Εκκλησία του Προφήτη Ηλία στο Σοκόλατς

Εκκλησία του Προφήτη Ηλία
Црква Светог пророка Илије
Είδος	εκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	43°56′4″N 18°48′9″E
Θρήσκευμα	Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Μητρόπολη του Νταμπάρ-Βοσνίας
Διοικητική υπαγωγή	Σοκόλατς και Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας
Χώρα	Βοσνία και Ερζεγοβίνη
Έναρξη κατασκευής	1882
Προστασία	πολιτισμική κληρονομιά
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Εκκλησία του Αγίου Προφήτη Ηλία είναι μία Σερβική Ορθόδοξη εκκλησία που βρίσκεται στο Σοκόλατς της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Χτίστηκε το 1876-1882 και είναι αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό της είναι της μεσοπολεμικής περιόδου. Το 1992, με απόφαση του Μητροπολίτη Νικολάι η εκκλησία έγινε προσωρινά καθεδρικός ναός και ονομάστηκε Ρομανική του Λαζάρου. Επί του παρόντος λειτουργεί, υπάγεται στη Μητρόπολη του Νταμπάρ-Βοσνίας και στην επισκοπή του Σεράγεβο. Είναι προστατευόμενο πολιτιστικό μνημείο της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας.

Ιστορία

Η εκκλησία βρίσκεται στο Σοκόλατς, ανάμεσα στο όρος Ντέβετακ και το όρος Ρομάνια. Στην αρχαιότητα, σε αυτήν την περιοχή ζούσαν οι Αυταριάτες, μία από τις φυλές των Ιλλυρίων που άκμασε τον 5ο αιώνα π.Χ. Είχαν χτίσει οχυρώσεις και τύμβους.

Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία χτίστηκε την περίοδο 1876-1882. Η πρώτη λειτουργία, για τον αγιασμό της εκκλησίας, πραγματοποιήθηκε την 5η Αυγούστου 1881 από τον Μητροπολίτη Σάββα Κοσανόβιτς του Ντάμπαρ-Βοσνίας, ο οποίος κατά την άφιξή του στο Σοκόλατς καλωσορίστηκε από 8-10 χιλιάδες άτομα. Για την εκδήλωση, ο συγγραφέας Μίλο Μαρτίνοβιτς έγραψε: «Οι άνθρωποι, στο άκουσμα της καμπάνας, συγκινήθηκαν πολύ, επειδή οι περισσότεροι, με λίγες εξαιρέσεις, δεν είχαν ακούσει ποτέ τόσο καθαρό ήχο από καμπάνες». Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό της εκκλησίας έγιναν κατά τη μεσοπολεμική περίοδο, από τον ντόπιο ζωγράφο Ρομάν Πετρόβιτς.

Τον Απρίλιο του 1941, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το εικονοστάσιο και οι τοιχογραφίες της εκκλησίας καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς των Γερμανικών αεροπλάνων. Η εκκλησία υπέστη περαιτέρω ζημιές όταν οι Ούστασε κατέλαβαν το κτίριο και έκαψαν τα χρονικά και τα χειρόγραφά της. Η τρομοκρατία των Ούστασε ανάγκασε τους ιερείς και τους πιστούς να εγκαταλείψουν την ενορία, και να αναζητήσουν καταφύγιο στη Σερβία. Επέστρεψαν στα σπίτια τους, μόνο μετά το τέλος του πολέμου. Το 1946-1949 οι κομμουνιστικές αρχές μετέτρεψαν την εκκλησία σε σιταποθήκη. Το 1949-1967 απαγορεύτηκαν οι λειτουργίες της εκκλησίας.

Το εσωτερικό της εκκλησίας

Ο θόλος της εκκλησίας έχει οκτώ παράθυρα

Το ανάγλυφο του καμπαναριού έχει μεταφερθεί από την εκκλησία του Γκλάσινατς (14ου αιώνα).

Το 1967, με την άφιξη του ιερέα Μιλοσάβα Βιντακόβιτς άρχισαν εργασίες για την αποκατάσταση της εκκλησίας. Το 1971 ο Μητροπολίτης Βλάντισλαβ του Νταμπάρ-Βοσνίας πραγματοποίησε έναν αγιασμό. Το κτίριο ανακαινίστηκε και κατασκευάστηκε καινούριο εικονοστάσιο, με εικόνες του Ντράγκοσλαβ Παλέ Ακσεντιέβιτς, ενός ζωγράφου και μουσικοσυνθέτη από το Βελιγράδι.

Το 1992, κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Βοσνίας, ο Μητροπολίτης Νικολάι διαδέχθηκε τον Βλάντισλαβ στη Μητρόπολη του Νταμπάρ-Βοσνίας, αλλά λόγω της κατάστασης του πολέμου δεν μπορούσε να μπει στο Σεράγεβο, όπου βρισκόταν η έδρα της Μητρόπολης. Τότε, αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα στο Σοκόλατς. Ο Μητροπολίτης Νικολάι ονόμασε την εκκλησία του Αγίου Προφήτη Ηλία ως Ρομανική του Λαζάρου (Романијска Лазарица) και την έκανε καθεδρικό ναό. Τον Μάιο του 1994 ο Πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος Β' και ο Πατριάρχης Βελιγραδίου Παύλος επισκέφθηκαν το Σοκόλατς και καλωσορίστηκαν από τον Μητροπολίτη Νικολάι.

Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο με εθνικά μνημεία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και είναι προστατευόμενη τοποθεσία. Είναι ένα κέντρο της θρησκευτικής, πολιτιστικής και εκπαιδευτικής ζωής του Σοκόλατς. Στο συγκρότημα κτιρίων της εκκλησίας προστέθηκε ένα πνευματικό κέντρο και μία Πλατεία αφιερωμένη στον Πατριάρχη Παύλο και τον Μητροπολίτη Νικολάι. Επί του παρόντος, στην εκκλησία υπηρετούν 4 ιερείς και ένας διάκονος.