Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ε.Υ.Π.)
Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών
Γενικές πληροφορίες
ΣύστασηΦεβρουάριος 1949 (ως Κ.Υ.Π.Ε.)
Δικαιοδοσία Ελληνική Δημοκρατία
ΈδραΠαναγιώτη Κανελλόπουλου 4, Αθήνα
Ρητόλόγων ἀπορρήτων ἐκφορὰν μὴ ποιοῦ (Περίανδρος)
Υπάλληλοι(περίπου) 1.800
Ετήσιος προϋπολογισμόςαπόρρητο
ΔιοικητήςΘεμιστοκλής Δεμίρης[1]
ΥπαγωγήΠρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας
Ιστότοποςnis.gr
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.) είναι η κύρια υπηρεσία συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διανομής πληροφοριών, στα αρμόδια στελέχη της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Η Ε.Υ.Π. έχει ως κύριες δραστηριότητες τη συλλογή, επεξεργασία και διανομή, στις αρμόδιες αρχές, πληροφοριών οι οποίες αφορούν στην εθνική ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά και την αντιμετώπιση της κατασκοπευτικής, σε βάρος της χώρας, δραστηριότητας των ξένων οργάνων πληροφοριών.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόδρομες υπηρεσίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη σύγχρονη υπηρεσία πληροφοριών, το Τμήμα Πληροφοριών του Υπουργείου Εξωτερικών δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 1908. Επικεφαλής του ήταν ο Παναγιώτης Δαγκλής, στρατιωτικός και μέλος του Μακεδονικού Κομιτάτου. Στόχος του Τμήματος Πληροφοριών ήταν η προώθηση της ελληνικής προπαγάνδας καθώς και η συλλογή οικονομικών και στρατιωτικών πληροφοριών, μέσω ενός δικτύου ελληνικών προξενείων στην -ελεγχόμενη από τους Οθωμανούς- Μακεδονία. Το Τμήμα δεν απορρόφησε ούτε συνεργάστηκε με ιδιωτικές ελληνικές μυστικές οργανώσεις που συνέχιζαν να δρουν ανεξάρτητα. Γεγονότα όπως το Κίνημα στο Γουδί και η Επανάσταση των Νεότουρκων, προκάλεσαν μια απότομη μείωση της ελληνικής δραστηριότητας στη Μακεδονία με την τελική διάλυση του Τμήματος τον Νοέμβριο του 1909.[2]

Το 1923, η Ιταλία κατέλαβε την Κέρκυρα αφού κατηγόρησε την τελευταία ότι δολοφόνησε τον Ιταλό στρατηγό Ενρίκο Τελίνι. Το περιστατικό στην Κέρκυρα ώθησε την Ελλάδα να δημιουργήσει το Κέντρο Πληροφοριών Κερκύρας υπό τον Γεώργιο Φεσσόπουλο. Το κέντρο ήταν επιφορτισμένο με την αντιμετώπιση της ιταλικής προπαγάνδας, τη διακοπή του εμπορίου με την Ιταλία, τον περιορισμό του καθολικού προσηλυτισμού και της χρήσης της ιταλικής γλώσσας. Εκτός από αυτό, το κέντρο παρακολουθούσε επίσης τις δραστηριότητες των Αρμενίων προσφύγων και ειρηνιστών που κατοικούσαν στο νησί, από φόβο μήπως ήταν πράκτορες κομμουνιστών. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1925, ο Θεόδωρος Πάγκαλος ίδρυσε την Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας υπό την αιγίδα της Ελληνικής Χωροφυλακής.[3] Στις 27 Δεκεμβρίου, ο Φεσσόπουλος ανέλαβε την ΥΕΑ και στις 29 Ιανουαρίου 1926 μετονομάζεται σε Υπηρεσία Γενικής Ασφάλειας του Κράτους, η οποία τώρα υπαγόταν στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η ΥΓΑΚ συνέχισε να συγκεντρώνει πληροφορίες για κομμουνιστές και λαθρομετανάστες. Τον Αύγουστο του 1926 ο Πάγκαλος ανετράπη με αντιπραξικόπημα από τον Γεώργιο Κονδύλη. Ο Κονδύλης διέλυσε την ΥΓΑΚ λόγω της στενής της σχέσης με τον Πάγκαλο, αφήνοντας την Ελλάδα χωρίς υπηρεσία πληροφοριών για τα επόμενα 10 χρόνια.[4]

Τον Ιανουάριο του 1936 ιδρύθηκε η Υπηρεσία Αμύνης του Κράτους με υπαγωγή στο Υπουργείο Στρατιωτικών, που λογοδοτούσε απευθείας στον Υπουργό Άμυνας. Στις αρμοδιότητές της περιελάμβανε «παρακολούθηση της ξένης προπαγάνδας που διεξάγεται κατά του Κράτους, της μετακίνησης και διαμονής ξένων υπηκόων στη χώρα, της συλλογής πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια του κράτους και της εισαγωγής αντίμετρων». Στις 5 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, η υπηρεσία διαλύθηκε από το καθεστώς Μεταξά και αντικαταστάθηκε από το Υφυπουργείο Δημοσίας Ασφαλείας.[5][6]

Το 1944, κάνει την εμφάνισή της η Υπηρεσία Προστασίας Στρατεύματος, με πρωτοβουλία του Σοφοκλή Βενιζέλου. Το 1945 μετονομάζεται σε Διεύθυνση Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΔΥΠΛ).[5]

Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Φεβρουάριο του 1949, ιδρύεται η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ερευνών, κατά το πρότυπο της CIA. Με το νομοθετικό διάταγμα 2421 της 9ης Μαΐου 1953, λαμβάνει πλέον τη γνωστή ονομασία, Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών.[7] Πρώτος διοικητής της ΚΥΠ ανέλαβε ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού (αργότερα Αντιστράτηγος) Αλέξανδρος Νάτσινας (1908-1997).[8] Καθ' όλη τη διάρκεια των κυβερνήσεων Παπάγου και Καραμανλή, η ελληνική ΚΥΠ ήταν υπό τον απόλυτο έλεγχο της αμερικανικής CIA.[9] Κάτι το οποίο συνεχίστηκε και μετά τη Χούντα, με τον βουλευτή του ΕΔΗΚ, Κωσταντίνου Μπαντουβά, να δηλώνει το 1977 πως υπάλληλοι της ΚΥΠ χρηματοδοτούνται από την CIA.[10] Τόσο μεγάλος ήταν πάντως ο βαθμός υποτέλειας, ώστε οι μισθοί των πρακτόρων πληρώνονταν απευθείας από τους Αμερικανούς, χωρίς καμία ανάμειξη του ελληνικού κράτους, έως ότου την πρακτική αυτή σταμάτησε ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1964.[11][12]

Οι ηγέτες της Χούντας των Συνταγματαρχών αναδείχθηκαν μέσω της ΚΥΠ. Ο Συνταγματάρχης Πυροβολικού Γεώργιος Παπαδόπουλος υπηρέτησε εκεί για πέντε χρόνια (1959-1964) και εθεωρείτο «άνθρωπος κλειδί» ώντας κλαδάρχης Αντικατασκοπείας.[13] Όπως και ο Νάτσινας, έτσι και ο ίδιος αναμείχθηκε στην προετοιμασία του Σχεδίου Περικλής και διατέλεσε προσωπικός γραμματέας του, επικεφαλής του Β' Κλάδου, που είχε να κάνει με την εσωτερική ασφάλεια της χώρας και σύνδεσμος ΚΥΠ-CIA.[13] Ο επίσης Συνταγματάρχης Πυροβολικού Νικόλαος Μακαρέζος διορίστηκε το 1966 επί κυβερνήσεων των "αποστατών", επικεφαλής του επίλεκτου Α' Κλάδου της ΚΥΠ, που ήταν υπεύθυνος για τους Έλληνες κατασκόπους σε ξένες χώρες.[14] Επί Χούντας Παπαδόπουλου, την ΚΥΠ διοίκησαν διαδοχικά ο Ταξίαρχος Πυροβολικού Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, γόνος αρχοντικής στρατιωτικής οικογένειας, της οποίας γενάρχης ήταν ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, και ο Αντισυνταγματάρχης Πυροβολικού (αργότερα Υποστράτηγος) Μιχάλης Ρουφογάλης.[15] Ο Ρουφογάλης ήταν γνωστός περισσότερο για την κοσμική ζωή του και την αδυναμία του στο ωραίο φύλο και λιγότερο για τις κατασκοπευτικές του ικανότητες. Το βάρος της καταστολής του αντιδικτατορικού κινήματος ανέλαβε η ΕΣΑ του Δημήτρη Ιωαννίδη, και όχι τόσο η ΚΥΠ.[16] Επειδή όμως υπήρχε μεγάλη αντιζηλία μεταξύ της ΚΥΠ και της ΕΑΤ-ΕΣΑ,[16] μετά την ανατροπή του Παπαδόπουλου το 1973 ο Ιωαννίδης αντικατέστησε τον Ρουφογάλη με τον Λάμπρο Σταθόπουλο.[16]

