Ζαν-Ετιέν Μοντυκλά
| Ζαν-Ετιέν Μοντυκλά | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jean-Étienne Montucla (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 5 Σεπτεμβρίου 1725[1][2][3] Λυών[4][5] |
| Θάνατος | 18 Δεκεμβρίου 1799[1][2][3] Βερσαλλίες[6][5] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[7][8] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός[9] ιστορικός των μαθηματικών ιστορικός μεταφραστής[10] επιστήμονας[11] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ζαν-Ετιέν Μοντυκλά (γαλλ. Jean-Étienne Montucla, 5 Σεπτεμβρίου 1725 – 18 Δεκεμβρίου 1799) ήταν Γάλλος μαθηματικός και ιστορικός των μαθηματικών, που γεννήθηκε στη Λυών.
Το 1754 ο Μοντυκλά δημοσίευσε ανωνύμως μια ιστορική πραγματεία για τον τετραγωνισμό του κύκλου με τίτλο Histoire des recherches sur la quadrature du cercle.[12] Το βαθύ ενδιαφέρον του Μοντυκλά για την ιστορία των μαθηματικών έγινε εμφανές με τη δημοσίευση του μεγάλου έργου του, του Histoire des Mathématiques, το πρώτο μέρος του οποίου εμφανίσθηκε το 1758. Σύμφωνα με τον Τζωρτζ Σάρτον, το έργο αυτό είναι «μια ιστορία των μαθηματικών επιστημών και ίσως θα μπορούσε σχεδόν να αποκληθεί και μια ιστορία της επιστήμης ιδωμένη από τη μαθηματική οπτική γωνία, καθώς πολλές ιστορίες της ιατρικής είναι ως έναν βαθμό ιστορίες της επιστήμης γραμμένες από την ιατρική οπτική γωνία».[13]
Ο Μοντυκλά διορίσθηκε γραμματέας της αποστολής για τον αποικισμό της Καγιέν το 1764 και βασιλικός αρχιτέκτονας και βασιλικός επίτροπος επί των βιβλίων μαθηματικών το 1765. Το 1778 επιμελήθηκε το έργο του Ζακ Οζανάμ Recreations mathématiques, που μετά την επανάσταση κυκλοφόρησε και σε αγγλική μετάφραση σε Τσαρλς Χάτον σε 4 τόμους (Λονδίνο 1803).[14]
Η Γαλλική Επανάσταση στέρησε από τον Μοντυκλά το εισόδημά του και τον άφησε σε μεγάλη οικονομική δυσκολία. Η προσφορά το 1795 μιας έδρας μαθηματικών σε κάποια σχολή των Παρισίων δεν έγινε δεκτή εξαιτίας της αβέβαιης καταστάσεως της υγείας του μαθηματικού.
Ωστόσο υπό άσχημες συνθήκες δημοσίευσε το 1798 μια δεύτερη έκδοση του πρώτου μέρους της Histoire. Μετά τον θάνατό του το επόμενο έτος, το μνημειώδες αυτό έργο ολοκληρώθηκε από τον αστρονόμο Ζερόμ Λαλάντ και εκδόθηκε σε 4 τόμους στο Παρίσι από το 1799 έως το 1802.[14]
Ο Άιβορ Γκράταν-Γκίνες χαρακτήρισε την Histoire του Μοντυκλά ως ορόσημο και έγραψε:
«Ο πρώτος του τόμος κάλυπτε την ελληνική, τη ρωμαϊκή και τις ανατολικές παραδόσεις, ενώ ο δεύτερος κάλυπτε τη γεωμετρία, τη μηχανική και την οπτική μέχρι τον 17ο αιώνα. Σαράντα χρόνια αργότερα η β΄ έκδοση άρχισε να εμφανίζεται μετά τον θάνατο του συγγραφέα, με το καθήκον της συμπληρώσεως να πέφτει στον Jérôme Lalande. Με τη βοήθεια και διάφορων άλλων συναδέλφων, ολοκλήρωσε τον τρίτο τόμο και έγραψε τον τέταρτο μέσε σε 4 χρόνια. Οι δύο πρώτοι τόμοι κάλυπταν το ίδιο υλικό με πριν, ενώ οι άλλοι δύο ασχολούνταν με όλες τις πλευρές των μαθηματικών του 18ου αιώνα. Το σύνολο περιελάμβανε περί τις 3.000 σελίδες, μαζί με τα ευρετήρια (ένα εξαίρετο χαρακτηριστικό του έργου από μόνα τους) ... Ένα περίεργο του έργου, ιδίως σε κεφάλαια των εφαρμοσμένων μαθηματικών, είναι η έλλειψη μαθηματικού συμβολισμού εντός του κειμένου: οι Μοντυκλά και Λαλάντ ήταν συχνά ευχαριστημένοι με μια λεκτική περιγραφή, χωρίς να υπεισέρχονται σε αποδόσεις με μαθηματική σημειογραφία. Βεβαίως πολλές βασικές εκφάνσεις της ιστορίας των μαθηματικών παραλείφθηκαν εξ αυτής της αιτίας.»[15]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12127574n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6h14z55. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 Dominique Saint-Pierre: «Dictionnaire historique des Académiciens de Lyon» (Γαλλικά) Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon. Λυών. Μάρτιος 2017. σελ. 1369. ISBN-13 978-2-9559433-0-4.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12127574n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ntk20211102501. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2015.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ntk20211102501. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ J. Montucla (1873) History of the Quadrature of the Circle, μετάφρ. J. Babin, επιμέλεια William Alexander Myers, στο HathiTrust
- ↑ George Sarton: «Jean-Etienne Montucla (1725-1799). His Life and Works», Osiris, τόμος 1 (1936), σσ. 519-567
- ↑ 14,0 14,1
Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Montucla, Jean Étienne» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 18 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 796
- ↑ Ivor Grattan-Guinness (1994): Companion Encyclopedia of the History and Philosophy of the Mathematical Sciences, τόμος 2, σελ. 1666, Routledge, ISBN 0-415-09239-6
|