Βίλα Σοντάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βίλα Σοντάν
Χάρτης
Είδοςμονοκατοικία[1]
ΑρχιτεκτονικήΜπρουταλισμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες23°1′31″N 72°34′3″E
Διοικητική υπαγωγήΑχμενταμπάντ[2]
ΧώραΙνδία[3]
Έναρξη κατασκευής1956
ΑρχιτέκτοναςΛε Κορμπυζιέ
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η βίλα Σοντάν (ή οικία Σοντάν) είναι έργο του Γαλλο-Ελβετού αρχιτέκτονα Λε Κορμπυζιέ, ενός από τους βασικούς εκπροσώπους του αρχιτεκτονικού ρεύματος του μοντερνισμού. Βρίσκεται στο Αχμενταμπάντ της Ινδίας και κατεσκευάστηκε μεταξύ 1951 και 1956.[4][5][6][7][8]Σήμερα χρησιμοποιείται ως ιδιωτική κατοικία.

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βίλα Σοντάν ανήκει σε μια σειρά από έργα που σχεδιάστηκαν από τον Λε Κορμπυζιέ στην Ινδία κατά τη δεκαετία του 1950, μεταξύ των οποίων η πόλη Chandigarh και πολλά από τα δημόσια κτίριά της, δύο ακόμη βίλες στο Αχμενταμπάντ, η Sarabhai (1955) και η Chinubhai (δεν υλοποιήθηκε), το μουσείο Sanskar Kendra (1957) και το κτίριο της ένωσης των Millowners (ιδιοκτήτες βαμβακουργείων[7])(1954).[9][10]

Τα κτίρια του Λε Κορμπυζιέ στην Ινδία ανοίγουν ένα νέο σύνολο εκφραστικών δυνατοτήτων και προσπαθούν να ασχοληθούν με το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας μετά το τέλος της αποικιοκρατίας, δημιουργώντας δεσμούς μεταξύ του νέου και του παλιού, χωρίς όμως να στρέφονται σε νοσταλγικά συναισθήματα.[9] Το πραγματικό μήνυμα που ήθελα να περάσει ο Λε Κορμπυζιέ μέσα από τα κτίρια του στο Αχμενταμπάντ ήταν η απάντηση στη  ερώτηση « Πώς να γίνει μοντέρνο και ταυτόχρονα να επιστρέψει στις ρίζες? πώς να αναβιώσει ένας παλιός αδρανής πολιτισμός και να συμμετέχει στον παγκόσμιο πολιτισμό?»[9]

Η βίλα Σοντάν είναι το τελευταίο κτίριο μονοκατοικίας που πραγματοποίησε ο αρχιτέκτονας.[8] Ο σχεδιασμός του έργου ανατέθηκε στο Λε Κορμπυζιέ το 1951 από τον Surottam Hutheesing, γραμματέα της ένωσης των Millowners, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ιδιωτική του κατοικία.[4] Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωσή τους, τα σχέδια πωλήθηκαν στον Shyamubhai Shodhan, και παρόλο που σε αυτά αποτυπώνονταν οι προσωπικές επιθυμίες και ο τρόπος ζωής του αρχικού ιδιοκτήτη, δεν υπέστησαν καμία αλλαγή και η κατασκευή ξεκίνησε άμεσα.[4] Η πώληση των σχεδίων είχε ως αποτέλεσμα η οικία να χτιστεί τελικά σε διαφορετικό οικόπεδο, χωρίς όμως αυτό να επηρεάσει δυσμενώς την ένταξή της στο τοπίο, καθώς πρόκειται για περιοχή με αραιό πολεοδομικό ιστό.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατοικία αναπτύσσεται υπεργείως σε πέντε ορόφους, περιλαμβάνει μικρό υπόγειο και στο ισόγειο συνδέεται με ένα μικρότερο κτίσμα που περιλαμβάνει τους χώρους του υπηρετικού προσωπικού και τις θέσεις στάθμευσης. Η είσοδος γίνεται από μια εσοχή στη βόρειο-ανατολική όψη του κτιρίου και τονίζεται με ένα στέγαστρο στηριζόμενο σε δύο τοίχους. Το ισόγειο περιλαμβάνει χώρο υποδοχής, γραφείο, καθιστικό και τραπεζαρία. Μια επιμήκης ράμπα που παρεμβάλλεται ανάμεσα στην υποδοχή και το καθιστικό και ταυτόχρονα δημιουργεί μια έντονη προεξοχή στη νότιο-ανατολική όψη του κτιρίου, οδηγεί στα επόμενα επίπεδα. Η κατακόρυφη κίνηση ωστόσο είναι εφικτή και με σκάλες.

