Εθνοτικές μειονότητες στη Λιθουανία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η κυβέρνηση της Λιθουανίας έχει προβλέψει για τις εθνοτικές μειονότητες από το 1918. Μια σημαντική εβραϊκή ομάδα που υπήρχε μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σχεδόν εξαλείφθηκε στο Ολοκαύτωμα. Η απογραφή του 2011 έδειξε ότι το 15,8% των κατοίκων ανήκε σε εθνοτικές μειονότητες: οι δύο μεγαλύτερες ομάδες ήταν οι Πολωνοί και οι Ρώσοι, αν και τα ποσοστά είχαν μειωθεί από την ανεξαρτησία το 1989. Άλλες μειονότητες περιλαμβάνουν τους Σαμογιτιανούς - δεν κατατάσσονται στην απογραφή - και τους ιστορικής σημασίας λετονόφωνους Κουρσενιέκους.

Ανεξάρτητη Λιθουανία (1918–1940)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1918 έως το 1924, δύο υπουργεία ήταν ειδικά αφιερωμένα στις εθνοτικές μειονότητες, το Υπουργείο Λευκορωσικών Υποθέσεων και το Υπουργείο Εβραϊκών Υποθέσεων.

Στις 12 Μαΐου 1922, υπογράφηκε στη Γενεύη μια Διακήρυξη σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων στη Λιθουανία υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών. Το άρθρο 1 της όριζε ότι «Οι διατάξεις της παρούσας Διακήρυξης αναγνωρίζονται ως θεμελιώδεις νόμοι της Λιθουανίας και κανένας νόμος, κανονισμός ή επίσημη ενέργεια δεν θα έρχεται σε σύγκρουση ή παρεμβολή με αυτούς τους όρους, ούτε θα υπερισχύει κανένας νόμος, κανονισμός ή επίσημη ενέργεια τώρα ή στο μέλλον πάνω από αυτές».[1]

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (1939-1945)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης: Ολοκαύτωμα στη Λιθουανία και Σοβιετοκοποίηση των κρατών της Βαλτικής

Υπήρχε μια σημαντική εβραϊκή κοινότητα στη Λιθουανία πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μια εισροή Εβραίων από την κατεχόμενη από τους Ναζί Πολωνία το 1941 αύξησε αυτόν τον πληθυσμό στο μέγιστο των σχεδόν 250.000. Ωστόσο, μέχρι το 1944, η συντριπτική πλειοψηφία αυτού του πληθυσμού είχε δολοφονηθεί, εκτοπιστεί ή σταλεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Σοβιετική Λιθουανία (1944–1990)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1989, ψηφίστηκε νόμος για τις εθνικές μειονότητες και ιδρύθηκε Επιτροπή Εθνοτήτων για την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας.[2] Το 1999, μετονομάστηκε σε Τμήμα Εθνοτικών Μειονοτήτων και Μεταναστών.

Ανεξάρτητη σύγχρονη Λιθουανία (1990–σήμερα)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης υπογράφηκε την 1η Φεβρουαρίου 1995 και επικυρώθηκε στις 23 Μαρτίου 2000. Τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2000.[3] Αρκετοί άλλοι εθνικοί νόμοι έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις μειονότητες, π.χ. ο νόμος περί κρατικών γλωσσών (1995) και ο νόμος για την εκπαίδευση (1991, που τροποποιήθηκε το 2003).[4]

Σύμφωνα με την απογραφή που διενεργήθηκε το 2011, περίπου το 15,8% του πληθυσμού της Λιθουανίας αποτελούνταν από εθνικές μειονότητες:[5][6]

Εθνοτικές ομάδες Συνολικός πληθυσμός Σε σύγκριση με το συνολικό πληθυσμό, %
Σύνολο 3.043.429 100
Λιθουανοί 2.561.314 84,2
Πολωνοί 200.317 6,6
Ρώσοι 176.913 5,8
Λευκορώσοι 36.227 1,2
Ουκρανοί 16.423 0,5
Εβραίοι 3.050 0.1
Τάταροι 2.793 0,09
Γερμανοί 2.418 0,07
Ρομά 2.115 0,07
Λετονοί 2.025 0,06
Αρμένιοι 1.233 0,04
Μολδαβοί 540 0,01
Αζέροι 648 0,02
Κινέζοι 500 0,015
Γεωργιανοί 372 0,01
Εσθονοί 314 0,01
Αφρικανοί 264 0,01
Καραΐτες 241 0,008
Βούλγαροι 170 0,006
Τσουβάς 164 0,005
Έλληνες 159 0,005
Ουζμπέκοι 157 0,005
Καζάχοι 144 0,005
Οσσέτιοι 119 0,004
Φινλανδοί 109 0,004
Γάλλοι 104 0,003
Κορεάτες 67 0,002
Άλλοι (2.356) 0,1
Καμία απάντηση στο ζήτημα της εθνότητας 32.978 1,1

