Επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στις τέχνες και την πολιτιστική κληρονομιά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανακοίνωση στην είσοδο δημόσιας βιβλιοθήκης στη Νέα Ζηλανδία που ειδοποιεί για το κλείσιμό της λόγω της πανδημίας.

Η πανδημία κορονοϊού του 2019–20 είχε μια αιφνίδια και σημαντική επίπτωση στον χώρο των τεχνών και της πολιτιστικής κληρονομιάς (πινακοθήκες, βιβλιοθήκες, αρχειακές συλλογές και μουσεία). Η παγκόσμια υγειονομική κρίση, καθώς και η αβεβαιότητα που προκύπτει από αυτή, επηρέασε τόσο τη λειτουργία αυτών των οργανώσεων, όσο και των εξαρτώμενων από αυτές (υπάλληλοι και συνεργάτες) σε όλους τους τομείς. Ο καλλιτεχνικός και πολιτιστικός τομέας επιχείρησε να συνεχίσει τις (συχνά κρατικά επιδοτούμενες) εργασίες του που σχετίζονται με την παροχή πρόσβασης του πληθυσμού στην πολιτιστική κληρονομιά, να εγγυηθεί την ασφάλεια των εργαζομένων, των συλλογών και του κοινού, καθώς και να αντιδράσει στην απρόσμενη αλλαγή που συντελέστηκε στο επιχειρηματικό μοντέλο.

Μέχρι τον Μάρτιο του 2020, σε όλο τον κόσμο τα περισσότερα πολιτιστικά ιδρύματα είχαν κλείσει επ' αόριστον (ή έχουν υποστεί σημαντικό περιορισμό των υπηρεσιών τους), ενώ εκθέσεις, εκδηλώσεις και παραστάσεις ακυρώθηκαν ή αναβλήθηκαν. Σε απάντηση, έγιναν εντατικές προσπάθειες για την παροχή εναλλακτικών ή πρόσθετων υπηρεσιών μέσω ψηφιακών πλατφορμών, τη διατήρηση βασικών δραστηριοτήτων με τους ελάχιστους πόρους, την τεκμηρίωση των ίδιων των εκδηλώσεων μέσω νέων εξαγορών, και ταυτόχρονα η συνειδητοποίηση ότι θα υπήρχαν πολλά νέα δημιουργικά έργα που θα έχουν ως πηγή έμπνευσης το συγκεκριμένο γεγονός.

Μεγάλος αριθμός ατόμων που απασχολούνται στον συγκεκριμένο τομέα θα χάσουν προσωρινά ή οριστικά την εργασία τους, με την βοήθεια προς τους πληττόμενους να κυμαίνεται σε διαφορετικά επίπεδα, αναλόγως την κάθε περίπτωση. Το δημόσιο αίτημα για πρόσβαση σε πολιτιστικές δραστηριότητες αναμένεται να επιστρέψει στην επικαιρότητα, χωρίς ωστόσο να έχει εξακριβωθεί το χρονικό πλαίσιο.

Αναστολές λειτουργίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές του 2020, με αφετηρία την Κίνα και τον γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Ασίας, οι περισσότεροι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο ανέστειλαν τη λειτουργία τους είτε εθελοντικά είτε με κυβερνητική εντολή. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται βιβλιοθήκες,[1] μουσεία,[2][3][4] θέατρα,[5] κλπ[6][7]. Τον Μάρτιο του 2020, παρέμενε ακόμη άγνωστο το πότε ακριβώς θα πραγματοποιηθεί η επιστροφή των πολιτιστικών οργανισμών στους κανονικούς τους ρυθμούς. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ εκείνη την περίοδο, το ποσοστό του κοινού με "πρόθεση επίσκεψης" σε μουσεία - όταν αυτά επαναλειτουργήσουν - θα κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα προ πανδημίας, έχοντας ωστόσο μεταβολή στον τομέα του προτιμώμενου είδους δραστηριοτήτων. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία της έρευνας έδειξαν μειωμένη πρόθεση για παρακολούθηση δραστηριοτήτων σε στενούς ή περιορισμένους σε έκταση χώρους ή σε απτικές δραστηριότητες. Από την άλλη, κατεγράφη αύξηση του ενδιαφέροντος για δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους ή μέρη με μεγάλη ΄έκταση (όπως ζωολογικοί και βοτανικοί κήποι).[8][9] Σε ό,τι αφορά τους λόγους που θα έκαναν το κοινό να «αισθάνεται ασφαλές» κατά την επιστροφή του στις πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες κυριαρχούν η ανακάλυψη ενός εμβολίου, η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών, η γνώση προηγούμενης επίσκεψης του χώρου και από άλλα άτομα, το είδος της δραστηριότητας (εξωτερική ή εσωτερική) και η παροχή απολυμαντικού χεριών.[10]


Ακολουθεί μια λίστα με αξιοσημείωτα κλεισίματα, ανακοινώσεις και πολιτικές που επηρεάζουν τον πολιτιστικό τομέα.

Αφρική

Αίγυπτος: από τις 23 Μαρτίου μέχρι και τις 31 Μαρτίου του 2020, οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία όλης της χώρας ήταν κλειστά για το κοινό προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες αποστείρωσης και απολύμανσης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πραγματοποιήθηκε εκστρατεία ενημέρωσης των εργαζομένων σε αυτούς τους χώρους σχετικά με τους τρόπους πρόληψης και προστασίας έναντι του ιού.[11]

Ασία

Κίνα: στις 23 Ιανουαρίου του 2020 ανακοινώθηκε η παύση της λειτουργίας όλων των μουσείων της ηπειρωτικής Κίνας.[5] Μέχρι τα μέσα Μαρτίου, τα κινεζικά πολιτιστικά ιδρύματα είχαν αρχίσει τη σταδιακή επανέναρξη ορισμένων δραστηριοτήτων τους, με το Μουσείο της Σαγκάης και τον Σταθμό Τέχνης (επίσης στη Σαγκάη) να ανοίγουν ξανά στις 13 του μήνα, υπό αυστηρά μέτρα προστασίας.[12] Επιπλέον, επαναλειτούργησαν και ορισμένες ιδιωτικές πινακοθήκες στην Κίνα, όπως και μερικά ιδρύματα στη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, χωρίς ωστόσο να λειτουργούν πλήρως. Μέχρι το τέλος του μήνα, το 40% των τουριστικών αξιοθέατων της ηπειρωτικής Κίνας ήταν ξανά προσβάσιμα προς το κοινό, αλλά οι περισσότεροι χώροι τέχνης παρέμειναν κλειστοί.[13]

Χονγκ Κονγκ: οι αρχές του Χονγκ Κονγκ, ακολουθώντας το παράδειγμα της ηπειρωτικής Κίνας, ανέστειλαν και αυτές με τη σειρά τους μερικές μέρες αργότερα, τη λειτουργία των μουσείων.[5]

Ινδία: στις 14 Μαρτίου, το ιδιωτικό Μουσείο Τέχνης Κιράν Ναντάρ ανακοίνωσε την αναστολή λειτουργίας του. Δύο ημέρες αργότερα, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Σιρπάντ Νάικ ανακοίνωσε το κλείσιμο όλων των μνημείων και μουσείων της χώρας που τελούν υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Ινδίας.

