Γραμματόσημα και ταχυδρομική ιστορία της Δανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γρμματόσημο 4 σκίλινγκ του 1854.

Αυτή είναι μια επισκόπηση των γραμματοσήμων και της ταχυδρομικής ιστορίας της Δανίας.

Αρχική ιστορία του ταχυδρομείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της ταχυδρομικής υπηρεσίας της Δανίας ξεκινά με το διάταγμα της 24ης Δεκεμβρίου 1624 από τον βασιλιά Χριστιανό Δ΄, που καθιέρωσε ένα εθνικό ταχυδρομείο. Η υπηρεσία αυτή είχε εννέα κύριες διαδρομές, και λειτουργούσε από τον δήμαρχο της Κοπεγχάγης και διάφορες συντεχνίες. Αρχικά η ταχυδρομική μεταφορά πραγματοποιείτο με τα πόδια, με τους ιππείς να χρησιμοποιούνται μετά το 1640.

Η υπηρεσία παραδόθηκε σε έναν Πολ Κλίνγκενμπεργκ στις 16 Ιουλίου 1653, ο οποίος εισήγαγε μια σειρά από καινοτομίες, συμπεριλαμβανομένων των ταχυδρομικών αμαξών, που μπορούν να μεταφέρουν δέματα, και την υπηρεσία στη Νορβηγία. Ο ίδιος κράτησε την υπηρεσία μέχρι τις 14 Μαρτίου 1685, όταν την παρέδωσε στον κόμη Κρίστινα Γκίλντενλεβε, τον 11χρονο γιο του βασιλιά Χριστιανούτ Ε΄. Η οικογένεια Gyldenlöve συνέχισε την υπηρεσία μέχρι το 1711· το 1694 θεσπίστηκαν νέες διαδρομές και τέλη. Το κράτος πήρε τον έλεγχο το 1711.

Το πρώτο ατμόπλοιο που μετέφερε ταχυδρομείο ήταν το SS Caledonia, το οποίο άρχισε να μεταφέρει ταχυδρομείο μεταξύ Κοπεγχάγης και Κιέλου την 1η Ιουλίου 1819.

Γραμματόσημο των 8 όρε, Με διάτρηση μετά το 1895.
Γραμματόσημο των 50 όρε του Φρειδερίκου Η΄ .

Τα κλασικά γραμματόσημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες ταχυδρομικά γραμματόσημα εισήχθησαν στις 1 Απριλίου 1851, με νόμο που εγκρίθηκε στις 11 Μαρτίου. Η πρώτη αξία ήταν ένα γραμματόσημο 4 (fire) ρίγκσμπανκσκιλινγκ (rigsbankskilling) (καφέ), ένα τετράγωνο σχέδιο με στέμμα, σπαθί και σκήπτρο στο κέντρο. Αυτού ακολούθησε την 1η Μαΐου ένα με αξία 2 ρίγκσμπανκσκιλινγκ (μπλε) χρησιμοποιώντας τον αριθμό της αξίας ως σχέδιο. Και τα δύο γραμματόσημα ήταν τυπογραφικά, με υδατόσημο στέμμα και χωρίς οδόντωση, και χαρακτηριστικά για την εμφάνιση κίτρινων-καφέ γραμμών (burelage) στο επάνω μέρος του σχεδίου. Αυτό των 2 rbs ήταν το τοπικό ταχυδρομικό τέλος στην Κοπεγχάγη, ενώ των 4 rbs ήταν το τέλος εσωτερικού. Ένα των 4 rbs εισήχθη στις 1 Μαΐου 1851 για χρήση στο δουκάτο του Σλέσβιχ.

Το σχέδιο και οι πρώτες εκτυπώσεις έγιναν από τον M. W. Ferslew, αλλά απεβίωσε και η επόμενη εκτύπωση έγινε από τον H. H. Thiele, του οποίου η εταιρεία εκτύπωνε τα γραμματόσημα της Δανίας για τα επόμενα 80 χρόνια.

