Γενική απεργία Αυγούστου 1923
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η γενική απεργία του Αυγούστου του 1923 ήταν απεργιακή κινητοποίηση πανελλαδικής έκτασης. Ξεκίνησε κατόπιν κινητοποίησης της Ομοσπονδίας Αρτεργατών και σύντομα έλαβε πανελλαδικό χαρακτήρα. Οι απώλειες των απεργών μετά την αιματηρή επέμβαση των κρατικών αρχών, η οποία κορυφώθηκε στις 23 Αυγούστου στο Πασαλιμάνι του Πειραιά, ήταν 11 νεκροί και 100, περίπου, τραυματίες. Περισσότεροι από 500 διαδηλωτές συνελήφθησαν από την αστυνομία. Από το 1996 το Εργατικό Κέντρο Πειραιά έχει τοποθετήσει στο σημείο της σφαγής ένα μνημείο αφιερωμένο στα θύματα της απεργίας.
Υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το καλοκαίρι του 1923 στην εξουσία βρίσκεται η επαναστατική, στρατιωτική κυβέρνηση των Πλαστήρα – Γονατά που προέκυψε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Οι συνθήκες ζωής των λαϊκών στρωμάτων είναι ιδιαίτερα δυσμενείς, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που ενέσκηψε στη χώρα, κατόπιν της αναγκαστικής προσφυγοποίησης εκατοντάδων χιλιάδων πρώην Ελλήνων της Μικρασίας που έφτασαν στη χώρα στερημένοι από τα υπάρχοντα και τις περιουσίες τους, μετά από την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στο πλαίσιο της λήξης του μεταξύ των δύο χωρών πολέμου (1919 – 1922). Τον Ιούνιο του 1923 πολλές βιομηχανίες προέβησαν σε απολύσεις και μείωση των ημερομίσθιων των εργαζομένων.
Κορύφωση της κρίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον ίδιο μήνα ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις μεταξύ ΓΣΕΕ και Εργατικού Κέντρου Πειραιά με την κυβέρνηση και τους εργοδότες, προκειμένου να συμφωνηθούν κάποια κοινώς αποδεκτά μέτρα, για εκτόνωση της κρίσης. Ωστόσο οι δύο πλευρές δεν κατάφεραν να βρουν σημεία σύγκλισης και έτσι σε Αθήνα και Πειραιά άρχισαν απεργιακές εκδηλώσεις, τις οποίες η κυβέρνηση απείλησε με επιστράτευση. Τον Ιούλιο η απεργία επεκτάθηκε στο Λαύριο και αλλού, με συμμετοχή τροχιοδρομικών, καπνεργατών, ηλεκτροτεχνιτών, τελωνειακών, εργατών Τύπου, ναυτεργατών, φορτοεκφορτωτών, μυλεργατών και σιδηροδρομικών. Προς τα τέλη του μήνα οι αρχές απειλούν κατάργηση των σωματείων και στις 19 Αυγούστου συλλαμβάνονται μέλη της διοίκησης της Ομοσπονδίας Ναυτεργατών. Η απεργία λαμβάνει πάνδημο χαρακτήρα και την επομένη η ΓΣΕΕ επικυρώνει την απόφαση. Παράλληλα, οι αρχές προβαίνουν σε συλλήψεις απεργών ναυτοθερμαστών, τους οποίους υποχρεώνουν να επιστρέψουν στην εργασία τους. Τα σωματεία υπό τη σκέπη των Ομοσπονδιών και του Εργατικού Κέντρου Πειραιά ανακοινώνουν τα αιτήματά τους για μέτρα κατά της ακρίβειας και σταθεροποίηση των αμοιβών των εργατών, όπως και απόλυση των συλληφθέντων.
Η καταστολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 23 Αυγούστου η κυβέρνηση δίνει εντολή στο στρατό και στην αστυνομία να διαλύσει δια της βίας την πανεργατική συγκέντρωση που έχει οργανωθεί από το ΕΚΠ, τις εργατικές Ομοσπονδίες και τα μεμονωμένα σωματεία στο Πασαλιμάνι, ενώ ο πρωθυπουργός Στυλιανός Γονατάς κατήγγειλε την απεργία ως «κομμουνιστική εξέγερση». Αρκετοί έφεδροι, όμως, αρνήθηκαν να πυροβολήσουν προς το πλήθος των διαδηλωτών και για το σκοπό αυτό επιστρατεύθηκαν ακόμη και Τσερκέζιοι χωροφύλακες, ενώ κινητοποιούνται ακόμη και μονάδες της πυροσβεστικής υπηρεσίας. Ο απολογισμός ανήλθε σε 11 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες και συλληφθέντες. Μετά την εξέλιξη αυτή, η απεργία αναστάλθηκε.
Απολογισμός και συνέπειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά από τα αιματηρά γεγονότα του Αυγούστου 1923 το ελληνικό εργατικό κίνημα δέχθηκε βαρύ πλήγμα, απαγορεύτηκε ο συνδικαλισμός και ουσιαστικά, οι Ομοσπονδίες καταργήθηκαν. Η συντριβή των κινητοποιήσεων αποδόθηκε από αρκετούς στην ακραία, όπως υποστήριξαν, τακτική της ηγετικής ομάδας του ΣΕΚΕ/ΚΚΕ.
βιβκλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κώστας Παλούκης «Αρχειομαρξιστές – Οι άλλοι κομμουνιστές του Μεσοπολέμου», εκδόσεις Ασίνη, Αθήνα 2020, σελ. 114-115.