Ιαπωνία: στις 28 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε το κλείσιμο όλων των μουσείων μέχρι και τις 17 Μαρτίου.[5]

Κατάρ: τα κρατικά μουσεία του Κατάρ έκλεισαν στις 12 Μαρτίου.[14]

Νότια Κορέα: στις 23 Φεβρουαρίου αποφασίστηκε η αναστολή της λειτουργίας όλων των μουσείων μέχρι νεωτέρας.[5]

Ευρώπη

Αυστρία: οι διευθυντές όλων των ομοσπονδιακών δημόσιων μουσείων της χώρας ανέστειλαν τη λειτουργία τους σε ανταπόκριση των προληπτικών κυβερνητικών μέτρων, που μεταξύ άλλων περιλάμβαναν την απαγόρευση πολυπληθών εκδηλώσεων.[15]

Βέλγιο: με απόφαση της κυβέρνησης απαγορεύτηκαν από τις 14 Μαρτίου όλες οι πολιτιστικές δραστηριότητες ανεξαρτήτως μεγέθους. Μεταξύ των εκδηλώσεων που αναβλήθηκαν περιλαμβάνεται και η έκθεση έργων του Γιαν βαν Άικ στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Γάνδης.[15]

Γαλλία: μερικές εβδομάδες πριν τη σχετική απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης, η διοίκηση του Μουσείου του Λούβρου ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία το κλείσιμο, για λόγους υγείας, του Μουσείου από την 1η Μαρτίου.[16] Επαναλειτούργησε μερικές ημέρες αργότερα δεχόμενο αποκλειστικά επισκέπτες που είχαν πραγματοποιήσει ήδη κρατήσεις[17][5], ωστόσο έκλεισε εκ νέου στις 13 Μαρτίου έπειτα από κυβερνητική απόφαση.[18] Ακόμη, διεκόπησαν για λόγους προστασίας των εργατών και οι εργασίες αποκατάστασης της Παναγίας των Παρισίων, η οποία υπέστη σοβαρές καταστροφές εξαιτίας της πυρκαγιάς του 2019.[15]

Γερμανία: στις 16 Μαρτίου, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου πως οι χώροι πολιτισμού και ψυχαγωγίας (μουσεία, θέατρα, κινηματογράφοι, όπερες, εκθεσιακοί χώροι κλπ) όφειλαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους.[19]

Ιταλία: στις 23 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε το κλείσιμο των πολιτιστικών οργανισμών, ωστόσο μερικές ημέρες αργότερα παρατηρήθηκε μια προσωρινή ελάφρυνση των περιορισμών που οδήγησε στην επαναλειτουργία από την 1η Μαρτίου ορισμένων μουσείων που βρίσκονταν εκτός της Βόρειας Ιταλίας[20] με την προϋπόθεση πως οι επισκέπτες θα τηρούσαν μεταξύ τους απόσταση ασφαλείας, η οποία οριζόταν στο ένα μέτρο.[21] Ωστόσο, αργότερα επανήλθε η καθολική απαγόρευση.[22] Το κλείσιμο των μουσείων οδήγησε - μεταξύ άλλων - και στην οριστική αναβολή της μεγάλης έκθεσης έργων του Ραφαήλ που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη Ρώμη με αφορμή τη συμπλήρωση 500 ετών από τον θάνατο του καλλιτέχνη.[15]

Βατικανό: τα μουσεία του κρατιδίου ανέστειλαν τη λειτουργία τους ακολουθώντας την αντίστοιχη πολιτική της Ιταλίας.[15]

Ολλανδία: στις 12 Μαρτίου τα μουσεία Rijksmuseum και Βαν Γκογκ ανακοίνωσαν το κλείσιμό τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του μήνα.[5] Την επόμενη μέρα, τα Εθνικά Αρχεία ανακοίνωσαν και αυτά με τη σειρά τους το κλείσιμο των εγκαταστάσεών τους μέχρι και τις αρχές Απριλίου.[23] Στις 30 Μαρτίου εκλάπη πίνακας του Βαν Γκογκ από το Μουσείο Singer Laren, ενώ αυτό ήταν κλειστό λόγω κορωνοϊού.[24]

Πολωνία: την 11η Μαρτίου, μετά από σύσταση της τοπικής κυβέρνησης, αποφασίστηκε η αναστολή, για δύο εβδομάδες, της λειτουργίας όλων των πολιτιστικών χώρων στις πόλεις Γκντανσκ, Σόποτ και Γκντύνια.[25] Κατόπιν, έπειτα από κρατική παρέμβαση ακολούθησε και το κλείσιμο των υπόλοιπων μουσείων και χώρων πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένου και του Μουσείου Άουσβιτς - Μπίρκεναου.[15]

Ρωσία: στις 14 Μαρτίου, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γκαράζ της Μόσχας ανακοίνωσε την αναστολή της λειτουργίας του.[15] Επιπλέον, οι επακόλουθες αποφάσεις των δημοτικών και κρατικών αρχών σχετικά με την απαγόρευση μετακινήσεων και δημοσίων δραστηριοτήτων οδήγησαν τις επόμενες ημέρες στο κλείσιμο και άλλων μουσείων και πολιτιστικών χώρων στην περιοχή της Μόσχας.

Ισπανία: μεταξύ της 11ης και 14ης Μαρτίου έκλεισαν - μεταξύ άλλων - το Πράδο,[5] η Σαγράδα Φαμίλια και το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο.[15]

Σουηδία: στις 18 Μαρτίου, ο σουηδικός οργανισμός για τα δημόσια μουσεία συνέστησε στα μέλη του το κλείσιμο των χώρων τους, στην περίπτωση που θα ήταν υψηλός ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού στις εν λόγω περιοχές. Ως εκ τούτου, μόλις δύο μουσεία παρέμειναν ανοικτά.[26]

