Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί

Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί
Είδος	σχολείο
Διεύθυνση	Γεωργικής Σχολής 44, Πυλαία, 55102
Γεωγραφικές συντεταγμένες	40°33′44″N 22°58′29″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Πυλαίας - Χορτιάτη
Τοποθεσία	Πυλαία
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1894
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π)

Η Ελληνογαλλική Σχολή «Καλαμαρί» λειτουργεί ως σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνάσιο-Λύκειο) στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Ένα ιστορικό σχολείο, που ιδρύθηκε το 1894 στη Θεσσαλονίκη από τις καθολικές Αδελφές του Ελέους, που ήρθαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς στην Ελλάδα γύρω στο 1850.

Φερόμενος σκοπός της σχολής είναι η καλλιέργεια κριτικής σκέψης μέσα από καινοτόμες μεθόδους με σκοπό την υποστήριξη της δημιουργικής και διερευνητικής μάθησης. Εκτός από τη γόνιμη εκπαιδευτική δραστηριότητα, η Σχολή προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων σε διάφορους κοινωνικούς, επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και επαγγελματικούς τομείς.

Ακόμη, η μαθητική κοινότητα του σχολείου συμμετέχει ενεργά σε ενδοσχολικές, εθνικές και ευρωπαϊκές δράσεις και διαγωνισμούς, στοχεύοντας στην ανάπτυξη των ιδιαίτερων κλίσεων των παιδιών και στην ικανοποίηση των αναγκών τους. Το Καλαμαρί δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη γλωσσομάθεια και στην πληροφορική (μέσω προσωποποιημένης διδασκαλίας στα εργαστήρια και συνεχoύς συμμετοχής της μαθητικής κοινότητας σε συνέδρια και διαγωνισμούς πληροφορικής, ρομποτικής, συνεδρίων προσομοίωσης συνόδου ΟΗΕ στη γαλλική και αγγλική γλώσσα). Η φιλοσοφία του σχολείου υποστηρίζει την παροχή ίσων ευκαιριών, την πολυμορφία και τη συμπερίληψη σε επίπεδο μαθητών αλλά και εκπαιδευτικών. Παράλληλα, ενισχύεται συνεχώς ο ανοιχτός και δημοκρατικός διάλογος μέσα στις τάξεις, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και η κριτική προσέγγιση στις απόψεις και τις ανάγκες των άλλων .

Ίδρυση

Σχεδιαστική απεικόνιση του παλιού σχολείου

Ο βυζαντινός χρονογράφος Ιωάννης Καμενιάτης περιγράφοντας την κατάληψη της Θεσσαλονίκης αναφέρει τέσσερις πύλες της πόλης, αλλά μόνο τρία ονόματα: την Κασσανδρεωτική πύλη, την πύλη της Ρώμης και την πύλη των Ασωμάτων. Αργότερα η Κασσανδρεωτική μετονομάστηκε σε πύλη της Καλαμαριάς, επειδή ενδεχομένως οδηγούσε στο καπετανίκιον Καλαμαριάς (Καλή Μεριά),  δηλαδή την περιοχή της Χαλκιδικής που αποτέλεσε βυζαντινή διοικητική υποδιαίρεση. Την ονομασία αυτή πρέπει να την πήρε ανάμεσα στα 904 και 1083 μ.Χ. Ο βυζαντινός, λοιπόν, όρος «Καλή Μεριά» είναι αυτός που στα νεότερα χρόνια ονομάστηκε περιοχή των εξοχών, όπου οι εύποροι Θεσσαλονικείς έκτιζαν τις επαύλεις τους. Εκεί στην περίφημη Λεωφόρο των Πύργων υπήρχε ένα οικόπεδο που ανήκε στον καθολικό επίσκοπο Auguste Bonetti.