Ίδρυση της ΕΥΠ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο επόμενος μεγάλος σταθμός στην ιστορία της Υπηρεσίας είναι το 1981. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι αποφασισμένος να ελέγξει απόλυτα τις υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας. Στην ηγεσία της ΚΥΠ τοποθετείται ο απόστρατος Αντιστράτηγος Πεζικού Γεώργιος Πολίτης, στενός φίλος του Στρατηγού και Υπουργού του ΠΑΣΟΚ, Αντώνη Δροσογιάννη. Υπαρχηγός αναλαμβάνει ο Ταξίαρχος Βασίλης Τσαγρής, που στη διάρκεια της Χούντας είχε δραπετεύσει στην Ιταλία και είχε αναλάβει το παραστρατιωτικό τμήμα του ΠΑΚ.[17] Το 1986, με τον νόμο 1645, η υπηρεσία που έως τότε συνέχισε να ονομάζεται "Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών" (Κ.Υ.Π.) μετονομάσθηκε σε "Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών" και αποτελεί αυτοτελή πολιτική δημόσια υπηρεσία με έργο τη συλλογή, επεξεργασία και διανομή πληροφοριών που αφορούν στην ασφάλεια της χώρας. Το καθεστώς λειτουργίας της Ε.Υ.Π. ρυθμίζεται από προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται κατ' εφαρμογή του ιδρυτικού της νόμου. Πρώτος Διοικητής της νέας ΕΥΠ διορίζεται με απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Τσίμας.

Ο πολιτικός προϊστάμενος της Ε.Υ.Π. ήταν, μεταξύ 1996 και 2019, ο εκάστοτε αρμόδιος υπουργός για θέματα Δημοσίας Τάξεως/Προστασίας του Πολίτη. Από τον Αύγουστο του 2019, βάσει του Ν.4622/2019, υπήχθη εκ νέου στην Προεδρία της Κυβερνήσεως.

Διασφάλιση Πληροφοριών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ε.Υ.Π. λειτουργεί ως εθνική αρχή CRYPTO (κρυπτασφάλεια) και INFOSEC (ασφάλεια Η/Υ) στην Ελλάδα , παρέχοντας κρυπτογραφικά κλειδιά και πιστοποιώντας συστήματα κρυπτογράφησης, ενώ παράλληλα παρέχει οδηγίες και τεχνική υποστήριξη σε θέματα ασφάλειας επικοινωνιών – πληροφορικής για τους φορείς του Δημοσίου και τις Ένοπλες Δυνάμεις.[18] Σχετικά με το ρόλο της ως εθνική αρχή TEMPEST, η Υπηρεσία αναφέρει: «Στην περίπτωση πληροφοριών με διαβάθμιση ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ και άνω, πρέπει να εφαρμόζονται μέτρα ασφάλειας κατά της διαρροής αυτών των πληροφοριών μέσω ακούσιων ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών. Αυτά τα μέτρα ασφάλειας είναι γνωστά ως μέτρα ασφάλειας TEMPEST.»[19]

Επίπεδα διαβάθμισης πληροφοριών
Ελλάδα (ΕΥΠ)[18] Ισοδύναμος Αγγλικός χαρακτηρισμός[20]
Άκρως Απόρρητο Top secret
Απόρρητο Secret
Εμπιστευτικό Confidential
Περιορισμένης Χρήσης Restricted

Δομή και Διάρθρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ε.Υ.Π. συγκροτείται από την Κεντρική Υπηρεσία και τις Περιφερειακές Μονάδες Υποστήριξης (Π.Μ.Υ.) και τα κλιμάκια τους.[21]

Η Υπηρεσία διαχωρίζεται σε οκτώ διευθύνσεις μεταξύ άλλων και συγκερκιμένα περιλαμβάνει:[21]

  • την Διεύθυνση Εσωτερικών και Διεθνών Σχέσεων
  • την Διεύθυνση Α' Συλλογής και Ανάλυσης Πληροφοριών (ΔΙ.ΣΥ.Α.Π. - Α)
  • την Διεύθυνση Β' Συλλογής και Ανάλυσης Πληροφοριών (ΔΙ.ΣΥ.Α.Π. - Β)
  • την Διεύθυνση Πληροφοριακών Συστηµάτων
  • την Διεύθυνση Κυβερνοχώρου
    • την Εθνική Αρχή Αντιμετώπισης Ηλεκτρονικών Επιθέσεων – NCERT-GR [22]
  • την Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης και Ανθρωπίνων Πόρων
  • την Διεύθυνση Οικονοµικής Διαχείρισης και Υποδοµών
  • την Διέυθυνση Ασφάλειας
  • το Τµήµα Οικονοµικού Επιθεωρητή
  • την Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου και Ιστορικού Μουσείου

Στην Ε.Υ.Π. λειτουργούν επίσης:

  • το Γραφείο Νοµικού Συµβούλου του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους
  • το Γραφείο Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών ασκούντα χρέη αποκλειστικά στην Ε.Υ.Π.
  • το Κέντρο Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτοµίας (ΚΕ.Τ.Υ.Α.Κ.) → Αυτοτελής υπηρεσία, υπάγεται απευθείας στον Διοικητή της Ε.Υ.Π.
    • την Μονάδα Εφαρμογής Δράσεων
    • την Μονάδα Στρατηγικής και Σχεδιασμού
    • την Μονάδα Διαχείρισης Ειδικού Λογαριασμού
      • τον Ειδικό Λογαριασμό Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (Ε.Λ.Τ.Α.Κ.)
    • την Μονάδα Οργανωτικής Υποστήριξης


Συμβούλιο Πληροφοριών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΕΥΠ έχει τον γενικό συντονισμό των υπηρεσιών ασφαλείας της χώρας, και σε αυτήν υπάγεται το Συμβούλιο Πληροφοριών. Στο Συμβούλιο μετέχουν:[23]

Αρχηγοί ΚΥΠ και Διοικητές ΕΥΠ από το 1953 έως σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι διατελέσαντες διοικητές της ΚΥΠ και της ΕΥΠ είναι οι εξής[8]:

Αμφιλεγόμενες δράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπόθεση Οτζαλάν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Αμπντουλάχ Οτζαλάν: Ενότητα «Η εμπλοκή της Ελλάδας»

