Ουκρανική κρίση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μια παρατεταμένη κρίση στην Ουκρανία άρχισε στις 21 Νοεμβρίου 2013 όταν ο τότε πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς ανέστειλε τις προετοιμασίες για την εφαρμογή συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.[1] Η απόφαση προκάλεσε μαζικές διαμαρτυρίες από τους υποστηρικτές της συμφωνίας. Οι διαμαρτυρίες, με τη σειρά τους, προκάλεσαν μια επανάσταση που οδήγησε στην εκδίωξη του Γιανουκόβιτς.[2] Μετά την εκδίωξη, ξεκίνησαν αναταραχές στις σε μεγάλο βαθμό ρωσόφωνες ανατολικές και νότιες περιοχές της Ουκρανίας, από όπου ο Γιανουκόβιτς είχε αντλήσει το μεγαλύτερο μέρος της υποστήριξής του. Στη συνέχεια, ακολούθησε πολιτική κρίση, αφού η Ρωσία παρενέβη στρατιωτικά και απέσπασε την τότε αυτόνομη ουκρανική περιοχή της Κριμαίας. Καθώς η παρέμβαση της Ρωσίας ενθάρρυνε τους Ουκρανούς Ρωσόφωνους, οι αναταραχές στις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ μεταφέρθηκαν σε έναν υποεθνικό πόλεμο κατά της μεταεπαναστατικής κυβέρνησης της Ουκρανίας.

Euromaidan και επανάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ουκρανία αντιμετώπισε αναταραχές όταν ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς αρνήθηκε να υπογράψει συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 21 Νοεμβρίου 2013.[3] Ένα οργανωμένο πολιτικό κίνημα γνωστό ως Euromaidan απαιτούσε στενότερους δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την αποπομπή του Γιανουκόβιτς.[4] Αυτό το κίνημα ήταν τελικά επιτυχές, με αποκορύφωμα την επανάσταση του Φεβρουαρίου 2014, η οποία απομάκρυνε τον Γιανουκόβιτς και την κυβέρνησή του.[2]

Αναταραχή στη δυτική Ουκρανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 24 Ιανουαρίου 2014, σε διάφορες πόλεις της Δυτικής Ουκρανίας, όπως το Ιβάνο-Φρανκίβσκ και το Τσερνίβτσι, διαδηλωτές εισήλθαν στα κτίρια των περιφερειακών κυβερνήσεων σε ένδειξη διαμαρτυρίας προς τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς. Στο Ιβάνο-Φρανκίβσκ, σχεδόν 1.500 διαδηλωτές κατέλαβαν το κτίριο της περιφερειακής κυβέρνησης και μπήκαν στο εσωτερικό του κτιρίου. Στην πόλη Τσερνίβτσι πλήθος διαδηλωτών κατέστρεψαν το γραφείο του κυβερνήτη, ενώ οι αστυνομικοί προστάτευαν το κτίριο. Στο Ούζγκοροντ είχε επίσης μπλόκαραν τα περιφερειακά γραφεία και στη δυτική πόλη του Λβιβ στήθηκαν οδοφράγματα αμέσως μετά την είσοδο στο γραφείο του κυβερνήτη.[5]

Κρίση στην νοτιοανατολική Ουκρανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τις αρχές Μαρτίου 2014, στο Ντονμπάς άρχισαν να λαμβάνουν χώρα διαδηλώσεις από φιλορωσικές και αντικυβερνητικές ομάδες, ως μέρος του απόηχου της ουκρανικής επανάστασης του Φεβρουαρίου 2014 και του κινήματος Γιουρομάινταν . Αυτές οι διαδηλώσεις, ακολουθήσαν την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία, μέρος μιας ευρύτερης ομάδας παράλληλων φιλορωσικών διαδηλώσεων και εξελίξεων στη νότια και ανατολική Ουκρανία, οι οποίες κλιμακώθηκαν τον Απρίλιο του 2014 σε πόλεμο μεταξύ των αυτονομιστικών δυνάμεων των αυτοανακηρυγμένων Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ με την ουκρανική κυβέρνηση.[6][7]

Εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου, οι αυτονομημένες δημοκρατίες διεξήγαγαν δημοψηφίσματα για το καθεστώς των περιφερειών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ στις 11 Μαΐου 2014. Στα δημοψηφίσματα, τα οποία θεωρήθηκαν παράνομα από την Ουκρανία και αντιδημοκρατικά από τη διεθνή κοινότητα, περίπου το 90% ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας της λαϊκής δημοκρατίας του Ντονέτσκ του Λουχάνσκ.[8] Στο δημοψήφισμα χρησιμοποιήθηκε η ρωσική λέξη самостоятельность, (σαμοστάγιατελναστ') (κυριολεκτικά σημαίνει «το να στέκεται κάποιος μόνος του»), η οποία μπορεί να μεταφραστεί είτε ως πλήρης ανεξαρτησία είτε ως ευρεία αυτονομία. Η λέξη αυτή άφησε τους ψηφοφόρους σε σύγχυση σχετικά με το τι σήμαινε στην πραγματικότητα αυτή η λέξη στο ψηφοδέλτιο.[9][8])

