Φερδινάνδος Α΄ της Αυστρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φερδινάνδος Α΄
Αυτοκράτορας της Αυστρίας
Περίοδος2 Μαρτίου 1835 - 2 Δεκεμβρίου 1848
ΠροκάτοχοςΦραγκίσκος Β´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΔιάδοχοςΦραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας
Βασιλιάς της Ουγγαρίας και της Κροατίας
Περίοδος2 Μαρτίου 1835 - 2 Δεκεμβρίου 1848
ΣτέψηΜπρατισλάβα
ΠροκάτοχοςΦραγκίσκος Β´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΔιάδοχοςΦραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας
Βασιλιάς της Βοημίας
Περίοδος2 Μαρτίου 1835 - 2 Δεκεμβρίου 1848
ΣτέψηΠράγα
ΠροκάτοχοςΦραγκίσκος Β´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΔιάδοχοςΦραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας
Βασιλιάς της Λομβαρδίας-Βενετίας
Περίοδος2 Μαρτίου 1835 - 2 Δεκεμβρίου 1848
ΣτέψηΜιλάνο
ΠροκάτοχοςΦραγκίσκος Β´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΔιάδοχοςΦραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας
Γέννηση19 Απριλίου 1793
Βιέννη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θάνατος29 Ιουνίου 1875 (82 ετών)
Πράγα, Βασίλειο της Βοημίας, Αυστροουγγαρία
ΣύζυγοςΜαρία Άννα της Σαβοΐας
ΟίκοςΟίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης
ΠατέραςΦραγκίσκος Β´ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
ΜητέραΜαρία Θηρεσία της Νάπολης και της Σικελίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )
Φερδινάνδος Α΄ της Αυστρίας.

Ο Φερδινάνδος Α΄ της Αυστρίας (γερμ. Ferdinand I, 19 Απριλίου 179329 Ιουνίου 1875) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν Αυτοκράτορας της Αυστρίας, Πρόεδρος της Γερμανικής Συνομοσπονδίας, Βασιλιάς της Ουγγαρίας, της Κροατίας και της Βοημίας (ως Φερδινάνδος Ε΄) και Βασιλιάς της Λομβαρδίας-Βενετίας και κάτοχος πολλών άλλων μικρότερων τίτλων, από το Μάρτιο του 1835 μέχρι την παραίτησή του μετά τις Επαναστάσεις του 1848. Λόγω του παθητικού αλλά καλοπροαίρετου χαρακτήρα του απέκτησε το προσωνύμιο Αγαθός (γερμανικά: Der Gütige) ή Καλοκάγαθος (τσεχικά: Ferdinand Dobrotivý, πολωνικά: Ferdynand Dobrotliwy).[1]

Διαδέχθηκε τον πατέρα του, Φραγκίσκο Α΄, μετά το θάνατό του στις 2 Μαρτίου 1835. Δεν ήταν σε θέση να κυβερνήσει την αυτοκρατορία λόγω σοβαρής επιληψίας, έτσι ο πατέρας του, προτού πεθάνει, έκανε διαθήκη με την οποία όριζε να συμβουλεύεται το θείο του, αρχιδούκα Λουδοβίκο, για όλες τις πτυχές της εσωτερικής πολιτικής και τον πρίγκιπα Κλέμενς φον Μέττερνιχ, Υπουργό Εξωτερικών της Αυστρίας .[2].

Νυμφεύτηκε τη Μαρία Άννα της Σαβοΐας, το έκτο παιδί του Βίκτωρα Εμμανουήλ Α΄ της Σαρδηνίας, με την οποία δεν είχαν παιδιά. Ο Φερδινάνδος ήταν ανίκανος να κυβερνήσει την αυτοκρατορία του, λόγω της διανοητικής ανεπάρκειάς του.

