Καλπάκι
Το καλπάκι[1] (καρακαλπάκ: калпак, τουρκικά: kalpak kaɫˈpak[2], καζακικά: қалпақ, κιργιζικά: калпак, βουλγαρικά: калпак, πολωνικά: kołpak, ρωσικά: колпак, kolpak, ουκρανικά: ковпак, kovpak) είναι ένας τουρκικού στυλ σκούφος (συνήθως από τσόχα ή δέρμα προβάτου), που το φορούσαν Βούλγαροι, Τούρκοι, Τσερκέζοι, Νταγκεστάνοι, Τσετσένοι, Ουκρανοί, Πολωνοί και Ρώσοι σε όλη την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο.
Το καλπάκι χρησιμοποιείται για να κρατά το κεφάλι ζεστό τον χειμώνα και να σκιάζει τον ήλιο το καλοκαίρι. Υπάρχουν διαφορετικά καλπάκια για διαφορετικές εποχές, με τα καλπάκια που χρησιμοποιούνται το χειμώνα να είναι πιο χοντρά και αυτά που χρησιμοποιούνται το καλοκαίρι να είναι πιο λεπτά αλλά πιο φαρδιά για σκίαση.
Υπάρχουν πολλά στυλ. Συνήθως μπορούν να διπλωθούν επίπεδα για να φυλάσσονται ή να τα μεταφέρουν όταν δεν φοριούνται. Το χείλος μπορεί να γυριστεί. Μερικές φορές υπάρχει ένα κόψιμο στο χείλος, έτσι ώστε να μπορεί να σχηματιστεί μια κορυφή δύο άκρων. Τα απλά λευκά συχνά προορίζονται για εορτές και ειδικές περιστάσεις. Αυτά που προορίζονται για καθημερινή χρήση μπορεί να έχουν μαύρη βελούδινη επένδυση. Στους τουρκικούς πολιτισμούς της κεντρικής Ασίας, έχουν μια απότομη κωνικότητα για να μοιάζει με κορυφή βουνού, σε αντίθεση με κυλινδρικά καλπάκια της Τουρκίας.
Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η λέξη καλπάκ είναι ετυμολογικά τουρκική.
Σύμφωνα με τον Αρμένιο λεξικογράφο Σεβάν Νισανιάν, σημαίνει καπέλο από τσόχα[3].
Σύμφωνα με τον Τούρκο τουρκολόγο και λεξικογράφο Χασάν Ερέν, σημαίνει καπέλο από δέρμα, γούνα ή ύφασμα [4].
Η λέξη καλπάκ έχει περάσει από τα τουρκικά στα βουλγαρικά, σερβικά, ελληνικά, ουγγρικά, περσικά, τατζίκικα, γαλλικά, γερμανικά, ρωσικά και άλλες σλαβικές γλώσσες[4].
Οι παλαιότερες πληροφορίες για τους τουρκικούς λαούς που φορούσαν καλπάκι βρίσκονται σε αρχαίες κινεζικές πηγές.[5]
Ο Τούρκος λεξικογράφος Μαχμούντ αλ Κασγκάρι έγραψε στο τουρκικό λεξικό του τον 11ο αιώνα ότι ήταν πολύ συνηθισμένο για τους Τούρκους να φορούν καλπάκι.[5] Με βάση αυτό, δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι το καλπάκ είναι σκούφος τουρκικής προέλευσης και εθνικό στοιχείο των Τούρκων, που αργότερα πέρασε σε άλλους λαούς. [5]
Η λέξη καλπάκι αποτελεί επίσης ένα συστατικό του εθνωνυμίου ενός τουρκικού φύλου, των "Καρακαλπάκων" (κυριολεκτικά "μαύρο καλπάκι" στη\ν καρακαλπακική γλώσσα).
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Dehèque, Félix Désiré (1825). Dictionnaire grec–moderne français (στα Γαλλικά). J. Duplessis et Cie. σελ. 271.
καλπάκι, το, bonnet fourré [fur-lined cap]
- ↑ «Merriam-Webster Online - Calpack entry». M-w.com. 31 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2014.
- ↑ «kalpak». Nişanyan Sözlük (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 Eren, Hasan (2020). Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü (ETDES) (στα Turkish). Ankara: Turkish Language Association. ISBN 978-975-17-4616-0.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Türk, Emine Bilgehan (2018). «Millî Bir İmge Olarak Türk Romanında Kalpak [Kalpak in Turkish Novels as a National Image]» (στα Turkish). Gazi Türkiyat (22): 159-178.