Καθεδρικός του Αγίου Λαυρεντίου (Ρότερνταμ)

Καθεδρικός του Αγίου Λαυρεντίου
Laurenskerk
Ναός και κωδωνοστάσιο (2007)
Γενικές πληροφορίες
Είδος	Εκκλησία
Αρχιτεκτονική	Ύστερη γοτθική
Διεύθυνση	Grotekerkplein 27, 3011
Γεωγραφικές συντεταγμένες	Centrum 51°55′17″N 4°29′6″E
Θρήσκευμα	Προτεσταντισμός
Διοικητική υπαγωγή	Ρότερνταμ
Τοποθεσία	Ρότερνταμ
Χώρα	Ολλανδία
Έναρξη κατασκευής	1449
Ολοκλήρωση	1525
Κατάσταση	Αναστηλωμένος
Χρήση	Προτεσταντικός ναός
Υλικά	τούβλο
Σχεδιασμός και κατασκευή
Προστασία	Εθνικό μνημείο της Ολλανδίας (από 1973)
Ιστότοπος
http://www.laurenskerkrotterdam.nl/
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Λαυρεντίου (Grote of Sint-Laurenskerk), είναι προτεσταντικός ναός, καθεδρικός της πόλης του Ρότερνταμ. Τμήμα του είναι το μοναδικό απομεινάρι από το Μεσαιωνικό Ρότερνταμ. Η σημερινή εκκλησία έχει σταυροειδές σχήμα και αποτελείται από μονόχωρο ναό και βασιλική. Σήμερα ο χώρος εκτός της βασιλικής χρησιμοποιείται ως χώρος εκδηλώσεων, δείπνων, συναυλιών, εστίασης κτλ.

Ιστορία

Ο ναός κατασκευάστηκε κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 1449 και 1525, ακριβώς πλάι στο φράγμα που εμπόδιζε τη ροή του ποταμού Ρότε προς τον Μεύση, στο οποίο η πόλη οφείλει το όνομά της (Ρότερ-νταμ = φράγμα του Ρότε). Το φράγμα αυτό είναι ορατό και σήμερα, στο άκρο της μιας από τις εμπορικές οδούς της πόλης, τη Χόοχστράατ (Hoogstraat).

Το κωδωνοστάσιο ολοκληρώθηκε το 1548. Το 1621 προστέθηκε οβελίσκος στο κωδωνοστάσιο, σχεδιασμένος από τον Χέντρικ ντε Κάιζερ (Hendrick de Keyser). Όμως, η ξυλεία που χρησιμοποιήθηκε ήταν κακής ποιότητος, πράγμα που οδήγησε στην κατάρρευση του οβελίσκου το 1645. Αντ' αυτής προστέθηκε πέτρινος κύβος, ο οποίος αποδείχτηκε πολύ βαρύς για τις θεμελιώσεις του κωδωνοστασίου. Έτσι, κάτω από αυτόν προστέθηκαν καινούργιες κολώνες στήριξης και το 1655 το κωδωνοστάσιο αποκαταστάθηκε.

Η βασιλική ήταν το πρώτο εξ ολοκλήρου πέτρινο οικοδόμημα στο Ρότερνταμ και σε αυτήν έλαβαν χώρα πολλά σημαντικά γεγονότα για την περιοχή. Η Μεταρρύθμιση του 1572 μετέτρεψε τον ναό σε προτεσταντικό. Προκαθήμενοι του ναού διετέλεσαν οι Λάουρενς Γιοχάννες Γιάκομπους φαν Όοστερζεε (Laurens Johannes Jacobus van Oosterzee), Άμπραχαμ Χέλλενμπρουκ (Abraham Hellenbroek), Γιαν Σχάρπ (Jan Scharp) και Τζ. Ρ. Κάλλενμπαχ (J.R. Callenbach), ο οποίος συνέγραψε και ένα βιβλίο με την ιστορία του ναού, λίγα χρόνια πριν τον Βομβαρδισμό του Ρότερνταμ.