Με τη σύναψη της Συμφωνίας των Αδανών[α] απαγορεύτηκε η είσοδος και παραμονή του PKK – όπως και του Οτζαλάν συγκεκριμένα, στη Συρία.[24][25] Έτσι, αεροπορικώς ο διωκόμενος ιδρυτής και ηγέτης του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος, Αμπντουλάχ Οτζαλάν, εγκαταλείπει την Συρία και φτάνει στην Αθήνα στις 9 Οκτώβρη του 1998 – με την τότε κυβέρνηση να αρνείται να του επιτρέψει την παραμονή στη χώρα. Με εκμίσθωση αεροπλάνου η ΕΥΠ τον στέλνει στη Μόσχα με τον Καλεντερίδη να τον συνοδεύει.[26][27] Διέμεινε εκεί για λίγους μήνες, και έπειτα στην Ιταλία[28], ενώ μετά, παρόλο της απαγόρευσης, επέστρεψε στην Ελλάδα από το Μινσκ συνοδευόμενος από τον ε.α.[β] πλοίαρχο Αντώνη Ναξάκη στις 29 Ιανουαρίου του 1999.[29][30][31]

Στις 2 Φεβρουαρίου 1999, μεταφέρεται κατόπιν εντολής του Αρχηγού της Υπηρεσίας Πληροφοριών, Χαράλαμπου Σταυρακάκη – και μετά από αποκάλυψη της παρουσίας του από τα ελληνικά ΜΜΕ – αεροπορικώς στην ελληνική πρεσβευτική κατοικία στο Ναϊρόμπι της Κένυας, συνοδευόμενος από τον αποσπασμένο στην Υπηρεσία ταγματάρχη Σάββα Καλεντερίδη.[26] Σε συνέντευξή του στο Militaire[32], ο Καλεντερίδης αναφέρει πως πρωτοέμαθε για τον προορισμό τους αφότου βρισκόντουσαν ήδη στο αεροπλάνο, λόγω του ότι οι αρχικές εντολές ήταν απλά να τον συνοδεύσει ως το αεροπλάνο και όχι ως τον τελικό του προορισμό στην Κένυα. Αναφέρει επίσης ότι όταν ειδοποίησε την Αθήνα μέσω κρυπτογραφημένης συσκευής της Ελληνικής Πρεσβείας στο Ναϊρόμπι όπου και είχαν μεταβεί, πήραν εντολή από την Κρυπτογραφική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών και τον Διευθυντή του Διπλωματικού Γραφείου του Πάγκαλου, από τούτο και στο εξής να μην ξαναγράψουν τίποτα για αυτή την υπόθεση, «ουδέν γραπτών» χαρακτηριστικά. Μετά από αυτό το συμβάν ο Καλεντερίδης αναφέρει πως κατάλαβε ότι η αποστολή του Οτζαλάν στη Κένυα πρόκειτο για παγίδα, και είπε στον Πρέσβη να καταγράφονται όλες οι συνομιλίες και επικοινωνίες από τότε και στο εξής, ωστέ να αποφευχθεί το να γίνουν οι παρευρισκόμενοι και ακολούθοι της επιχείρησης της ΕΥΠ αποδιοπομπαίοι τράγοι.[32]

«[...] είπα στον Πρέσβη, τότε τον γνώρισα τον άνθρωπο, και στον άλλο διπλομάτη "ό,τι γίνεται θα καταφράφεται", όποιος μας παίρνει τηλέφωνο - τι ώρα μας πήρε, τι είπε [...] θα καταγράφονται κάθε μέρα σε ημερολόγιο, για να ξέρουμε τι θα πούμε όταν κληθούμε — γιατί εμέις θα πάμε κατηγορούμενοι να το θυμάστε»

— Σάββας Καλεντερίδης, Συνέντευξη στο Militaire News[33]

Όταν έγινε αντιληπτό από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ότι ο Οτσαλάν βρίσκεται στη Κένυα, η Αθήνα προσπάθησε να τον απομακρύνει με κάθε μέσον από την ελληνική πρεσβεία.[32] Στις 13 Φεβρουαρίου αναφορικά:

«Άρχισαν σταδιακά οι πιέσεις [για] να φύγει. [...] η μοναδική περίπτωση για να σωθεί ο Οτζαλάν στην Αφρική, ήταν να πάει στα Ηνωμένα Έθνη. Πήγαμε μαζί με τον Πρέσβη, κάναμε μία αναγνώριση. Υπήρχε γκαράζ, θα έμπαινε μέσα με το διπλωματικό αυτοκίνητο που είχε ασυλία, και από εκεί θα έμπαινε στο ασανσέρ, θα πήγαινε στον όροφο που ήταν το γραφείο του Βοηθού Γενικού Γραμματέα [...] και θα παρουσιαζόταν εκεί και θα έλεγε ζητάω άσυλο. Εάν γινόταν αυτό δεν υπήρχε ούτε μία στο εκατομμύριο περίπτωση ο ΟΗΕ να παραδώσει έναν αιτούντα άσυλο.»

— Σάββας Καλεντερίδης, Συνέντευξη στο Militaire News[34]

Πρότειναν στην Αθήνα αυτό το σχέδιο, το οποίο απερρίφθη. Οι υπουργοί Αλέκος Παπαδόπουλος, Φίλιππος Πετσάλνικος και Θεόδωρος Πάγκαλος σε επικοινωνία με τον Καλεντερίδη, λένε «πέταξέ τον έξω» εννοώντας τον Οτζαλάν, ανέφερε ο ίδιος, άλλα και ο Αντώνης Ναξάκης. Ο Καλεντερίδης αρνήθηκε να εκτελέσει αυτή τη διαταγή και εν συνεχεία διέταξαν τον Πρέσβη της Κένυας να νοικίασει «φουσκωτούς»[γ], αλλά αρνήθηκε. Ακολούθως, εστάλει κλιμάκιο αποτελούμενο από τέσσερις άνδρες της ΕΥΠ με επικεφαλής τον αστυνομικό Ι. Μπόμπο φθάνει στο Ναϊρόμπι, ενώ την επόμενη ημέρα συλλαμβάνονται από τις Κενυακές Αρχές και περνούν μία νύχτα στο κρατητήριο πρωτού τους απελαύνουν από τη χώρα.[35][36][30]

«Εν συνεχεία ανακαλύφθηκε μέσω του δικού μας υπουργείου, μια δήθεν πτήση ότι πάει στην Ολλανδία για να βγει [ο Οτζαλάν] από το ελληνικό έδαφος της Πρεσβίας της Κένυα»

— Αντώνης Ναξάκης, Συνέντευξη στο Militaire News.[βίντεο]. (12:45-13:17). (2019)[37]


«[...] ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν δέχθηκε, [...] Βγήκα έξω από τη Πρεσβεία [...] είδα τα αυτοκίνητα, έκανα έλεγχο... 'ντάξει... πήρα τους αριθμούς, είδα τα πρόσωπα των... ήταν όλοι ντόπιοι Κενυάτες [...] για να δω μήπως είναι τίποτα από άλλες χώρες — ντόπιοι Κενυάτες όλοι, το είπα στον Πρέσβη, το είπα στον [Οτζαλάν]. Τελικώς, ήταν πέντε αυτοκίνητα [...] είπαμε να μπούμε με τον Οτσαλάν, να τον έχουμε στη μέση, αριστερά τον Πρέσβη, δεξιά του εγώ. Η έσχατη ασφάλεια τέλος πάντων. Μόλις μπήγκε ο Οτσαλάν μέσα και πήγε να μπει ο Πρέσβης, οι Κενυάτες τον σταμάτησαν - λέει "δεν θα μπείτε εσείς εδώ". Πήγα να μπω εγώ με σταμάτησαν. Με τη βία! – Και μας είπαν "θα μπείτε αν θέλετε στο μπροστινό ή στο πίσω αυτοκίνητο" [...] Μπήκαμε στο πίσω αυτοκίνητο για να έχουμε μια επαφή και όπως πήγαινε η φάλαγγα σε κάποια στιγμή, το αυτοκίνητο πήγαινε π.χ. ας πούμε με 60 χιλιόμετρα, το μεσαίο αυτοκίνητο που ήτανε ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν άρχισε να τρέχει με 100 [χλμ/ω]. Είπαμε στον οδηγό πάτα να τον προλάβουμε, λέει δεν πάει άλλο το αυτοκίνητο. Και έτσι τον χάσαμε από την φάλαγγα, μπήκε μέσα στο αεροπλάνο, στο αεροδρόμιο - υποθέσαμε δηλαδή, φτάσαμε μετά από δέκα λεπτά εμέις καθυστερημένα. Πήγε ο Πρέσβης στον Διευθυντή Ασφάλειας του αεροδρομίου, λέει "δεν ξέρω τίποτα τι μου λέτε". Και [...] αφού μας είπαν αφήστε τους Κούρδους εκέι και φύγετε μόνοι σας, εγώ δεν το δέχθηκα αυτό, λέω φτάνει ο εξεφτελισμός, τους πήραμε πίσω και φεύγοντας είδα να απογειόνεται ένα αεροπλάνο. Και είπα, ας ελπίσουμε να μην είναι μέσα σ'αυτό ο Οτσαλάν, και εάν είναι να μην προσγιωθεί στην Άγκυρα.»

Σάββας Καλεντερίδης. Συνέντευξη. [βίντεο] (18:43-20:44) Militaire News. (2019)[38]

Σύμφωνα με τον Καλεντερίδη, υπήρχε σχέδιο για την ακολουθία του Οτζαλάν στο αεροδρόμιο. Ο Οτζαλάν θα επέβαινε το πρεσβευτικό αυτοκίνητο λόγω του ότι έχει ασυλία και μόλις έφταναν στο αεροδρόμιο, θα οδηγούταν το αυτοκίνητο παράλληλα της πόρτας του αεροπλάνου, ώστε να επιβιβαστεί αμέσως. Το αεροπλάνο και οι πιλότοι του θα ελεγχόταν από τον Καλεντερίδη, πρωτού ανέβει ο Οτζαλάν. Τελικά όμως, αφού ήταν έτοιμοι να αναχωρίσουν για το αεροδρόμιο, τους είπαν ότι δεν μπορούν να πάρουν δικό τους αυτοκίνητο, και για "λόγους ασφαλείας" θα πάρουν αυτοκίνητα της Κενυατικής αστυνομίας. Η Αθήνα ζητούσε τον αριθμό του αεροπλάνου με το οποίο θα πετούσαν, αλλά οι Κενυάτες δεν τους τον έδιναν. Κάτι το οποίο συνδιαστικά με το άλλο συμβάν δημιούργησε υποψίες στην ακολουθία του Οτζαλάν[δ], αλλά λόγω της έλλειψης χρόνου και μετά από την κάθετη αντίρρηση των Κενυάτων για την μεταφορά του Οτζαλάν με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, αναγκάστηκαν να συμφωνήσουν. Τελικά δεν επετράπη σε υπολοίπους η επιβίβασή τους στο ίδιο αυτοκίνητο με τον Οτζαλάν από τους Κενυάτες. Η αυτοκινητοπομπή αποτελούταν από πέντε αυτοκίνητα, με τον Οτζαλάν στο μεσαίο και τον Καλεντερίδη, Ναξάρκη και Πρέσβη στο ακριβώς από πίσω, ώστε να έχουν οπτική επαφή. Κάποια στιγμή, κοντά στο αεροδρόμιο, το μεσαίο αυτοκίνητο που τον μετέφερε επιτάγχυνε και ελίχθηκε εκτός των υπολοίπων αυτοκινήτων. Ο οδηγός του αυτοκινήτου του Καλεντερίδη και λοιπών, ανέφερε ότι δεν μπορεί να επιταγχύνει περισσότερο για να τον προλάβει, και έτσι ο Οτζαλάν είχε απαγχθεί από τουρκικούς πράκτορες της MİT. Έπειτα φυλακίστηκε[ε] στις φυλακές του Ιμραλί.[35]

Υπόθεση Υποκλοπών και Παρακολουθήσεων το 2022[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Σκάνδαλο υποκλοπών (2022)

Τον Ιούλιο του 2022, η ΕΥΠ παραδέχθηκε κατά τη διάρκεια κλειστής συνεδρίασης στην Βουλή, μέσω του Παναγιώτη Κοντολέοντα, ότι προχώρησε σε παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη με την αιτιολόγηση ότι πρόκειται περί εθνικής απειλής.[40][41][42][43] Η Ελληνική κυβέρνηση σε συνδυασμό με την ΕΥΠ βρέθηκαν επίσης στο στόχαστρο ερευνών για πιθανή χρήση του κακόβουλου λογισμικού παρακολούθησης Predator, το οποίο χρησιμοποιείται για τηλεφωνικές υποκλοπές. Η ΕΥΠ αρνήθηκε την χρήση του Predator.[40] Σύμφωνα με έρευνες ξένων μέσων και οργανισμών, το κινητό τηλέφωνο του Θανάση Κουκάκη μολύνθηκε με το Predator,[44] ενώ το ίδιο επιβεβαιώθηκε και στην περίπτωση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, τον Σεπτέμβριο του 2021 όταν και έγινε ανεπιτυχής απόπειρα. Αργότερα, ο Νίκος Ανδρουλάκης απέστειλε αίτημα στην ΕΥΠ ζητώντας διευκρινίσεις για την υπόθεση.[45] Ύστερα από ημέρες διαψεύσεων από την κυβέρνηση και σειρά φιλικά προσκείμενων ΜΜΕ, τα οποία υποστήριξαν ότι δεν υπήρξε παραδοχή του αρχηγού της ΕΥΠ για τις υποκλοπές, το πρακτορείο Reuters επιβεβαίωσε[46] το ρεπορτάζ κάνοντας λόγο για πλήρη ανάληψη ευθύνης της ΕΥΠ κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Στις 4 Αυγούστου 2022, Η Εφημερίδα των Συντακτών και οι Reporters United προχώρησαν σε δημοσίευση έρευνας για τις παρακολουθήσεις. Συγκεκριμένα, τα δύο μέσα έκαναν αναφορές σε συνδέσεις του Γενικού Γραμματέα του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, με την εταιρία λογισμικού που διανέμει το λογισμικό Predator στην Ελλάδα.[47] Στις 5 Αυγούστου 2022, ο πρόεδρος της ΕΥΠ, οι Παναγιώτης Κοντολέων και Γρηγόρης Δημητριάδης δήλωσαν αμφότεροι παραίτηση - ο πρώτος λόγω των χειρισμών του,[48] ενώ ο δεύτερος έκανε λόγο για «τοξικότητα» γύρω από το όνομα του και τόνισε ότι δεν σχετίζεται με την υπόθεση.[49] Οι εξηγήσεις τόσο των δύο πολιτικών, αλλά και της κυβέρνησης, έλαβαν έντονη κριτική από μεγάλη μερίδα του Ελληνικού και ξένου τύπου,[50][51][52][53][54] που μεταξύ άλλων κατηγόρησαν την κυβέρνηση για αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και αδιαφανείς πρακτικές. Σε δηλώσεις του στην εφημερίδα ΒΗΜΑ της Κυριακής που κυκλοφόρησε στις 7 Αυγούστου, ο πρωθυπουργός απολογήθηκε στον Νίκο Ανδρουλάκη, τονίζοντας ότι δεν γνώριζε για τις παρακολουθήσεις, αλλά υποσχέθηκε ότι θα χυθεί φως στην υπόθεση.[55][56] Παράλληλα, αρνήθηκε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το κακόβουλο λογισμικό Predator. Την ίδια ημέρα, το γραφείο του πρωθυπουργού αρνήθηκε ότι οι δηλώσεις αυτές έγιναν στον δημοσιογράφο του Βήματος.[57]