Οι μάχες συνεχίστηκαν σε όλο το 2014 και το 2015, παρά τις πολλές προσπάθειες για την εφαρμογή κατάπαυσης του πυρός. Η Ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε ότι η Ρωσική Ομοσπονδία παρείχε τόσο υλική όσο και στρατιωτική υποστήριξη στους αυτονομιστές, αν και η Ρωσία αρνήθηκε κάτι τέτοιο. Η ηγεσία των αυτονομιστών αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από Ρώσους πολίτες μέχρι τον Αύγουστο του 2014.[10][11]

Στις 11 Ιανουαρίου 2017, το Υπουργικό Συμβούλιο της Ουκρανίας ενέκρινε σχέδιο για την επανένταξη της περιοχής και των κατοίκων του Ντονμπάς ως πολίτες και ως έδαφος της Ουκρανίας.[12] Το σχέδιο θα έδινε στη Ρωσία μερικό έλεγχο του εκλογικού σώματος και έχει περιγραφεί από την εφημερίδα Ζερκάλο Νέντελι ως «εμφύτευση ενός καρκινικού κυττάρου στο σώμα της Ουκρανίας».[13]

Ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τις 26 Φεβρουαρίου 2014, οι Φιλορώσοι ένοπλοι άρχισαν σταδιακά να καταλαμβάνουν τη χερσόνησο προκαλώντας διαμαρτυρίες.[14] Η Ρωσία αρχικά δήλωσε ότι αυτοί οι ομαδοποιημένοι μαχητές, που ονομάστηκαν «μικροί πράσινοι άνδρες» στην Ουκρανία, ήταν «τοπικές δυνάμεις αυτοάμυνας».[15] Ωστόσο, αργότερα παραδέχτηκαν ότι ήταν στην πραγματικότητα Ρώσοι στρατιώτες χωρίς διακριτικά, επιβεβαιώνοντας επί τόπου αναφορές ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.[16][17][18][19][20][21][22] Μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου, το κτήριο του κοινοβουλίου της Κριμαίας είχε καταληφθεί από ρωσικές δυνάμεις. Οι ρωσικές σημαίες τοποθετήθηκαν πάνω από αυτά τα κτίρια και μια κυβέρνηση που δήλωνε δήλωσε ότι θα διεξήγαγε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της από την Ουκρανία.[23] Μετά το διεθνώς μη αναγνωρισμένο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαρτίου 2014, η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία στις 18 Μαρτίου 2014.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Γεώργιος, Γιαννούλος (2017). «Η στρατηγική σημασία της Κριμαίας ως περίπτωση μελέτης στη ρωσική εξωτερική πολιτική: ιστορική και θεωρητική μελέτη για το στρατηγικό βάθος της Ρωσίας από το Μέγα Πέτρο και μετά» (PDF). Διπλωματική Εργασία. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2018. 
  2. 2,0 2,1 «Ukraine Opposition Vows To Continue Struggle After Yanukovych Offer». Radio Free Europe/Radio Liberty. 25 January 2014. http://www.rferl.org/content/protesters-police-tense-standoff-ukraine/25241945.html. Ανακτήθηκε στις 10 April 2014. 
  3. «A Ukraine City Spins Beyond the Government's Reach». The New York Times. 15 February 2014. https://www.nytimes.com/2014/02/16/world/europe/a-ukraine-city-spins-beyond-the-governments-reach.html?_r=0. 
  4. Balmforth, Richard (12 December 2013). «Kiev protesters gather, EU dangles aid promise». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-20. https://web.archive.org/web/20140420012605/https://www.reuters.com/article/2013/12/12/us-ukraine-idUSBRE9BA04420131212. Ανακτήθηκε στις 10 April 2014. 
  5. https://web.archive.org/web/20140124181216/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25876807
  6. Grytsenko, Oksana (12 April 2014). «Armed pro-Russian insurgents in Luhansk say they are ready for police raid». Kyiv Post. http://www.kyivpost.com/content/ukraine/armed-pro-russian-insurgents-in-luhansk-say-they-are-ready-for-police-raid-343167.html. 
  7. Leonard, Peter (14 April 2014). «Ukraine to deploy troops to quash pro-Russian insurgency in the east». Yahoo News Canada. Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 April 2014. https://web.archive.org/web/20140414125950/https://ca.news.yahoo.com/ukraine-special-forces-sent-eastern-city-retake-buildings-082049113.html. Ανακτήθηκε στις 26 October 2014. 
  8. 8,0 8,1 Wiener-Bronner, Daniel (11 May 2014). «Referendum on Self-Rule in Ukraine 'Passes' with Over 90% of the Vote». The Wire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304070829/http://www.thewire.com/global/2014/05/referendum-on-self-rule-in-ukraine-passes-with-over-90-of-the-vote/362062/. Ανακτήθηκε στις 12 May 2014. 
    «Ukraine denounces pro-Russian referendums». The Globe and Mail. 11 May 2014. https://www.theglobeandmail.com/news/world/controversial-independence-votes-add-to-ukrainian-instability/article18599173/. Ανακτήθηκε στις 12 May 2014. 
  9. East Ukraine goes to the polls for independence referendum | The Observer. The Guardian. 10 May 2014.
