Φούτζι

Όρος Φούτζι
Ύψος	3776 μέτρα
Χώρες	Ιαπωνία
Τελευταία έκρηξη	1707-08
Πρώτη ανάβαση	663 μ.Χ. από έναν ανώνυμο μοναχό (αβέβαιο)
	wikidata (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 35°21′29″N 138°43′52″E / 35.35806°N 138.73111°E / 35.35806; 138.73111

Το όρος Φούτζι (ιαπωνικά: 富士山‎‎, Fuji-san) ή Φουτζι-γιάμα είναι το ψηλότερο βουνό της Ιαπωνίας, με υψόμετρο της κορυφής του πάνω από το επίπεδο της θάλασσας 3.776 μέτρα. Βρίσκεται περίπου εκατό χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τόκιο, από όπου είναι ορατό τις καθαρές ημέρες, και είναι ενεργό ηφαίστειο. Η έκτασή του μοιράζεται μεταξύ των νομών Σιζουόκα και Γιαμανάσι.

Ο εξαιρετικά συμμετρικός κώνος του Φούτζι είναι γνωστό σύμβολο της Ιαπωνίας και διαδεδομένο σε φωτογραφίες και ως θέμα ζωγραφικών πινάκων. Έτσι, το επισκέπτονται πολλοί τουρίστες και ορειβάτες. Από το 2013 ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της κορυφής είναι 35° 21΄ 29΄΄ βόρειο πλάτος και 138°43΄52΄΄ ανατολικό μήκος. Το Φούτζι περιβάλλεται από 5 λίμνες: Τη Λίμνη Καβαγκούτσι, τη Λίμνη Γιαμανάκα, τη Λίμνη Σάι, τη Λίμνη Μοτόσου και τη Λίμνη Σότζι. Αυτές, όπως και η Λίμνη Άσι λίγο μακρύτερα, έχουν εξαιρετική θέα προς το βουνό. Το Φουτζι-γιάμα αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου Φούτζι-Χακόνε-Ίζου. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα (περιοχή Τσούμπου) της νήσου Χονσού, της μεγαλύτερης από όσες συναποτελούν την Ιαπωνία, πιο κοντά στη νοτιοανατολική ακτή, εκείνη δηλαδή που «βλέπει» προς τον ανοικτό Ειρηνικό Ωκεανό. Τρεις πόλεις το περιβάλλουν: η Γκοτέμπα (ανατολικά), η Φουτζιγιοσίντα (βόρεια) και η Φουτζινομίγια (νοτιοδυτικά).

Γεωλογία-Ηφαιστειολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ηφαιστειολόγοι έχουν διακρίνει 4 ξεχωριστές φάσεις ηφαιστειακής δραστηριότητας που οδήγησαν στον σχηματισμό και στη διαμόρφωση του όρους. Η πρώτη, η Σεν-κομιτάκε, έδωσε ένα ανδεσιτικό πυρήνα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα βαθιά μέσα στο βουνό. Η δεύτερη ήταν η Κομιτάκε Φούτζι, με ένα στρώμα βασάλτη που στερεοποιήθηκε πριν από μισό εκατομμύριο χρόνια περίπου. Πριν από κάπου 100.000 χρόνια, σχηματίσθηκε το «Παλαιό Φούτζι» πάνω από το Κομιτάκε Φούτζι. Το «Νέο Φούτζι», τέλος, πιστεύεται ότι υπερκάλυψε το Παλαιό πριν από μόλις 10.000 χρόνια περίπου. [1] Αρχειοθετήθηκε 2004-08-03 στο Wayback Machine.

Το ηφαίστειο ταξινομείται σήμερα ως ενεργό, με χαμηλό κίνδυνο για έκρηξη. Η τελευταία καταγραμμένη έκρηξη συνέβη το έτος 1707 ή 1708, κατά την Περίοδο Έντο. Τότε σχηματίσθηκε ένας νέος ηφαιστειακός κρατήρας με μία δευτερεύουσα κορυφή, το Χόουεϊ-ζαν (Hōei-zan), στο μέσο της πλαγιάς του βουνού.