Ηνωμένο Βασίλειο: πολλά μουσεία και πολιτιστικοί οργανισμοί ανακοίνωσαν την αναστολή της λειτουργίας τους μέσα στο δεύτερο δεκαήμερο του Μαρτίου.[15][27][28] Από την άλλη, υπήρξε πρόθεση να συνεχίσουν τη λειτουργία τους - με ελεύθερη είσοδο - οι κήποι και τα πάρκα. Η μεγάλη έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου με έργα της Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι που ήταν προγραμματισμένη για τις 4 Απριλίου, αναβλήθηκε επ' αόριστον λόγω του κλεισίματος του ιδρύματος, αλλά και της αδυναμίας μεταφοράς των έργων τέχνης που δανείστηκαν από την Ιταλία και τις ΗΠΑ εξαιτίας της αναστολής των πτήσεων σε διεθνές επίπεδο.[29] Σε ότι αφορά τις λογοτεχνικές εκδηλώσεις, ακυρώθηκαν η Έκθεση Βιβλίου του Λονδίνου[30], το AyeWrite Φεστιβάλ της Γλασκώβης,[31] και το Διεθνές Φεστιβάλ Χάρογκεϊτ[32], ενώ αναβλήθηκαν το Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου, που ήταν προγραμματισμένο για τον Αύγουστο[33] και το διεθνές φεστιβάλ τεχνών της Γλασκόβης.[15]

Βόρεια Αμερική

ΗΠΑ: στις 12 Μαρτίου, τα μουσεία της Νέας Υόρκης, της Βοστώνης και της Ουάσινγκτον ανακοίνωσαν το κλείσιμο τους. Η συγκεκριμένη απόφαση συνέπεσε με την κήρυξη της πόλης σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης από τον δήμαρχο Μπιλ ντε Μπλάσιο.[34] Την ίδια μέρα ανακοινώθηκε και η παύση των παραστάσεων των θεάτρων του Μπρόντγουεϊ για τουλάχιστον ένα μήνα.[35] Στις 17 Μαρτίου, η Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών πρότεινε το κλείσιμο όλων των ακαδημαϊκών, δημοσίων και σχολικών βιβλιοθηκών.[36]

Ωκεανία

  Αυστραλία: με αφετηρία τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου, τα αυστραλιανά ιδρύματα ξεκίνησαν να ανακοινώνουν αρχικά τον περιορισμό και εν τέλει την πλήρη αναστολή της λειτουργίας τους (π.χ. η Κρατική Όπερα έκλεισε στις 15 του μήνα). [37][38] Στις 24 Μαρτίου δόθηκε κυβερνητική εντολή για αναστολή της λειτουργίας όλων των πολιτιστικών ιδρυμάτων, ενώ ταυτόχρονα θεσπίστηκαν περιορισμοί και στις δημόσιες συγκεντρώσεις, απόφαση που οδήγησε στη ματαίωση διαφόρων εκδηλώσεων όπως το Φεστιβάλ Συγγραφέων του Σίδνεϊ.[39]

Νέα Ζηλανδία: την 23η Μαρτίου πάρθηκε απόφαση για το κλείσιμο όλων των πολιτιστικών οργανισμών της χώρας.[40]

Νότια Αμερική

Αργεντινή: στις 12 Μαρτίου ανακοινώθηκε η ακύρωση όλων των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στο Μπουένος Άιρες.[41] Από την άλλη, οι εθνικές βιβλιοθήκες συνεχίζουν να παρέχουν διάφορες υπηρεσίες μέσω της κύριας εκπαιδευτικής ιστοσελίδας του Υπουργείου Παιδείας.[42]

Βραζιλία: στα μουσεία που ανέστειλαν τη λειτουργία τους εξαιτίας της πανδημίας συμπεριλαμβάνονται το Μουσείο Τέχνης του Σάο Παόλο, το πολιτιστικό κέντρο, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, το Ινστιτούτο Μορέιρα Σάλες, το επιστημονικό Μουσείο του Αύριο στο Ρίο ντε Τζανέιρο κ.ά.[7]

Περιπτώσεις μόνιμου κλεισίματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το παράρτημα της Bauer Media στη Νέα Ζηλανδία ανακοίνωσε το μόνιμο κλείσιμο του στις 2 Απριλίου.[43]
  • Ο πρώτος πολιτιστικός οργανισμός που ανακοίνωσε το μόνιμο κλείσιμο του λόγω της πανδημίας ήταν το Indianapolis Contemporary, μουσείο σύγχρονης τέχνης που ιδρύθηκε το 2001 στις ΗΠΑ.[44][45]
  • Στο West End, η παραγωγή του μιούζικαλ Σερβιτόρα ανακοίνωσε το οριστικό κατέβασμα της στις 16 Μαρτίου.[46]

Προσαρμογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γκράφιτι στο Βέλγιο με θέμα τον κορωνοϊό.

Έχοντας να αντιμετωπίσουν την αναστολή των δραστηριοτήτων τους για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, οι διευθυντές διαφόρων πολιτιστικών ιδρυμάτων τέθηκαν αντιμέτωποι με μια πληθώρα ζητημάτων που έρχονταν στο προσκήνιο: «ανησυχία για την ευημερία του προσωπικού» (που κυμαινόταν από θέματα εργονομίας μέχρι ζητήματα πιθανών αυτοκτονιών), προσδοκίες πολλών ενδιαφερομένων για γρήγορες κινήσεις με δραστικά μειωμένους πόρους, κατακόρυφη απώλεια των εσόδων, πιθανές απολύσεις " ξεκινώντας από το προσωπικό μερικής απασχόλησης" κλπ. [47]

Πολλοί πολιτιστικοί οργανισμοί και μεμονωμένοι καλλιτέχνες στράφηκαν προς τα ψηφιακά μέσα - αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την εικονική πραγματικότητα κλπ[48] - προκειμένου αφενός να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους και να διατηρήσουν ή/και να διευρύνουν το κοινό τους.[49][50] Προς αυτήν την κατεύθυνση, το BBC εγκαινίασε ένα «εικονικό φεστιβάλ τεχνών» υπό τον τίτλο Πολιτισμός σε καραντίνα[51], ενώ η Μπιενάλε του Σίδνεϊ κατέστη το πρώτο αμιγώς ψηφιακό διεθνές φεστιβάλ τεχνών [52] Επιπλέον διάφοροι καλλιτέχνες πραγματοποίησαν - μέσω των προσωπικών τους λογαριασμών στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ή και αλλού - καλλιτεχνικές πράξεις όπως μουσικά κομμάτια, απαγγελίες πεζών βιβλίων ή ποιημάτων κ.ά.[53][54]

Ακόμη, πολιτιστικά ιδρύματα (όπως βιβλιοθήκες, αρχειακές συλλογές και μουσεία) ξεκίνησαν προγράμματα με σκοπό την καταγραφή και απόκτηση αντικειμένων που σχετίζονται με την παρούσα περίοδο, καθώς και να καταγράφουν τις αλλαγές που η πανδημία επέφερε στην κοινωνία.[55] Στην Ολλανδία, ο εθνικός οργανισμός ψηφιακής κληρονομιάς (ολλανδικά: Netwerk Digitaal Erfgoed) ξεκίνησε μια εκστρατεία για τη δημιουργία ψηφιακών συλλογών που σχετίζονται με την πανδημία, κυρίως μέσω της διαδικτυακής αρχειοθέτησης.[56] Επίσης, στις ΗΠΑ έγιναν διάφορες κινήσεις που περιλάμβαναν - ανάμεσα σε άλλα - μια διαδικτυακά διαθέσιμη πλατφόρμα καταγραφής προφορικής ιστορίας από το πανεπιστήμιο IUPUI της Ιντιάνα.[57]

