Γκέτο του Βαρώνου Χιρς
Το γκέτο του Βαρώνου Χιρς ή στρατόπεδο μεταφοράς Βαρώνου Χιρς ήταν γκέτο και γερμανικό στρατόπεδο διέλευσης στη Θεσσαλονίκη. Χρησιμοποιήθηκε ως το κεντρικό στρατόπεδο μεταφοράς Εβραίων της Ελλάδας στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου[1].
Τον Φεβρουάριο του 1943,περίπου δύο χρόνια μετά την εισβολή των Γερμανικών δυνάμεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, οι γερμανικές αρχές συγκέντρωσαν τους Εβραίους σε δύο γκέτο, ένα στα ανατολικά και ένα στα δυτικά της πόλης, στην περιοχή Βάρων ντε Χιρς. Τους ομαδοποίησαν σε εκείνη τη περιοχή των δυτικών συνοικιών, κοντά στο παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, ώστε να είναι έτοιμοι για την επικείμενη απέλαση τους. Στις 4 Μαρτίου 1943 ολοκληρώθηκε η περίφραξη του διαμετακομιστικού στρατοπέδου στη μικρή συνοικία του Βαρώνου Χιρς. Μία επιζήσασα του Ολοκαυτώματος εξιστόρησε αργότερα:
«Στου Βαρώνου Χιρς ήταν πολύ δύσκολα, είχαμε ένα δωμάτιο, από τα ρούχα που βρήκαμε εκεί και μία δύο κουβέρτες που είχαμε τις στρώναμε με τη σειρά και κοιμόμασταν κάτω. Ήμασταν περίπου δεκαπέντε άτομα σε ένα δωμάτιο. Τα σπίτια ήταν χαμηλά. Εκεί μείναμε τέσσερις εβδομάδες ώσπου να έρθει η σειρά μας. Μας έδιναν συσσίτιο αλλά αγοράζαμε και από τη μαύρη αγορά. Στο τέρμα που ήταν ο σταθμός, εκεί έρχονταν πολλοί μαυραγορίτες».[2]
Στο γκέτο που περιβάλλονταν από συρματοπλέγματα και πύργους ελέγχου περισσότερες από 2.000 Εβραίοι γυναίκες, άνδρες και παιδιά είχαν στριμωχτεί σε 593 δωμάτια. Οι ασθένειες και το έγκλημα ήταν ανεξέλεγκτες. Ένας 23χρονος Γερμανός αξιωματικός των SS ήταν τεχνικά υπεύθυνος για το γκέτο. Όμως, ο Εβραίος συνεργάτης των Ναζί Βιτάλ Χασόν φαίνεται ότι έλεγχε τι γινόταν στο γκέτο και εκτελούσε τις διαταγές των κατακτητών. Μεταπολεμικά το 1946 συνελήφθη, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε.[3]
Στις 15 Μαρτίου 1943, οι Γερμανοί άρχισαν να εκτοπίζουν Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη. Οι μεταγωγές ξεκίνησαν με ένα κόλπο των Γερμανικών δυνάμεων: από τα τελευταία χρήματα που είχαν απομείνει στους εγκλείστους ,κάθε οικογενειάρχης εδικαιούτο μία «επιταγή» των 600 ζλότι προς εξαργύρωση στην «καινούργια πατρίδα». Κάθε τρεις ημέρες, τρένα γεμάτα με περίπου 2.000 Εβραίους κατευθυνόταν προς το στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Με την άφιξή της πρώτης μεταγωγής στο Άουσβιτς ,οι περίπου 2400 εκτοπισμένοι πέρασαν από «επιλογή» και μόνο ο πιο σκληροί καταγράφηκαν και εισήχθησαν στο στρατόπεδο ,καθώς οι υπόλοιποι οδηγήθηκαν για εξόντωση στους θαλάμους αερίων.[4]Μέχρι το καλοκαίρι του 1943, οι γερμανικές αρχές είχαν απελάσει 46.091 Εβραίους.[5]Περίπου 500 Εβραίοι απέφυγαν να απελαθούν δραπετεύοντας στα κοντινά βουνά, όπου ενώθηκαν με ομάδες ανταρτών που πολεμούσαν τους Γερμανούς.[6]Κάποιοι άλλοι πιο «προνομιούχοι Εβραίοι» (αξιωματούχοι της κοινότητας ,καθώς και Εβραίοι ισπανικής υπηκοότητας) στάλθηκαν στο στρατόπεδο του Μπέργκεν Μπέλζεν στο οποίο δεν συνέβαινε τουλάχιστον συστηματική θανάτωση ,έτσι ώστε τελικά πολλοί επέζησαν και απελευθερώθηκαν αργότερα από τους Βρετανούς.[4]
Η Θεσσαλονίκη έχασε το 94% του εβραϊκού πληθυσμού της στο Ολοκαύτωμα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Transports to Extinction-Assembly Area - Yad Vashem». yadvashem.org. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2019.
- ↑ Kounio-Amarilio, Erika, 1926-· Ampatzopoulou, Phrankiskē, 1944- (1998). Prophorikes martyries Hevraiōn tēs Thessalonikēs gia to Holokautōma. Thessalonikē: Paratērētēs. ISBN 960-260-940-0. 43287099.
- ↑ Stein, Sarah Abrevaya (21 Ιανουαρίου 2020). «Vital Hasson, the Jew who worked for the Nazis, hunted down refugees and tore apart families in WWII Greece». The Conversation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 Christopulos, Geōrgios. (2000). Historia tu hellēniku ethnus / 16 Synchronos ellēnismos apo to 1941 eōs to telos tu aiōna. Athēnai: Ekd. Athēnōn. σελίδες 56–57. ISBN 960-213-393-7. 164816503.
- ↑ «Thessaloniki — United States Holocaust Memorial Museum». www.ushmm.org. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ «Salonika». encyclopedia.ushmm.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2020.