Ο ναός και ο γύρω χώρος μετά τον βομβαρδισμό του Ρότερνταμ

Στις 14 Μαΐου 1940 οι ναζί βομβάρδισαν το Ρότερνταμ. Η Laurenskerk υπέστη μεγάλες καταστροφές. Αρχικά υπήρξαν εκκλήσεις για την κατεδάφιση του ναού, αλλά κάτι τέτοιο απετράπη από τους Γερμανούς. Η προσωρινή επιτροπή εθνικών μνημείων είχε και υποστηρικτές και ενάντιους στην ανακατασκευή του ναού. Ιδιαίτερα το μέλος της επιτροπής και αρχιτέκτονας Τζ. Άουντ (J.J.P. Oud) αντιτάχθηκε στην ανακατασκευή και, το 1950, παρουσίασε εναλλακτικό σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο θα διατηρούνταν μόνο το κωδωνοστάσιο. Το σχέδιο αυτό απορρίφθηκε, κυρίως επειδή η αναστήλωση του ναού ήταν συμβολική πράξη για την αντοχή του λαού της πόλης. Το 1952, η Βασίλισσα Γιουλιάνα της Ολλανδίας έθεσε τον θεμέλιο λίθο της αναστήλωσης, η οποία ολοκληρώθηκε το 1958.

Ο ναός είναι επισκέψιμος καθημερινά και εκτός ωραρίου λειτουργιών. Η είσοδος στοιχίζει 1,5 € κατ' άτομο (Οκτώβριος 2015) και η φωτογράφηση εντός του ναού είναι ελεύθερη.

Στο εσωτερικό

Εκκλησιαστικά όργανα

Ο κεντρικός ναός διαθέτει πέντε εκκλησιαστικά όργανα. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το κεντρικό εκκλησιαστικό όργανο που έχει εγκατασταθεί στην εκκλησία. Στον αρχικό ναό υπήρχαν τρία όργανα, κατασκευασμένα από τον Χανς Γκόλτφους (Hans Goltfuss) το 1644, αλλά το κεντρικό άρχισε να αντικαθίσταται το 1790. Η αντικατάσταση ολοκληρώθηκε το 1828, καθώς σε αυτό είχαν εργαστεί αρκετοί κατασκευαστές οργάνων. Ο Bätz επεξέτεινε το ήδη υπάρχον όργανο το 1848. Δυστυχώς και αυτό και τα μικρότερα καταστράφηκαν κατά τον βομβαρδισμό του 1940. Αυτό που υπάρχει σήμερα είναι δανικής κατασκευής από την Marcussen & Sǿn, μηχανικό, με εντυπωσιακές διαστάσεις (ύψος 18,1 μ., πλάτος 10,5 μ., βάθος 7,2 m) και ολοκληρώθηκε το 1973.

Γύρω από τον κυρίως ναό υπήρχαν δεκαοκτώ παρεκκλήσια, μερικά από τα οποία παραμένουν και σήμερα, ενώ υπήρχαν και πολλές ταφικές πλάκες, αρκετές με περίτεχνα σκαλίσματα. Οι περισσότερες από αυτές καταστράφηκαν στον βομβαρδισμό, αν και σήμερα έχουν περισωθεί ορισμένες, τις οποίες μπορεί να δει ο επισκέπτης.

Μαυσωλεία

• Ταφόπλακα του Johan van Brakel (περίπου 1618 με 1690), που κατασκευάστηκε από τον J. Blommendael στο παρεκκλήσι από μαύρο μάρμαρο, με ένθετο λευκό μάρμαρο που απεικονίζει τα οικόσημα των Van Brakel και σχηματικές γωνίες.
• Τάφος του Αντιστράτηγου Egbert Bartholomeusz Kortenaer (1604-1665), που κατασκευάστηκε από τον Rombout Verhulst.
• Ταφόπετρα του Αντιναυάρχου Witte de Με Corneliszoon (1599-1658). Είναι κατασκευασμένη από τον γλύπτη P. Rijcx και σχεδιασμένη από τον J. Lois.
• Επιτοίχιο από σκαλιστό λευκό μάρμαρο του Chalonerus Chute de la Vine, ιππότη στην κομητεία του Χάμσαϊρ της Αγγλίας, (1688-1705), η οποία σχεδιάστηκε από τον J. de Vou. (Δεν είναι ορατή στο κοινό).