Ο Ανδρουλάκης μαζί με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν την κυβέρνηση για άμεση εμπλοκή στις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ,[58][59] ενώ στις 5 Αυγούστου ξεκίνησαν διαδικασίες σύστασης εξεταστικής επιτροπής από την Βουλή για την διαλεύκανση της υπόθεσης.[60] Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ με ανακοίνωση του[61] αναφέρθηκε σε δημοσιεύματα περί επαφών του Νίκου Ανδρουλάκη με «Αρμένιους, Ουκρανούς και Κινέζους» που φέρεται ότι οδήγησαν στην (νόμιμη, σύμφωνα με την κυβέρνηση) παρακολούθηση του. Με ανακοίνωση της πρεσβείας της Αρμενίας οι ισχυρισμοί της ΕΥΠ περί εντολής παρακολούθησης, διαψεύστηκαν.[62] Το ΠΑΣΟΚ αποκάλεσε τις εξηγήσεις της ΕΥΠ «άθλια προπαγάνδα».[63] Αργότερα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την παρέμβαση του Αρείου Πάγου με σκοπό να ερευνηθούν οι διαρροές από την ΕΥΠ, καθώς και οι τρόποι με τους οποίους δημοσιογράφοι απέκτησαν πρόσβαση σε πληροφορίες για τις υποκλοπές και παρακολουθήσεις.[64]

Τον Δεκέμβριο του 2022, υπήρξαν δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι παρακολουθούσε το τηλέφωνο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνου Φλώρου, χωρίς η κυβέρνηση ή το γραφείο του πρωθυπουργού, στο οποίο υπάγεται η ΕΥΠ, να διαψεύδουν ή να επιβεβαιώνουν το γεγονός[65][66][67][68], ενώ τον Ιανουάριο του 2023 το ΚΥΣΕΑ ανακοίνωσε την ανανέωση της θητείας του Κωνσταντίνου Φλώρου για έναν ακόμη χρόνο.[69] Στις 10 Μαΐου του 2023, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο προεκλογικό debate που διεξήχθη ενόψει των βουλευτικών εκλογών, σε ερώτηση της Ράνιας Τζίμα για τον λόγο όπου παρακολουθήθηκε ο Αρχηγός του Στρατεύματος, ένας πολιτικός αρχηγός και ένας υπουργός της κυβέρνησης απάντησε μεταξύ άλλων ότι: «Οι εξηγήσεις που δόθηκαν για αυτές τις παρακολουθήσεις δεν ήταν επαρκείς. Ο κ. Ανδρουλάκης δεν αποτελεί κανέναν απολύτως κίνδυνο για ασφάλεια της χώρας και δεν έπρεπε ποτέ να είναι υπό καθεστώς παρακολούθησης.[...]».[70][71] Επίσης, σύμφωνα με δημοσίευση της Καθημερινής, στις αρχές του Δεκεμβρίου 2023 η ΕΥΠ έστειλε έγγραφο σε υπουργούς της κυβέρνησης, προειδοποιόντας τους ότι η τηλεφωνικές τους συνομιλίες και η ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μέσω των ήδη γνωστών εφαρμογών δεν είναι ασφαλείς, και προτρέποντάς τους να τις υποκαταστήσουν με μία άλλη, η οποία όμως δεν ονομάστηκε από την εφημερίδα.[72][73]

Υπαγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Υπαγωγή
1953 Πρωθυπουργός[74][75]
1986 Πρωθυπουργός[76]
1996 Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης[77]
2001 Υπουργείο Δημόσιας Τάξης[78][79]
2008 Υπουργείο Εσωτερικών[80]
2009 Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη[81]
2015 Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης[82][83]
2019 Πρωθυπουργός[84]

Η ΚΥΠ (και μετέπειτα ΕΥΠ) αρχικά υπήχθη στον Πρωθυπουργό. Η υπαγωγή αυτή διατηρήθηκε επί 43 συναπτά έτη, έως ότου η Α΄ Κυβέρνηση Κώστα Σημίτη την μετέθεσε στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Κατόπιν, η ΕΥΠ άλλαξε ξανά υπαγωγή 4 φορές μέσα σε διάστημα 14 ετών (2001-2015), κυρίως λόγω των διοικητικών ανακατατάξεων που αφορούσαν το χαρτοφυλάκιο της Δημόσιας Τάξης (μετέπειτα Προστασίας του Πολίτη). Το 2009, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης υπερασπίστηκε την μεταφορά της εποπτείας της ΕΥΠ στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη , λέγοντας χαρακτηριστικά ότι "μια σοβαρή χώρα πρέπει να έχει ολοκληρωμένη πολιτική ασφάλειας και όλα τα σώματα να βρίσκονται κάτω από μία ομπρέλα".[85]

Αν και η ΕΥΠ υπήρξε τυπικά ανεξάρτητη από τον Πρωθυπουργό, το Μάιο του 2015, ο διοικητής της ΕΥΠ Γιάννης Ρουμπάτης δήλωσε - με αφορμή τη συμμετοχή του σε συνεδριάσεις Υπουργικών Συμβουλίων- ότι "Έχω υποχρέωση να ενημερώνω το προϊστάμενό μου, που δεν είναι άλλος από τον Αλέξη Τσίπρα".[86]

Το 2019, η ΕΥΠ πέρασε ξανά στην υπαγωγή του Πρωθυπουργού. O ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε σε αυτή την επιλογή της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, αναφέροντας σε ανακοίνωσή του ότι «αντιλαμβάνεται [...] και την εθνική ασφάλεια ως κομματικά λάφυρα».[87] Η απόφαση επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο με την αποκάλυψη του σκανδάλου τηλεφωνικών υποκλοπών.[88] Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίστηκε την απόφασή του, υπογραμμίζοντας ότι «σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η ΕΥΠ να υπάγεται στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Η ΕΥΠ πρέπει να στρέφει τις επιχειρησιακές της δυνατότητες εκτός Ελλάδος. Η εγχώρια έννομη τάξη είναι αρμοδιότητα του Προστασίας του Πολίτη».[89]