Τα μουσεία της Κίνας, ευρισκόμενα στην πρώτη χώρα όπου επιβλήθηκε καραντίνα, ήταν χρονικά τα πρώτα που παρείχαν νέες ψηφιακές υπηρεσίες κυρίως για το εγχώριο κοινό, αλλά σε μικρότερο βαθμό και για τη διεθνή κοινότητα). Τον Ιανουάριο του 2020, η Εθνική Διοίκηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κίνας ενθάρρυνε τους εγχώριους πολιτιστικούς φορείς να στραφούν προς την αξιοποίηση των διαθέσιμων ψηφιακών πόρων και να εγκαινιάσουν διαδικτυακές εκθέσεις, παρέχοντας στο κοινό ασφαλείς και εύκολες στη διαχείριση διαδικτυακές υπηρεσίες".[58][59] Επιπλέον, διάφοροι οργανισμοί ανά την υφήλιο κοινοποίησαν στο διαδίκτυο καταλόγους με ψηφιακά προσβάσιμο καλλιτεχνικό και πολιτιστικό περιεχόμενο.[60][61][62][63][64][65][66]

Ανά τομέα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενυδρεία και ζωολογικοί κήποι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πανδημία επέφερε σοβαρή κρίση σε ορισμένους ζωολογικούς κήπους, τόσο από οικονομικής άποψης όσο και σε θέματα που σχετίζονται με τις συνήθειες ορισμένων - κατά κανόνα - κοινωνικών ζώων όπως οι γορίλες, οι παπαγάλοι και οι ενυδρίδες.[67] Ως εκ τούτου πάρθηκαν διάφορα μέτρα: ειδικευμένοι υπάλληλοι ξεκίνησαν να κατοικούν εντός των συγκεκριμένων ζωολογικών κήπων για τη φροντίδα των ζώων[68] σε ορισμένες εγκαταστάσεις τοποθετήθηκαν νέες κάμερες ώστε το κοινό να έχει διαδικτυακά πρόσβαση στους χώρους όπου φυλάσσονται τα ζώα[69][70] κλπ[71][72].

Εξαιτίας της απότομης συρρίκνωσης των ταξιδιών προς το εξωτερικό, ο τομέας του τουρισμού που σχετίζεται με την Άγρια ζωή, ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Τέτοιες ανησυχίες εντοπίζονται στον κίνδυνο λιμοκτονίας διαφόρων ειδών των οποίων η σίτιση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις τουριστικές ροές, αλλά και στην ενδεχόμενη απώλεια θέσεων εργασίας σε κράτη όπου το συγκεκριμένο είδος τουρισμού κατέχει σημαντικό κομμάτι εγχώριας οικονομίας. Σε ό,τι αφορά τα εν λόγω κράτη (π.χ. Ναμίμπια και Ζάμπια) εκφράζεται η άποψη πως αυτές οι εξελίξεις πιθανόν να οδηγήσουν σε όξυνση του φαινομένου της λαθροθηρίας.[73][74][75][76] Στις αρχές Απριλίου του 2020, μια θηλυκή τίγρης στον Ζωολογικό Κήπο του Μπρονξ διαγνώστηκε θετική στο COVID-19. Η συγκεκριμένη τίγρης μολύνθηκε από ασυμπτωματικό υπάλληλο του πάρκου,[77] γεγονός που την καθιστά την πρώτη περίπτωση άγριου ζώου που ασθένησε στη νόσο μέσω της επαφής με τον άνθρωπο.[78]

Κινηματογράφος, τηλεόραση και ραδιόφωνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εξάπλωση του κορωνοϊού COVID-19 οδήγησε στην αναβολή ή καθυστέρηση της παραγωγής ή προβολής κινηματογραφικών ταινιών, καθώς και στην απευθείας διαδικτυακή διάθεση άλλων (όπως το The Invisible Man και Emma).[79] Επιπλέον, οι εξελίξεις οδήγησαν και στην οριστική ακύρωση της διεξαγωγής διαφόρων φεστιβάλ και τελετών απονομής βραβείων. Υπολογίζεται πως οι απώλειες του κλάδου ανέρχονταν σε 5 δισεκατομμύρια δολάρια[80] για τον Μάρτιο του 2020, ενώ για τον Απρίλιο οι απώλειες αναμένεται να κυμανθούν γύρω στο 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.[81] Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, το οποίο ήταν προγραμματισμένο για τα μέσα Μαΐου, αναβλήθηκε (και ενδεχομένως να ακυρωθεί οριστικά) και οι εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε δομή φιλοξενίας αστέγων για την περίοδο των μέτρων απαγόρευσης κυκλοφορίας στη Γαλλία.[82]

Παρομοίως, στον τομέα της τηλεοπτικής βιομηχανίας, σημαντικός αριθμός παραγωγών σταμάτησαν τις εργασίες τους. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται σειρές που προβάλλονταν επί δεκαετίες χωρίς διακοπή (Ατίθασα νιάτα, Τόλμη και Γοητεία, Home and Away κ.ά.), ενώ άλλα τηλεοπτικά σόου συνέχισαν τα γυρίσματα δίχως την παρουσία κοινού[83].

Παράλληλα με την αναστολή της παραγωγής περιεχομένου ψυχαγωγίας, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στη χρήση υπηρεσιών ροής βίντεο για ψυχαγωγία (καθώς και στις υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης για εργασιακούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς) λόγω της μαζικής αύξησης των ατόμων που διαμένουν στις οικίες τους, προκαλώντας έτσι μια άνευ προηγουμένου πίεση στην παγκόσμια υποδομή διαδικτύου.[84] Κατόπιν τούτων, το Netflix και το YouTube μείωσαν την προεπιλεγμένη ποιότητα βίντεο σε τυπική ανάλυση, ενώ το Disney+ καθυστέρησε την κυκλοφορία της στη Γαλλία και η Xbox ζήτησε από τους προγραμματιστές να προχωρήσουν στις ενημερώσεις λογισμικού σε περιόδους χαμηλότερης συμφόρησης δικτύου.[85] Η HBO διέθεσε ελεύθερα στο κοινό 500 ώρες προγράμματος που περιλάμβανε σειρές όπως Οι Σοπράνος, το Veep και το Silicon Valley.[86] Η δορυφορική ραδιοφωνική υπηρεσία SiriusXM ανακοίνωσε τη δωρεάν διάθεση του προγράμματος της από τις 2 Απριλίου έως τις 15 Μαΐου.[87] Στις ΗΠΑ, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός NPR συνέχισε την παραγωγή νέων εκπομπών, χωρίς όμως την παρουσία κοινού.[88][89][90]

