις 2 March 2022. 
  44. «Russian missiles pound central Kharkiv, several buildings damaged: Reports». India Today. 2 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022. 
  45. 45,0 45,1 «Dormition cathedral and St. Anthony's Church in Kharkiv damaged by shell bombing». 3 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2022. 
  46. «When Christians are bombing Christian churches (PHOTOS)». Orthodox Times. 30 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2022. 
  47. «It's 2 p.m. in Kyiv. Here's what's happening». CNN. 4 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2022. 
  48. Andy Gregory (6 March 2022). «Russian forces 'fire rockets at physics institute in Kharkiv with nuclear reactor inside'». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 March 2022. https://web.archive.org/web/20220307223741/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-kharkiv-nuclear-reactor-rocket-b2029663.html. Ανακτήθηκε στις 6 March 2022. 
  49. «IAEA reports second Ukraine nuclear facility damaged». CNA. 8 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 March 2022. https://web.archive.org/web/20220308102412/https://www.channelnewsasia.com/world/ukraine-invasion-second-nuclear-facility-damaged-kharkiv-institute-physics-technology-2546936. Ανακτήθηκε στις 8 March 2022. 
  50. Karmanau, Yuras (7 March 2022). «Russia sets cease-fire for evacuations amid heavy shelling». AP News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 March 2022. https://web.archive.org/web/20220309200516/https://apnews.com/article/russia-ukraine-kyiv-europe-evacuations-kharkiv-01693b3373cf8bcf2400ae29af992bbe. Ανακτήθηκε στις 7 March 2022. 
  51. Vafa Ismayilova (7 March 2022). «Azerbaijani consulate building in Kharkiv seriously damaged [PHOTO»]. AzerNews. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 March 2022. https://web.archive.org/web/20220308171559/https://www.azernews.az/nation/190303.html. Ανακτήθηκε στις 7 March 2022. 
  52. «Russian strike in Ukraine destroys Albanian consulate». Euractiv. 8 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2022. 
  53. Graeme Massie (7 March 2022). «Ukraine claims it has killed another Russian general during fighting in Kharkiv». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 March 2022. https://web.archive.org/web/20220308100912/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/ukraine-russia-fighting-general-killed-b2030661.html. Ανακτήθηκε στις 7 March 2022. 
  54. «Груз 200: что известно о потерях России в Украине к середине июня» (στα ru). BBC News Русская служба. https://www.bbc.com/russian/features-61754126. Ανακτήθηκε στις 2022-07-21. 
  55. «Ukraine: Russian general killed near Kharkiv, say defenders». BBC News. 8 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 March 2022. https://web.archive.org/web/20220309111219/https://www.bbc.com/news/world-europe-60659185. Ανακτήθηκε στις 22 March 2022. 
  56. «Russian soldiers kill two people who came to feed animals in Kharkiv ecopark». 8 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2022. 
  57. «Photo: Eco-Park in Kharkiv Ukriane is Shelled by Russians During Animal Rescue - KAR20220505502». UPI (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  58. «More than 600,000 people evacuated by railways from Kharkiv, governor says». Novy Chas. 8 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 March 2022. https://web.archive.org/web/20220309063511/https://english.nv.ua/nation/more-than-600-000-people-evacuated-by-railways-from-kharkiv-governor-says-50223252.html. Ανακτήθηκε στις 8 March 2022. 
  59. «Kharkiv under control by Ukrainian Armed Forces». Ukrinform. 8 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 March 2022. https://web.archive.org/web/20220308211237/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3423995-kharkiv-under-control-by-ukrainian-armed-forces.html. Ανακτήθηκε στις 8 March 2022. 
  60. «Russian shelling in Kharkiv kills 4 people, say Ukraine authorities». Business Standard. Indo-Asian News Service. 10 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 March 2022. https://web.archive.org/web/20220313052822/https://www.business-standard.com/article/international/russian-shelling-in-kharkiv-kills-4-people-say-ukraine-authorities-122031000630_1.html. Ανακτήθηκε στις 11 March 2022. 
  61. «Russian forces attack institute in Kharkiv which has experimental reactor». The Straits Times. 11 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022. 
  62. «Two Killed In Kharkiv Bombardment: Prosecutor». Barron's. 14 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2022. 
  63. Kottasová, Ivana· Kesaieva, Yulia (15 Μαρτίου 2022). «Kharkiv was struck 65 times on Monday and 600 residence buildings have been destroyed so far, officials say». CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022. 
  64. «Three killed after shelling and fire in Ukraine's Kharkiv – emergencies service». Reuters. 16 March 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 March 2022. https://web.archive.org/web/20220317030138/https://www.reuters.com/world/three-killed-after-shelling-fire-ukraines-kharkiv-emergencies-service-2022-03-16/. Ανακτήθηκε στις 16 March 2022. 