Το Όρος Φούτζι υψώνεται στο όριο της ευρασιατικής, της οχοτσκικής και της φιλιππινικής τεκτονικής πλάκας. Αυτές οι λιθοσφαιρικές πλάκες σχηματίζουν αντιστοίχως το δυτικό και ανατολικό τμήμα της Ιαπωνίας και τη Χερσόνησο Ίζου.

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραλλαγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φούτζι-σαν (Fuji-san) αναφέρεται και ως Φουτζι-γιάμα (Fuji Yama) στη δυτική βιβλιογραφία, επειδή το τρίτο ιδεόγραμμα του ονόματός του, το 山 που σημαίνει «βουνό», μπορεί να προφερθεί και «γιάμα». Αλλά αυτό το όνομα δεν είναι ακριβές στην ίδια την Ιαπωνία. Εννοείται εξάλλου ότι, αφού το «σαν / γιάμα» σημαίνει «βουνό», τα συχνά απαντώμενα «όρος Φουτζισάν» και «όρος Φουτζιγιάμα» είναι πλεονασμοί: και οι δυο εκφράσεις σημαίνουν «όρος Φούτζι».

Ιαπωνικές ονομασίες του βουνού, που θεωρούνται απαρχαιωμένες ή ποιητικές είναι, μεταξύ άλλων, οι Φούτζι-νο-Γιάμα (το βουνό του Φούτζι), Φούτζι-νο-Τακάνε (η ψηλή κορφή του Φούτζι), Φουγιόου-χόου (η κορυφή του λωτού) και Φου-γκάκου (από τη σύντμηση του Φούτζι και τη λέξη «γκάκου», μία άλλη λέξη που σημαίνει βουνό).

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σημερινά ιδεογράμματα (κάντζι) για το Φούτζι, 富 και 士, σημαίνουν «πλούτος» ή «άφθονος», και «άνθρωπος με κάποιο αξίωμα», αντιστοίχως, αλλά αυτά είναι μάλλον χαρακτήρες ατέτζι: τα κινεζικά ιδεογράμματα επιλέχθηκαν πιθανώς επειδή οι προφορές τους ταίριαζαν ηχητικά στις συλλαβές του ονόματος και δεν φέρουν πλέον κάποια συγκεκριμένη σημασία.

Η προέλευση του ηχητικού ονόματος «Φούτζι» δεν είναι βέβαιη. Μία παλαιά λαϊκή ετυμολογία ισχυρίζεται ότι το όνομα προήλθε από το όχι + δύο, δηλ. «χωρίς δεύτερο», «απαράμιλλο». Μια άλλη, ότι προήλθε από το όχι + εξαντλούμαι, που αποδίδεται ως «ατέλειωτο, ανεξάντλητο».

Ο Ιάπωνας σοφός της Περιόδου Έντο Χιράτα Ατσουτάνε υπέθεσε ότι το όνομα προήλθε από μία αρχαία φράση που σημαίνει «βουνό σαν στάχυ ρυζιού». Ο Βρετανός ιεραπόστολος Τζον Μπάτσελορ (1854-1944) θεωρούσε ότι είναι από τη λέξη των Αϊνού για τη φωτιά (χούτσι) και τη θεότητά της (χούτσι κάμι), θεωρία που έχει απορριφθεί από τον γλωσσολόγο Κιοσούκε Κινταϊτσί (1882-1971) με βάση τη φωνητική ανάπτυξη, ενώ χούτσι σημαίνει στην πραγματικότητα «γριά»: Η λέξη για τη φωτιά ήταν άπε και για τη θεότητα της φωτιάς άπε χούτσι κάμι. Ο ειδικός στα τοπωνύμια Κάντσι Καγκάμι υποθέτει ότι το όνομα έχει την ίδια ρίζα με μία λέξη για το ουράνιο τόξο (νίτζι, αλλά και φούτζι), και ότι προήλθε από τη «μακριά και καλοσχηματισμένη πλαγιά του».