To 1850 εξερράγη ο Κριμαϊκός πόλεμος. Οι Γαλλικές δυνάμεις που συμμετείχαν στον πόλεμο – η γνωστή armee de l’orient – είχαν ως βάση ανεφοδιασμού τη Θεσσαλονίκη. Η Γαλλική κυβέρνηση ζήτησε τη βοήθεια των Αδελφών του Ελέους, ενός γαλλικού τάγματος μοναχών που ήταν ήδη εγκατεστημένο στη Σαντορίνη. Έτσι το 1855 ομάδα του τάγματος αυτού, του Saint Vincent de Paul, εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη. Ιδρύεται νοσοκομείο, ορφανοτροφείο και ένα μικρό σχολείο.

Τα «χελιδόνια του Αλλάχ», όπως ονομάστηκαν οι μοναχές από τους Τούρκους κατακτητές, εξαιτίας των μεγάλων λευκών καπέλων τους, αγαπήθηκαν γρήγορα από πολλούς Θεσσαλονικείς. Το 1894 στο οικόπεδο που είχε δωρίσει ο Επίσκοπος Bonnetti, στην «Καλή Μεριά», δηλαδή στη σημερινή περιοχή της Αναλήψεως, ξεκίνησε τη λειτουργία του ένα σχολείο που δεχόταν παιδιά, ανεξάρτητα από εθνικότητα και θρησκεία. Το σχολείο αυτό ήταν η αρχή της σχολής Καλαμαρί.

Μετά την ίδρυση του σχολείου της Ελληνογαλλικής Σχολής Καλαμαρί μοναχές του τάγματος διηύθυναν επί σειρά ετών το γυμνάσιο, όπως οι: Soeur Madeleine, Soeur Rochette, Soeur Prevost, Soeur Elisabeth, Soeur Marie Vincent, Soeur Claire και πολλές άλλες.

Ιστορική Εξέλιξη

1894

Ίδρυση του Ecole de Kalamari. Η Σχολή λειτουργεί στην αρχή ως ορφανοτροφείο και αργότερα ως οικοτροφείο με τμήμα και για εξωτερικά μαθήματα. Οι Μοναχές φιλοξενούν εγκαταλελειμμένα παιδιά φροντίζοντας και για τη μόρφωσή τους.

1901

Η Οθωμανική κυβέρνηση αναγνωρίζει τη νόμιμη ύπαρξη των γαλλικών σχολείων που τελούν υπό την προστασία της Γαλλίας.

1913

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, με νέο νόμο, αναγνωρίζεται το ίδρυμα και από το ελληνικό κράτος.

1931

Η Σχολή Καλαμαρί ανανεώνει την άδεια λειτουργίας της. Την ίδια περίοδο οι Αδελφές προχωρούν στην ίδρυση εξατάξιου Γυμνασίου που λειτουργεί με 300 περίπου μαθήτριες, ορθόδοξες και καθολικές. Φοιτούν δωρεάν περίπου 50 ορφανά.

1941-45

Το οίκημα της Σχολής μετατρέπεται σε εστία προσφοράς βοήθειας στα ορφανά, στους κατατρεγμένους του πολέμου και της κατοχής. Η Σχολή φιλοξενεί 115 οικότροφους ηλικίας 6 μηνών ως 18 ετών.

1950

Το σχολείο αρχίζει ξανά την κανονική του λειτουργία μετά από την περίοδο της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου.

1957

Επεκτείνονται οι εγκαταστάσεις του, ενώ οι μαθήτριες είναι περίπου 350.

1963

Οι Αδελφές ενώνουν το σχολείο Saint Vincent που λειτουργούσε παράλληλα με το Ecole Kalamari.

1968

Η νέα Σχολή Καλαμαρί λειτουργεί στις νέες κτηριακές εγκαταστάσεις της στην περιοχή του Φοίνικα, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

1973

Καταργείται η λειτουργία του δημοτικού για παιδιά καθολικού δόγματος και στη θέση του ιδρύεται η «Αδαμάντιος Σχολή» με διευθυντές τους κκ Ν. Συρρή και Σ. Μισιχρόνη.

1978

Μετά τον σεισμό, το παλιό Καλαμαρί στην Ανάληψη, που στέγαζε ακόμη το δημοτικό σχολείο, μεταφέρεται επίσης στους νέους χώρους της Σχολής, όπου κατασκευάζεται ένα καινούργιο κτήριο.