Λίγα από την αξία των 2 rbs εκτυπώθηκαν, και σήμερα αυτά έχουν τιμή περίπου 3.000 αμερικανικών δολαρίων για τα ακυκλοφόρητα και 1.000 δολάρια για τα σφραγισμένα. Αυτό των 4 rbs ήταν πιο κοινό: τώρα αξίζει ακυκλοφόρητο 700 δολάρια και σφραγισμένο μόλις 40 δολάρια.

Το 1854 το νόμισμα μετονομάστηκε από "σκίλινγκ" και "ρίγκσνταλερ", και έτσι εκτυπώθηκαν νέα γραμματόσημα, ακόμη τετράγωνα με σχέδιο τον θυρεό, αλλά με τις αξίες στο νέο νόμισμα, και οι επιγραφές συντομεύθηκαν, ώστε να μπορούν να διαβάζονται είτε στα δανικά, είτε στα γερμανικά ("FRM" αντί για "FRIMAERKE" για παράδειγμα). Οι αξίες των 2, 4, 8 και 16 σκίλινγκ εκδόθηκαν σε διάφορες περιόδους από το 1854 έως το 1857. Το 1858 το κοκκιδωτό μοτίβο στο φόντο αντικαταστάθηκε από κυματιστές γραμμές, το 1863 χρησιμοποιήθηκε μεγαλύτερο στέμμα στο υδατογράφημα και τα γραμματόσημα έβγαιναν σε ταινία (roulette).

Μαζί με τα γραμματόσημα, υιοθετήθηκε η χρήση αριθμητικών ακυρώσεων, που αποτελούνταν από έναν αριθμό με διάφορους ομόκεντρους κύκλους, όπου ο καθένας αριθμός αντιστοιχούσε σε ένα συγκεκριμένο ταχυδρομικό γραφείο. Το "1" ήταν το γραφείο στην Κοπεγχάγη, το "2" στο Αμβούργο, το "5" στο Άαρχους, κλπ.

Ο Β΄ Πόλεμος του Σλέσβιχ το 1864 ήταν μια τραυματική απώλεια για τη Δανία, και αμέσως μετά από αυτό μία νέα σειρά γραμματοσήμων παρουσίασε τα παραδοσιακά σύμβολα της βασιλικής οικογένειας, πιο εμφανώς από τις προηγούμενες σειρές. Οι τιμές των 2, 3, 4, 8 και 16 σκίλινγκ εκδόθηκαν από τον Μάιο του 1864 ως το 1868. Αυτά ήταν τα πρώτα δανικά γραμματόσημα που είχαν οδόντωση.

Αριθμητικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1870 εμφανίστηκε η πρώτη από τις μακροχρόνιες "αριθμικές" σειρές. Το σχέδιο ήταν οβάλ με την αξία με μεγάλους αριθμούς στο κέντρο, περιτριγυρισμένη από ένα διακοσμημένο πλαίσιο σε διαφορετικό χρώμα. Το πλαίσιο είναι σχεδόν συμμετρικό, αλλά όχι εξ ολοκλήρου, και μία οξεία ματιά μπορούσε να αναγνωρίσει τα γραμματόσημα με ανεστραμμένο πλαίσιο. Μερικά με τα ανεστραμμένα πλαίσια είναι αρκετά συνηθισμένα, προφανώς οι εργαζόμενοι στο τυπογραφείο είχαν επίσης δυσκολίες να διακρίνουν τη σωστή κατεύθυνση .

Το 1873, το νόμισμα άλλαξε σε κορώνα με δεκαδική υποδιαίρεση, γεγονός που απαιτούσε νέα γραμματόσημα. Η οδόντωση άλλαξε το 1895 και το υδατόσημο το 1902.

Εν τω μεταξύ, το 1882 η Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση τυποποίησε συγκεκριμένα χρώματα γραμματοσήμων για διεθνή ταχυδρομεία. Ο "τύπος με τον θυρεό" σχεδιάστηκε για να ανταποκριθεί σε αυτή την απαίτηση. Το 5 όρε εκτυπώθηκε σε πράσινο και το 20 όρε σε μπλε, ακολουθούμενο το 1885 από ένα 10 όρε σε κόκκινο.