  65. «Russian attack on Kharkiv kills Holocaust survivor, 96». The Guardian. 21 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2022. 
  66. «Germany honors Ukrainian Holocaust survivor killed by Russian shelling». Deutsche Welle. 22 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. 
  67. «Ворог програв наземну битву за Харків — інтерв'ю НВ з головою військової адміністрації області Олегом Синєгубовим». nv.ua (στα Ουκρανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022. 
  68. «Six civilians reported killed in Russian strike near Kharkiv aid station». Times of Israel. 24 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. 
  69. «Russia bombs Drobitsky Yar Holocaust memorial in Ukraine». The Jerusalem Post. 26 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. 
  70. «Харків залишили близько 30% жителів». www.city.kharkov.ua (στα Ουκρανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. 
  71. «Kharkiv citizens: 'They can bomb us for as long as they want: we will withstand it'». the Guardian (στα Αγγλικά). 26 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  72. «Росіяни обстріляли Харків касетними боєприпасами — голова адміністрації». nv.ua (στα Ουκρανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. 
  73. «Russia alleges Ukrainian helicopters struck Belgorod fuel depot». Al Jazeera. 1 April 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 April 2022. https://web.archive.org/web/20220401130242/https://www.aljazeera.com/news/2022/4/1/russia-alleges-ukrainian-helicopters-struck-belgorod-fuel-depot. Ανακτήθηκε στις 13 April 2022. 
  74. «War in Ukraine: Russia accuses Ukraine of attacking oil depot». BBC News. 1 April 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 April 2022. https://web.archive.org/web/20220401225947/https://www.bbc.com/news/world-europe-60952125. Ανακτήθηκε στις 13 April 2022. 
  75. Bakhura, Pavlo (4 Απριλίου 2022). «No safe way out of Izyum: 'I can't imagine how it will end'». the Guardian (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  76. Scully, Rachel (3 April 2022). «Two Russian soldiers killed, 28 in hospital after being poisoned by Ukrainian civilians: officials». The Hill. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 April 2022. https://web.archive.org/web/20220404021444/https://thehill.com/policy/international/3257737-two-russian-soldiers-killed-28-in-hospital-after-being-poisoned-by-ukrainian-civilians-officials/. Ανακτήθηκε στις 13 April 2022. 
  77. «Ukraine forces recapture key road outside east Ukraine city». France 24. 30 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2022. 
  78. «Ukraine says Russia is preparing eastern assault, attack on Kharkiv». Reuters. 4 April 2022. https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-russia-is-preparing-eastern-assault-attack-kharkiv-2022-04-04/. Ανακτήθηκε στις 7 April 2022. 
  79. Thompson, Alex (5 Απριλίου 2022). «Ukraine warns Russia is preparing new assault on Kharkiv». Channel 4 News. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2022. 
  80. Russia shelling civilian infrastructure in northeastern city of Kharkiv, Ukrainian official says, CNN, 23 April 2022, https://edition.cnn.com/europe/live-news/russia-ukraine-war-news-04-23-22/h_82e891550d3dc26de44a1624b1f3a6ea 
  81. Clark, Mason· Stepanenko, Kateryna· Barros, George (27 Απριλίου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, April 27». Institute for the Study of War. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2022. 
  82. «Moscow confirms attack on Kyiv during UN chief's visit». The Guardian. 29 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2022. 
  83. «Ukraine Army retakes control of village of Ruska Lozova in Kharkiv region». UKR inform. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022. 
  84. Norman, Greg (12 May 2022). «Russia withdrawing troops after 'heavy losses', proving 'inability to capture key Ukrainian cities,' UK says». Fox News. https://www.foxnews.com/world/russia-withdrawing-troops-kharkiv-ukraine-war-uk-says. Ανακτήθηκε στις 14 May 2022. 
  85. «Russian Offensive Campaign Assessment, May 3». Institute for the Study of War. 3 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2022. 
  86. 86,0 86,1 Clark, Mason· Barros, George (6 Μαΐου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, May 6». Institute for the Study of War. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022. 
  87. Williams, Sophie (7 May 2022). «Ukraine: Intense shelling as troops battle to regain Kharkiv region». BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe-61364217. Ανακτήθηκε στις 7 May 2022. 
  88. Schwirtz, Michael; Engelbrecht, Cora; Specia, Megan (7 May 2022). «Russian Pullback Seen Near Kharkiv, Despite Victory Day Push for Gains». The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2022/05/07/world/europe/russia-ukraine-kharkiv-victory-day.html. Ανακτήθηκε στις 9 May 2022. 