Μετά τις Επαναστάσεις του 1848, ο Φερδινάνδος παραιτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1848. Τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του, ο Φραγκίσκος Ιωσήφ. Μετά την παραίτησή του έζησε στο Κάστρο της Πράγας μέχρι το τέλος της ζωής του το 1875.[3]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φερδινάνδος Κάρολος Λεοπόλδος Ιωσήφ Φραγκίσκος Μαρκελίνος ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Φραγκίσκου Β΄, Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Μαρίας Θηρεσίας της Νάπολης και της Σικελίας. Πιθανώς ως αποτέλεσμα της γενετικής εγγύτητας των γονιών του (ήταν διπλά πρώτα ξαδέλφια), ο Φερδινάνδος είχε υδροκέφαλο, νευρολογικά προβλήματα συμπεριλαμβανομένης της επιληψίας και δυσκολία στην ομιλία. Εκπαιδεύτηκε από τον βαρόνο Γιόζεφ Κάλαζαντς φον Ερμπεργκ και τη σύζυγό του κόμισσα Γιοζεφίνα φον Ατεμς.[4]

Βασιλεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στέψη του Φερδινάνδου Ε΄ το 1836 στην Πράγα.

Ο Φερδινάνδος έπασχε από επιληψία. Αν και έχει περιγραφεί ως αδύναμος και ανίκανος να κυβερνήσει, κρατούσε ένα συνεκτικό και ευανάγνωστο ημερολόγιο και μάλιστα λέγεται ότι είχε οξύ πνεύμα. Ωστόσο το να υποφέρει ως και από είκοσι κρίσεις την ημέρα περιόριζε σοβαρά την ικανότητά του να κυβερνά με οποιαδήποτε αποτελεσματικότητα. Αν και δεν κηρύχθηκε ανίκανος την κυβέρνηση καθοδηγούσε ένα Συμβούλιο Αντιβασιλέων (αρχιδούκας Λουδοβίκος, κόμης Κόλοβρατ και πρίγκιπας Μέττερνιχ).

Τάλερ κομμένο επί της βασιλείας του Φερδινάνδου Α', π. 1840.

Όταν ο Φερδινάνδος παντρεύτηκε την πριγκίπισσα Μαρία Άννα της Σαβοΐας, ο γιατρός της αυλής θεώρησε απίθανο να μπορέσει να ολοκληρώσει το γάμο.[5] Όταν προσπάθησε να το κάνει, υπέστη πέντε επιληπτικές κρίσεις. Τον θυμούνται επίσης για την εντολή του προς τον μάγειρά του: όταν του είπαν ότι δεν μπορούσε να έχει ντάμπλινγκ με βερίκοκο (Marillenknödel) επειδή τα βερίκοκα ήταν εκτός εποχής, είπε "Είμαι ο Αυτοκράτορας και θέλω ζυμαρικά!" (Γερμανικά: Ich bin der Kaiser und ich will Knödel!).[6][7]

Επανάσταση του 1848[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο του Φερδινάνδου Α΄ με τους επίσημους χιτώνες του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος, του Λέοπολντ Κουπελβίζερ, π. 1847.

Καθώς οι επαναστάτες του 1848 βάδιζαν προς τα ανάκτορα λέγεται ότι ο Φερδινάνδος ζήτησε εξηγήσεις από τον Μέττερνιχ. Όταν ο Μέττερνιχ απάντησε ότι ξεκινούσαν μια επανάσταση, ο Φερδινάνδος λέγεται ότι ρώτησε "Μα τους επιτρέπεται να το κάνουν αυτό;" (βιεννέζικα γερμανικά: Ja, dürfen's denn des?) Πείστηκε από τον Πρίγκιπα Φέλιξ του Σβάρτσενμπεργκ να παραιτηθεί υπέρ του ανιψιού του Φραγκίσκου Ιωσήφ (ο επόμενος στη σειρά ήταν ο μικρότερος αδερφός του Φερδινάνδου, Φραγκίσκος Κάρολος, αλλά πείστηκε να παραιτηθεί από τα δικαιώματα διαδοχής του υπέρ του γιου του), που θα κατείχε τον αυστριακό θρόνο για τα επόμενα 68 χρόνια.

Ο Φερδινάνδος κατέγραψε τα γεγονότα στο ημερολόγιό του: «Η υπόθεση τελείωσε με το νέο Αυτοκράτορα να γονατίζει μπροστά στον παλιό του Αυτοκράτορα και Κύριο, δηλαδή σε εμένα, και να ζητάει μια ευλογία, την οποία του έδωσα, βάζοντας και τα δύο μου χέρια στο κεφάλι του και κάνοντας το σημείο του Τίμιου Σταυρού… μετά τον αγκάλιασα και φίλησα το νέο μας κύριο και μετά πήγαμε στο δωμάτιό μας. Στη συνέχεια εγώ και η αγαπημένη μου σύζυγος ακούσαμε τη Θεία Λειτουργία. Μετά εγώ και η αγαπημένη μου σύζυγος μαζέψαμε τις βαλίτσες μας».

Σε αποστρατεία (1848-1875)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Photograph of the aged Ferdinand dated circa 1870
Φωτογραφία του ηλικιωμένου Φερδινάνδου της δεκαετίας του 1860.
Η σαρκοφάγος του Φερδινάνδου στην Αυτοκρατορική Κρύπτη της Βιέννης.

Ο Φερδινάνδος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Βοημίας που στέφθηκε ως τέτοιος. Λόγω της συμπάθειάς του προς τη Βοημία (όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του στο Κάστρο της Πράγας) του δόθηκε το τσέχικο προσωνύμιο "Φερδινάνδος Ε΄ ο καλός" (Ferdinand Dobrotivý). Στην Αυστρία ο Φερδινάνδος είχε παρομοίως το προσωνύμιο "Ferdinand der Gütige" (= Φερδινάνδος ο καλοήθης), αλλά επίσης γελοιοποιήθηκε ως "Gütinand der Fertige" (= Καλός ο Τελειωμένος).

Ο Φερδινάνδος ήταν επίσης ο τελευταίος ηγεμόνας που στέφθηκε με το Σιδηρούν Στέμμα της Λομβαρδίας με την ιδιότητά του ως Βασιλιάς της Λομβαρδίας-Βενετίας.

Έχει ταφεί στον τάφο με αριθμό 62 της Αυτοκρατορικής Κρύπτης της Βιέννης.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύθηκε την Μαρία Άννα της Σαβοΐας, έκτο παιδί του Βίκτωρα Εμμανουήλ Α΄ της Σαρδηνίας, με την οποία δεν απέκτησε παιδιά.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Thomas Nipperdey: Deutsche Geschichte 1800-1866. Bürgerwelt und starker Staat, C.H. Beck, broschierte Sonderausgabe 1998, S. 339.
  2. Taylor, A. J. P.: "The Habsburg Monarchy 1809-1918" (Penguin Books, Great Britain, 1990, (ISBN 978-0-14-013498-8)), pp 52-53
  3. van der Kiste, p. 16
  4. Grafenauer, Bogo (1925–1991). «Erberg Jožef Kalasanc baron». Στο: Cankar, Izidor, επιμ (στα sl). Slovenski biografski leksikon. ISBN 978-961-268-001-5. http://nl.ijs.si:8080/fedora/get/sbl:0432/VIEW/. Ανακτήθηκε στις 2012-05-01. 
  5. van der Kiste, John. Emperor Francis Joseph London: Sutton Publishing, 2005 (ISBN 0-7509-3787-4). p 2
  6. According to A.J.P. Taylor, he was in fact asking for noodles - "But it is an unacceptable pun in English for a noodle to ask for noodles" - The Habsburg Monarchy 1809–1918
  7. Regan, Geoffrey. Royal Blunders page 72

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]