Από τον Ιούνιο του 2023 έως και την παραίτησή του τον Μάρτιο του 2024, την εποπτεία της ΕΥΠ και των λοιπών υπηρεσιών της ευθύνης του Πρωθυπουργού, ασκούσε ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Γιάννης Μπρατάκος.[90]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιπλέον ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • ΚΥΠ Φάκελλοι Δολοφονιών. Δήμος Μάρκου Μπότσαρης. (Εκδόσεις ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, Αθήνα 1989)
  • Fiasco in Nairobi: Greek Intelligence and the Capture of PKK Leader Abdullah Ocalan in 1999. Miron Varouhakis. (Studies in Intelligence Vol. 53, No. 1 (Extracts, March 2009)). PDF.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2022. 
  2. ↑ Apostolidis 2014, σελίδες 30–33.
  3. ↑ «Ιστορική Αναδρομή: Χρονολόγιο». www.nis.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  4. ↑ Apostolidis 2014, σελίδες 66–71.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών: Τα πρώτα «ηρωικά» χρόνια». Pronews.gr. 14 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  6. ↑ Nomikos, John M. (2008). «Greece's Intelligence Community Reform and New Challenges» (στα αγγλικά). American Intelligence Journal 26 (1): 45–49. ISSN 0883-072X. https://www.jstor.org/stable/44327213. Ανακτήθηκε στις 2024-05-01. 
  7. ↑ «ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ύπ' άριθ. 2421» (PDF). ΦΕΚ (Εθνικό Τυπογραφείο). 9 Μαΐου 1953. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2024-05-01. https://www.et.gr/api/Download_Small/?fek_pdf=19530100126. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Πρώην Διοικητές». www.nis.gr. Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2023. 
  9. ↑ Klarevas, Louis (2006). «Were the Eagle and the Phoenix Birds of a Feather? The United States and the Greek Coup of 1967». Diplomatic History 30 (3): 486-494. ISSN 0145-2096. https://www.jstor.org/stable/24915022. 
  10. ↑ «Μετά τὶς ἀποκαλύψεις τῆς ἐφημερίδας μας ΠΗΡΕ ΕΚΤΑΣΗ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ. Στή συγκέντρωση τοῦ ΕΚΗ ὁ βουλευτής Κ. ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΣ έκαμε σοβαρὴ ἀποκάλυψη ὅτι Ἕλληνες χρηματοδοτοῦνται ἀπό ᾿Αμερικανούς». Η ΑΛΗΘΕΙΑ (Ηράκλειο, Κρήτη, Μαρογιώργη 5) (Αρ. Φύλλου 147): σελ. 4. 1977-12-05. https://vikelaia-epapers.heraklion.gr/newspaper-article/98967/#66368f259958b-4. Ανακτήθηκε στις 2024-05-04. «Ὁ κ. Μπαντουβᾶς ἀπε κάλυψε ότι: «Ἕλληνες ύπάλληλοι μυστικῶν ὑπηρεσιῶν χρηματοδοτοῦνται ἀπὸ τοὺς ᾿Αμερικάνους» καὶ τόνισε ότι παρθενικὴ ἐπερώτησὴ του στὴ νέα Βουλή θἄναι τὸ θέμα αὐτὸ.» 
  11. ↑ Blum, William (2004) [2003]. William Blum, Killing Hope: US military and CIA interventions since World War II (στα Αγγλικά) (2η έκδοση). 7 Cynthia Street, Λονδίνο NI 9JF, ΗΒ: Zed Books. σελ. 37. ISBN 9780864865601. pdfy-q0ULBH2DJICRS3Vg. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. Earlier, American management of the economy may have been even tighter. A memorandum from Athens dated 17 November 1947, from the American Mission to Aid Greece to the State Department in Washington, read in part: "we have established practical control ... over national budget, taxation, currency issuance, price and wage policies, and state economic planning, as well as over imports and exports, the issuance of foreign exchange and the direction of military reconstruction and relief expenditures." 
  12. ↑ Θεοφυλάκτου, Δημήτριος Α. Security, identity, and nation building : Cyprus and the European Union in comparative perspective (στα Αγγλικά). Gower House, Croft Road, Aldershot, Hants GU11 3HR, England: Avebury, Ashgate Publishing Ltd. σελ. 102. ISBN 978-1859721759. Determined to repress Greek communists and prevent them from operating a legal party, American officials encouraged, advised and funded intelligence as well as police operations of Greek 'security' agencies. Among the key targets was the trade union movement. The Central Intelligence Agency (CIA) bypassed 'the regular budgetary channels of the Greek government' and directly funded Greece's Central Intelligence Service (KYP). The Washington Post reported that by the early 1960s 'Greece, more than any other country in Europe, had become an American Cold War protectorate'. To sum up in the words of a US embassy official in Athens the CIA was in bed with the palace, the army, the Greek intelligence service, the rightist parties, the conservative business community, the establishment in general. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Sulzberger, C. L. (1970-01-01). «Greece under the Colonels» (στα αγγλικά). Foreign Affairs (Council on Foreign Relations) 48 (2): 304. doi:10.2307/20039442. ISSN 0015-7120. https://www.jstor.org/stable/20039442. «During this crucial period, few people had any idea that a tightly disciplined handful of Colonels was waiting in the wings to seize the country. Some of them were individually known to diplomats – especially George Papadopoulos, once a key man in Intelligence – and all were of course known to the Generals ; but nobody was aware of the extent or effectiveness of their underground organization.». 
  14. ↑ Robert V. Keeley, The Colonels' Coup and the American Embassy: A Diplomat's View of the Breakdown of Democracy in Cold War Greece, 2010
  15. ↑ Keeley, 2010
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Stern, Laurence M. (1 Ιανουαρίου 1977). Tondreau, Beth, επιμ. The wrong horse: The Politics of Intervention and The Failure of American Diplomacy (στα Αγγλικά) (1η έκδοση). Αμερικανική Έκδοση - NYT Book Co.,Inc.; Three Park Avenue, New York, N.Y. 10016 / Καναδική Έκδοση - Fitzherry & Whiteside Ltd.; Toronto: New York Times Books και Fitzherry & Whiteside. σελίδες 92,93. ISBN 978-0812907346. https://doi.org/10.1017/S0084255900031879. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. σελ. 93 - In the Papadopoulos regime, the Chief of Intelligence, Michael Roufo- galis, had been an archrival and, when Ioannides came to power, Roufogalis was not only cast out of office but also, according to re- cent accounts, arrested and tortured. Under Ioannides, in other words, the seven-year military dictatorship in Greece was on its final slide toward self-destruction. 
  17. ↑ Economist Foreign report, vol. 1805-1840, 1984
  18. ↑ 18,0 18,1 «INFOSEC». www.nis.gr. ΕΥΠ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  19. ↑ «Διασφάλιση Πληροφοριών: TEMPEST». www.nis.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  20. ↑ «ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 3563» (στα Ελληνικά & Αγγλικά). ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (Σόφια, Βουλγαρία: Εθνικό Τυπογραφείο) (1): 2. 17 Ιουνίου 2005. 25 Μαΐου 2007. https://www.gdpeads.mod.mil.gr/wp-content/uploads/2021/03/Y.3563-2007.pdf. 
  21. ↑ 21,0 21,1 «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 96». ΦΕΚ (Εθνικό Τυπογραφείο) (1). 20 Νοεμβρίου 2020. https://archive.org/details/document-1_202404. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2024. 
  22. ↑ RFC2350 - Λειτουργία Εθνικού CERT (1.1 έκδοση). ΕΥΠ. 2022-07-05, σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-04-25. https://web.archive.org/web/20240425194445/https://www.nis.gr/downloads/national-cert/RFC2350-GR.pdf. Ανακτήθηκε στις 2020-04-25. «3.3 Υπαγωγή Η Εθνική Αρχή Αντιμετώπισης Ηλεκτρονικών Επιθέσεων - Εθνικό CERT υπάγεται στη Διεύθυνση Κυβερνοχώρου της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ).». 
  23. ↑ (PDF) ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ, Αρ. Φύλλου 39 (39 έκδοση). Καποδιστρίου 34, 10432 Αθήνα Αττικής: Εθνικό Τυπογραφείο. 3 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2019. https://web.archive.org/web/20190712053908/https://www.nis.gr/npimages/docs/20080100039.pdf. 
