Δίστρατο Άρτας
Συντεταγμένες: 39°17′34.8″N 21°3′9.0″E / 39.293000°N 21.052500°E
| Δίστρατο | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Κεντρικών Τζουμέρκων |
| Δημοτική Ενότητα | Αθαμανίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Άρτας |
| Υψόμετρο | 450 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 47 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Πιστιανά |
| Ταχ. κώδικας | 470 45 |
| Τηλ. κωδικός | 26850 |
Το Δίστρατο (πρώην Πιστιανά[1] και Πιστιανά Παλαιάς Ελλάδος[1][2][3]) είναι ορεινό χωριό του δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων στον νομό Άρτας της Ηπείρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 47 κατοίκους.
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Δίστρατο είναι κτισμένο σε υψόμετρο 450 μέτρων[4], σε απόσταση 43 χιλιομέτρων ΒΑ της πόλης της Άρτας[2][4]. Βρίσκεται στην κοιλάδα του Αράχθου, σε τοποθεσία η οποία πριν την ίδρυση του χωριού χρησίμευε ως βοσκότοπος και ήταν γνωστή ως Λυκούρες. Επιπλέον τα παλαιότερα χρόνια σε εκείνο το σημείο διασταυρώνονταν οι - τότε διαθέσιμοι - δρόμοι προς τα δυτικά Τζουμέρκα[5].
Γενικά και ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αν και στη θέση του Δίστρατου υπάρχουν ενδείξεις παλαιότερης κατοίκησης, εντούτοις πρόκειται για ένα σχετικά νέο χωριό. Δημιουργήθηκε μετά το 1881 και την απελευθέρωση μέρους της Ηπείρου[6] έπειτα από τη συνθήκη του Βερολίνου, με τον ποταμό Άραχθο να αποτελεί το σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας[7]. Σύμφωνα με μαρτυρία του μητροπολίτη Άρτας Σεραφείμ, στη συγκεκριμένη τοποθεσία κατέφυγαν αρχικά 50 οικογένειες προερχόμενες από την τουρκοκρατούμενη Ήπειρο[8]. Οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι του Δίστρατου ήταν οικογένειες κτηνοτρόφων από τον Καταρράκτη[9], ενώ μέχρι και την πρώτη δεκαετία το 20ού αιώνα ζούσαν σε πρόχειρες οικίες[10]. Το χωριό είναι χωρισμένο σε πέντε γειτονιές με επίκεντρο την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, ενώ παραδοσιακά, οι κοντινοί οικισμοί Δαφνούλα, Τζαπάδα και Τραπεζάκι, όπως και το κατηργημένο Πέραμα θεωρούνταν συνοικίες του[11].
Το χωριό αρχικά λεγόταν Πιστιανά, ονομασία που οφείλεται στο ομώνυμο γειτονικό χωριό, το οποίο παρέμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους[12]. Το 1912 ορίστηκε ως έδρα κοινότητας[13], ενώ το 1940 μετονομάστηκε σε Πιστιανά Παλαιάς Ελλάδος για να ξεχωρίζει από το έτερο χωριό με την ίδια ονομασία[12]. Οι κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, κυρίως μέσα από τις τάξεις του ΕΔΕΣ[14].
Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια πραγματοποιήθηκε η ανοικοδόμηση των υποδομών του Δίστρατου που είχαν υποστεί καταστροφές στη διάρκεια της Κατοχής, ωστόσο τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε η διαρροή του πληθυσμού του προς τα αστικά κέντρα και το εξωτερικό[15]. Ενδιάμεσα, το 1956, έλαβε τη σημερινή του ονομασία, η οποία οφείλεται είτε σε μια τοποθεσία εντός του χωριού είτε στο γεγονός πως αυτό βρίσκεται στη διασταύρωση του δρόμου προς τα δυτικά Τζουμέρκα[1]. Το 1997 υπήχθη στον καποδιστριακό δήμο Αθαμανίας[2], ενώ από το 2011 ανήκει στον δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα και εορτάζει την ημέρα της Πεντηκοστής[16][17].
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αγροτικό Μουσείο στο Πέραμα, με εργαλεία και αντικείμενα χρήσης από την γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή.
- "Τζαμάκειος" Βιβλιοθήκη στον περίβολο της εκκλησίας της Αγ. Τριάδας, στην πλατεία του Δίστρατου[4].
Απογραφές πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 317[2] | 188[2] | 158[2] | 128[2] | 110[2] | 169[2] | 151[2] | 126[18] | 70[19] | 47 |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Χρήστου Β. Ντάλα, Δίστρατο. Σελίδες από την ιστορία του, Σύλλογος των απανταχού Διστρατιωτών Άρτας-Εκδόσεις Αρνός, Αθήνα 1993, σελ. 5.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Μιχαήλ Σταματελάτος; Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος, σελ. 195.
- ↑ Νικ. Χ. Παπακώστα, Ηπειρωτικά. Ιστορικά, Λαογραφικά, Κοινωνικά, τόμος Α΄ (Αθαμανικά), Αθήναι 1967, σελ. 181.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Ε.Μ.Π.». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2012.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 5-8, 29.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 29-31.
- ↑ Παπακώστα, 1967, σελ. 161.
- ↑ Μητροπολίτου Άρτης Σεραφείμ του Βυζαντίου, Δοκίμιον ιστορικής τινος περιλήψεως της ποτε αρχαίας και εγκρίτου Ηπειρωτικής πόλεως Άρτης και της ωσαύτως νεωτέρας πόλεως Πρεβέζης, Τυπογραφείον Κάλλους, Εν Αθήναις 1884, σελ. 29.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 40.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 42.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 6-7.
- ↑ 12,0 12,1 Ντάλα, 1993, σελ. 5-6.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων: Κ. Διστράτου (Άρτης)». eetaa.gr. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2024.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 65-66.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 106-107.
- ↑ Ντάλα, 1993, σελ. 129-130.
- ↑ «Ενορία Διστράτου». imartis.gr. Ιερά Μητρόπολις Άρτης. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2024.
- ↑ «Απογραφές 1991 και 2001». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2006.
- ↑ «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χρήστου Β. Ντάλα, Δίστρατο. Σελίδες από την ιστορία του, Σύλλογος των απανταχού Διστρατιωτών Άρτας-Εκδόσεις Αρνός, Αθήνα 1993.
- Νικ. Χ. Παπακώστα, Ηπειρωτικά. Ιστορικά, Λαογραφικά, Κοινωνικά, τόμος Α΄ (Αθαμανικά), Αθήναι 1967.
- Μητροπολίτου Άρτης Σεραφείμ του Βυζαντίου, Δοκίμιον ιστορικής τινος περιλήψεως της ποτε αρχαίας και εγκρίτου Ηπειρωτικής πόλεως Άρτης και της ωσαύτως νεωτέρας πόλεως Πρεβέζης, Τυπογραφείον Κάλλους, Εν Αθήναις 1884.
- Μιχαήλ Σταματελάτος; Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, Α΄ τόμος, ΤΑ ΝΕΑ, 2012,
| |||||||||||||||||