1980-81

Η Σχολή Καλαμαρί λειτουργεί συνολικά στις νέες εγκαταστάσεις, όπου βρίσκεται ακόμη και σήμερα ως μικτό σχολείο.

1994

Με λαμπρότητα και ιδιαίτερη συγκίνηση η Σχολή γιορτάζει τα 100 χρόνια παρουσίας της.

2023

Η Σχολή με επιτυχία πορεύεται προς το μέλλον με τη δυναμική του εκσυγχρονισμού που οι καιροί απαιτούν, αλλά και με την ωριμότητα των 129 ετών λειτουργίας της.

Εκπαιδευτικοί

Εξαίρετοι εκπαιδευτικοί από την εποχή των Καλογραιών μέχρι σήμερα με την επιστημονική τους επάρκεια και την παιδαγωγική τους κατάρτιση καλλιέργησαν στις μαθήτριες και στους μαθητές του Καλαμαρί τη γνώση και την αρετή. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στην επί σειρά ετών Ηγουμένη Μαρία Αντουανέτα Rochette η οποία αφιέρωσε 45 ολόκληρα χρόνια από τη ζωή της στη Θεσσαλονίκη υπηρετώντας τον Θεό και το Καλαμαρί. Υπήρξε Διευθύντρια του σχολείου από το 1938. Η δράση της στον χώρο του πολιτισμού και της φιλανθρωπίας ήταν μοναδική και ανεπανάληπτη, ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου. Στα νεότερα χρόνια και σε δύσκολες εποχές για τη συνοχή και επιβίωση του σχολείου σημαντικές παρουσίες στη Διεύθυνση ήταν οι Π. Ρόκκος, Α. Αθανασίου και Νικ. Συρρής. Ο τελευταίος με τα διοικητικά του χαρίσματα οδήγησε το Καλαμαρί στη σύγχρονη εποχή καταξιώνοντάς το ως ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης.

Εθελοντισμός

Η Σχολή Καλαμαρί στη συνείδηση των Θεσσαλονικέων έχει ταυτιστεί όχι μόνο ως χώρος πνευματικής και πολιτιστικής προσφοράς, αλλά και ως σχολείο με μεγάλη κοινωνική προσφορά μέσα από την καλλιέργεια του εθελοντισμού.

Το 1893 δόθηκε στις Αδελφές του Ελέους ο χώρος του παλιού Καλαμαρί στην Ανάληψη. Εκεί ίδρυσαν ένα ορφανοτροφείο και ένα εργαστήρι γυναικών. Το 1894 λειτούργησε δημοτικό σχολείο που αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κράτος το 1913. Ασχολήθηκαν αποκλειστικά με τη νοσηλεία των άρρωστων από τύφο και ελονοσία στρατιωτών στα παραπήγματα του Ζεϊτενλίκ.

Στην περίοδο του μεσοπολέμου το ορφανοτροφείο έφτασε να έχει περίπου 200 παιδιά. Ο χώρος ήταν ένα μικρό κτήριο με κουζίνες δίπλα. Εκεί έρχονταν παιδιά με φανερά ίχνη από την πείνα και τις κακουχίες, για να φάνε λίγο φαγητό. Τα παιδιά αυτά δεν ανήκαν στο σχολείο, αλλά έρχονταν μόνο για φαγητό και ύπνο. Κάθε μέρα έπρεπε να σιτιστούν περίπου 700 παιδιά συνολικά μαζί με τα 200 του ορφανοτροφείου. Ήταν μια εποχή που ο κόσμος αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα επιβίωσης και γινόταν μεγάλος αγώνας για την τροφή.

