Ελεούσα ή Γλυκοφιλούσα

Ελεούσα ή Γλυκοφιλούσα είναι συγγενέστατοι εικονογραφικοί τύποι της Παναγίας κατά τους οποίους η Θεομήτωρ σε προτομή βαστά τον μικρό Χριστό, σκύβοντας το κεφάλι της στο μάγουλό του. Τα δύο πρόσωπα βρίσκονται σε επαφή και ο μικρός Χριστός αγκαλιάζει τη μητέρα του. Στον τύπο της Γλυκοφιλούσας ο Χριστός αγγίζει το σαγόνι της μητέρας του.

Η Παναγία του Βλαντίμιρ, αρχές του 12ου αι

Προέλευση εικονογραφικών τύπων

Εντοπίζεται στην παλαιοχριστιανική περίοδο. Ίχνη της Ελεούσας βρίσκονται σε κίονα στον ρωμαϊκό ναό της Santa Maria Antiqua (μέσα του 7ου αιώνα). Η Θεοτόκος του Βλαντίμιρ (αρχές του 12ου αι.) είναι μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις, η οποία προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη και βρίσκεται σήμερα στο μουσείο Τρετιακόφ της Μόσχας.

Πιέτρο Λορεντσέττι, Η Παναγία με το Θείο Βρέφος (τέμπερα σε ξύλο, μεταξύ 1340-1345). Lindenau-Museum, Άλτενμπουργκ (Θουριγγία, Γερμανία).