Τέλος, σε ένα κείμενο του 10ου αιώνα, γνωστού ως η «Ιστορία του Ξυλοκόπου των Μπαμπού» (竹取物語, Taketori Monogatari, γνωστό επίσης και ως «Πριγκίπισσα Καγκούγια» (かぐや姫, Kaguya Hime, 赫映), αναφέρεται πως το όνομα πρέρχεται από τη λέξη «αθανασία» (不死, fushi, fuji) και πως τα ιδεογράμματα 富士山 σημαίνουν «Βουνό (山) με αφθονία (富) σε στρατιώτες (士)». Σύμφωνα με αυτή την λαϊκή ιστορία της Ιαπωνίας, η πριγκίπισσα Καγκούγια, η οποία καταγόταν από μια πολιτεία στο Φεγγάρι, αναγκάστηκε να αναχωρήσει για εκεί εγκαταλείποντας τον σύζυγό της που ήταν ο Αυτοκράτορας της Ιαπωνίας. Πριν φύγει του παρέδωσε μια επιστολή και το «Ελιξίριο της Ζωής». Ο Αυτοκράτορας τότε διέταξε τους στρατιώτες του να πάνε στην κορυφή του βουνού που ήταν πιο κοντά στη Σελήνη και να κάψουν την επιστολή και το ελιξίριο, καθώς δεν επιθυμούσε την αθανασία. Το όρος αυτό ονομάστηκε Φούτζι, ενώ η φωτιά που άναψαν οι στρατιώτες δεν σταμάτησε ποτέ να καίει.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιστεύεται ότι ο πρώτος άνθρωπος που έφθασε στην κορυφή του Φούτζι ήταν ένας ανώνυμος μοναχός το 663 μ.Χ.. Η κορυφή θεωρείται ιερή από την αρχαιότητα και ήταν απαγορευμένος τόπος για τις γυναίκες μέχρι τη μεταρρυθμιστική Περίοδο Μέιτζι. Ο πρώτος Ευρωπαίος που ανέβηκε στο βουνό ήταν ο σερ Ράδερφορντ Άλκοκ (Rutherford Alcock) το 1860.

Το Όρος Φούτζι απετέλεσε ιστορικά συχνό θέμα στην ιαπωνική τέχνη. Το γνωστότερο έργο είναι το αριστούργημα του χαράκτη Χοκουσάι «36 όψεις του Όρους Φούτζι». Το βουνό αναφέρεται επίσης στην ιαπωνική λογοτεχνία ανά τους αιώνες και είναι το θέμα πολλών ποιημάτων.

Το βουνό ενέχει επίσης στρατιωτική παράδοση: οι αρχαίοι σαμουράι είχαν στους πρόποδές του μια περιοχή εκπαιδεύσεως, κοντά στη Γκοτέμπα. Ο σογκούν Μιναμότο νο Γιοριτόμο έκανε γιαμπουσάμε στην περιοχή στις αρχές της Περιόδου Καμακούρα. Ο ιαπωνικός στρατός και το Σώμα των Πεζοναυτών του αμερικανικού στρατού διατηρούν σήμερα στρατιωτικές βάσεις κοντά στο Όρος Φούτζι.

Στις 5 Μαρτίου 1966 ένα αεροπλάνο τύπου Boeing 707 έπεσε πάνω στο Φούτζι λίγο μετά την αναχώρησή του από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Τόκιο. Οι 113 επιβάτες και το ενδεκαμελές πλήρωμα σκοτώθηκαν. Η καταστροφή αποδόθηκε σε θραύση του αεροσκάφους στον αέρα που προκλήθηκε από ακραίες αναταράξεις από κύματα ανέμου στην υπήνεμη πλευρά του βουνού.

Αναβάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνολικά, περίπου 200.000 άνθρωποι ανεβαίνουν στο Όρος Φούτζι κάθε χρόνο. Το 30% είναι ξένοι και το 70% Ιάπωνες. Η άνοδος απαιτεί από 3 ως 7 ώρες, ενώ η κάθοδος από 2 ως 5. Η διαδρομή υποδιαιρείται σε 10 «σταθμούς» με ασφαλτοστρωμένους δρόμους μέχρι τον πέμπτο σταθμό, σε υψόμετρο 2.300 μέτρων.

Η δημοφιλέστερη εποχή για οδοιπορία και ορειβασία στο βουνό είναι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οπότε τα καταφύγια και οι άλλες εγκαταστάσεις λειτουργούν, όπως και η γραμμή λεωφορείων μέχρι τον «πέμπτο σταθμό». Από αυτό τον σταθμό, οι επισκέπτες έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερις κύριες διαδρομές μέχρι την κορυφή: Καβαγκουτσίκο, Σουμπασίρι, Γκοτέμπα και Φουτζινομίγια. Η Καβαγκουτσίκο είναι η πλέον πολυσύχναστη, με μεγάλο χώρο σταθμεύσεως για πούλμαν σε μεγάλο υψόμετρο. Οι Σουμπασίρι και Γκοτέμπα επιλέγονται από πολλούς για την κάθοδο εξαιτίας των μονοπατιών τους από ηφαιστειακή στάχτη. Η κάθοδος από την κορυφή μπορείνα γίνει και με mountain bike (ορεινό ποδήλατο), σε αρκετά μικρό χρονικό διάστημα.

Αν όμως ανέβει κάποιος όλη τη διαδρομή από τους πρόποδες του βουνού, από άλλα 4 παραδοσιακά μονοπάτια-διαδρομές, θα επισκεφθεί και ανθρωπογενή αξιοθέατα. Το Μουραγιάμα είναι το αρχαιότερο μονοπάτι του βουνού, ενώ και το Γιοσίντα έχει ακόμα πολλά παλαιά ιερά, τεϊοποτεία και καταφύγια κατά μήκος του, ενώ επιπλέον μπορεί κάποιος να δει και αρκούδες. Αυτές οι διαδρομές κερδίζουν σε δημοτικότητα τελευταία και γίνονται έργα, αλλά σχετικά λίγοι είναι αυτοί που επιλέγουν να κάνουν όλη τη διαδρομή από τους πρόποδες.

Αοκιγκαχάρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αοκιγκαχάρα είναι ένα δάσος στη βάση του βουνού. Αποτελεί διαδεδομένη πεποίθηση ότι τα αποθέματα μαγνητικού σιδήρου στο υπέδαφος του δάσους προκαλούν την αχρήστευση των πυξίδων και την απώλεια προσανατολισμού των ταξιδιωτών. Αυτό είναι μόνο μερικώς ορθό. Κατά τις συχνές εκπαιδευτικές διαδρομές του ιαπωνικού και του αμερικανικού στρατού σε τμήματα του δάσους οι στρατιωτικές πυξίδες λειτουργούν αποδεδειγμένα καλά. Κάποιες φθηνές πυξίδες του εμπορίου έχουν πρόβλημα. Ωστόσο τα αυτοκίνητα, οι συσκευές GPS και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές λειτουργούν κανονικά.

Τα σπήλαια στο δάσος Αοκιγκαχάρα διατηρούν πάγο στα βάθη τους ακόμα και το καλοκαίρι. Υπάρχουν θρύλοι για τέρατα και φαντάσματα που προσθέτουν στη φήμη του. Το Aokigahara Jukai (Θάλασσα των Δέντρων) είναι η κορυφαία περιοχή αυτοκτονιών στην Ιαπωνία. Τα πνεύματα όσων δίνουν εδώ τέλος στη ζωή τους λέγεται ότι στοιχειώνουν για πάντα την περιοχή. Μόνο το 2002 ανακαλύφθηκαν εδώ 78 πτώματα, ενώ σήμερα πινακίδες απαγορεύουν την «αυτοκτονία εντός του δάσους».

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κόκκινο Φούτζι, έργο του Χοκουσάι
Η σκιά του Όρους Φούτζι στην επάνω πλευρά των νεφών
Τορίι κοντά στην κορυφή
Κτήρια και ορειβάτες στην κορυφή
Το βουνό με ένα Σίνκασεν και ανθισμένες κερασιές σε πρώτο πλάνο
Εικόνα του Φούτζι από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό
Πινακίδα κοντά στην κορυφή
«Το μεγάλο κύμα έξω από την Καναγκάβα» (1832), από τις «36 όψεις του Όρους Φούτζι» του Χοκουσάι
Σουρούγκατσο (οδός Σουρούγκα) (1856), από τις «100 διάσημες όψεις του Έντο» του Χιροσίγκε: καταστήματα κιμονό και ανταλλακτήρια συναλλάγματος με το Όρος Φούτζι στο φόντο