  10. «Pushing locals aside, Russians take top rebel posts in east Ukraine». Reuters. 27 July 2014. https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-rebels-insight-idUSKBN0FW07020140727. Ανακτήθηκε στις 27 July 2014. 
  11. Strelkov/Girkin Demoted, Transnistrian Siloviki Strengthened in 'Donetsk People's Republic', Vladimir Socor, Jamestown Foundation, 15 August 2014
  12. «Government's plan for the reintegration of Donbas: the pros, cons and alternatives | UACRISIS.ORG» (στα αγγλικά). [:en]Ukraine crisis media center[:ua]Український кризовий медіа-центр[:fr]Ukraine crisis media center[:de]Ukrainisches Krisen-Medienzentrum[:ru]Украинский кризисный медиа-центр[:es]Ukraine crisis media center[:it]Ukraine crisis media center[:pt]Ukraine crisis media center[:]. 2017-01-24. http://uacrisis.org/51835-reintegration. Ανακτήθηκε στις 2017-02-19. 
  13. «Ukraine's leaders may be giving up on reuniting the country». The Economist. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017. 
  14. «Gunmen Seize Government Buildings in Crimea». The New York Times. 27 February 2014. https://www.nytimes.com/2014/02/28/world/europe/crimea-ukraine.html. Ανακτήθηκε στις 1 March 2014. «Masked men with guns seized government buildings in the capital of Ukraine's Crimea region on Thursday, barricading themselves inside and raising the Russian flag after mysterious overnight raids that appeared to be the work of militant Russian nationalists who want this volatile Black Sea region ruled from Moscow.» 
  15. «A Look Back At How The Ukraine Crisis Erupted And What To Expect In 2015». Forbes. 13 December 2014. https://www.forbes.com/sites/gregsatell/2014/02/01/5-things-you-should-know-about-crisis-in-ukraine/. Ανακτήθηκε στις 13 December 2014. 
  16. Karmanau, Yuras; Vladimir Isachenkov (17 April 2014). «Vladimir Putin admits for first time Russian troops took over Crimea, refuses to rule out intervention in Donetsk». National Post. Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-19. https://web.archive.org/web/20140419062027/http://news.nationalpost.com/2014/04/17/vladimir-putin-admits-for-first-time-russian-troops-took-over-crimea-refuses-to-rule-out-intervention-in-donetsk/. Ανακτήθηκε στις 10 May 2014. 
  17. «Warning shots end OSCE Crimea entry bid – Europe». Al Jazeera. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2014. 
  18. Jones, Sam (21 Φεβρουαρίου 2014). «US scorns Russia's version of Crimean intervention». Financial Times. 
  19. «OSCE team say Crimea roadblock gunmen threatened to shoot at them». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-03-12. https://web.archive.org/web/20140312184949/https://www.reuters.com/article/2014/03/12/us-ukraine-crisis-osce-idUSBREA2B1C120140312. Ανακτήθηκε στις 14 March 2014. 
  20. de Carbonnel, Alissa; Alessandra Prentice (28 February 2014). «Armed men seize two airports in Ukraine's Crimea, Yanukovich reappears». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 February 2014. https://web.archive.org/web/20140228160327/https://www.reuters.com/article/2014/02/28/us-ukraine-crisis-idUSBREA1Q1E820140228. 
  21. Kelly, Lidia; Pavel Polityuk (1 March 2014). «Putin ready to invade Ukraine; Kiev warns of war». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-06-16. https://web.archive.org/web/20140616051350/https://www.reuters.com/article/2014/03/01/us-ukraine-crisis-idUSBREA1Q1E820140301. Ανακτήθηκε στις 8 September 2016. 
  22. Finley, J. C. (28 February 2014). «Telecom services sabotaged in Ukraine's Crimea region». United Press International. http://www.upi.com/Top_News/World-News/2014/02/28/Telecom-services-sabotaged-in-Ukraines-Crimea-region/7611393621345/. Ανακτήθηκε στις 8 September 2016. 
  23. Loiko, Sergei L (1 March 2014). «New Crimea leaders move up referendum date». The Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-03-01. https://web.archive.org/web/20140301134552/http://www.latimes.com/world/worldnow/la-fg-wn-crimea-referendum-date-20140301,0,2305350.story. Ανακτήθηκε στις 3 March 2014. «Kiev, Ukraine – Crimea's new pro-Moscow premier, Sergei Aksenov, moved the date of the peninsula's status referendum to March 30. On Thursday, the Crimean parliament, which appointed Aksenov, had called for a referendum on May 25, the date also set for the urgent presidential election in Ukraine.»