Γεωγραφία της Μοζαμβίκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η θέση της Μοζαμβίκης στη νοτίως του ισημερινού Αφρική
Τοπογραφία της Μοζαμβίκης
Χάρτης των οικιστικών κέντρων της Μοζαμβίκης
Μια άποψη του δέλτα του Ζαμβέζη από το διάστημα.[1]

Η Μοζαμβίκη βρίσκεται στην ανατολική ακτή της Αφρικής, στην τροπική και τη νότια ημιτροπική ζώνη. Η χώρα έχει τροπικό κλίμα με δύο εποχές: την εποχή των βροχών από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο και την ξηρή εποχή από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. Βρέχεται από τον Ινδικό Ωκεανό. Με επιφάνεια 800 χιλιάδες km² περίπου, είναι η 36η σε έκταση χώρα της Γης, λίγο μεγαλύτερη από την Τουρκία.

Φυσικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακτές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ακτογραμμή της χώρας εκτείνεται από 26° 52' μέχρι 10° 40' νότιο γεωγραφικό πλάτος, σχηματίζοντας μία διπλή καμπύλη, και έχει μήκος 2.400 Χιλιόμετρα (km). Λίγο βορειότερα των συνόρων με τη Νότια Αφρική υπάρχει ο Κόλπος του Μαπούτο, γνωστός παλαιότερα ως Κόλπος Ντελαγκόα, στον μυχό του οποίου είναι κτισμένη η πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης, το Μαπούτο. Η ακτή μετά στρέφεται ανατολικά ως το ακρωτήριο Κοριέντες. Συνεχίζοντας βόρεια βρίσκουμε στον Ινδικό Ωκεανό το Αρχιπέλαγος Μπαζαρούτο, που αποτελείται από μικρά και χαμηλά αμμώδη νησιά με κυριότερο το ομώνυμο νησί Μπαζαρούτο.

Βορειότερα βρίσκεται ο Κόλπος Σοφάλα και το ευρύ δέλτα του ποταμού Ζαμβέζη. Από εκεί και μετά η θάλασσα εμφανίζεται κατάστικτη από κοραλλιογενείς νησίδες, μία εκ των οποίων είναι η Νήσος Μοζαμβίκη, η παλαιά αποικιακή πρωτεύουσα της πορτογαλικής Ανατολικής Αφρικής, που έδωσε το όνομά της στη χώρα. Στα βόρεια αυτής υπάρχει ο κόλπος Κοντούσια. Εκτός από τα νησιά, ο χαρακτήρας της ακτής της βόρειας Μοζαμβίκης διαφέρει από αυτόν των νότιων ακτών, καθώς είναι τραχύτερος, με πολλούς μικρούς όρμους, βραχώδεις εξάρσεις και απότομες πλαγιές, ενώ στον νότο η ακτογραμμή είναι χαμηλή, αμμώδης και με μαγγρόβιους βάλτους, ενώ τα λιμάνια είναι ελάχιστα. Η αιτία έγκειται στο ότι στον βορρά το θαλάσσιο ρεύμα που ρέει προς τα νότια ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και την Αφρική διατρέχει την ακτή και παρασύρει όλη την ιλύ, ενώ τα κοράλλια αναπτύσσονται στα βαθύτερα νερά. Εκεί υπάρχουν σημαντικά λιμάνια όπως το Πέμπα, το Μοντεπουέσι και το Τούνγκι, το τελευταίο ευρισκόμενο στο βορειότατο άκρο της μοζαμβικιανής ακτής (Ακρωτήριο Ντελγκάντο).