Ακόμη, λόγω της αναβολής ή και ακύρωσης της αγωνιστικής δράσης διαφόρων επαγγελματικών αθλημάτων, οι οικονομικές απώλειες από τις διαφημίσεις και από τα δικαιωμάτων μετάδοσης αναμένεται να απειλήσουν την οικονομική βιωσιμότητα πολλών αθλητικών διοργανώσεων.[91]

Βιβλιοθήκες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βιβλιοθήκες ανά την υφήλιο αντιμετώπισαν διαφορετικές προκλήσεις, ανάλογα με την κατάσταση λειτουργίας τους (πλήρης λειτουργία, παροχή μειωμένων υπηρεσιών ή και ολοκληρωτικό κλείσιμο). Το συγκεκριμένο διάστημα, διάφορες βιβλιοθήκες εργάστηκαν προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του κοινού μέσω παροχών απομακρυσμένης πρόσβασης: η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας διοργάνωσε εικονικές εκθέσεις,[92] η βιβλιοθήκη Granby στο Κεμπέκ παρείχε υπηρεσίες εκμάθησης νέων δεξιοτήτων,[93] η Εθνική βιβλιοθήκη του Ισραήλ ανακοίνωσε τη δωρεάν πρόσβαση σε ηχητικά βιβλία.[94]

Υπήρξαν επίσης σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυση της πρόσβασης του κοινού σε eBooks. Οι συγκεκριμένες κινήσεις προκάλεσαν την αντίδραση εκδοτικών οίκων.[95][96][1][97][98]

Λογοτεχνία και εκδοτικές δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόνο τώρα όμως που είμαι σωματικά αποκομμένος από τους φίλους και τους συναδέλφους συνειδητοποιώ πόση υποστήριξη και έμπνευση παίρνω από τις σκέψεις, τις συζητήσεις και τα επιχειρήματά τους. Χρειάζεσαι ένα «δικό σου δωμάτιο» (A room of one's own), όπως έλεγε η Βιρτζίνια Γουλφ.
Χρήστος Τσιόλκας, λογοτέχνης[99]

Οι περιορισμοί εξαιτίας της πανδημίας επηρέασαν αρνητικά πολλές δράσεις (όπως λογοτεχνικά φεστιβάλ, εκθέσεις βιβλίων, αλλά και κυκλοφορίες νέων τίτλων) οι οποίες ακυρώθηκαν ή αναβλήθηκαν. Από την άλλη, αναθερμάνθηκε το ενδιαφέρον για λογοτεχνικά έργα με αντικείμενο τις επιδημίες. Συγκεκριμένα, άνοδο σημείωσαν οι πωλήσεις βιβλίων όπως το Decamerone του Βοκάκιου που γράφτηκε περίπου το 1453,[100][101] Η Πανούκλα του Αλμπέρ Καμί (1947), το The Stand του Στίβεν Κινγκ (1978) και Τα μάτια του σκότους του Ντιν Κουντζ (1981).[102]

Μουσεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταυτόχρονα με την κατακόρυφη μείωση των εσόδων και το κύμα των απολύσεων σε ολόκληρο το φάσμα του τομέα,[103] πολλά μουσεία ανανέωσαν τις ιστοσελίδες τους προκειμένου να επικεντρωθούν στους ψηφιακούς πόρους, το e-learning και τις διαδικτυακές συλλογές.[104][105] Οι προσπάθειες των ιδρυμάτων για να κινήσουν το ενδιαφέρον του κοινού έλαβαν διάφορες μορφές.[106] Τα διαδικτυακά σεμινάρια που διεξήχθησαν είχαν ως επίκεντρο τόσο τα ίδια τα μουσεία (στους τομείς τις ψηφιακής στρατηγικής,[107][108] των πνευματικών δικαιωμάτων,[109] της διαχείρισης της επόμενης μέρας μετά την πανδημία[110]) όσο και το κοινό.[111] Επιπλέον, πολλά μουσεία ξεκίνησαν τις διαδικασίες για τη συλλογή υλικού που σχετίζεται με την παρούσα περίοδο της πανδημίας.[112][113] Ακόμη, έγιναν προσπάθειες για την αξιοποίηση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης,[114] κυρίως σε ότι αφορά την αλληλεπίδραση με το κοινό. Ειδικότερα, θετικά σχόλια απέσπασαν δράσεις του Μουσείου Γκέτι[115][116] και του Ενυδρείου Σεντ[117] στις ΗΠΑ, της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών του Λονδίνου[118] κλπ.

Μουσική βιομηχανία

Οι εξελίξεις οδήγησαν στην καθυστέρηση της κυκλοφορίας των άλμπουμ αρκετών καλλιτεχνών (συμπεριλαμβανομένων της Lady Gaga και του Γουίλι Νέλσον),[119] ενώ άλλοι καλλιτέχνες προχώρησαν σε πρόωρη κυκλοφορία των άλμπουμ τους (συμπεριλαμβανομένων των Dua Lipa και Σούφγιαν Στίβενς).[120] Στα μέσα Μαρτίου, ο Μπομπ Ντίλαν έβγαλε στη δημοσιότητα νέο τραγούδι μετά από οκτώ χρόνια.[121] Από την άλλη, ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision, που επρόκειτο να διεξαχθεί τον Μάιο στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, ακυρώθηκε για πρώτη φορά από την έναρξή του, το 1956.[122][123]

Επιπτώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικονομικοί προϋπολογισμοί και εργασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Due to the closures, revenues for cultural organisations reliant on ticket sales were expected to cause devastating effects upon revenues, with consequent impacts upon organisational staffing, and on independent artists and professionals. This is due to the fact that the arts and culture is a sector of national economies characterised by particularly a high proportion of self-employment.

Οι αναστολές της λειτουργίας αναμένεται να προκαλέσουν σοβαρές οικονομικές απώλειες στους πολιτιστικούς οργανισμούς που εξαρτώνται από τα έσοδα που προκύπτουν από πωλήσεις εισιτηρίων. Ακολούθως, αυτή η εξέλιξη αναμένεται έχει επιπτώσεις στη σχέση με το προσωπικό, καθώς και με στους συνεργαζόμενους καλλιτέχνες ή επιστήμονες. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι χώροι των τεχνών και του πολιτισμού χαρακτηρίζονται από υψηλό ποσοστό αυτοαπασχόλησης.[124]