Οι καλόγριες τότε φορούσαν μεγάλα άσπρα καπέλα και η παρουσία τους στη Θεσσαλονίκη ήταν εντυπωσιακή. Συχνά με τα γαϊδουράκια και με το κάρο τριγύριζαν για να βρουν τρόφιμα σε διάφορα μέρη της πόλης. Το σχολείο είχε και ένα μεγάλο κτήμα στη Μονή Λαζαριστών με λαχανόκηπο που ικανοποιούσε τις ανάγκες σίτισης.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου 1940–45 περίπου 300 άτομα βρίσκουν καταφύγιο στη Σχολή. Τότε δημιουργήθηκε και ένα μικρό νοσοκομείο με 20 κρεβάτια για τους Έλληνες στρατιώτες που γύριζαν τραυματίες από το μέτωπο. Στη διάρκεια της κατοχής, μέλη της αντίστασης κρύβονται στο Καλαμαρί και δημιουργούν παράνομο αντιστασιακό σταθμό σε ένα εξομολογητήριο. Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών ως και 600 άτομα βρήκαν καταφύγιο στα υπόγεια της Σχολής.

Ο Φλεβάρης του 1943 ήταν η περίοδος των μεγάλων διώξεων των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Οι Αδελφές με κίνδυνο της ζωής τους έκρυψαν μικρά κορίτσια, που άφησαν οι κυνηγημένοι γονείς τους στην είσοδο του παρεκκλησίου του Καλαμαρί. Η αδελφή Joseph τιμήθηκε μετά τον θάνατό της με το «Μετάλλιο των Δικαίων» και στη λεωφόρο «Righteous at YAD VASHEM» της Ιερουσαλήμ ένα δέντρο φυτεύτηκε προς τιμήν της από ένα παιδί που είχε σώσει. Η Ισραηλιτική κοινότητα της Θεσσαλονίκης τίμησε τις Αδελφές του Καλαμαρί κατά τη διάρκεια της μνήμης των 50 χρόνων από το Ολοκαύτωμα.

Με όραμα τη δημιουργία κοινωνικής συνείδησης και με στόχο να εμπνεύσει αυριανούς ενεργούς πολίτες που θα κάνουν τρόπο ζωής την προσφορά για το κοινό καλό ιδρύθηκε στα πρόσφατα χρόνια η ομάδα εθελοντισμού της Σχολής. Μερικές από τις δράσεις της είναι το SAILFORPINK: Εκδήλωση της Οργάνωσης «Άλμα ζωής» και καμπάνια ενημέρωσης για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού, ο καθαρισμός στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού με πρωτοβουλία του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα, δενδροφυτεύσεις, η ετήσια συνεισφορά με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε φιλανθρωπικά ιδρύματα της πόλης .

Εγκαταστάσεις

 Οι σχολικές εγκαταστάσεις της Ελληνογαλλικής Σχολής "Καλαμαρί" καλύπτουν τις ανάγκες της σύγχρονης εκπαίδευσης. Τα κτίρια της Σχολής αναπτύσσονται σε μια έκταση 5.000 τ.μ. περίπου, ενώ το συνολικό φυσικό περιβάλλον αποτελείται από μια έκταση άνω των 30 στρεμμάτων.

Οι εσωτερικοί χώροι χαρακτηρίζονται από τη λειτουργικότητα τους και την αισθητική τους, ενώ οι εξωτερικοί χώροι έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα για ευχάριστους περιπάτους και για ασφαλές παιχνίδι:

• Μεγάλος καταπράσινος αύλειος χώρος (ανοιχτός και στεγασμένος).
• Υπαίθρια γήπεδα μπάσκετ, ποδοσφαίρου, τένις, χαντ-μπολ.
• Χώροι περιπάτου και αναψυχής.
• Δασάκι.
• Θέατρο 300 θέσεων.
• Κλειστό γυμναστήριο.
• Τρία σύγχρονα εργαστήρια Πληροφορικής & Τεχνολογίας.
• Πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο Χημείας.
• Εργαστήριο Βιολογίας.
• Σύγχρονο εργαστήριο Τεχνολογίας-Φυσικής.
• Κεντρική βιβλιοθήκη που περιλαμβάνει περισσότερους από δυο χιλιάδες τίτλους βιβλίων.
• Αγγλική βιβλιοθήκη.
• Γαλλική βιβλιοθήκη.
• Αίθουσες μουσικής και καλλιτεχνικών
• Πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας.
• Νοσηλευτήριο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος