Χελώνα

Χελώνα
	; Μια Γιγάντια χελώνα της Αλντάμπρα (Αλνταμπράχελυς η γιγάντια - Aldabrachelys gigantea)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Σαυρόψιδα (Sauropsida);
Τάξη:	Χελώνια (Testudines);
Υποτάξη:	Κρυπτόδειρα (Cryptodira);
Υπεροικογένεια:	Χελωνοειδή (Testudinoidea);
Οικογένεια:	Χελωνίδες (Testudinidae);
Τυπικό είδος
	Χελώνα η ελληνική (Testudo graeca);

Αφρικανική χελώνα στο ζωολογικό κήπο του Σαρμ-ελ-Σεΐχ

Η χελώνα (λατ. testudo) είναι ερπετό. Ανήκει στην αρτίγονη τάξη της πρωτόγονης υφομοταξίας αναψιδωτά. Χαρακτηριστικό της ο οστέινος θώρακας (χέλυο) για να προστατεύεται, η σαρκώδης γλώσσα και η απουσία δοντιών. Υπάρχουν χερσαίες, θαλάσσιες και αμφίβιες χελώνες. Ζουν και σε εύκρατα και σε τροπικά κλίματα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χελωνών είναι το καβούκι τους, το οποίο προστατεύει το σώμα τους.

Οι χελώνες αναπαράγονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Γεννούν αυγά τα οποία αφήνουν σε τρύπες τις οποίες σκάβουν. Οι χελώνες στη συνέχεια δεν έχουν καμιά σχέση με τα μικρά τους, τα οποία μεγαλώνουν μόνα τους.

Χερσαίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι χερσαίες χελώνες ζουν αποκλειστικά στην ξηρά και υπάρχουν σήμερα περίπου 50 είδη. Τρέφονται κυρίως με φυτά αλλά θεωρείται παμφάγο ζώο. Τους χειμερινούς μήνες οι χελώνες πέφτουν σε χειμέρια νάρκη και η αναπαραγωγή τους γίνεται τους θερινούς μήνες, γεννώντας από 2 ως 12 αυγά.

Κατατάσσονται στην οικογένεια Testudinidae, η οποία συγκροτείται από 7 γένη και 40 περίπου είδη των θερμών περιοχών της Γης, εκτός από την αυστραλιανή περιοχή. Από αυτά μόνο 3 (του πολυπληθέστερου γένους Testudo) απαντούν στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα τα 3 χερσαία (άγρια) είδη της Ελλάδας (και τα μοναδικά της Ευρώπης) είναι:

το είδος χελώνα η μεσογειακή (Testudo hermanni) (με μερικά υποείδη, από τα οποία κάποια εντός και κάποια εκτός Ελλάδας), επίσης μεσογειακή χελώνα ή χελώνα του Χέρμαννη ή χελώνα του Χέρμαν. Απαντά κυρίως στην Ηπειρωτική Ελλάδα, την Εύβοια και στα Ιόνια νησιά,
το είδος χελώνα η ελληνική (Testudo graeca), κοινώς ελληνική χελώνα. Στην Ελλάδα απαντά κυρίως στη βόρεια και κεντρική ηπειρωτική χώρα και σε ορισμένα νησιά (Εύβοια, Μήλο, Κύθνο, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Κώ, Χίο),
το είδος χελώνα η κρασπεδωτή (Testudo marginata), με ελληνική ονομασία Μαυριτανική ή Κρασπεδωτή χελώνα το οποίο θεωρείται ενδημικό είδος της Ελλάδας (εκτός Ελλάδας εντοπίζεται μόνο στη Σαρδηνία, όπου μάλλον έχει μεταφερθεί από τον άνθρωπο). Απαντά κυρίως στη νότια και κεντρική Ελλάδα,φθάνοντας βόρεια μέχρι τον Όλυμπο.

Γενικώς δεν θεωρούνται απειλούμενα είδη αλλά ο πληθυσμός τους έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω του ανθρώπου. Είναι τα πιο μακρόβια σπονδυλόζωα, εν τούτοις η ανάπτυξή τους είναι γρήγορη, με την γεννητική ωρίμαση να επιτυγχάνεται πριν από τα 10 χρόνια για τα αρσενικά και λίγο πιο μετά για τα θηλυκά.

Καθοδηγούνται κυρίως από την όσφρηση και η όρασή τους είναι αρκετά καλή με δυνατότητα διάκρισης των βασικών χρωμάτων,ενώ η ακοή βασίζεται κυρίως στους κραδασμούς των υποστρωμάτων. Έχουν επίσης ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την αίσθηση του τόπου(φιλοπατρία) επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη διαβίωσης.