Το δεύτερο επίπεδο αποτελεί εσωτερικό εξώστη, παρέχοντας διπλό ύψος στους χώρους διημέρευσης του ισογείου αλλά και στην είσοδο. Περιλαμβάνει ξενώνα, επίσης διπλού ύψους, και βιβλιοθήκη.

Στο τρίτο επίπεδο βρίσκονται δύο υπνοδωμάτια και μία μεγάλη σε έκταση και ύψος βεράντα, στο εσωτερικό της οποίας τέσσερα υποστυλώματα συγκρατούν ένα στέγαστρο με έναν φωταγωγό. Το στέγαστρο αυτό λειτουργεί ως γλυπτική παρέμβαση του αρχιτέκτονα[7] και ταυτόχρονα ορίζει έναν μικρότερο χώρο χαμηλότερου ύψους στο εσωτερικό της βεράντας.

Τα επόμενα δύο επίπεδα που είναι προσβάσιμα μόνο με σκάλες, αποτελούν επίσης εσωτερικούς εξώστες και περιλαμβάνουν μόνο ημιυπαίθριους χώρους, ενώ στο ανώτερο από αυτά υπάρχει μια δεξαμενή νερού. .

Στη νότιο-δυτική πλευρά του κτιρίου δημιουργούνται προεξοχές οι οποίες σχηματίζουν μια σύνθεση τετράγωνων και ορθογωνίων σχημάτων στην πρόψοσοψη, χρησιμεύοντας παράλληλα ως ηλιοπροστασία και φιλοξενόντας φυτεύσεις.[4]

Υλικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βίλα Σοντάν είναι κατασκευασμένη εξ'ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο παρέμεινε ανεπίχριστο αφήνοντας εμφανή τα ίχνη του ξυλοτύπου ο οποίος έγινε με ξυλεία της περιοχής.[4] Η τελική και οι εσωτερικές οροφές έχουν γίνει με τη χρήση μεταλλότυπου με αποτέλεσμα να έχουν πιο λείο φινίρισμα.[4] Τα δάπεδα είναι από πέτρα και ορισμένες από τις εσωτερικές επιφάνειες είναι βαμμένες σε αποχρώσεις του κίτρινου, του κόκκινου και του μπλε.

Αρχές σχεδιασμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γενική μορφή του κτιρίου γίνεται αντιλιπτή ως ένας κύβος, στο εσωτερικό του οποίου μικρότεροι και μεγαλύτεροι όγκοι περιπλέκονται δημιουργόντας μια σύνθεση από κενά και πλήρη, τα οποία στεγάζονται και ενοποιούνται από την υπερυψωμένη πλάκα του δώματος. Ο φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα βασίζεται στο σύστημα Ντόμινο, που είσήγαγε ο αρχιτέκτονας το 1915,[7][8] και συνίσταται σε 20 ορθογώνια υπόστυλώματα τοποθετημένα σε ορθοκανονικό κάναβο 4x5, που στηρίζουν τις δοκούς και τις πλάκες. Ωστόσο, η απλότητα του δομικού συστήματος έρχεται σε αντίθεση με την πλαστικότητα και τη γλυπτική διάθεση που επικρατεί στη διαμόρφωση των χώρων της κατοικίας.

Σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό της βίλας Σοντάν έπαιξε η ένταξή της στο Ινδικό κλίμα.[8][11] Η ανάγκη για προστασία από τον ήλιο και για αερισμό καθόρισε το χειρισμό των προσόψεων και επέτρεψε τη δημιουργία άφθονων ημιυπαίθριων χώρων. Αν και το ανεπίχριστο σκυρόδεμα σε συνδυασμό με το μέγεθος του κτιρίου δίνουν την αίσθηση μιας συμπαγούς και ογκόδους μορφής, τα μεγάλα ανοίγματα υπαινίσσονται διαφάνεια και διαμπερότητα και επιτρέπουν σχεδόν στην περιβάλλουσα φύση να εισέλθει στο εσωτερικό.[7][10]

