Χρόνης Αηδονίδης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χρόνης Αηδονίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση23 Σεπτεμβρίου 1928 (1928-09-23)
Καρωτή Έβρου
Θάνατος23 Οκτωβρίου 2023 (95 ετών)
Αθήνα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΜελίσσι Κορινθίας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατραγουδιστής
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Χρόνης (Πολυχρόνης) Αηδονίδης (Καρωτή Έβρου, 23 Σεπτεμβρίου 1928 - 23 Οκτωβρίου 2023) ήταν Έλληνας τραγουδιστής και μουσικός της θρακιώτικης παραδοσιακής μουσικής. Ήταν γνωστός με το προσωνύμιο "Το αηδόνι της Θράκης".

Βιογραφικό σημείωμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1928, στην Καρωτή, ένα χωριό κοντά στο Διδυμότειχο, στο οποίο και μεγάλωσε.[1] Γιος του ιερέα Χρήστου και της Χρυσάνθης Αηδονίδη, είναι ο δεύτερος από τα πέντε αδέλφια του. Στο χωριό του, στην Καρωτή, πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια κι εκεί έμαθε τα πρώτα του τραγούδια και μυήθηκε στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής, πρώτα από τη μητέρα του, που γνώριζε τα περισσότερα τραγούδια της Θράκης κι έπειτα απ' τους πλανόδιους μουσικούς.

Μαθητής ακόμα, διδάχθηκε βυζαντινή μουσική από τον πατέρα του και κατόπιν στο Διδυμότειχο από τους εξέχοντες ψάλτες Μιχάλη Κεφαλοκόπτη και Δημήτριο Μανάκα, ο οποίος αναγνώρισε νωρίς τα φωνητικά χαρίσματα του έφηβου Χρόνη. Ολοκλήρωσε αργότερα τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στην Αθήνα, στο Ελληνικό Ωδείο, κοντά στον Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου.

Αργότερα διορίστηκε ως κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά Ροδόπης προς τις ακτές του Αιγαίου. Το 1950 βρέθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ως λογιστής.

Το 1953 γνώρισε τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου, ο οποίος του πρότεινε να συμμετέχει στην εκπομπή του Θρακικοί αντίλαλοι, στο κρατικό ραδιόφωνο. Διστακτικός στην αρχή ο Χρόνης Αηδονίδης εντέλει αποφάσισε να λάβει μέρος στην προσπάθεια διάσωσης της ελληνικής μουσικής παράδοσης.

Από τότε και με τη βοήθεια του Πολύδωρου Παπαχριστοδούλου, άρχισε να παίρνει μέρος στις εκπομπές του, συμμετέχοντας πολύ σύντομα ως μονωδός στη χορωδία του Παντελή Καββακόπουλου. Αργότερα συμμετείχε και στη χορωδία του Σίμωνα Καρά,[2] ενώ από το 1957 ανέλαβε τακτική εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο, προβάλλοντας το μουσικό θησαυρό της πατρίδας του, της Θράκης. Ήταν η πρώτη φορά που τα θρακιώτικα τραγούδια ακούγονταν σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 23 Οκτωβρίου 2023 σε ηλικία 95 ετών.[3]

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχει μια πλούσια δισκογραφία, με πολλά από τα ωραιότερα τραγούδια της Θράκης, βόρειας, ανατολικής και δυτικής.

Σημαντικές δισκογραφικές δουλειές:

  • 1990: Συνεργάζεται με τον Γιώργο Νταλάρα, στο δίσκο Τ' αηδόνια της Ανατολής. Οι παραδοσιακοί ήχοι ακούγονται σε ευρύτερο κοινό.
  • 1993: Ο διπλός δίσκος Τραγούδια και σκοποί της Θράκης, έκδοση των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια αποκλειστικά ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
  • 1998: Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία, Μαύρη Θάλασσα, έκδοση της σειράς "Έλληνες Ακρίτες" από την FM Records συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια ως επί το πλείστον ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
  • 2000: Η Θράκη των Ελλήνων, έκδοση από το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής συνοδευόμενος από ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό και με τραγούδια αποκλειστικά ερμηνευμένα από το Χρόνη Αηδονίδη.
  • Το 2001 συνεργάστηκε με τον Νίκο Κυπουργό, στο δίσκο Τα μυστικά του Κήπου, ερμηνεύοντας ένα νανούρισμα (το «Βλέφαρό μου»), σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, με ήχο παραδοσιακό αλλά και τη φρεσκάδα της πνοής της εποχής μας.
  • Το 2002 συνεργάζεται με τον Μπάμπη Τσέρτο, στο δίσκο Ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής, ερμηνεύοντας μαζί του ένα παραδοσιακό τραγούδι της Μικράς Ασίας (το «Σύρε να πεις της μάνας σου»).
  • Το 2003, άλλη μια ιδιαίτερη συνεργασία, θα προστεθεί στο ενεργητικό του, με το δίσκο Στης καρδιάς μου τ’ ανοιχτά, στην οποία θα συναντήσει τις μελωδίες του Παντελή Θαλασσινού σε δύο τραγούδια των Ηλία Κατσούλη («Αχ κορμί ζωγραφιστό μου») και Χρυσόστομου Γελαγώτη («Κατερίνα Καρδερίνα»).
  • Το 2004, με το διπλό cd Όταν οι δρόμοι συναντιούνται, ηχογραφεί για πρώτη φορά, μαζί με τη μαθήτριά του Νεκταρία Καραντζή, βυζαντινούς ύμνους. Παρότι ξεκίνησε το δρόμο της μουσικής από ψάλτης, ήταν η πρώτη φορά, με το cd αυτό, που παρέδωσε στη δισκογραφία δείγμα των εξαιρετικών ικανοτήτων και στο χώρο της Βυζαντινής Μουσικής

