Κυρία του Μπρασανπουί
Η Κυρία του Μπρασανπουί (γαλλικά: Dame de Brassempouy) ή Αφροδίτη του Μπρασανπουί, είναι παλαιολιθικό ειδώλιο Αφροδίτης, θραύσμα αγαλματιδίου από ελεφαντόδοντο. Χρονολογείται γύρω στα 25.000 χρόνια πριν, κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο, και είναι μια από τις παλαιότερες ρεαλιστικές αναπαραστάσεις ανθρώπινου προσώπου και αναμφισβήτητα η παλαιότερη του είδους που βρέθηκε.[1][2]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κυρία του Μπρασανπουί ήταν λαξευμένη από χαυλιόδοντα μαμούθ. Έχει ύψος 3,65 εκατοστά, βάθος 2,2 εκατοστά και πλάτος 1,9 εκατοστά. Το πρόσωπο είναι τριγωνικό και τέλεια καθορισμένο, κάτι εξαιρετικά σπάνιο στην Ανώτερη Παλαιολιθική. Ο πολύ επιμήκης λαιμός και η ωοειδής κεφαλή διαφοροποιούνται σαφώς. Ενώ το πρόσωπο απεικονίζεται τέλεια με το μέτωπό του, τα αμυγδαλωτά μάτια, τα φρύδια, την πεπλατυσμένη μύτη και το προεξέχον πηγούνι, το στόμα απουσιάζει.[3]Οι κόρες των ματιών είναι επίσης πολύ χαραγμένες, γεγονός που καθιστά το βλέμμα της κυρίας αισθητό και ιδιαίτερα συγκινητικό.
Μια κάθετη ρωγμή στη δεξιά πλευρά του προσώπου σχετίζεται με τη δομή του τμήματος ελεφαντόδοντου που χρησιμοποιήθηκε. Στο κεφάλι, ένα πλέγμα που σχηματίζεται από κάθετες τομές έχει ερμηνευτεί ως περούκα, κουκούλα ή πιο απλά μια αναπαράσταση των μαλλιών (πλεκτά). Το πρόσωπο έχει ραβδώσεις ή αποχρώσεις που θυμίζουν τατουάζ ή μακιγιάζ. [4]
Ονομάζεται «κυρία», ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι δεν θα μπορούσε να είναι αναπαράσταση ανδρικού προσώπου. Το αγαλματίδιο ανάγεται στη Γραβέττια περίοδο (31.000 - 23.000 χρόνια πριν). Η αναπαράσταση είναι ρεαλιστική, οι αναλογίες του κρανίου όμως δεν αντιστοιχούν σε κανένα ανθρώπινο τύπο, υπάρχοντα ή εξαφανισμένο.
Ανακάλυψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αγαλματίδιο βρέθηκε το 1894 στο Μπρασανπουί, ένα μικρό χωριό στο νομό Λαντ, στη νοτιοδυτική Γαλλία από τον αρχαιολόγο Εντουάρ Πιέτ. Δύο σπηλιές κοντά στο χωριό, 100 μέτρα η μία από την άλλη, ήταν μεταξύ των πρώτων παλαιολιθικών τοποθεσιών που εξερευνήθηκαν στη Γαλλία. Η κυρία του Μπρασανπουί ανακαλύφθηκε στο λεγόμενο σπήλαιο του Πάπα, συνοδευόμενη από τουλάχιστον οκτώ άλλα αγαλματίδια με ανθρώπινες μορφές. Αυτά είναι πιθανόν να είναι ημιτελή έργα, καθώς φαίνεται ότι ο καλλιτέχνης ή οι καλλιτέχνες λάξευαν ταυτόχρονα πολλά ειδώλια.[5]
Μουσεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κυρία του Μπρασανπουί διατηρείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, κοντά στο Παρίσι. Δεδομένου ότι το ελεφαντόδοντο είναι πολύ ευαίσθητο σε παράγοντες όπως η αλλαγή θερμοκρασίας, η υγρασία και το φως, το αγαλματίδιο δεν εκτίθεται στο Παλαιολιθικό τμήμα του μουσείου, αλλά βρίσκεται σε ειδική αίθουσα και εκτίθεται μόνο κατόπιν επικοινωνίας.
Στο Μπρασανπουί, μια ποικιλία αντικειμένων που ανασκάφηκαν στο σπήλαιο του Πάπα εκτίθενται στο Maison de la Dame, έναν εκθεσιακό χώρο, αφιερωμένο κυρίως στην τοπική αρχαιολογία, που εμφανίζει ένα σύνολο από παλαιολιθικά γλυπτά. Σ' αυτά περιλαμβάνονται τα αντίγραφα των εννέα αγαλματιδίων από το Μπρασανπουί, αλλά και αντίγραφα άλλων αγαλματιδίων της παλαιολιθικής εποχής, όπως η Αφροδίτη του Λεσπύγκ, η Αφροδίτη του Βίλλεντορφ, η Αφροδίτη του Ντόλνι Βιεστόνιτσε κ.ά.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «musee-archeologienationale.fr/collection/objet/la-dame-la-capuche».
- ↑ . «historyofinformation.com/The Venus of Brassempouy, One of the Earliest Known Realistic Representations of a Human Face».
- ↑ . «panoramadelart.com/dame-de-brassempouy».
- ↑ Michèle Bimbenet-Privat, exposition « Le bain et le miroir », Musée de la Renaissance, château d’Ecouen, 2009.
- ↑ . «donsmaps.com/brassempouy».
- ↑ . «prehistoire-brassempouy.fr/».
|