Σε επίπεδο κάτοψης κυριαρχεί ο άξονας της ράμπας,[7] που τη διαιρεί σε δύο άνισα μέρη, πάνω στον οποίο είναι τοποθετημένοι και άλλοι χώροι κυκλοφορίας ή βοηθητικοί. Στον άξονα αυτό δημιουργείται σε όλους τους ορόφους ένας "λαιμός", ένα πέρασμα μεταξύ της βορειο-ανατολικής (μικρότερης) και της νοτιο-δυτικής (μεγαλύτερης) πλευράς της κατοικίας.Τονίζεται έντονα με την προεξοχή στη ΝΑ όψη. Δευτερεύων άξονας είναι η διαγώνιος από βορά προς νότο,[7] με βάση την οποία χωροθετούνται οι δύο όγκοι της κατοικίας -ο κεντρικός και αυτός των χώρων υπηρεσίας- καθώς και οι χώροι στο εσωτερικό των περισσότερων ορόφων. Η όλη σύνθεση είναι τοποθετημένη διαγώνια ως προς τα περιβάλλοντα κτίρια και ως προς την είσοδο του επισκέπτη στο οικόπεδο.

Η αρχιτεκτονική τομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε τομές που γίνονται παράλληλα με τον άξονα της ράμπας είναι εμφανές πως αυτή διατρέχει μεγάλο μέρος του κτιρίου, φτάνοντας μέχρι τη μέση του κεντρικού όγκου. Δημιουργεί μία διαδρομή μέσα στην κατοικία που εκτείνεται σε τρεις ορόφους και εναλάσσεται μεταξύ κλειστών και ανοιχτών χώρων επιτρέποντας ποικίλες θεάσεις. Φαίνεται επίσης πως βασικά στοιχεία της σύνθεσης είναι οι εσωτερικοί εξώστες και οι γέφυρες που παρεμβάλλονται μεταξύ των δωματίων και των βασικών χώρων διημέρευσης, που τοποθετούνται σαν "κουτιά" σε διάφορες θέσεις μέσα στον κύβο. Υπάρχουν έντονες διαφοροποιήσεις στα ύψη, με τους κύριους χώρους να είναι πάντοτε διόροφοι. Επίσης, είναι έντονη η παρουσία της κατακόρυφης κίνησης, τόσο με τις πολυάριθμες σκάλες και τη ράμπα όσο και νοητά, με την οπτική εποικινωνία μεταξύ των επιπέδων. Στην τομή, τέλος, παρατηρείται ένα πλέξιμο εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, με μεγάλους ημιυπαίθριους από τους οποίους οπές-φωταγωγοί διοχετεύουν επιπλέον φως στους εσωτερικούς χώρους.

Επιρροές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικία Σοντάν είναι το τελευταίο από μια σειρά κατοικιών που σχεδίασε ο Λε Κορμπυζιέ ως συνθέσεις οριζόντιων και κατακόρυφων επιπέδων μέσα σε έναν κύβο, πάνω στο υπόβαθρο του διαγράμματος Ντόμινο. Σημαντικότερες προκάτοχοί της είναι η βίλλα Stein-De-Monzie και η βίλλα στο Carthage, καθώς και η οικία Κουρουτσέτ.[12]

Η πλαστικότητα των μορφών και των εσωτερικών τοίχων παραπέμπει σε εικαστικά έργα του Λε Κορμπυζιέ των δεκαετιών του '50 και του '60.[7] Αυτό σε συνδυασμό με την αδρή υφή του ανεπίχριστου σκυροδέματος μαρτυρά μια αναθεώρηση της πουριστικής αισθητικής των παλαιότερων έργων του αρχιτέκτονα, στα οποία κυριαρχούσαν οι λείες λευκές επιφάνειες.[7] Το επίμηκες παράθυρο στην όψη, σήμα κατατεθέν του αρχιτέκτονα, αντικαθίσταται από μεγάλα διαμπερή ανοίγματα.[7][8] Στοιχείο πάντοτε παρόν είναι η ανεξαρτησία των υποστυλωμάτων που διατρέχουν όλο το ύψος του κτιρίου και η ελεύθερη κάτοψη, ωστόσο εδώ η κατασκευή δεν στηρίζεται σε pilotis αλλά ακουμπά γερά στο έδαφος.

