Ψευδοαριστοτέλης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ψευδο-Αριστοτέλης)
Αραβικό[νεκρός σύνδεσμος] απόσπασμα κειμένου του Secreta Secretorum, ιδιαίτερα δημοφιλούς έργου κατά τον μεσαίωνα, το οποίο αποδίδονταν στον Αριστοτέλη

Η ονομασία Ψευδοαριστοτέλης αποδίδεται στους αγνώστους συγγραφείς των ψευδεπίγραφων έργων που παλαιότερα αποδίδονταν στον Αριστοτέλη, κυρίως φιλοσοφικές ή ιατρικές πραγματείες οι οποίες παρότι ψευδεπίγραφες είχαν σημαντική επιρροή ιδιαίτερα κατά τον Μεσαίωνα.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα ψευδοαριστοτελικά έργα γράφτηκαν από μέλη της Περιπατητικής σχολής, πολλά περισσότερα όμως γράφτηκαν αρκετά αργότερα κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα.[1] Καθώς το συγγραφικό έργο του Αριστοτέλη αποτελούνταν από πολλά έργα, ήταν σχετικά εύκολο για πολλούς μετέπειτα συγγραφείς -κυρίως στην χριστιανική δυτική Ευρώπη, και αραβική βόρεια Αφρική- να δημιουργήσουν ένα σύγγραμμα και να το αποδώσουν στον Αριστοτέλη. Αυτό συνέβαινε γιατί με αυτόν ως τον υποτιθέμενο δημιουργό, το κείμενο αποκτούσε ιδιαίτερη αξία, αποδοχή και βαρύτητα, καθώς ο Αριστοτέλης θεωρούνταν από τις πλέον σημαντικές αυθεντίες της αρχαιότητας, τόσο από τους χριστιανούς όσο και από τους μουσουλμάνους λόγιους.[2] Δεν είναι ξεκάθαρο ωστόσο για όλες τις περιπτώσεις το εάν ο ίδιος ο δημιουργός του κάθε συγγράμματος απέδιδε επίτηδες το έργο στον Αριστοτέλη, ή μεταγενέστεροι λόγιοι απέδιδαν λανθασμένα ή επίτηδες το έργο θέλοντας να προωθήσουν τα συγγράμματα αυτά.

Κατά τον Μεσαίωνα υπήρχαν περισσότερα από 100 ψευδοαριστοτελικά έργα σε κυκλοφορία. Αυτά διακρίνονται σε 3 ομάδες με βάση την γλώσσα του έργου, σε αραβικά, ελληνικά ή λατινικά, με τα αραβικά να είναι τα περισσότερα και τα λατινικά να είναι τα λιγότερα, ωστόσο πολλά από τα αραβικά μεταφράστηκαν στα λατινικά αργότερα. Η πλειοψηφία των έργων ασχολούνται με αποκρυφιστικά θέματα όπως αλχημεία, αστρολογία, χειρομαντεία, και φυσιογνωμική, ενώ άλλα έργα ασχολούνταν με φιλοσοφικά θέματα, κυρίως πλατωνικά και νεοπλατωνικά παρά αριστοτελικά. Από όλα τα έργα, το αραβικής προέλευσης Secretum Secretorum ήταν το πλέον διαδεδομένο ψευδοαριστοτελικό έργο, και για κάποιο καιρό είχε μεγαλύτερη δημοφιλία και από τα πραγματικά έργα του Αριστοτέλη.[1][3][4]

Υπήρξαν και ψευδεπίγραφα έργα τα οποία εμφανίστηκαν μετά τον Μεσαίωνα, όπως το Aristotle's Masterpiece (μτφ. Αριστούργημα του Αριστοτέλη) το οποίο ήταν σεξουαλικό εγχειρίδιο το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1684 και είχε ιδιαίτερα μεγάλη δημοφιλία στην Αγγλία και πωλούνταν έως και τις αρχές του 20ού αιώνα.[5][6]

Σημαντικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα έργα με αρίθμηση Μπέκερ αποτελούν μέρος του ακαδημαϊκά παραδοσιακού αριστοτελικού σώματος κειμένου.

Ονομασία Αρίθμηση

Μπέκερ

Σχόλια
Ελληνικά Λατινικά Αραβικά
- Secretum Secretorum (Κιτάμπ σιρ αλ-ασράρ)

كتاب سر الأسرار

(άγνωστος ελληνικός, μεταφράζεται ως Μυστικό των μυστικών βάσει του λατινικού)