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004, ο Χρόνης Αηδονίδης καλωσόρισε τους ξένους φίλους μας, στην τελετή λήξη, τραγουδώντας το καθιστικό: «Φίλοι μ' καλωσορίσατε».

Συναυλίες και εμφανίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχει λάβει μέρος σε εκατοντάδες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό (Αμερική, Αυστραλία, σε όλα τα κράτη της τέως Σοβιετικής Ένωσης, Ευρώπη).

Την Πρωτοχρονιά του 2000, σε ένα παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα υποδοχής της νέας χιλιετίας, κάθε χώρα αναλαμβάνει να μεταδώσει με video-clip, μέσω δορυφορικής σύνδεσης, ένα τραγούδι, για να καλωσορίσει το νέο αιώνα. Η Ελλάδα καλωσόρισε την ανατολή του 2000 στο Σούνιο, με τη φωνή του Χρόνη Αηδονίδη στα τραγούδια «Να 'μαν πουλί να πέταγα» και «Βασίλεψεν Αυγερινός». Το video-clip που απαθανάτισε αυτή τη στιγμή επιμελήθηκε ο γνωστός σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης. Από τότε πολλά τραγούδια του Χρόνη Αηδονίδη ακούγονται στο εξωτερικό, στα ραδιόφωνα αλλά και ως σήματα σε εκπομπές ή και σε τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ σε χώρες της Ευρώπης.

Το Πάσχα του 2005, συμμετείχε στην καθημερινή επετειακή εκπομπή της ΕΤ1 που προβλήθηκε καθ' όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, με τίτλο «Επικράνθη», ψάλλοντας βυζαντινούς ύμνους της περιόδου, μαζί με τη μαθήτρια και συνεργάτιδά του Νεκταρία Καραντζή καθώς και τον καθηγητή βυζαντινής μουσικής, θεολόγο και φιλόλογο Δημήτρη Βερύκιο. Στην εκπομπή συμμετείχαν, διαβάζοντας αναγνώσματα των ημερών, οι ηθοποιοί Γρηγόρης Βαλτινός και Κοραλία Καράντη.

Διδασκαλία - Δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δίδασκε επίσης παραδοσιακό τραγούδι:

  • στο Χαλάνδρι, στο Ίδρυμα Ζήση.
  • στο Κεντρικό Ωδείο (Κώστα Κλάββα) (όπου πέραν από παραδοσιακό τραγούδι, διδάσκει και βυζαντινή μουσική).
  • ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του «Κέντρου Μελέτης Μουσικής Παράδοσης Θράκης, Μικράς Ασίας και Ευξείνου Πόντου» (τμήματος της Ε.Π.Α.Δ.Α.).
  • ήταν δημιουργός και εμπνευστής της ίδρυσης και λειτουργίας του «Εργαστηρίου Παραδοσιακής Μουσικής» του Δήμου Αλεξανδρούπολης, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής.
  • ήταν επίσης ιδρυτικό μέλος του Αρχείου Ελληνικής Μουσικής.

Ο Χρόνης Αηδονίδης θεωρείται σημαντικός παραδοσιακός ερμηνευτής της Ελλάδας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Καλογερόπουλος, Τάκης (1998). «Χρόνης Αηδονίδης». Το λεξικό της ελληνικής μουσικής (Γιαλλελής). 
  2. «Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) - ΜΛΦ Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2019. 
  3. «Πέθανε ο Χρόνης Αηδονίδης». www.newsit.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]