Το ποσοστό των Λιθουανών έχει αυξηθεί από 79,6% το 1989 σε 83,5% το 2001. Το ποσοστό των Πολωνών μειώθηκε από 7,0% σε 6,7% και των Ρώσων από 9,4% σε 6,3%.[7]

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, στον Δήμο της Περιφέρειας Σάλτσινινκαϊ, καθώς και στην πόλη Βισάγκινας (η οποία απολαμβάνει ειδικό καθεστώς), οι Λιθουανοί είναι μειονότητα (10 και 15% αντίστοιχα).[8][9]

Σαμογιτιανοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ερωτηθέντες στις διάφορες απογραφές δεν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν για την εθνότητα των Σαμογιτιανών. Αυτό αμφισβητήθηκε ενώπιον δικαστηρίου από την ένωση Žemaitē bova, īr ė būs («Σαμογιτιανοί ήταν, είναι και θα είναι»), η οποία επίσης ονομάστηκε Ž emaitiu soeiga, η οποία θεωρεί ότι αποτελεί παραβίαση του Συντάγματος, και ειδικότερα της διάταξης ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για την εθνικότητά του.[10] Σύμφωνα με τον Εγκίντιγιους Σκαρμπάλιους, τον ιδρυτή του Σαμογιτιανού Κόμματος, ενός νέου σαμογιτιανού αυτονομιστικού κόμματος που ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 2008, οι Σαμογιτιανοί θα μπορούσαν να φτάσουν το 1 εκατομμύριο, αντιπροσωπεύοντας έτσι το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της Λιθουανίας.[11][12]

Κουρσενιέκοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιοχή κατοικημένη από Κουρσενιέκους το 1649

Ενώ σήμερα οι Κουρσενιέκοι είναι μια σχεδόν εξαφανισμένη βαλτική εθνοτική ομάδα που ζει κατά μήκος του Χωρίσματος της Κουρονίας, το 1649 ο οικισμός Κουρσινίνκαϊ εκτεινόταν από το Μέμελ Κλάιπεντα έως το Ντάντσιχ (Γκντανσκ). Οι Κουρσενιέκοι τελικά αφομοιώθηκαν από τους Γερμανούς, εκτός από την Χώρισμα της Κουρονίας όπου μερικοί εξακολουθούν να ζουν. Οι Κουρσενιέκοι θεωρούνταν Λετονοί μέχρι μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η Λετονία κέρδισε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, μια θεώρηση βασισμένη σε γλωσσικά επιχειρήματα. Αυτό ήταν το σκεπτικό για τις διεκδικήσεις της Λετονίας σχετικά με το Χώρισμα της Κουρονίας, το Μέμελ και άλλα εδάφη της Ανατολικής Πρωσίας που αργότερα θα αποσύρονταν.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Declaration concerning the protection of minorities in Lithuania» (PDF). League of Nations. 1922. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2009. 
  2. ↑ Supreme Soviet of the Lithuanian Soviet Socialist Republic (23 Νοεμβρίου 1989). «Law on Ethnic Minorities». Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2009. 
  3. ↑ «Framework Convention for the Protection of National Minorities». Council of Europe. 9 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2016. 
  4. ↑ «Lithuania - Cultural minorities, groups and communities». Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe, 10th edition. Council of Europe. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2009. 
  5. ↑ «Lithuania census 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2012. 
  6. ↑ Statistics Lithuania. «2 lentelė. Gyventojai pagal tautybę» (στα Λιθουανικά). Statistics Lithuania. σελ. 8. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2019. 
  7. ↑ «2002 Edition – Country Reports - Lithuania». Recent Demographic Developments in Europe. Council of Europe. 2002. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2009. 
  8. ↑ «Population by some ethnicities by county and municipality (2001 Census)». Department of Statistics to the Government of the Republic of Lithuania (Statistics Lithuania), 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2009. 
  9. ↑ Budryte, Dovile and Pilinkaite-Sotirovic, Vilana, Lithuania: progressive legislation without popular support, pp.151-165, in Rechel, Bernd, επιμ. (2009). Minority rights in Central and Eastern Europe. Taylor & Francis. σελ. 242. ISBN 978-0-203-88365-5. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2009. 
  10. ↑ IAR (August 2, 2007). «Żmudzini chcą być uznani za naród» (στα pl). Gazeta Wyborcza. http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,4358628.html. Ανακτήθηκε στις 2009-11-15. 
  11. ↑ PAP (21 Απριλίου 2008). «Żmudzini chcą być narodem» (στα Πολωνικά). Gazeta Wyborcza. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2009. 
  12. ↑ «Żmudzki niedźwiedź się budzi (The Samogitian bear wakes up )» (στα pl). Kurier Wileński (Vilnius Courier). January 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-02-01. https://web.archive.org/web/20090201040545/http://www.kresy.pl/serwis-polski,goniec-kresowy?zobacz/zmudzki-niedzwiedz-sie-budzi. Ανακτήθηκε στις 2009-11-15. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εθνοτικές_μειονότητες_στη_Λιθουανία&oldid=10479885"