Οικονομική ενίσχυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με δεδομένη την οικονομική ύφεση σε κάθε τομέα της οικονομίας, πολλές κυβερνήσεις κρατών ανακοίνωσαν φορολογικά κίνητρα και οικονομικά πακέτα διάσωσης, τα οποία περιελάμβαναν κονδύλια διαθέσιμα και στον τομέα των τεχνών και του πολιτισμού. Ομοίως, διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα και επιχειρήσεις ανακοίνωσαν τη στήριξή τους στον κλάδο μέσω δωρεών. Π.χ. ο συγγραφέας Τζέημς Πάτερσον δώρισε 500.000 δολάρια σε ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, ενώ και η εταιρεία Sony ανήγγειλε τη διάθεση κεφαλαίου για στήριξη των επαγγελματιών του δημιουργικού τομέα που επηρεάζονται από την ακύρωση ή την αναβολή των εκδηλώσεων του χώρου τους.[125]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «COVID-19 and the Global Library Field». IFLA. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  2. «Here are the museums that have closed (so far) due to coronavirus». www.theartnewspaper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  3. Solomon, Claire Selvin,Tessa· Selvin, Claire· Solomon, Tessa (12 Μαρτίου 2020). «See a List of Coronavirus-Related Closures at Museums Around the World». ARTnews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  4. «Museum Responses - COVID-19». docs.google.com. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 «Coronavirus and culture – a list of major cancellations» (στα αγγλικά). The Guardian. 2020-03-26. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/culture/2020/mar/13/coronavirus-culture-arts-films-gigs-festivals-cancellations. Ανακτήθηκε στις 2020-03-26. 
  6. Kenyon, Nicholas (2020-03-21). «Classical music: let the Berlin Phil come to you» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/music/2020/mar/21/home-listening-classical-music-online-livestream-at-home-coronavirus. Ανακτήθηκε στις 2020-04-07. 
  7. 7,0 7,1 «Here are the museums that have closed (so far) due to coronavirus». www.theartnewspaper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  8. «Post-Pandemic, Which Cultural Entity Types Are People More Likely to Revisit? (DATA)». Colleen Dilenschneider (στα Αγγλικά). 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  9. «DATA UPDATE: How COVID-19 is Impacting Intentions to Visit Cultural Entities - March 23, 2020». Colleen Dilenschneider (στα Αγγλικά). 23 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  10. «What Will Make People Feel Safe Attending a Cultural Entity Again? (DATA)». Colleen Dilenschneider (στα Αγγλικά). 1 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  11. «Egypt to close all museums and archaeological sites». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-03-26. https://web.archive.org/web/20200326193444/https://www.cairoscene.com/Buzz/Egypt-to-Close-All-Museums-and-Archaeological-Sites. Ανακτήθηκε στις 2020-04-22. 
  12. Solomon, Tessa· Solomon, Tessa (13 Μαρτίου 2020). «Museums in China, South Korea, Japan Begin to Reopen After Coronavirus Lockdown». ARTnews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  13. «China, South Korea and Japan start to reopen museums after strict coronavirus lockdown». www.theartnewspaper.com. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  14. McGivern, Hannah· Kenney, Nancy (14 Μαρτίου 2020). «Here are the museums that have closed (so far) due to coronavirus». The Art Newspaper. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2020. 
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 McGivern, Hannah· Kenney, Nancy (14 Μαρτίου 2020). «Here are the museums that have closed (so far) due to coronavirus». The Art Newspaper. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2020. 
  16. «Staff force Louvre closure over coronavirus fears» (στα αγγλικά). BBC News. 2020-03-01. https://www.bbc.com/news/world-europe-51697644. Ανακτήθηκε στις 2020-03-25. 
  17. «Coronavirus: Louvre museum in Paris reopens after staff walkout». www.thelocal.fr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  18. «Louvre, Versailles and Eiffel Tower close over coronavirus crisis». France 24 (στα Αγγλικά). 13 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  19. «Leitlinien gegen Ausbreitung des Coronavirus». Die Bundesregierung (στα Γερμανικά). 16 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  20. «La cultura chiusa ai tempi del coronavirus». Il Sole 24 ORE (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  21. «Coronavirus: Louvre closes while Italian museums reopen following government green light». www.theartnewspaper.com. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  22. «Coronavirus in Italy: Ai Weiwei criticised for 'insensitive' pasta meme and Raphael blockbuster closes». www.theartnewspaper.com. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  23. «Studiezaal en tentoonstelling Nationaal Archief tijdelijk gesloten». Nationaal Archief (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  24. «'I'm absolutely livid': Van Gogh painting stolen from museum during pandemic». The Sydney Morning Herald. 31 March 2020. https://www.smh.com.au/world/europe/i-m-absolutely-livid-van-gogh-painting-stolen-from-museum-during-pandemic-20200331-p54fgd.html. Ανακτήθηκε στις 31 March 2020. 
  25. «Teatry zamknięte przynajmniej na 2 tygodnie». trojmiasto.pl (στα Πολωνικά). 10 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2020. 
  26. «CMS rekommenderar stängning av centralmuseer i områden med hög smittspridning». Sveriges museer (στα Σουηδικά). 18 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  27. Paskett, Zoe (17 Μαρτίου 2020). «The London galleries and museums that are closed due to coronavirus». Evening Standard (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2020. 
  28. «Tate, V&A and Natural History Museum to close» (στα αγγλικά). BBC News. 2020-03-17. https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51928526. Ανακτήθηκε στις 2020-03-30. 
  29. Jones, Jonathan (2020-03-16). «With coronavirus, the curse of Artemisia Gentileschi strikes again» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/artanddesign/2020/mar/16/artemisia-gentileschi-national-gallery-exhibition-postponed-coronavirus. Ανακτήθηκε στις 2020-03-25. 
  30. Alter, Alexandra (2020-03-04). «London Book Fair Canceled Over Coronavirus Fears» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/04/books/london-book-fair-coronavirus.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-07. 
  31. «Glasgow's Book Festival - Coronovirus Latest Information». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2019. 
  32. Canavar, Sharon. «Statement on Corfonvirus». Harrogate International Festivals. 
  33. Barley, Nick. «A message from Nick Barley, Director of the Edinburgh International Book Festival». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2020. 
  34. Kenny, Nancy (12 Μαρτίου 2020). «Led by Metropolitan Museum of Art, a flurry of US museums say they are shutting down because of coronavirus». www.theartnewspaper.com. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  35. Taylor Romine; Eric Levenson; Javi Morgado. «Broadway theaters to suspend all performances because of coronavirus». https://www.cnn.com/2020/03/12/health/broadway-coronavirus-update/index.html. Ανακτήθηκε στις 2020-03-25. 
  36. «ALA Executive Board recommends closing libraries to public» (στα Αγγλικά). American Library Association. 17 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  37. «Australian GLAMs and COVID-19». closed-glams-covid19 (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  38. «Opera Australia Cancels Performances Due to Coronavirus». Opera Wire (στα Αγγλικά). 15 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  39. «We have cancelled the 2020 Festival». 