Επιτύμβιες στήλες

• Συζύγου του Piet Hein 1640.
• Οι δύο σύζυγοι του Maarten Tromp 1633.
• Χένρι Ρούζβελτ (Henry Roosevelt) 1728, πρόγονος του Προέδρου των ΗΠΑ Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ, (δεν είναι ορατή στο κοινό).
• Henricus Zwaerdekroon, πρύτανης στη Λατινική Σχολή, 1652, με μια επιγραφή από το Κοράνι στα αραβικά, Σούρα 2.
• Peter Hofstede, πάστορας, καθηγητής, 1803.
• Ζωγράφος Willem Buytewech, 1624, του οποίου πίνακες βρίσκονται στο Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπένινγκεν στο Ρότερνταμ και το Ρέικσμουζεουμ.
• Jan Cornelisz, χάλκινο οικόσημο με οικόσημο της οικογένειας και πλάκα με επιτάφιο.
• Adriaan Slecht, 1706, επιτύμβια πλάκα με πολύ μεγάλο ορειχάλκινο έλασμα με επιτάφιο.
• Γοτθική ταφόπλακα από το 1553.
• J. van Waesberghe πρώτος τυπογράφος στο Ρότερνταμ, 1528 έως 1590.

Πολλες ταφόπλακες, περίπου 1400, καταστράφηκαν το 1940 από την προαναφερθείσα πυρκαγιά. Σε δώδεκα παρεκκλήσια της βόρειας και της νότιας πλευράς του κλίτους έχουν περιλάβει τις πιο σημαντικές, συμπεριλαμβανομένων των επιτύμβιων στηλών. Ορισμένες ειδικές επιτύμβιες στήλες από την εκκλησία φυλάσσονται στην αποθήκη του παλαιού μουσείου του Ρότερνταμ, Schielandshuis.

Στο κωδωνοστάσιο υπάρχουν τρεις μεγάλες καμπάνες και ένα μηχανισμός, που ονομάζεται καριγιόν (carillon) και παίζει μουσική, η οποία ακούγεται σε όλη την περιοχή. Από το 2012 ο πύργος είναι επισκέψιμος (με συνοδεία).

Φωτογραφίες

• 
  Ο ναός την περίοδο 1621-1645
• 
  Ο μηχανισμός carillon στο κωδωνοστάσιο
• 
  Η κορυφή του κωδωνοστασίου με τη σημαία της πόλης
• 
  Το εκκλησιαστικό όργανο του ναού (2015)
• 
  Ταφικό μνημείο του Egbert Kortenaer

Βιβλιογραφία

• J.J.P. Oud, 'Rotterdam en de St. Laurens', in: De Groene Amsterdammer, 29 juli 1950.
• J.H. Besselaar jr., Het orgel in de Groote Kerk te Rotterdam.
• Dr. J.R. Callenbach, De Groote Kerk te Rotterdam.
• F.A. van Lieburg, De Laurens in het midden. Uit de geschiedenis van de Grote kerk van Rotterdam.
• P.C. Bloys van Treslong Prins, Genealogische en heraldische gedenkwaardigheden in en uit de kerken der provincie Zuid-Holland.
• D. Broekhuizen, 'Omstreden herstel. De restauratie van de Laurenskerk', in: D. Broekhuizen, De Stijl toen - J.J.P. Oud nu, Rotterdam, NAi Publishers 2000, p. 120-136. ISBN 90-5662-193-9.
• De Laurenskerk Rotterdam, een monument vol verhalen, a monument full of stories.
• De Groote of Sint Laurenskerk te Rotterdam, door Jac. Bakker, 1942.
• Daar kerkte Rotterdam, Jan van Bommel Jzn., 1965
• De Zeeheldengraven in de St. Laurenskerk door H. W. de Jong 1907.