  24. ↑ «Minutes of the Agreement Signed by Turkey and Syria in Adana (Unofficial Translation) - 20 October 1999». mfa.gov.tr. Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας. 20 Οκτωβρίου 1999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  25. ↑ Gengiz, Sinem (25 Ιανουαρίου 2019). «Why is the 1998 Adana pact between Turkey and Syria back in the news?». Arab News (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. The Adana agreement was signed at a time when relations between Turkey and Syria were strained and the neighbors were on the brink of war. Damascus had been allowing Abdullah Ocalan, the leader of the Kurdistan Workers’ Party (PKK) — who is now serving a life sentence on the Turkish island of Imrali — to take shelter and direct the activities of the terrorist organization from within its borders for several years. When Turkey threatened military action, Damascus deported Ocalan and closed the PKK camps in the country. 
  26. ↑ 26,0 26,1 Π., Γ. (28 Μαΐου 2003). «Η πραγματική «Υπόθεση Οτσαλάν» και η Δίκη». rizospastis.gr. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. 
  27. ↑ Group), Radiotileoptiki S. A. (OPEN Digital (31 Μαΐου 2023). «Θεόδωρος Πάγκαλος: Πώς η απαγωγή του Αμπντουλάχ Οτσαλάν οδήγησε στην παραίτησή του από υπουργός Εξωτερικών». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. 
  28. ↑ (στα αγγλικά) Death sentence after unfair trial: The case of Abdullah Öcalan. AI Index: EUR 44/40/99. Amnesty International. Αύγουστος 1999. https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2021/06/eur440401999en.pdf. «In 1998 Abdullah Öcalan was expelled from Syria where he had been living and leading the PKK for some 18 years. When he arrived in Italy on 12 November and applied for asylum, he was detained on the basis of an international arrest warrant issued by Germany. An appeal court in Rome lifted the detention order on 16 December after Germany withdrew its arrest warrant. A request by Turkey for the extradition of Abdullah Öcalan was rejected by Italy because the charges brought against him carried the death penalty. Amnesty International welcomed this decision by the Italian government. The Italian government indicated that they were exploring the possibilities of bringing him to trial before a national or international court. However, in January 1999, with the knowledge of the Italian government, Abdullah Öcalan left Italy for an unknown destination. On 15 February 1999, he was taken into the custody of Turkish security forces in Kenya in circumstances which have yet to be clarified and brought to Turkey where he was detained on the island of Imral in the Marmara Sea which can be reached only by boat from Mudanya.». 
  29. ↑ «Προσφυγή Οτσαλάν κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 1 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. 
  30. ↑ 30,0 30,1 «Ιστορικά Φύλλα με την «Κ»: Σοβαρή κρίση στην Αθήνα για Οτσαλάν». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 24 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. 
  31. ↑ Παπαχελάς, Αλέξης (24 Νοεμβρίου 2008). «Τα πρόσωπα μιας κακοστημένης επιχείρησης». ΤΟ ΒΗΜΑ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Καρβουνόπουλος, Πάρις (14 Φεβρουαρίου 2019). «Militaire.gr: "Εγώ Γενίτσαρος δεν θα γινόμουν ποτέ"! Ο Σάββας Καλεντερίδης μιλά για τον Οτζαλάν». youtube.com. Militaire News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  33. ↑ Καρβουνόπουλος, Πάρις (14 Φεβρουαρίου 2019). «Militaire.gr: "Εγώ Γενίτσαρος δεν θα γινόμουν ποτέ"! Ο Σάββας Καλεντερίδης μιλά για τον Οτζαλάν». youtube.com. Militaire News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  34. ↑ Καρβουνόπουλος, Πάρις (14 Φεβρουαρίου 2019). «Militaire.gr: "Εγώ Γενίτσαρος δεν θα γινόμουν ποτέ"! Ο Σάββας Καλεντερίδης μιλά για τον Οτζαλάν». youtube.com. Militaire News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Πικραμένος, Πάνος (15 Φεβρουαρίου 2015). «Αμπντουλάχ Οτσαλάν: Το χρονικό μίας προδοσίας». news4all.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  36. ↑ Πικραμένος, Πάνος (13 Οκτωβρίου 2016). «Υπόθεση Οτσαλάν: Το θρίλερ της απαγωγής που άρχισε στην Αθήνα και τέλειωσε στο Ίμραλι». protothema.gr. ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. Η ΕΥΠ θα στείλει τελικά τέσσερις άνδρες της εν είδη «θιάσου» για να προχωρήσουν στην εκδίωξη του Οτσαλάν από την ελληνική πρεσβεία, με επικεφαλής τον αστυνόμο Μπόμπο.. 
  37. ↑ Καρβουνόπουλος, Πάρις (14 Φεβρουαρίου 2019). «Militaire.gr: "Εγώ Γενίτσαρος δεν θα γινόμουν ποτέ"! Ο Σάββας Καλεντερίδης μιλά για τον Οτζαλάν». youtube.com. Militaire News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  38. ↑ Καρβουνόπουλος, Πάρις (14 Φεβρουαρίου 2019). «Militaire.gr: "Εγώ Γενίτσαρος δεν θα γινόμουν ποτέ"! Ο Σάββας Καλεντερίδης μιλά για τον Οτζαλάν». youtube.com. Militaire News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  39. ↑ «PKK leader Ocalan gets company in prison». upi.com (στα Αγγλικά). United Press International Inc. 17 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2024. 
  40. ↑ 40,0 40,1 Georgiopoulos, George (2022-08-03). «Greek intelligence service admits spying on journalist - sources» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/greek-intelligence-service-admits-spying-journalist-sources-2022-08-03/. Ανακτήθηκε στις 2022-08-03. 
  41. ↑ «Reuters: Η ΕΥΠ παραδέχθηκε την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θάνου Κουκάκη – Τι απάντησε στο πρακτορείο η κυβέρνηση». ΕΘΝΟΣ. 3 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2022. 
  42. ↑ «Greek intelligence service admits spying on journalist, sources say | eKathimerini.com». www.ekathimerini.com (στα English). Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  43. ↑ «Εξεταστική Επιτροπή για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχου κατασκοπευτικού λογισμικού παρακολούθησης» (PDF). PR\1267987EL. Εισήγηση από την Sophie in ‘t Veld. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, PEGA. σελ. 23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2024. Τον Ιούλιο του 2022, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας κάλεσε τον Κοντολέοντα και τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ, Χρήστο Ράμμο σε κοινοβουλευτική ακρόαση. Κατά τη διάρκεια της ακρόασης αυτής, ο Κοντολέων παραδέχθηκε ότι η ΕΥΠ είχε κατασκοπεύσει τον Θανάση Κουκάκη για λόγους εθνικής ασφάλειας, αλλά δήλωσε ότι δεν γνώριζε την απόπειρα χάκινγκ της συσκευής του Ανδρουλάκη με το Predator. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου ανέφερε ότι οι ελληνικές αρχές δεν απέκτησαν ούτε χρησιμοποίησαν ποτέ το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator. 
  44. ↑ Georgiopoulos, George (2022-04-21). «Greek prosecutor to probe alleged bugging of journalist's phone» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/greek-prosecutor-probe-alleged-bugging-journalists-phone-2022-04-21/. Ανακτήθηκε στις 2022-08-03. 
  45. ↑ «Ανδρουλάκης: Περιμένω από την ΕΥΠ να πει ποιος έχει το predator για να εκβιάζει δημοσιογράφους και πολιτικούς». www.naftemporiki.gr. 8 Ιανουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2022. 
  46. ↑ Georgiopoulos, George (2022-08-03). «Greek intelligence service admits spying on journalist - sources» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/greek-intelligence-service-admits-spying-journalist-sources-2022-08-03/. Ανακτήθηκε στις 2022-08-07. 