20ός αι.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1904 ο βασιλιάς Χριστιανός Θ΄ έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Δανίας που απεικονίστηκε σε γραμματόσημο.

Το επόμενο έτος εμφανίστηκε ένας νέος τύπος αριθμητικού σχεδιασμού για τις χαμηλότερες τιμές: αξία σε οβάλ με τρεις κυματικές γραμμές σε κάθε πλευρά, που αντιπροσωπεύουν τα τρία κανάλια που διαχωρίζουν τα μεγαλύτερα δανικά νησιά. Αυτό το σχέδιο αποδείχθηκε τόσο δημοφιλές, που οι παραλλαγές του παραμένουν σε χρήση ως το 2003.

Το 1907 η μορφή του Χριστιανού Θ΄ ανανεώθηκε με ένα πορτρέτο του νέου βασιλιά, του Φρειδερίκου Η΄.

Το 1912 διάφοροι τύποι γραμματοσήμων επισημάνθηκαν με 35 όρε. Την ίδια χρονιά, το πρώτο εικονογραφικό γραμματόσημο της Δανίας ήταν μία έκδοση 5 κορονών (kroner), που απεικονίζει το Γενικό ταχυδρομείο της Κοπεγχάγης.

Ο βασιλιάς Χριστιανός Ι΄ εμφανίστηκε μεταξύ 1913 και 1928, σε μια μακροχρόνια σειρά που περιελάμβανε αλλαγές χρώματος και αξίας.

Το 1918 υπήρχε ανάγκη ένα των 27 όρε ως επιπλέον χρέωση για τα γραμματόσημα εφημερίδων, ορισμένα από τις οποία είναι τώρα σπάνια, με τιμές σήμερα έως και 200 δολάρια.

Στις 5 Οκτωβρίου 1920, τα πρώτα αναμνηστικά γραμματόσημα της Δανίας, ένα σύνολο τριών εικονογραφικών, σηματοδότησαν την επανένωση του βόρειου Σλέσβιχ με τη Δανία μετά από δημοψήφισμα. Το 1924 εκδόθηκαν αναμνηστικά για την 300η επέτειο της ταχυδρομικής υπηρεσίας, και το 1926 τα δύο αρχικά σχέδια προσαρμόστηκαν για μία έκδοση που δήλωνε την 75η επέτειο της εισαγωγής γραμματοσήμων.

Το 1927 μία σειρά έξι γραμματοσήμων απεικόνιζε μια καραβέλα, με πρότυπο ένα παλαιό χαρακτικό. Η σειρά του 1927 ήταν τυπογραφική· από το 1933 έως το 1940 το σχέδιο επανεκδόθηκε με τη χρήση χαρακτικής αντί αυτής. Το χαραγμένο σχέδιο άλλαξε σύντομα, για να μειωθεί το αριστερό περιθώριο, με τον "Tύπο II" να έχει μόνο μια στήλη τετράγωνων μεταξύ πλοίου και γραμμής πλαισίου, ενώ ο "Tύπος I" έχει δύο στήλες. (Καθένα από τα δύο είδη είναι κοινά σήμερα, εκτός από το τύπου I 25 όρε (μπλε).)

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία κατέλαβε τη Δανία, αλλά το πρόγραμμα γραμματοσήμων δεν δείχνει κάποια απόδειξη γι' αυτό. Μια νέα σειρά απεικόνιζε τον Χριστιανό Ι΄ κατ' ενώπιον, αντί σε προφίλ, και συνέχισε να χρησιμοποιείται μετά τον πόλεμο. Ωστόσο, η επιστολές υπέκειντο σε λογοκρισία από τους Γερμανούς.