Η οικία Σοντάν έχει συχνά συγκριθεί με τη βίλα Σαβουά (1929-31),[4][7][8] ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια του αρχιτέκτονα. Το κοινό σημείο είναι σαφώς η παρουσία της ράμπας ως κυρίαρχου συνθετικού στοιχείου. Ωστόσο, ενώ στη βίλα Σαβουά η ράμπα βρίσκεται στο μέσον του κτιρίου ενοποιώντας όλη τη σύνθεση, στην οικία Σοντάν προεξέχει από τον όγκο και διαιρεί το χώρο σε δύο μέρη.[7] Άλλη μια διαφορά μεταξύ των δύο έργων είναι η στάση τους απέναντι στον περιβάλλοντα χώρο, με την πρώτη να είναι πιο κλειστή, περιβαλλόμενη από τοίχο που επιτρέπει τη θέαση προς τα έξω μόνο μέσω του επιμήκους παραθύρου, και τη δεύτερη να είναι πλήρως συμφιλιωμένη με τη φύση η οποία εισέρχεται και στο εσωτερικό.[8]

Σημαντική επιρροή για την αρχιτεκτονική της βίλας Σοντάν ήταν και η παράδοση της Ινδίας. Το διώροφο καθιστικό ήταν χαρακτηριστικό στοιχείο των μεγάλων σπιτιών της πόλης του Αχμενταμπάντ, σύμβολο πλούτου και υψηλής κοινωνικής θέσης.[8] Επιπλέον, οι μεγάλοι εξωτερικοί χώροι με φυτεύσεις σε πολλά επίπεδα, αλληλοσυνδεόμενοι με σκάλες, η αδρή επεξεργασία των επιφανειών και η κυψελωτή μορφή των σκιάστρων της όψης που προεξέχουν ήταν επίσης στοιχεία που ο Λε Κορμπυζιέ εμπνεύστηκε από το περιβάλλον για το οποίο σχεδίαζε.[8] Συνειδητοποίησε τόσο την αξία τους για το μικροκλίμα της κατοικίας όσο και το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν για τη μοντέρνα αρχιτεκτονική, μέσα από το παιχνίδι της σκιάς και του φωτός και την αλληλουχία των επιπέδων, συνδυάζοντας έτσι την παράδοση με την προσωπική του αρχιτεκτονική γλώσσα

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1927. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2018.
  2. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1927. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  3. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουλίου 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Boesiger, W. (1995). Le Corbusier et son atelier rue de Sèvres 35. Oeuvre Complete 1952-1957. Germany. σελ. 134. ISBN 3-7608-8016-9. 
  5. ↑ «Villa Shodhan - Wikiarquitectura». 
  6. ↑ «Fondation Le Corbusier». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2021. 
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 Baker, Geoffrey H. (1996). Le Corbusier, an analysis of form. Hong Kong. σελ. 312-329. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 Rabacaça, Armando (2017). Le Corbusier, History and Tradition. Portugal. σελ. 277-291. ISBN 978 989 26 1338 3 (digital) Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Curtis, William J R (1995). Le Corbusier, Ideas & Forms. Hong Kong. σελ. 188-212. ISBN 0 7148 2790 8 (p/b) Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). 
  10. ↑ 10,0 10,1 Lang, Jon (2002). A Concise History of Modern Architecture in India. India. σελ. 65. ISBN 81 7824 017 3. 
  11. ↑ Porteous, Colin (2002). The New Eco-Architecture, Alternatives from the Modern Movement. New York. σελ. 56. 
  12. ↑ Lapunzina, Alejandro (1997). Le Corbusier's Maison Curutchet. New York. σελ. 147. ISBN 1 56898 095 7. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Baker, Geoffrey H. (1996). Le Corbusier, an analysis of form. E & FN Spon, London
  2. Boesiger, W. (1995). Le Corbusier et son atelier rue de Sèvres 35. Oeuvre Complète 1952-1957. Les Editions d' Architecture Zurich, Germany
  3. Curtis, William J R (1995). Le Corbusier, Ideas & Forms. Phaidon Press Ltd, Hong Kong
  4. Lang, Jon (2002). A Concise History of Modern Architecture in India. Permanent Black, India
  5. Lapunzina, Alejandro (1997).Le Corbusier's Maison Curutchet. Princeton Architectural Press, New York
  6. Porteous, Colin (2002). The New Eco-Architecture, Alternatives from the Modern Movement. Routledge, New York
  7. Rabacaça, Armando (2017). Le Corbusier, History and Tradition. Coimbra University Press, Portugal
  8. http://en.wikiarquitectura.com/index.php/Villa_Shodhan Αρχειοθετήθηκε 2016-03-15 στο Wayback Machine.
  9. http://www.fondationlecorbusier.fr/corbuweb/morpheus.aspx?sysId=13&IrisObjectId=5507&sysLanguage=en-en&itemPos=75&itemCount=78&sysParentId=64&sysParentName= Αρχειοθετήθηκε 2021-12-09 στο Wayback Machine.
  10. Λε Κορμπυζιέ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Villa Shodhan στο Wikimedia Commons


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βίλα_Σοντάν&oldid=10472342"