  40. «COVID-19 and NZ GLAMs». National Digital Forum (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  41. «Coronavirus en Argentina: disponen el cierre temporario de todos los museos de la Ciudad». www.clarin.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  42. «#BibliotecasEnCasa en Seguimos Educando - Educ.ar». www.educ.ar. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  43. «Publisher of NZ Listener, Woman's Weekly, North & South to shut down». The Spinoff. 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2020. 
  44. Bongiovanni, Domenica. «Indianapolis Contemporary art museum shuts down, citing economic damage from coronavirus». Indianapolis Star (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  45. «I/C Board Announces Plans To Close». Indianapolis Contemporary (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  46. Snow, Georgia (27 March 2020). «Coronavirus: Waitress confirms it will not reopen after theatre closures». The Stage. https://www.thestage.co.uk/news/2020/coronavirus-waitress-confirms-it-will-not-reopen-after-theatre-closures. Ανακτήθηκε στις 28 March 2020. 
  47. Johnston, Courtney (6 Απριλίου 2020). «Best of 3: Where are we at and how do we plan: museums as we look forward from the lock-down». Best of 3. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  48. Feinstein, Laura (9 April 2020). «'Beginning of a new era': how culture went virtual in the face of crisis». The Guardian. https://www.theguardian.com/culture/2020/apr/08/art-virtual-reality-coronavirus-vr?CMP=Share_iOSApp_Other. 
  49. Hartig, Kajsa (29 Μαρτίου 2020). «Museums delivering value online — some thoughts during the Covid-19 crisis». Medium (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2020. 
  50. Farago, Jason (2020-03-25). «The Merry-Go-Round Stopped. What Sort of Art Will Emerge?» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/25/arts/design/coronavirus-digital-artists.html. Ανακτήθηκε στις 2020-03-27. 
  51. «BBC - BBC Arts announces new programmes for Culture In Quarantine - Media Centre». www.bbc.co.uk. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  52. Rea, Naomi (23 Μαρτίου 2020). «Dawn of the Online Biennial Era? The Biennale of Sydney Becomes the First Major International Art Show to Go Virtual». Artnet (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  53. Stubbins, Sinead (2020-03-25). «Coronavirus cabin fever: the best celebrities to follow, from Robbie Williams to Florence Pugh» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/mar/25/coronavirus-cabin-fever-the-best-celebrities-to-follow-from-robbie-williams-to-florence-pugh. Ανακτήθηκε στις 2020-03-27. 
  54. «Ο Tom Hardy διαβάζει παιδικά παραμύθια». esquire.com.gr. Esquire. 16 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2020. 
  55. Abend, Lisa (2020-03-31). «Museums Scramble to Document the Pandemic, Even as It Unfolds» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/31/arts/design/museums-coronavirus-pandemic-artifacts.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-07. 
  56. «Coronacollectie». Netwerk Digitaal Erfgoed (στα Ολλανδικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  57. «covid-19 oral history project». sites.google.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  58. «China's museums offer online exhibitions amid coronavirus outbreak». www.msn.com. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  59. «关于向"博物馆网上展览平台"提供网上展览内容资源的倡议书». www.ncha.gov.cn (στα Κινεζικά). National Cultural Heritage Administration. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  60. «Cultura en casa». Buenos Aires Ciudad - Gobierno de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  61. «#IrishMuseumsOnline: content and resources». Irish Museums Association (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  62. «Musei chiusi per Coronavirus: cosa offrono sul web e social mentre #iorestoacasa». Globalist (στα Ιταλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  63. «Coronavirus, dal Louvre agli Uffizi, i musei chiusi ora si visitano online. Cinema, teatri e biblioteche: così la cultura arriva direttamente a casa». Il Fatto Quotidiano (στα Ιταλικά). 18 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  64. Davalli, Carolina (25 Μαρτίου 2020). «11 archivi digitali, immensi, gratuiti e meravigliosi». i-D (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  65. «How can digital platforms help museums connect to audiences during Covid-19 emergency». www.museumsassociation.org. Museums Association. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  66. «10 museum activities to keep children entertained». Kids in Museums (στα Αγγλικά). 23 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  67. Roy, Eleanor Ainge (2020-04-02). «Animal tragic: New Zealand zoos strive to entertain lonely inhabitants amid lockdown» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2020/apr/02/new-zealand-zoos-strive-to-entertain-lonely-inhabitants-amid-lockdown. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  68. Mohdin, Aamna (2020-03-30). «'The animals aren't pleased': UK zoos under coronavirus lockdown» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/30/the-animals-arent-pleased-how-shut-uk-zoos-are-coping-under-coronavirus-lockdown. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  69. «Coronavirus: Taronga Zoo streams to homes». The Sydney Morning Herald (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  70. «Watching animals helps. A lot. Here are the best webcams». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). 20 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  71. Padilla, Mariel; Vigdor, Neil (2020-03-18). «Stuck at Home, You Can Still Explore the Zoo or Aquarium. Some Penguins Could, Too.» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/18/us/coronavirus-zoos-webcams.html. Ανακτήθηκε στις 2020-03-25. 
  72. «Chico the sloth's big day out sends dolphins into rapture». Traveller (στα Αγγλικά). 7 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  73. Hatton, Celia (2020-03-31). «Thai elephants face starvation as tourism plummets» (στα αγγλικά). BBC News. https://www.bbc.com/news/world-asia-52110551. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  74. Paddock, Richard C.; Suhartono, Muktita; Dean, Adam (2020-03-24). «As Tourism Plummets in Thailand, Elephants Are Out of Work, Too» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/24/world/asia/coronavirus-thailand-elephants.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  75. Ratcliffe, Rebecca (2020-03-13). «Mass monkey brawl highlights coronavirus effect on Thailand tourism» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/13/fighting-monkeys-highlight-effect-of-coronavirus-on-thailand-tourism. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  76. «The Coronavirus Lockdown Is a Threat for Many Animals, Not a Blessing» (στα αγγλικά). Wired. ISSN 1059-1028. https://www.wired.com/story/coronavirus-lockdown-conservation/. Ανακτήθηκε στις 2020-04-06. 
  77. Elassar, Alaa. «A tiger at the Bronx Zoo tests positive for coronavirus». CNN. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  78. «Tiger tests positive for coronavirus at Bronx Zoo, first known case in the world». Animals (στα Αγγλικά). 5 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  79. Ravenscraft, Eric (3 Απριλίου 2020). «Streaming New Movie Releases Could Be Here to Stay». Medium (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  80. Shoard, Catherine (2020-03-06). «Cinema bullish in the face of coronavirus despite projected $5bn loss» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/film/2020/mar/06/cinema-coronavirus-projected-5bn-loss. Ανακτήθηκε στις 2020-04-01. 