Το 1946, εμφανίστηκε ένα νέο σχέδιο για τις μεγάλες αξίες: οι τρεις λέοντες της κρατικής σφραγίδας. Όπως και ο σχεδιασμό των κυματιστών γραμμών, αυτό το σχέδιο παρέμεινε σε τακτική χρήση για τις μεγάλες αξίες μέχρι τη δεκαετία του 1990.

Το 1976 η Δανία ανέθεσε την ευθύνη για την ταχυδρομική υπηρεσία στις Φερόες νήσους στην Postverk Føroya.

Σύγχρονες εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύγχρονο πρόγραμμα γραμματοσήμων της Δανίας τείνει να χρησιμοποιεί σχετικά μικρά γραμματόσημα, που παράγονται με τη χρήση χαρακτικής. Ενώ η ποιότητα είναι υψηλή, η χαρακτική περιορίζει την εμβέλεια των διαθέσιμων χρωμάτων, αλλά και η χρήση της λιθογραφίας έχει προβλήματα, συχνά περισσότερα από τη χαρακτική. Ο αριθμός των εκδοθέντων γραμματοσήμων έχει αυξηθεί σταδιακά, από 5-10 ετησίως στη δεκαετία του 1960, σε περίπου 20 ετησίως τη δεκαετία του 1990, με διάφορες θεματικές σειρές (συνήθως με τέσσερα γραμματόσημα η καθεμία) ετησίως.

Ταχυδρομικό υλικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ταχυδρομικοί φάκελλοι παρήχθησαν από τις 21 Δεκεμβρίου 1864 έως το 1967 στη Δανία, και κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής παρήχθησαν συνολικά 78 διαφορετικά είδη. Οι φάκελοι κατασκευάστηκαν μόνο σε δύο τιμές για την κάλυψη της πρώτης κατηγορίας βάρους, τόσο για το τοπικό όσο και για το εσωτερικό. Το τοπικό ταχυδρομικό τέλος για τις επιστολές σταμάτησε μετά την 1η Απριλίου 1957. [1]

Οι πρώτες επιστολικές κάρτες εκδόθηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου 1888. Μέχρι την λήξη της παραγωγής το 1979, είχαν εκδοθεί συνολικά 83 διαφορετικές. Τα ταχυδρομικά τέλη ήταν τα ίδια με αυτά των φακέλων. Οι κάρτες ήταν διαθέσιμες τόσο σε τοπικό, όσο και σε επίπεδο εσωτερικού. Το τοπικό τέλος σταμάτησε μετά την 1η Απριλίου 1957. [1]

Οι ταχυδρομικές κάρτες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1871, και εξακολουθούν να παράγονται σήμερα.[1]

Οι ανταποδοτούμενες ή διπλές ταχυδρομικές κάρτες χρησιμοποιήθηκαν από το 1883 έως το 1967. Μέχρι το 1886 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο για εσωτερικούς σκοπούς ή σε επιλεγμένες χώρες, με τις οποίες η Δανία είχε συμφωνία για τη χρήση τους. Από το 1886 αυτές οι κάρτες μπορούσαν να αποσταλούν σε οποιαδήποτε χώρα της UPU.[1]

Από τις 28 Μαΐου 1872 τα γραμματόσημα περιτυλίγματος εφημερίδων για την αποστολή τους ήταν διαθέσιμα σε τρεις διαφορετικές τιμές: τοπικές, εσωτερικού και εξωτερικού (στην πρώτη κατηγορία βαρών). Τα γραμματόσημα εφημερίδων σταμάτησαν μετά το 1965, και ως τότε είχαν εκδοθεί συνολικά 50 διαφορετικά εφημερίδων.[1]

Τα αεροπορικά εισήχθησαν για πρώτη φορά στις 9 Οκτωβρίου 1949, και εξακολουθούν να είναι διαθέσιμα μέχρι σήμερα.[1]

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές και πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Oluf Pedersen, Danske Helsager, 1985, (ISBN 87-87832-12-7)ISBN 87-87832-12-7 Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " Pedersen " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γραμματόσημα_και_ταχυδρομική_ιστορία_της_Δανίας&oldid=10561997"