Αλέξιος-Θεόφιλος Βαντερμόντ
| Αλέξιος-Θεόφιλος Βαντερμόντ | |
|---|---|
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Alexandre-Théophile Vandermonde (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 28 Φεβρουαρίου 1735[1][2] Παρίσι |
| Θάνατος | 1 Ιανουαρίου 1796[3][1][4] Παρίσι |
| Υπηκοότητα | Γαλλία |
| Σπουδές | Conservatoire national des Arts et Métiers |
| Επιστημονική σταδιοδρομία | |
| Ερευνητικός τομέας | άλγεβρα, συνδυαστική και χημεία |
| Αξίωμα | διευθυντής (1782) |
| Ιδιότητα | μαθηματικός, χημικός, οικονομολόγος και μουσικός |
| δεδομένα () | |
Ο Αλέξιος-Θεόφιλος Βαντερμόντ (γαλλ. Alexandre-Théophile Vandermonde; 28 Φεβρουαρίου 1735 – 1 Ιανουαρίου 1796) ήταν Γάλλος μαθηματικός, μουσικός και χημικός που συνεργάστηκε με τους Μπεζού και Λαβουαζιέ. Το όνομά του συνδέεται πλέον κυρίως με θεωρία των οριζουσών στην γραμμική άλγεβρα. Γεννήθηκε στο Παρίσι και πέθανε εκεί.[5][6]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βαντερμόντ ήταν βιολονίστας και ασχολήθηκε με τα μαθηματικά μόλις γύρω στο 1770. Το έργο του Σημείωμα στην επίλυση εξισώσεων (1771)[7] πραγματεύεται τις συμμετρικές συναρτήσεις και τη λύση των κυκλοτομικών πολυωνύμων, και προετοίμασε το έδαφος για τη μεταγενέστερη θεωρία Γκαλουά (βλ. επίσης αφηρημένη άλγεβρα για το ρόλο του Βαντερμόντ στη γένεση της θεωρίας ομάδων). Στο Παρατηρήσεις σε προβλήματα θέσης (1771)[8] μελέτησε τις περιοδείες των αλόγων και προήγγειλε την ανάπτυξη της θεωρίας κόμβων σημειώνοντας ρητά τη σημασία των τοπολογικών χαρακτηριστικών όταν συζητούνται οι ιδιότητες των κόμβων:
"Όποια κι αν είναι τα στριψίματα και οι στροφές ενός συστήματος νημάτων στον χώρο, μπορεί κανείς πάντα να αποκτήσει μια έκφραση για τον υπολογισμό των διαστάσεών του, αλλά αυτή η έκφραση δεν θα είναι πολύ χρήσιμη στην πράξη. Ο τεχνίτης που φτιάχνει μια πλεξούδα, ένα δίχτυ ή μερικούς κόμπους, απασχολείται όχι με ζητήματα μέτρησης, αλλά με θέματα θέσης: αυτό που βλέπει εκεί είναι ο τρόπος με τον οποίο μπλέκονται τα νήματα".
Την ίδια χρονιά εξελέγη στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Το Παρατηρήσεις στους άρρητους διαφορετικής τάξης με μία εφαρμογή στον κύκλο (1772)[9] αφορούσε τη συνδυαστική, και το Σημείωμα σχετικά με την απαλοιφή (1772)[10] στα θεμέλια της θεωρίας οριζουσών στην γραμμική άλγεβρα. Αυτές οι εργασίες παρουσιάστηκαν στην Γαλλική Ακαδημία Επιστημών και αποτελούν όλες τις μαθηματικές δημοσιεύσεις του. Η ορίζουσα Βαντερμόντ δεν εμφανίζεται ρητά σε κάποια από αυτές.
Ήταν καθηγητής στην École Normale Supérieure, μέλος του Conservatoire National des Arts et métiers και εξεταστής στην École polytechnique.
Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μια ειδική κατηγορία πινάκων, οι πίνακες Βαντερμόντ ονομάζονται από αυτόν, όπως είναι ένα στοιχειώδες γεγονός της συνδυαστικής, η ταυτότητα του Βαντερμόντ.
- Το Βαντερμόντ είναι η μυστική κοινότητα του Conservatoire National des Arts et Métiers.[11]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Περίπατος του αλόγου
- Θεωρία κόμβων
- Ταυτότητα Βαντερμόντ
- Πολυώνυμο Βάντερμοντ
- Πίνακας Βάντερμοντ
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ «Annuaire prosopographique : la France savante» 117279. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12534847r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ «Annuaire prosopographique : la France savante» 117279.
- ↑ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Αλέξιος-Θεόφιλος Βαντερμόντ», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Vandermonde.html.
- ↑ Tattersall, James J. (Νοεμβρίου 1988). «Who put the “C” in A.-T. Vandermonde?». Historia Mathematica 15 (4): 361–367. doi:.
- ↑ Vandermonde, A. T. (1771). «Mémoire sur la résolution des équations» (στα γαλλικά). Histoire de l'Acad. Royale des Sciences (avec les mémoires de Math. & Phys. pour la même année, tirés des registres de cette Acad.: 365-416. https://www.biodiversitylibrary.org/item/89160#page/537/mode/1up.
- ↑ Vandermonde, A. T. (1771). «Remarques sur des problèmes de situation» (στα γαλλικά). Histoire de l'Acad. Royale des Sciences (avec les mémoires de Math. & Phys. pour la même année, tirés des registres de cette Acad.: 365-416. https://www.biodiversitylibrary.org/item/89160#page/744/mode/1up.
- ↑ Vandermonde, A. T. (1772). «Mémoire sur des irrationnelles de différents ordres avec une application au cercle» (στα γαλλικά). Histoire de l'Acad. Royale des Sciences (avec les mémoires de Math. & Phys. pour la même année, tirés des registres de cette Acad.: 489-498. https://www.biodiversitylibrary.org/item/89161#page/637/mode/1up.
- ↑ Vandermonde, A. T. (1772). «Mémoire sur l'élimination» (στα γαλλικά). Histoire de l'Acad. Royale des Sciences (avec les mémoires de Math. & Phys. pour la même année, tirés des registres de cette Acad.: 516-532. https://www.biodiversitylibrary.org/item/88943#page/710/mode/1up.
- ↑ Vandermonde : secret society of the Conservatoire National des Arts et Métiers.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Faccarello, Gilbert (1993). Du Conservatoire à l'Ecole Normale Les cahiers d'histoire du CNAM. Παρίσι: CNAM, σελ. 17–57. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-05-18. https://web.archive.org/web/20150518085839/http://ggjjff.free.fr/textes/Vandermonde_1993.pdf. Ανακτήθηκε στις 2024-02-11.
- Jacqueline Hecht (1971). «Un exemple de multidisciplinarité : Alexandre Vandermonde (1735-1796)». Population (Παρίσι: INED) (4): 641–676. http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/pop_0032-4663_1971_num_26_4_5292.
|