Τόνι Μόρρισον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τόνι Μόρρισον
ΌνομαΤόνι Μόρρισον
Γέννηση18 Φεβρουαρίου 1931[1]
Lorain, Οχάιο, ΗΠΑ[1]
Θάνατος6 Αυγούστου 2019 (88 ετών)
Μπρονξ
Επάγγελμα/
ιδιότητες
συγγραφέας[2][3][4], μυθιστοριογράφος, λιμπρετίστας, διδάσκων πανεπιστημίου[5], ποιητής[6][7][8], συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, αφηγητής audio books[9] και συνεισφέρων συντάκτης[10]
ΕθνικότηταΑμερικανίδα
ΥπηκοότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Σχολές φοίτησηςLorain High School, Πανεπιστήμιο Χάουαρντ και Πανεπιστήμιο Κορνέλ
Αξιοσημείωτα έργαΤο τραγούδι του Σόλομον, Γαλάζια μάτια κ.α.
Σύζυγος(οι)Harold Morrison (1958, 1964)
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Η Τόνι Μόρρισον και Τόνι Μόρισον[11][12][13][14][15][16] (αγγλικά: Toni Morrison‎‎ 18 Φεβρουαρίου 1931-6 Αυγούστου 2019) ήταν Αμερικανίδα λογοτέχνιδα, βραβευμένη με τα βραβεία Νόμπελ το 1993 και Πούλιτζερ.

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου το 1931 στο Λορέιν του Οχάιο και βαφτίστηκε Κλόε Άντονι Γουόφορντ. Ήταν το δεύτερο απο τα τέσσερα παιδια της οικογένειάς της. Οι γονείς της, Ράμα Γουόφορντ και Τζωρτζ Γουόφορντ, ήταν μετανάστες από τον αγροτικό νότο (Αλαμπάμα). Έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον απο νωρίς για τη λογοτεχνία, και σπούδασε ανθρωπολογία στα πανεπιστήμια Χάουαρντ και Κορνέλ από το οποίο έλαβε το μεταπτυχιακό της με θέμα την αυτοκτονία στα έργα των Γουίλιαμ Φώκνερ και Βιρτζίνια Γουλφ, τα οποία ακολούθησε μια ακαδημαϊκή καριέρα στα Texas Southern University ως καθηγήτρια αγγλικών, στο Howard University διδάσκουσα αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία, στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, και απο το 1989 στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, όπου δίδασκε αφροαμερικανικές σπουδές και δημιουργική γραφή.

Έχει δουλέψει σαν κριτικός, έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις με ειδικότητα στην αφροαμερικάνικη κουλτούρα. Ξεκίνησε την καριέρα της ως συγγραφέας το 1970 όπου κέρδισε πολύ καλές κριτικές και την αγάπη του κοινού για την επική της δύναμη, τους διαλόγους και την ποιητική και εκφραστική της απεικόνιση της Μαύρης Αμερικής. Για πολλά χρόνια δούλεψε σαν στέλεχος του εκδοτικού οίκου Random House. Είναι μέλος απο το 1981 του American Academy of Arts and Letters, και έχει πάρει πολλές διακρίσεις μεταξύ των οποίων το βραβείο Πούλιτζερ το 1988 για το αριστούργημά της Η αγαπημένη (Beloved) και το Νόμπελ το 1993.

Έφυγε από τη ζωή στις 5 Αυγούστου 2019. Σε ανακοίνωση τους, η οικογένεια και ο εκδότης της (Knopf) επιβεβαίωσαν ότι απεβίωσε, το βράδυ της Δευτέρας 4 Αυγούστου 2019, ενώ νοσηλευόταν στο Montefiore Medical Center της Νέας Υόρκης μετά από μια σύντομη ασθένεια[17].

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μυθιστορήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διηγήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παιδική λογοτεχνία (μαζί με τον γιό της Slade Morrison)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Who's Got Game?: The Mirror or the Glass? (αναμένεται να κυκλογορήσει το 2007)
  • Who's Got Game?: Poppy or the Snake?, (2004)
  • Who's Got Game?: The Ant or the Grasshopper, (2003)
  • Who's Got Game?: The Lion or the Mouse?, (2003)
  • The Book of Mean People, (2002)
  • The Big Box, (2002)

Θεατρικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Dreaming Emmet (ανέβηκε το 1987)

Ελληνικές μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το τραγούδι του Σόλομον, μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου. Αθήνα : Οδυσσέας 1982
  • Αγαπημένη, μετάφραση Ἔφη Καλλιφατίδη. Ἀθήνα : Νεφέλη 1989
  • Τζαζ, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1994
  • Γαλάζια μάτια, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1995
  • Sula, μετάφραση Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1997
  • Παράδεισος, μετάφραση - σημειώσεις - επίμετρο Κατερίνα Σχινά. Αθήνα : Νεφέλη 1998

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Toni Morrison - Facts». nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2014. 
  2. www.bbc.co.uk/programmes/articles/LNR9vCvV553p5qcZ7L1kD9/author-collection.
  3. www.nytimes.com/1996/09/29/nyregion/ambition-in-words-and-images.html.
  4. www.nytimes.com/movies/movie/191932/Toni-Morrison-A-Writer-s-Work/overview.
  5. 201875354.
  6. muse.jhu.edu/journals/african_american_review/v044/44.4.roynon.pdf.
  7. www.poemhunter.com/toni-morrison/quotations/.
  8. www.huffingtonpost.com/the-news/reporting/2008/01/24/.
  9. catalogue.bnf.fr/affiner.do?motRecherche=&index=AUT3&numNotice=12017165&listeAffinages=FacFonctAuteur_1110&afficheRegroup=false&trouveDansFiltre=NoticePUB&nbResultParPage=10&triResultParPage=5&typeNotice=p.
  10. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo20010082967. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  11. Μανδηλαρά, Τίνα (7 Αυγούστου 2019). «Τόνι Μόρισον (1931 - 2019): Η συγγραφέας που έγραψε μοναδικά τα blues». LiFO. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  12. «Γραμματόσημο έγινε η σπουδαία συγγραφέας της Αφρο-αμερικανικής λογοτεχνίας Τόνι Μόρισον». Τα Νέα. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  13. «Απεβίωσε η νομπελίστρια συγγραφέας Τόνι Μόρισον». Η Καθημερινή. 6 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  14. «Για πρώτη φορά στα ελληνικά το μοναδικό διήγημα που είχε γράψει η Τόνι Μόρισον, βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας». Πρώτο Θέμα. 16 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2024. 
  15. Κανατσούλη, Μένη (2009). «Η Μαύρη Γυναίκα στη σύγχρονη λογοτεχνία για παιδιά». Κείμενα (9). 
  16. Αμπατζίδου, Ελένη (2009). Ο Μαγικός Ρεαλισμός στη Λογοτεχνία 20ος και 21ος αιώνας. Θεσσαλονίκη: ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. σελ. 5. 
  17. Lea, Richard (2019-08-06). «Toni Morrison, author and Nobel laureate, dies aged 88» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2019/aug/06/toni-morrison-author-and-pulitzer-winner-dies-aged-88. Ανακτήθηκε στις 2019-08-06. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τόνι Μόρισον- Ντόρα Τσιμπούκη (επίμ), Αφιέρωμα Διαβάζω, τ/χ,406, (Απρίλιος 2000), σελ.92-124