αραβικής προέλευσης

Περὶ κόσμου De Mundo 391a 4ος ή 3ος αιώνας π.Χ.[7][8]
Περὶ χρωμάτων De Coloribus 791a [9] πιθανώς του Θεόφραστου
Μηχανικά Mechanica 847a 3ος αιώνας μ.Χ.[10][11][12]
Περὶ πνευμάτων De Spiritu 481a [13]
Περὶ ἀτόμων γραμμών De Lineis Insecabilibus 968a [9] πιθανώς του Θεόφραστου
Περὶ φυτών De Plantis 815a [14]πιθανώς του Νικόλαου του Δαμασκηνού
Ἐκ τού περὶ ἀκουστῶν De Audibilibus 800a [9]
Περὶ ἀρετῶν καὶ κακιῶν De Virtutibus et Vitiis Libellus 1249a [9] πιθανώς του Θεόφραστου
Ἀνέμων θέσεις καὶ προσηγορίαι Ventorum situs et cognomina 973a πιθανώς του Θεόφραστου
Φυσιογνωμονικά Physiognomonica 805a περί το 300 π.Χ.[9]
Περὶ Μελίσσου, Ξενοφάνους καὶ Γοργίου De Melisso, Xenophane, Gorgia 974a 1ος αιώνας μ.Χ. ή αργότερα[15]
Οἰκονομικά Oeconomica 1343a
- Tractatus de pomo et morte incliti principis philosophorum Aristotelis ; (άγνωστος ελληνικός, μεταφράζεται ως Πραγματεία περί μήλου και ένδοξου θανάτου του κορυφαίου φιλοσόφου Αριστοτέλη βάσει του λατινικού)

αραβικής προέλευσης

- Theologia Aristotelis (Θουιουλουχίγια Αρίστου)

ثيولوجيا أرسطو

(άγνωστος ελληνικός, μεταφράζεται ως Θεολογία Αριστοτέλους βάσει του λατινικού)

αραβικής προέλευσης

Προβλήματα Problemata inedita ; 859a αραβικής προέλευσης
- De lapidibus ; (άγνωστος ελληνικός, μεταφράζεται ως Περί λίθων βάσει του λατινικού)

αραβικής προέλευσης

Ρητορική πρός Αλέξανδρον Rhetorica ad Alexandrum 1420a 4ος αιώνας π.Χ., πιθανώς του Αναξιμένη του Λαμψακηνού[16]
Περὶ θαυμασίων ἀκουσμάτων De mirabilibus auscultationibus 830a 3ος αιώνας μ.Χ.
Βιβλίον περὶ τῶν αιτίων Liber de Causis ; αραβικής προέλευσης
- De Proprietatibus Elementorum ; (άγνωστος ελληνικός, μεταφράζεται ως Περί των ιδιοτήτων των στοιχείων βάσει του λατινικού)

9ος ή 10ος αιώνας, αραβικής προέλευσης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Glick, Livesey & Wallis 2005, σελ. 423–424.
  2. Kieckhefer 2000, σελ. 27.
  3. «Pseudo-Aristotelian Texts in Medieval Thought - SIEPM 2016 Cluj». hiphi.ubbcluj.ro. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  4. «PSEUDO-ARISTOTLE, Secrets of secrets». www.lesenluminures.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  5. Bullough 1973.
  6. «Books & Babies: Communicating Reproduction». www.lib.cam.ac.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  7. T. Corey Brennan, review of Vogt, Classical World 99.2 (2006), pp. 202f.
  8. Sider, David (2017-01-13). «Review of: Cosmic Order and Divine Power: Pseudo-Aristotle, 'On the Cosmos'. SAPERE, 23». Bryn Mawr Classical Review. ISSN 1055-7660. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-04-22. https://web.archive.org/web/20160422004145/http://bmcr.brynmawr.edu/2015/2015-08-34.html. Ανακτήθηκε στις 2017-01-13. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 «ps‑Aristotle • de Mirabilibus Auscultationibus». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  10. «ps‑Aristotle • Mechanical Problems (Mechanica)». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  11. «The Arabic Partial Version of Pseudo-Aristotle's Mechanical Problems | Muslim Heritage». www.muslimheritage.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  12. Nelson, Winter, Thomas (2007-01-01). The Mechanical Problems in the Corpus of Aristotle. http://digitalcommons.unl.edu/classicsfacpub/68/. 
  13. «Pseudo-Aristotle - Philosophy and Science - Librarium - Database of Online Ancient Sources». sites.google.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  14. «Pseudo-Aristotle - Philosophy and Science - Librarium - Database of Online Ancient Sources». sites.google.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. 
  15. Guthrie, W. K. C. (1962). A History of Greek Philosophy Volume I: The Earlier Presocratics and the Pythagoreans. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29420-1, σελ. 367
  16. Chiron, P. (2010). «The Rhetoric to Alexander». Στο: Worthington, Ian. A Companion to Greek Rhetoric. John Wiley & Sons. σελ. 90. ISBN 9781444334142. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Aristotelis Opera - Immanuel Bekker, 1836, ελληνικό κείμενο για τα έργα Περί χρωμάτων, Εκ του περί ακουστών, Φυσιογνωμικά, Περί φυτών, Περί θαυμασίων ακουσμάτων, Μηχανικά, Περί άτομων γραμμών, Περί Ξενοφάνους, περί Ζήνωνος, περί Γοργίου)