Βαρθολομαίος Καράνθα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βαρθολομαίος Καράνθα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Bartolomé de Carranza (Ισπανικά)
Γέννηση1503[1][2][3]
Miranda de Arga[4]
Θάνατος2  Μαΐου 1576[5][6]
Ρώμη[7][8]
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία[9]
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία[10][9]
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα των Δομινικανών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά[11]
λατινική γλώσσα[12]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Αλκαλά
Πανεπιστήμιο του Βαγιαδολίδ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαθολικός ιερέας[9]
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααρχιεπίσκοπος του Τολέδο (1558–1576)[6][13][9]
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Βαρθολομαίος Καράνθα (Bartolomé Carranza, 1503 – 2 Μαΐου 1576), αποκαλούμενος και δε Μιράντα ή δε Καράνθα υ Μιράντα (de Carranza y Miranda), ήταν Ισπανός Δομινικανός ιερομόναχος από τη Ναβάρρα, θεολόγος και Αρχιεπίσκοπος Τολέδου. Ο Καράνθα έμεινε στην ιστορία επειδή, παρότι ήταν ανώτατος κληρικός, διώχθηκε από την Ισπανική Ιερά Εξέταση. Πέρασε μεγάλο μέρος της ύστερης ζωής του, από το 1558 μέχρι το 1576, φυλακισμένος, με την κατηγορία ότι ήταν αιρετικός. Η τελική δίκη του δεν βρήκε αποδείξεις για αίρεση, ωστόσο απεφάσισε τον εγκλεισμό του στη μονή Σάντα Μαρία σόπρα Μινέρβα της Ρώμης, όπου απεβίωσε μόλις επτά ημέρες αργότερα.

Οικογένεια και σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καράνθα καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, που είχε γαιοκτησίες στην περιοχή της Μιράντα δε Άργα, στο Βασίλειο της Ναβάρρας, και ήταν ο νεότερος γιος του Πέδρο Καράνθα. Η απορρόφηση της Άνω Ναβάρρας από το Στέμμα της Καστίλης το 1513 επέφερε βαθιές αλλαγές στις εκκλησιαστικές δομές της, με επανασχεδίαση των ορίων των μητροπόλεων και αποτροπή των επιρροών από την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Καράνθα σπούδασε στο Αλκαλά ντε Ενάρες, στο μετέπειτα Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης, από το 1515 έως το 1520, καθώς εκεί ήταν καθηγητής ο θείος του, ο Σάντσο Καράνθα. Συνέχισε τις σπουδές του στη θεολογία από το 1521 έως το 1525 στη Σαλαμάνκα και το Βαγιαδολίδ.[14]

Το 1520 έγινε μοναχός του τάγματος των Δομινικανών, στο κοινόβιο του Μπεναλάχε (Benalaque), κοντά στη Γουαδαλαχάρα.

Δάσκαλος (1527–1540)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχικώς, από το 1527, ο Καράνθα δίδαξε θεολογία στο Βαγιαδολίδ. Λεγόταν ότι κανένας Ισπανός εκτός του Μελχιόρ Κάνο δεν τον έφθανε στις γνώσεις. Προσέλκυε σπουδαστές από όλη την Ισπανία. Ωστόσο το 1530 καταγγέλθηκε στην Ιερά Εξέταση ότι οι απόψεις του περιόριζαν την παπική εξουσία και έκλιναν προς εκείνες του Εράσμου. Την πρώτη εκείνη φορά πάντως οι κατηγορίες κατέπεσαν και ο Καράνθα διορίσθηκε λέκτορας της φιλοσοφίας και της θεολογίας στο Κολέγιο του Αγίου Γρηγορίου στο Βαγιαδολίδ (1534-1539).[14] Καθώς η αυθεντία του ως μορφωμένου θεολόγου αυξανόταν γρήγορα, διορίσθηκε ο ίδιος κήνσορας από την Ιερά Εξέταση και του ανατέθηκε να ετοιμάζει αιτιολογημένες γνώμες και κηρύγματα.

Εξάλλου, το μοναχικό τάγμα του, οι Δομινικανοί, τον έστελνε σε διάφορες σημαντικές αποστολές. Το 1539, ως απεσταλμένος του ισπανικού παραρτήματός τους, επισκέφθηκε τη Ρώμη, όπου το Τάγμα των Δομινικανών του απένειμε τον υψηλού κύρους τίτλο τους του «Master» της Θεολογίας.[15] Παρά το ότι σύχναζε στον φιλελεύθερο κύκλο του Χουάν δε Βαλντές, απελάμβανε της εμπιστοσύνης του Πάπα Παύλου Γ΄.

Μετά την επιστροφή του στην Ισπανία το 1540, ο Αυτοκράτορας Κάρολος Κουίντος τού προσέφερε την επισκοπική έδρα του Κούσκο στο Περού και εκείνη των Καναρίων Νήσων[14], αλλά ο Καράνθα αρνήθηκε και συνέχισε να εκτελεί τα καθήκοντά του ως λέκτορας της θεολογίας στο Βαγιαδολίδ. Διετέλεσε επίσης λογοκριτής (cualificador) βιβλίων (μεταξύ των οποίων και εκδόσεις της Αγίας Γραφής) για λογαριασμό της Ιεράς Εξετάσεως.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12100980k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 119349981. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 Άαρον Σβαρτς: (Αγγλικά, Ισπανικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Τσεχικά, Κροατικά, Τελούγκου) Open Library. OL501298A. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Catholic Encyclopedia».
  5. (Αγγλικά) SNAC. w6km0nhw. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. 6,0 6,1 carmi.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 1  Ιανουαρίου 2015.
  8. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js20020115050. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 «Карранца, Варфоломей» (Ρωσικά)
  10. «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. carmi. Ανακτήθηκε στις 21  Οκτωβρίου 2020.
  11. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12100980k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  12. CONOR.SI. 298789731.
  13. tols.
  14. 14,0 14,1 14,2  Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαGordon, Rev. Alexander (1911) «Carranza, Bartolomé» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 5 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σσ. 399-400 
  15. «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2014.  Accessed 22 May 2014

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Kirsch, Johann Peter: το λήμμα «Bartolomé Carranza» στην Catholic Encyclopedia, τόμος 3 (επιμέλεια Charles Herbermann), εκδ. Robert Appleton Company, Νέα Υόρκη 1908