  47. ↑ «Μεσοτοιχία το Μαξίμου με το Predator». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  48. ↑ Newsroom. «Παραιτήθηκε ο διοικητής της ΕΥΠ, Παναγιώτης Κοντολέων – Στη θέση του ο Θεμιστοκλής Δεμίρης | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  49. ↑ Newsroom (5 Αυγούστου 2022). «Παραιτήθηκε ο Γρηγόρης Δημητριάδης, στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  50. ↑ «PM Mitsotakis feels the heat as two top Greek officials quit in spy scandal». POLITICO (στα Αγγλικά). 5 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  51. ↑ Welle (www.dw.com), Deutsche. «Greece: Spy chief quits amid Predator spyware furor | DW | 05.08.2022». DW.COM (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  52. ↑ Newsroom. «Υποκλοπές: Πολιτική και συνταγματική διάσταση | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  53. ↑ «Κυβέρνηση και υποκλοπές: 'Δεν είναι αυτό που νομίζεις'». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  54. ↑ Group), Radiotileoptiki S. A. (OPEN Digital (6 Αυγούστου 2022). «Υποκλοπές στην Ελλάδα: Όταν οι κοριοί τσιμπάνε παθαίνουν αλλεργία οι κυβερνήσεις – Από τον πράσινο Τόμπρα στον γαλάζιο Μαυρίκη». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  55. ↑ Δημήτρης, Χόνδρος (6 Αυγούστου 2022). «Πολιτική θύελλα με ΕΥΠ - Μητσοτάκης: Οφείλω μία συγγνώμη στον Ανδρουλάκη». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  56. ↑ Reuters (2022-08-06). «Greek PM apologises to opposition party leader over surveillance, To Vima newspaper reorts» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/greek-pm-apologises-opposition-party-leader-over-surveillance-paper-2022-08-06/. Ανακτήθηκε στις 2022-08-07. 
  57. ↑ Σύνταξης, Αίθουσα (6 Αυγούστου 2022). «Κυβερνητικές πηγές διαψεύδουν ότι ο Μητσοτάκης οφείλει μία «συγγνώμη» στον Ανδρουλάκη». Tribune.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  58. ↑ Γιακουμής, Ευάγγελος (6 Αυγούστου 2022). «Παιχνίδια κατασκόπων στην «πλάτη» του Νίκου Ανδρουλάκη «βλέπουν» στο ΠΑΣΟΚ». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  59. ↑ «Υπόθεση υποκλοπών: Δήλωση Μητσοτάκη τη Δευτέρα - Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση». euronews. 6 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  60. ↑ Μπουρδάρας, Γιώργος Σ. «Το παρασκήνιο στη συγκρότηση εξεταστικής για υποκλοπές | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  61. ↑ «ΠΑΣΟΚ: «Συνεχίζεται η άθλια προπαγάνδα από την κυβέρνηση σε βάρος των δημοκρατικών θεσμών»». www.naftemporiki.gr. 8 Ιουνίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  62. ↑ «Αρμενία / Δεν ζητήσαμε ποτέ την παρακολούθηση του Ανδρουλάκη. Έκθετο το Μαξίμου». Αυγή. 7 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  63. ↑ «ΠΑΣΟΚ για υποκλοπές: Αποδεικνύεται ότι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι μια κυβέρνηση επικίνδυνη». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  64. ↑ Capital.gr. «Έρευνα Ντογιάκου: Υπάλληλοι της ΕΥΠ και ΑΔΑΕ στο στόχαστρο για τις διαρροές απόρρητων εγγράφων για τις υποκλοπές». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  65. ↑ ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ (24 Δεκεμβρίου 2022). «H ΕΥΠ παρακολουθούσε και τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ- Στόχος «519c» ο Φλώρος σύμφωνα με δημοσίευμα του Documento». Ημεροδρόμος. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022. 
  66. ↑ News, Prime (24 Δεκεμβρίου 2022). «Νέο δημοσίευμα για παρακολούθηση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ από την ΕΥΠ». Prime News. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022. 
  67. ↑ thefaq (23 Δεκεμβρίου 2022). ««Στόχος 519c»! Ο κωδικός παρακολούθησης από την ΕΥΠ του Κωνσταντίνου Φλώρου αρχηγού ΓΕΕΘΑ! Θα συνεχίσει να σιωπά και θα αποδεχτεί την ανανέωση της θητείας του σα να μην τρέχει τίποτα;». thefaq.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022. 
  68. ↑ tvxs.gr (23 Δεκεμβρίου 2022). ««Στόχος 519c» της ΕΥΠ ο Κωνσταντίνος Φλώρος - Τι αποκαλύπτεται για την παρακολούθηση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ». TVXS - TV Χωρίς Σύνορα. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022. 
  69. ↑ ΙΝ, Σύνταξη (16 Ιανουαρίου 2023). «Ανανεώθηκε η θητεία Φλώρου - Ποιοι είναι οι νέοι αρχηγοί ΓΕΣ και ΓΕΝ». in.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2023. 
  70. ↑ «Μητσοτάκης: Δεν σκέφτηκα να παραιτηθώ για τις υποκλοπές | OPEN TV». tvopen.gr (Βίντεο). Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  71. ↑ ertnews.gr, Συντακτική ομάδα (10 Μαΐου 2023). «Εκλογές - debate: Μητσοτάκης για Κράτος, Θεσμούς, Διαφάνεια - «Δεν σκέφτηκα να παραιτηθώ για τις υποκλοπές - Ο κ. Ανδρουλάκης δεν έπρεπε να παρακολουθείται»». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  72. ↑ Σουλιώτης, Γιάννης (5 Δεκεμβρίου 2023). «Επείγον σήμα της ΕΥΠ σε υπουργούς: «Προσοχή με τα κινητά σας»». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  73. ↑ «Ο παρακολουθήσας, του παρακολουθήσαντος | Εφημερίδα η Εποχή». www.epohi.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2024. 
  74. ↑ Νομοθετικό Διάταγμα υπ' αριθ. 2421/1953 "Περι ιδρύσεως Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών" (ΦΕΚ Α΄ 126/1953)
  75. ↑ Νομοθετικό Διάταγμα υπ. αριθ. 380/1969 "Περι της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών" (ΦΕΚ Α' 265/1969)
  76. ↑ «ΝΟΜΟΣ 1645/1986 (Κωδικοποιημένος) - ΦΕΚ Α 132/26.08.1986». www.kodiko.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  77. ↑ Προεδρικό Διάταγμα 101/1996 "Όργανα που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν σε θέματα έργων που εκτελούνται από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.)" : "εποπτεύων την ΕΥΠ Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης..."
  78. ↑ «Από το υπουργείο Εσωτερικών στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης «μετακομίζει» η ΕΥΠ». in.gr. 27 Σεπτεμβρίου 2001. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  79. ↑ «ΕΥΠ: Ζητείται μάνατζερ!». ΤΑ ΝΕΑ. 22 Νοεμβρίου 2001. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  80. ↑ «Νόμος 3649/2008». Lawspot. 23 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  81. ↑ Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου "Υπαγωγή Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη" (ΦΕΚ Α΄ 215/2009), κυρωθείσα μετέπειτα ως Νόμος 3817/2010 (ΦΕΚ Α΄16/2010)
  82. ↑ ΠΔ 24/2015 "Σύσταση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων." (ΦΕΚ Α΄ 20/2015)
  83. ↑ Newsroom. «Η αρμοδιότητα της ΕΥΠ περνάει στον πρωθυπουργό | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  84. ↑ «Νόμος 4622/2019 - ΦΕΚ 133/Α/7-8-2019 (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  85. ↑ Team, Flash (15 Δεκεμβρίου 2009). «Υπαγωγή της ΕΥΠ στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη | Flash.gr». www.flash.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  86. ↑ ΒΗΜΑτοδότης (12 Μαΐου 2015). «Η ΕΥΠ στο μίνι Υπουργικό». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  87. ↑ tvxs.gr (9 Ιουλίου 2019). «Την εποπτεία της ΕΥΠ αναλαμβάνει ο Μητσοτάκης - Υπό τον έλεγχο του ΕΡΤ και Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων». TVXS - TV Χωρίς Σύνορα. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  88. ↑ «Οταν η ΕΥΠ πέρασε στον Πρωθυπουργό: Ο πρώτος νόμος της κυβέρνησης Μητσοτάκη». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  89. ↑ newsroom· newmoney, Ειδήσεις για την Οικονομία | (8 Δεκεμβρίου 2022). «Βουλή: Σφοδρή σύγκρουση για τις παρακολουθήσεις χωρίς νέα στοιχεία (vids)». Ειδήσεις για την Οικονομία | newmoney (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
  90. ↑ «Σε ΦΕΚ η ανάθεση αρμοδιοτήτων των υπουργών Επικρατείας - Aftodioikisi.gr». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2023. 

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ για περισσότερες πληροφορίες, βλ. το αγγλικό λήμμα Συμφωνία των Αδανών [en]
  2. ↑ ε.α. σημαίνει εν αποστρατεία
  3. ↑ δηλαδή: μπράβους
  4. ↑ με αυτό τον χαρακτηρισμό εννοούνται όλοι οι παρευριθέντες (Πρέσβης της Ελλ. Πρεσβείας Ναϊρόμπι, Σάββας Καλεντερίδης, Αντώνης Ναξάκης κλπ.)
  5. ↑ Μετά την άφιξη του Οτζαλάν στις φυλακές του Ιμραλί, όλοι οι υπόλοιποι φυλακυσμένοι λέγεται ότι μεταφέρθηκαν σε άλλες φυλακές, ενώ στις 11 Νοεμβρίου του 2009 μεταφέρθηκαν για πρώτη φορά 5 κρατούμενοι στις φυλακές όπου κρατούντο ο ηγέτης της PKK.[39]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εθνική_Υπηρεσία_Πληροφοριών&oldid=10556428"