Βουνά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορεογραφικά κυριαρχεί η αλυσίδα βουνών που σχηματίζει την ανατολική πλευρά του ηπειρωτικού υψιπέδου. Αλλού κατεβαίνει απότομα στην ακτή, και αλλού, όπως στην περιοχή του Ζαμβέζη, με πιο μικρές κλίσεις. Τα όρη Λεμπόμπο, πάνω από τον Κόλπο του Μαπούτο, δεν ξεπερνούν τα 631 μέτρα σε ύψος, ενώ το υψίπεδο Μανίκα βορειότερα είναι ψηλότερο. Το όρος Ντόε (Doe) υψώνεται στα 2.400 μέτρα και το όρος Πάνγκα στα 2.320 μέτρα. Ο σχετικά απομονωμένος και απόκρημνος ορεινός ογκος του Γκορονγκόζα, με τις κορυφές Μιράνγκα (1.996 μέτρα), Ενχατέτε (1.844 μέτρα) και Γκογκόγκο (1.798 μέτρα), βρίσκεται βορειοανατολικά του υψιπέδου Μανίκα και όπως αυτό, έχει γρανιτική σύσταση.

Βόρεια του Ζαμβέζη και ανατολικά της λίμνης Τσίλουα, στα σύνορα με το Μαλάουι, βρίσκεται το δεύτερο υψηλότερο όρος της Μοζαμβίκης, το Ναμούλι, με ύψος 2.419 μέτρα και κορυφές (Μολισάνι, Μρούλι και Μρέζι) που έχουν ύψη από 2.000 ως 2.400 μέτρα. Αυτά τα βουνά είναι καλυμμένα με υπέροχα δάση. Βορειότερα οι κοιλάδες των ποταμών χωρίζονται με μικρές οροσειρές με ύψη άνω των 900 μέτρων. Κοντά στη νοτιοανατολική όχθη της λίμνης Νυάσα υψώνεται ένας όγκος μέχρι τα 1.800 μέτρα, που κατεβαίνει απότομα προς τη λίμνη. Η ύπαιθρος μεταξύ της λίμνης και του Ίμπο χαρακτηρίζεται από τις πολλές γρανιτικές κορυφές με ευφάνταστα σχήματα που υψώνονται στο υψίπεδο.

Μόνο στα βόρεια του Ζαμβέζη το έδαφος της Μοζαμβίκης φθάνει στο ηπειρωτικό υψίπεδο. Αυτή η περιοχή έχει ταξινομηθεί από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) ως μέρος της οικοπεριοχής του Ανατολικού Μιόμπο.

Ο σημαντικότερος ποταμός της Μοζαμβίκης μετά τον Ζαμβέζη είναι ο Λιμπόπο, που χύνεται στον Ινδικό Ωκεανό περίπου 160 χιλιόμετρα βόρεια του Κόλπου Ντελαγκόα. Στα νότια του Ζαμβέζη βρίσκονται επίσης οι ποταμοί Σάβε, Κοματί, Μπούσι και Πούνγκουε, ενώ βόρεια του Ζαμβέζη οι Λουκούγκου, Λούριο, Μοντεπουέσι (Μτεπουέσι), Μσάλου, Ροβούμα και Λουτζέντα. Ο ποταμός Σάβε (ή Σάμπι) πηγάζει στη Ζιμπάμπουε και, αφού ρεύσει προς νότο για περισσότερα από 320 χιλιόμετρα, στρέφεται προς τα ανατολικά και διασχίζει τα βουνά περίπου 270 χιλιόμετρα από την ακτή, ενωνόμενος με τον Λούντι κοντά στα σύνορα Ζιμπάμπουε-Μοζαμβίκης. Μετά τη συμβολή με τον Λούντι, ακόμα και την εποχή των βροχών, έχει μεγάλο πλάτος και είναι πλωτός.

Από τους ποταμούς βόρεια του Ζαμβέζη, ο Λουκούγκου, που πηγάζει στους λόφους νοτιοανατολικά της λίμνης Τσίλουα, ρέει προς τα νότια και εκβάλλει στον ωκεανό λίγο βορειότερα της Κελιμάνε. Ο Λούριο πηγάζει στο όρος Ναμούλι και ρέει προς τα βορειοανατολικά, με μήκος περίπου 320 km. Οι ποταμοί Μοντεπουέσι και Μσάλου βρίσκονται ανάμεσα στις λεκάνες των ποταμών Λούριο και Ροβούμα. Οι όχθες τους είναι σε γενικές γραμμές καλά ορισμένες και η αύξηση των νερών τους κατά την εποχή των βροχών σχετικά σταθερή.

