Βασιλική της Σταμάτας
Συντεταγμένες: 38°8′1.46″N 23°53′17.16″E / 38.1337389°N 23.8881000°E
| Βασιλική της Σταμάτας | |
|---|---|
 | |
| Είδος | βασιλική και παλαιοχριστιανική βασιλική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 38°8′1″N 23°53′17″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Διονύσου |
| Τοποθεσία | Σταμάτα Αττικής |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 6ος αιώνας και 5ος αιώνας |
| Κατεδάφιση | 9ος αιώνας |
| δεδομένα (π) | |
Η Βασιλική της Σταμάτας είναι πρώην χριστιανικός ναός στη Σταμάτα, στην Περιφέρεια Αττικής, στην Ελλάδα.
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η συγκεκριμένη κατασκευή βρίσκεται επί του λόφου της Μυγδαλέζας, στη Σταμάτα[1].
Ιστορία και περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανεγερθείσα μεταξύ των τελών του 5ου και των αρχών του 6ου αιώνα, η συγκεκριμένη παλαιοχριστιανική βασιλική, πλάτους 15,55 μέτρων[2], αποτελείτο από τρία κλίτη με νάρθηκα, καθώς και προσκτίσματα, μεταξύ των οποίων και ένα βαπτιστήριο[3][1].
Ως πιθανή χρονολογία καταστροφής της συγκεκριμένης κατασκευής, έχει προταθεί η περίοδος μεταξύ των τελών του 7ου και των αρχών του 8ου αιώνα, κατά τη διάρκεια της οποίας, λόγω των σλαβικών και αραβικών επιδρομών, η πλειονότητα των ελληνικών μνημείων χρονολογούμενων από την παλαιοχριστιανική περίοδο κατεστράφησαν[1].
Κατά τη διάρκεια του 11ου αιώνα, τμήμα του κεντρικού κλίτους ανακατασκευάστηκε και μετατράπηκε σε εκκλησία[3], ενώ ο περίγυρος χώρος της χρησιμοποιήθηκε ως κοιμητήριο από τον τοπικό πληθυσμό[1].
Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, η ύπαρξη της τελευταίας αυτής εκκλησίας αναφέρεται, υπό την ονομασία Αγία Παρασκευή ή Άγιος Νικόλαος[1].
Το 1988, ένα κιβωτιόσχημος δίδυμος τάφος, διακοσμημένος με έναν σταυρό, καθώς και αναπαραστάσεις πτηνών και επιγραφές προσευχής υπέρ της σωτηρίας της ψυχής των νεκρών, ανακαλύφθηκε στη συγκεκριμένη τοποθεσία, κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από την Α΄ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ο οποίος, το 1996, μεταφέρθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο[4]. Στις 28 Ιουλίου 2018, ο συγκεκριμένος τάφος υπήρξε θύμα βανδαλισμού, καθώς και άλλα αντικείμενα τα οποία εκτίθεντο εκείνη την ημέρα[5].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Βασιλική Μυγδαλέζας». Βυζαντινά Μνημεία Αττικής. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (ΙΒΕ/ΕΙΕ). Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Γερούση 2010, σελ. 20 (note 15).
- ↑ 3,0 3,1 Γκιολές & Πάλλης 2014, σελ. 189.
- ↑ «Δίδυμος τάφος από τη Σταμάτα Αττικής». Συλλογή Γλυπτών. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Συκκά, Γιώτα (14 Αυγούστου 2018). «Βανδαλισμός στο Βυζαντινό Μουσείο». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2020.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γκιολές, Νικόλαος· Πάλλης, Γεώργιος (2014). Άτλας των χριστιανικών μνημείων του Αιγαίου: από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους μέχρι την Άλωση. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. ISBN 978-618-80577-4-6.
- Γερούση, Ευγενεία (2010). «Η παλαιοχριστιανική βασιλική της Αγίας Ειρήνης στην Περίσσα Θήρας. Μία πρώτη προσέγγιση». Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας (Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία) 31. doi:. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/view/4397/4172.
