Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°37′45″N 22°57′2″E / 40.62917°N 22.95056°E / 40.62917; 22.95056

Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου
Χάρτης
Είδοςεκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°37′45″N 22°57′2″E
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης
Διοικητική υπαγωγήΘεσσαλονίκη και Δήμος Θεσσαλονίκης
ΧώραΕλλάδα
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης αποτελεί ενοριακό ναό της Θεσσαλονίκης και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στην Πλατεία Ιπποδρομίου, στο κέντρο της πόλης. Ο αρχιτεκτονικός τύπος του ναού είναι σταυροειδής με τρούλο και δύο κωδωνοστάσια.[1]

Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου.

Στον ιερό ναό φυλάσσονται λείψανα του Αγίου Κωνσταντίνου, της Αγίας Ελένης, της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Κυρίλλου του Θεσσαλονικέως οσιομάρτυρος, των Αγίων Πέντε Μαρτύρων Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ευγενίου, Μαρδαρίου και Ορέστου των εν Καππαδοκία, του Αγίου Παρθενίου Λαμψάκου και τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού. Εντός του ναού βρίσκεται το ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.[2]

Στην κατακόμβη του ναού υπάρχει ο χώρος μαρτυρίου, εύρεσης των λειψάνων και το παρεκκλήσιο του οσιομάρτυρος Κυρίλλου του Θεσσαλονικέως. Διατηρούνται επίσης κατάλοιπα του ρωμαϊκού Ιπποδρόμου της πόλης και λειτουργεί ενοριακό κειμηλιαρχείο.[3]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ναός εγκαινιάστηκε από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα τον Β’ το 1984 και αποτελεί τον τρίτο κατά σειρά ναό που οικοδομήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο. Ο πρώτος χρονολογικά ναός λειτουργούσε σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία ήδη από τα τέλη του 15ου αιώνα.[4] Ο π. Θωμάς Παπαδόπουλος ως ιερατικώς προϊστάμενος μερίμνησε για την ανέγερση και αποπεράτωση του ιερού ναού.[5] Επίσης, ιστορική έμεινε η διακονία του π. Κωνσταντίνου Χαλβατζάκη (1929-2018) στον ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου. Ήταν λόγιος και πολυγραφότατος μικρασιατικής καταγωγής ιερέας και ανέδειξε τη μνήμη του οσιομάρτυρα Κυρίλλου του Θεσσαλονικέως.[6][7][8]

Η εικόνα της Παναγίας «Η Πάντων Ελπίς» 14ος αι.

Ο ίδιος ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας, κατά την παραμονή του στη Θεσσαλονίκη, διέμεινε στο - πλησιόχωρο με τον σημερινό Ναό - γαλεριανό ανάκτορο κατά τα έτη 322–323.[9][10]

Παναγία Η Πάντων Ελπίς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εικόνα της Παναγίας που φέρει το όνομα Η Πάντων Ελπίς αφιερώθηκε στον ναό από Μικρασιάτες που τη διέσωσαν και τη μετέφεραν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Αποτελεί βυζαντινό κειμήλιο της Παλαιολόγειας εποχής, των αρχών του 14ου αιώνα και προέρχεται από κωνσταντινουπολίτικο εργαστήριο.[11]

Οσιομάρτυς Κύριλλος ο Θεσσαλονικεύς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 6 Ιουλίου 1566 μαρτύρησε δια πυρός έμπροσθεν του παλαιού ναού του Αγ. Κωνσταντίνου Ιπποδρομίου ο οσιομάρτυς Κύριλλος ο Θεσσαλονικεύς. Το 1972 μετά την κατεδάφιση του παλαιού ναού, πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές. Έτσι, ανακαλύφθηκε πήλινη λάρνακα, η οποία περιείχε υπολείμματα οστών και υφάσματος αναμειγμένα με τέφρα. Ο συνδυασμός αυτού του ευρήματος με τη μαρτυρία του Συναξαρίου (Μαρτύριο και την ακολουθία του Οσιομάρτυρος Κυρίλλου είναι το αθωνικό χειρόγραφο 347 της μονής Διονυσίου), συγκλίνει στην απόδοση των λειψάνων στον οσιομάρτυρα Κύριλλο τον Θεσσαλονικέα. Σήμερα τα λείψανα του αγίου φυλάσσονται στον ιερό ναό.[12][13]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης - Ενοριακοί Ναοί». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2018. 
  2. ↑ 12 Σεπτεμβρίου 2022, Eορτή του πρώτου Ιερού Παρεκκλησίου του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης στη Θεσσαλονίκη, orthodoxianewsagency.gr
  3. ↑ «Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης - Ενοριακοί Ναοί». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2018. 
  4. ↑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΕΡΜΕΝΤΖΟΓΛΟΥ - ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1912 -2011)
  5. ↑ [1]
  6. ↑ «Απεβίωσε ο ιδιαίτερα αγαπητός στους Καβαλιώτες π. Κωνσταντίνος Χαλβατζάκης, kavalapost.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2020. 
  7. ↑ Απεβίωσε ο ιερέας Κωνσταντίνος Χαλβατζάκης, proininews.gr
  8. ↑ «Θλίψη στη γειτονιά της Ιπποδρομίου για τον θάνατο του π. Κωνσταντίνου, thessnews.gr, 30.1.2018». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2020. 
  9. ↑ Το λιμάνι του Μ. Κωνσταντίνου στα Λαδάδικα της Θεσσαλονικης - 2/5/17 - voria.gr
  10. ↑ ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - 2008 mbp.gr
  11. ↑ Παναγίες της Μικράς Ασίας και της Θράκης - άρθρο Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών
  12. ↑ Άγιος Κύριλλος ο οσιομάρτυρας από τη Θεσσαλονίκη - saint.gr
  13. ↑ Χαλβατζάκης Κωνσταντίνος, Ο Όσιος Κύριλλος ο Θεσσαλονικεύς, Ερωδιός, 2005, ISBN 9789606601613
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιερός_Ναός_Αγίων_Κωνσταντίνου_και_Ελένης_Ιπποδρομίου&oldid=10340689"