Ιερά Μητρόπολις Μυριοφύτου και Περιστάσεως
Η Ιερά Μητρόπολις Μυριοφύτου και Περιστάσεως ήταν μια επαρχία (Μητρόπολη) του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ανατολική Θράκη. Η επισκοπή υπήρχε έως το 1923 με έδρα της το Μυριόφυτο (σήμερα Mürefte). Ο τίτλος του Μυριοφύτου και Περιστάσεως, υπερτίμου και εξάρχου Προποντίδος αποδίδεται πλέον σε τιτουλάριους επισκόπους του Πατριαρχείου.
Μητροπολίτης Μυριοφύτου και Περιστάσεως είναι από το 2000 ο Ειρηναίος (Ιωαννίδης).
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Περίσταση (σήμερα Şarköy), ιδρύθηκε ως αποικία της Σάμου τον 7ο αιώνα π.Χ.[1] Βρίσκεται στην ακτή της θάλασσας του Μαρμαρά, 190 χλμ δυτικά της Κωνσταντινούπολης. Το Μυριόφυτο (σήμερα Mürefte) βρίσκεται 10 χλμ βορειοανατολικά της Περίστασης και αναφέρεται για πρώτη φορά το 1063, οπότε καταστράφηκε από σεισµό[2].
Η περιοχή των δύο πόλεων είχε περιέλθει σε ρωμαϊκό έλεγχο ήδη από το 146 π.Χ. και κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς περί το 1360[1].
Τον 12ο αιώνα ιδρύθηκε η επισκοπή Περιστάσεως, υπαγόμενη στη Μητρόπολη Ηρακλείας[3]. Αργότερα η έδρα της μεταφέρθηκε στο Μυριόφυτο και τον 16ο αιώνα ήταν γνωστή ως Περιστάσεως και Μυριοφύτου. Τον 17ο αιώνα, το όνομα άλλαξε σε Μυριοφύτου και Περιστάσεως. Τον Ιανουάριο του 1909 η επισκοπή ανυψώθηκε σε Μητρόπολη[1]. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας-Τουρκίας το 1923 δεν έμεινε καθόλου Ορθόδοξος πληθυσμός στα εδάφη της Μητρόπολης[4].
Η Μητρόπολη Μυριοφύτου και Περιστάσεως συνόρευε βόρεια και δυτικά με τη Μητρόπολη Ηρακλείας, νοτιοανατολικά με τη Θάλασσα του Μαρμαρά και βορειοανατολικά με τη Μητρόπολη Γάνου και Χώρας[1]. Εκτός από το Μυριόφυτο και την Περίσταση, περιελάμβανε τις κοινότητες Ηρακλείτσα (Eriklice), Πλάτανο (Çınarlı), Στέρνα ή Στέρνη (Tepeköy), Καλαμίτσι (Yukarıkalamış), Λούπουδα ή Λούπιδα (İğdebağları), Γιολτζίκ ή Γιολτζίκι ή Λιμνίσκη (Gölcük), Νεοχώρι (Yeniköy), Γιαγάτς ή Καλόδενδρο (Yayaağaç).
Στο Μυριόφυτο υπήρχαν τέσσερεις εκκλησίες: του Αγίου Ιωάννη, των Αγίων Θεοδώρων, του Αγίου Νικολάου και των Εισοδίων της Θεοτόκου. Στην Περίσταση οι εκκλησίες ήταν οι εξής: της Κοιµήσεως της Θεοτόκου, του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Ιωάννου[5].
Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Γρηγόριος | ~ 1032 ~ 1038[6] | |
| Διονύσιος | ~ 1368[6] | |
| Μητροφάνης | ~ 1453[6] | |
| Σέργιος | ~ 1580 ~ 1590[7] | |
| Ευθύμιος | ~ 1590[7] | |
| Γαβριήλ | ; – Σεπτέμβριος 1622 | |
| Λαυρέντιος | Δεκέμβριος 1622 – μετά το 1637 | |
| Συμεών | ~ 1640 ~ 1659[6] | |
| Νεόφυτος | μετά το 1661 – Απρίλιος 1675 | |
| Θεοδόσιος | 29 Απριλίου 1675 – ; | |
| Ιωσήφ ή Ιωάσαφ | μετά το 1708 – μετά το 1714 | |
| Ιάκωβος | ~ 1725[8] ~ 1728 | |
| Νικόδημος | μετά το 1743 – μετά το 1754 | |
| Καλλίνικος | ~ 1767[7] – μετά το 1784 | |
| Μελέτιος | 1788 – Νοέμβριος 1794 | κατόπιν Ηρακλείας[7] |
| Νεόφυτος | 1795 – Μάιος 1821 † | αποκεφαλίστηκε από τους Οθωμανούς |
| Σεραφείμ | 1821/2 – 16 Δεκεμβρίου 1834 † | Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Περιστάσεως |
| Νεόφυτος (Τσοκάνης) | 1835 – 21 Φεβρουαρίου 1863 † | |
| Γρηγόριος (Λεοντόπουλος) | 14 Φεβρουαρίου 1864 – 3 Νοεμβρίου 1881 † | |
| Γρηγόριος (Φωτεινός) | 17 Φεβρουαρίου 1882 – 28 Φεβρουαρίου 1891 | από Σιών, παραιτήθηκε |
| Νικόδημος (Ανδρέου ή Κομνηνός) | 17 Μαρτίου 1891 – Απριλίου 1894 | παραιτήθηκε, αργότερα Βοδενών |
| Κωνσταντίνος (Αποστόλου ή Βαλιούλης ή Κωνσταντινίδης) | 20 Ιουλίου 1895 – 2 Δεκεμβρίου 1899 | παύθηκε, αργότερα Γάνου και Χώρας |
| Σμάραγδος (Χατζηευσταθίου) | 27 Φεβρουαρίου 1900 – 21 Φεβρουαρίου 1908 | κατόπιν Μογλενών |
| Φιλόθεος (Μιχαηλίδης) | 11 Μαρτίου 1908 – 15 Φεβρουαρίου 1916 † | από Χαριουπόλεως, από τον Ιανουάριο 1909 Μητροπολίτης |
| Σωφρόνιος (Σταμούλης) | 5 Μαρτίου 1917 – 9/22 Μαΐου 1923 | α΄ θητεία, επαύθη |
| Καλλίνικος (Λαμπρινίδης) | 9/22 Μαΐου 1923 – 15 Απριλίου 1924 | από Κρήνης, κατόπιν εκ νέου Κρήνης |
| Σωφρόνιος (Σταμούλης) | 15 Απριλίου 1924 – 7 Οκτωβρίου 1924 | β΄ θητεία, κατόπιν Βεροίας |
| Ειρηναίος (Ιωαννίδης) | 4 Σεπτεμβρίου 2000 – σήμερα | από Ευδοκιάδος |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Kiminas 2009, σελ. 61.
- ↑ Κομνηνίδου 2011, σελ. 75.
- ↑ Darrouzès, Notitiae episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Paris 1981, Notitia 1, p. 311, nº 55
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 62.
- ↑ Κομνηνίδου 2011, σελ. 76.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Σταμούλης 1940, σελ. 147.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Δράκος 1892, σελ. 75.
- ↑ Omont, H. Liste des métropolitains et évêques grecs du Patriarcat de Constantinople vers 1725. – Révue de l'Orient latin, 1, 1893, 314.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2024.
- Δράκος, Ευστράτιος Ι. (1892). Τα Θρακικά : ήτοι διάλεξις περί των εκκλησιαστικών επαρχιών Σηλυβρίας, Γάνου και Χώρας, Μετρών και Αθύρων, Μυριοφύτου και Περιστάσεως, Καλλιπόλεως και Μαδύτου. Αθήνησι. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2024.
- Κομνηνίδου, Δροσιά (2011). Εθνική και θρησκευτική συνείδηση των Θρακών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, μεταπτυχιακή εργασία (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2024.
- Σταμούλης, Μιλτιάδης (1940). «Συμβολή εις την ιστορίαν των εκκλησιών της Θράκης». Θρακικά 14. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika14.pdf. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2024.