Τα νεογέννητα χελωνάκια των τριών αυτών ειδών έχουν μήκος 3 - 3,5 cm και όταν μεγαλώνουν μπορούν να φτάσουν (οι μαυριτανικές κυρίως) τα 30 – 35 cm+, ενώ το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 10 kg+.

Στην αιχμαλωσία, γενικά, ζουν περισσότερα χρόνια οπότε αποτελούν μακροχρόνια δέσμευση από μέρους του ανθρώπου που θα επιλέξει χελώνα ως κατοικίδιο. Αυτό συμβαίνει διότι στην αιχμαλωσία σπανίζουν οι ασθένειες που απαντώνται συχνά στη φύση. Προσοχή όμως: σπανίζουν, όχι δεν υπάρχουν. Γι' αυτό το λόγο χρειάζονται μέριμνα κι όχι αμέλεια. Όντως τα τελευταία χρόνια οι χελώνες ξηράς γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σαν κατοικίδια ζώα κι έτσι δεν είναι σπάνιοι οι κτηνίατροι οι οποίοι ειδικεύονται αποκλειστικά στις χελώνες.

Στη φύση, αν εξαιρέσουμε τους τραυματισμούς μέχρι και θανάτου από αρπακτικά(στις μικρές ηλικίες συνήθως) και φυσικά την ανθρώπινη ενέργεια,οι πιο συνήθεις αρρώστιες είναι: εντερικά παράσιτα (λόγω διατροφής) και εξωπαρασιτικά έντομα (τσιμπούρια, κρότωνες). Τα δεύτερα είναι τόσο συχνά, ώστε να καθίσταται πάρα πολύ σπάνιο να βρει κανείς χελώνα χωρίς τσιμπούρια, αφού αυτά ευδοκιμούν σχεδόν παντού.

Όλες οι χελώνες ξηράς στην Ελλάδα είναι προστατευόμενα είδη και η αιχμαλώτισή τους είναι πράξη παράνομη που διώκεται ποινικά. Συγκεκριμένα και οι 3 χελώνες ξηράς της Ελλάδας προστατεύονται αυστηρά αφού βρίσκονται στις λίστες α) της Σύμβασης της Βέρνης, β) της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 και γ) του Προεδρικού Διατάγματος αρ. 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81.

Θαλάσσιες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα άκρα τους είναι σαν πτερύγια και ο θώρακας τους πολύ πεπλατυσμένος.Επίσης αναπνέουν με πνεύμονες. Τρέφονται με θαλάσσια φυτά και ασπόνδυλα. Πάντα επιστρέφουν στην παραλία όπου οι ίδιες γεννήθηκαν για να γεννήσουν.Η γονιμοποίησή τους γίνεται τους θερινούς μήνες και γεννούν περισσότερα αυγά από τις χερσαίες και η απόθεσή τους γίνεται τμηματικά. Σκάβει στην άμμο των παραλιών και εναποθέτει μέσα στην λακκούβα 100-120 αυγά κατά τη διάρκεια της νύκτας, η θερμότητα του ήλιου βοηθά στην εκκόλαψη των αυγών. Τα αυγά έχουν το μέγεθος μιας μπάλας του πινγκ πονγκ και παραμένουν στην φωλιά για 50-60 ημέρες. Όταν εκκολαφθούν οι μικρές χελώνες κατευθύνονται προς το μέρος που υπάρχει φως.

Οι δερματοχελώνες είναι οι μεγαλύτερες θαλάσσιες χελώνες, με μήκος που μπορεί να φτάσει τα 2,50 μέτρα και με βάρος που ξεπερνά τα 500 κιλά και θεωρείται περισσότερο απειλούμενο είδος από την καρέτα-καρέτα.

Χελώνα Γκαλαπάγκος (Chelonoidis nigra)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γκαλαπάγκος (Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) Χελώνα
(Chelonoidis nigra) El Chato Reserve, Santa Cruz Galapagos
Ñújera Queíños, ZT-LL
De La Íjec
Secáu de la Áutevo
Muscetiàños
Aqúñ
Ñuién de Ájac
Áñer. Érrijas
Ñómicac
Ñequir
Ñardéy
Queñóll
Ataquíñas

Αμφίβιες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα άκρα τους είναι ενωμένα σαν πτερύγια και ο θώρακας τους αρκετά πεπλατυσμένος. Ζουν κυρίως στις όχθες ποταμών και τρέφονται με υδρόβια ζώα και πλαγκτονικούς οργανισμούς (μαλάκια, ψάρια, μέδουσες, βατράχους κτλ.). Την χειμέρια νάρκη τους την περνούν στους πυθμένες των τελμάτων.