  81. «Box Office's Best Case Scenario? Down 40 Percent». The Hollywood Reporter (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  82. «Cannes opens its doors to homeless after coronavirus delays film festival». Reuters. 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  83. Pedersen, Erik· Pedersen, Erik (16 Μαρτίου 2020). «Coronavirus: TV Shows That Have Halted Or Delayed Production Amid Outbreak». Deadline (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  84. Browne, Ryan (27 Μαρτίου 2020). «The internet is under huge strain because of the coronavirus. Experts say it can cope — for now». CNBC (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  85. Kang, Cecilia; Alba, Davey; Satariano, Adam (2020-03-26). «Surging Traffic Is Slowing Down Our Internet» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/26/business/coronavirus-internet-traffic-speed.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-03. 
  86. Spangler, Todd (2 April 2020). «HBO Will Stream 500 Hours of Free Programming, Including Full Seasons of 'Veep,' 'The Sopranos,' 'Silicon Valley'». Variety. https://variety.com/2020/digital/news/hbo-free-streaming-500-hours-sopranos-veep-wire-1234569585/. Ανακτήθηκε στις 8 April 2020. 
  87. «SiriusXM Offers Free Streaming Amid Social Distancing». Pitchfork (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  88. News, N. P. R. «A message from NPR on programming». news.wbfo.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  89. «Taping of NPR's 'Wait, Wait' quiz show at Shea's postponed». The Buffalo News (στα Αγγλικά). 17 Μαρτίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  90. Ruggieri, Melissa. «NPR cancels Thursday live taping of 'Wait Wait...Don't Tell Me' at the Fox Theatre». Atlanta Journal-Constitution (στα english). Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  91. Zeitchik, Steven. «For the sports-entertainment business, coronavirus is taking a huge toll». Washington Post (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  92. «Fantasy, retour aux sources». Fantasy, retour aux sources (στα Γαλλικά). Bibliothèque nationale de France. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  93. «À un clic de 1300 cours en ligne». La Voix de l’Est (στα Γαλλικά). 28 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  94. «National Library offers free audiobooks amid coronavirus closures». The Jerusalem Post. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  95. Bracken, John (3 Απριλίου 2020). «Our plans for the next 90 days». Digital Public Library of America. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020. 
  96. «Demand For E-books Rises At Area Libraries». www.wbur.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  97. «Announcing a National Emergency Library to Provide Digitized Books to Students and the Public». Internet Archive Blogs. 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  98. Lee, Timothy B. (28 Μαρτίου 2020). «Internet Archive offers 1.4 million copyrighted books for free online». Ars Technica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2020. 
  99. Tsiolkas, Christos (12 Απριλίου 2020). Athens Voice. https://www.athensvoice.gr/world/638018_hristos-tsiolkas-kaname-tosoi-polloi-toso-lathos. Ανακτήθηκε στις 2020-04-21. 
  100. Spicer, André (9 March 2020). «The Decameron – the 14th-century Italian book that shows us how to survive coronavirus». New Statesman. https://www.newstatesman.com/2020/03/coronavirus-survive-italy-wellbeing-stories-decameron. 
  101. Vanamee, Norman (16 March 2020). «Decameron and Chill? Why a 14th-Century Italian Masterpiece Is on Everyone's Coronavirus Reading List». Town & Country. https://www.townandcountrymag.com/leisure/arts-and-culture/a31540805/decameron-sudden-popularity-coronavirus/. Ανακτήθηκε στις 8 April 2020. 
  102. Flood, Alison (6 March 2020). «Publishers report sales boom in novels about fictional epidemics». The Guardian. https://www.theguardian.com/books/2020/mar/05/publishers-report-sales-boom-in-novels-about-fictional-epidemics-camus-the-plague-dean-koontz. Ανακτήθηκε στις 8 April 2020. 
  103. «Museums Cut Staff as COVID-19 Bites». MuseumNext (στα Αγγλικά). 31 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  104. «The Ultimate Guide to Virtual Museum Resources». MCN (στα Αγγλικά). 15 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  105. «2,500 Museums You Can Now Visit Virtually». Hyperallergic (στα Αγγλικά). 16 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  106. «The 8 Essential Things Museums are Providing Right Now». MCN (στα Αγγλικά). 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2020. 
  107. «Free strategy workshops March 23 – April 3». Usingdata (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  108. «Europeana Communicators webinar : Culture From Home». Europeana Pro (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  109. «Copyright & Open Access for GLAMs in the age of COVID-19». Medium (στα Αγγλικά). 24 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2020. 
  110. «Webinar | Coronavirus (COVID-19) and museums: impact, innovations and planning for post-crisis». ICOM (στα Αγγλικά). International Council of Museums. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  111. «What #COVID19 questions do you want to pose to the museum field? Comment below or DM us to include it in our #MuseumsDiscussCOVID19 Tweet chat! TODAY 3-4 pm». Twitter (στα Αγγλικά). American Alliance of Museums. 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  112. Abend, Lisa (2020-03-31). «Museums Scramble to Document the Pandemic, Even as It Unfolds» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/31/arts/design/museums-coronavirus-pandemic-artifacts.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-07. 
  113. Hester, Jessica Leigh (17 Απριλίου 2020). «How Museums Will Eventually Tell the Story of COVID-19». Atlas Obscura (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2020. 
  114. «Museum Social Media Entertains During the COVID-19 Crisis». MuseumNext (στα Αγγλικά). 19 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2020. 
  115. Crace, John (2020-04-06). «Coronavirus art challenge: how a pan turned me into the Duke of Urbino» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/artanddesign/2020/apr/06/how-i-became-the-duke-of-urbino-getty-museum-recreate-masterpiece. Ανακτήθηκε στις 2020-04-14. 
  116. «Put These Artistic Masterpieces Re-created With Household Items in a Museum». Time (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2020. 
  117. Lee, Alicia. «With the aquarium closed to humans, penguins take opportunity to explore and visit other animals». CNN. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2020. 
  118. Marshall, Alex (2020-03-30). «Museum World’s King of Memes Brings Humor to Lockdown» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2020/03/30/arts/design/museums-coronavirus-adam-koszary.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-14. 
  119. Leight, Elias (30 Μαρτίου 2020). «They Were Going to Be Spring's Biggest Albums -- Until COVID-19 Hit». Rolling Stone. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2020. 
  120. Rettig, James (23 Μαρτίου 2020). «HAIM, Dua Lipa, Willie Nelson, & Sufjan Stevens Among Artists Moving Album Release Dates Amid Pandemic». Stereogum. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2020. 
  121. McFadyen, Matthew (30 March 2020). «Murder Most Foul: Bob Dylan's surprise song for the viral age». The Sydney Morning Herald. https://www.smh.com.au/culture/music/murder-most-foul-bob-dylan-s-surprise-song-for-the-viral-age-20200330-p54f8z.html. Ανακτήθηκε στις 31 March 2020. 
  122. «Eurovision Song Contest Canceled Because of Coronavirus». The Hollywood Reporter (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  123. «Official EBU statement & FAQ on Eurovision 2020 cancellation». Eurovision.tv. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  124. «Arts Council England Has Launched a $190 Million Emergency Relief Package for Creative Organizations and Artists». artnet News (στα Αγγλικά). 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  125. Frater, Patrick· Frater, Patrick (2 Απριλίου 2020). «Sony Unveils $100 Million Coronavirus Relief Fund». Variety (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020.