  89. Axe, David (5 Μαΐου 2022). «The Ukrainian Army Is On The Attack. This Is How The War With Russia Could End». Forbes. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  90. Landay, Jonathan (11 May 2022). «Ukraine pushes back Russian troops in counter-offensive near Kharkiv». Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/missiles-pound-ukraines-odesa-after-russia-marks-ww2-victory-2022-05-10/. Ανακτήθηκε στις 11 May 2022. 
  91. Stepanenko, Kateryna· Kagan, Frederick W. (13 Μαΐου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, May 13». Institute for the Study of War. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2022. 
  92. «Russian forces withdraw far from Kharkiv, mayor tells BBC». 14 Μαΐου 2022. 
  93. Norman, Greg (12 May 2022). «Russia withdrawing troops after 'heavy losses', proving 'inability to capture key Ukrainian cities,' UK says». Fox News. https://www.foxnews.com/world/russia-withdrawing-troops-kharkiv-ukraine-war-uk-says. Ανακτήθηκε στις 14 May 2022. 
  94. Stepanenko, Kateryna· Kagan, Frederick W. (13 Μαΐου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, May 13». Institute for the Study of War. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2022. 
  95. «Russian Offensive Campaign Assessment, May 20». Critical Threats. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  96. Amnesty International (Ιούνιος 2022). «ANYONE CAN DIE AT ANY TIME" INDISCRIMINATE ATTACKS BY RUSSIAN FORCES IN KHARKIV, UKRAINE». Amnesty International 2022. Amnesty International researchers documented seven strikes in different areas of Kharkiv, where they found fins and pellets of 9N210 or 9N235 cluster munitions and fragments of 220mm Uraganrockets. 
  97. "Ukrainian forces often operated from residential neighbourhoods, launching strikes from them and attracting Russian fire. Such practices endangered civilians in the areas and violated international humanitarian law, in particular the obligation to avoid, to the extent feasible, locating military objectives within or near densely populated areas."...σελ.36
  98. «The Russians shelled Kharkiv again, trying to carry out counterattack». pravda.com.ua. 20 Μαΐου 2022. 
  99. Voitovych, Olga (21 Μαΐου 2022). «Ukraine recovers bodies, including a senior Russian officer, from graves dug by locals in Kharkiv region». CNN. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2022. 
  100. «Rocket strike hits Kharkiv's Housing and Communal College building». Euronews. 22 Ιουνίου 2022. 
  101. «Kharkiv metro attack: metro worker wounded, trains damaged». Ukrainska Pravda. 21 Ιουνίου 2022. 
  102. «Ukrainian army leaving battered city for fortified positions». The Washington Post. 2022-06-24. https://www.washingtonpost.com/world/ukrainian-army-to-leave-battered-city-to-avoid-encirclement/2022/06/24/075c5440-f38f-11ec-ac16-8fbf7194cd78_story.html. 
  103. «Утром оккупанты обстреляли Харьков и уничтожили местную школу: фото и видео разрушений» (στα Ρωσικά). 24 Kanal. 4 Ιουλίου 2022. 
  104. «Ворожа ракета знищила ще одну памʼятку архітектури Харкова» (στα Ουκρανικά). KharkivToday. 6 Ιουλίου 2022. 
  105. «Ракетний удар по педагогічному університету Харкова: загинула людина» (στα Ουκρανικά). KharkivToday. 6 Ιουλίου 2022. 
  106. «Ракетний удар по Харкову: окупанти вбили трьох людей, серед них дитина». РБК-Украина (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2022. 
  107. «At least 17 dead and dozens injured in Kharkiv after overnight shelling». Meduza. 18 Αυγούστου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2022. 
  108. «The most tragic night. Russians massively shelled Kharkiv oblast — 11 people were killed, 37 were wounded». Babel. 18 Αυγούστου 2022. 
  109. «В Харькове и Краснограде объявили День траура» (στα Ρωσικά). Kharkiv Today. 18 Αυγούστου 2022. 
  110. «Среди зданий, по которым ударили россияне этой ночью, — помещение НТУ "ХПИ" (видео)» (στα Ρωσικά). Объектив. 19 Αυγούστου 2022. 
  111. «Russians destroy Lokomotyv sports complex in Kharkiv with S-300 missiles». Ukrainska Pravda. 2 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. CS1 maint: Unfit url (link)
  112. politico.com: Russian forces in full retreat from Kharkiv as Ukraine seeks to turn tide of war
  113. «Ρωσική αντεπίθεση μετά τις ουκρανικές στρατιωτικές νίκες στο Χάρκοβο». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022.