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μοζαμβίκη έχει τροπικό κλίμα με δύο εποχές: την εποχή των βροχών από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο και την ξηρή εποχή από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. Οι κλιματικές συνθήκες ποικίλλουν, ανάλογα με το υψόμετρο. Οι βροχές είναι πολλές κατά μήκος της ακτής και μειώνονται στα βόρεια και στα νότια. Η μέση ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται από 500 ως 900 και στις ψηλότερες τοποθεσίες ως 1.420 χιλιοστόμετρα (mm), με μέσο όρο μόλις 590 mm. Οι κυκλώνες είναι συνηθισμένοι την εποχή των βροχών. Η μέση θερμοκρασία στο Μαπούτο κυμαίνεται από 13 ως 24°C τον Ιούλιο και από 22 ως 31°C τον Φεβρουάριο.

Αριθμητικά και άλλα δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκταση:
Ολική: 799.380 km²
Ξηρά: 786.380 km²
Εσωτερικά ύδατα: 13.000 km²

Πρωτεύουσα

  • Μαπούτο (πρώην Λοουρένσου Μάρκες), πληθυσμός 1.766.184 κάτοικοι (2007)

Μεγαλύτερες πόλεις

Χερσαία σύνορα:
Συνολικό μήκος: 4.571 km
Συνορεύουσες χώρες και μήκος συνόρων: Μαλάουι 1.569 km, Νότια Αφρική 491 km, Εσουατίνι 105 km, Τανζανία 756 km, Ζάμπια 419 km, Ζιμπάμπουε 1.231 km

Ακτογραμμή: 2.470 km

Χωρικά ύδατα: 12 ναυτικά μίλια (22,2 km). Υπάρχει επίσης αποκλειστική οικονομική ζώνη 200 ναυτικών μιλίων (370,4 km).

Εδάφη: Παράκτιες επίπεδες εκτάσεις που υψώνονται προς το κέντρο, υψίπεδα στα βορειοδυτικά, βουνά στα δυτικά

Φυσικοί πόροι: Γαιάνθρακας, τιτάνιο, φυσικό αέριο, υδροηλεκτρισμός, ταντάλιο, γραφίτης

Χρήσεις γης:
Αρόσιμη γη: 6,51% (2011), 3,98% (εκτίμ. 1998)
Μόνιμες καλλιέργειες: 0,25% (2011), 0,29% (εκτίμ. 1998)
Υπόλοιπο: 93,24% (2011), 95,73% (εκτίμ. 1998)

Αρδευόμενη γη: 1.181 km² (2003)

Ολικοί ανανεώσιμοι υδάτινοι πόροι: 217,1 km3 (2011)

Φυσικοί κίνδυνοι: Ξηρασίες, κυκλώνες και πλημμύρες στις κεντρικές και νότιες επαρχίες.

Τρέχοντα περιβαλλοντικά προβλήματα: Μακρόχρονος εμφύλιος πόλεμος και επαναλαμβανόμενες ξηρασίες στα δυτικά προκάλεσαν αυξημένη μετανάστευση του πληθυσμού στις αστικές και παράλιες περιοχές, με αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες: ερημοποίηση, μόλυνση των επιφανειακών και παράλιων υδάτων. Η λαθροθηρία ελεφάντων για ελεφαντόδοντο αποτελεί επίσης πρόβλημα.

Διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες:
Η Μοζαμβίκη έχει υπογράψει τις εξής διεθνείς συμφωνίες: Συμφωνία για τη Βιοποικιλότητα, Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές, Πρωτόκολλο του Κιότο, Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, Συμφωνία για την Ερημοποίηση, και συμφωνίες για τα είδη που κινδυνεύουν, για τα επικίνδυνα απόβλητα, για τη ρύπανση από πλοία, για τους υγρότοπους και για το Δίκαιο της θάλασσας

Ακραία σημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Χαμηλότερο σημείο:

Ινδικός Ωκεανός, 0 m

  • Υψηλότερο σημείο:

Μόντε Μπίνγκα, 2.436 m

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ NASA - Zambezi

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γεωγραφία_της_Μοζαμβίκης&oldid=10342250"