Τορμπερνίτης

Τορμπερνίτης

Τορμπερνίτης. Προέλευση: Επαρχία Κατάνγκα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό.
Γενικά
Κατηγορία	Φωσφορικά
Χημικός τύπος	Cu(UO2)2(PO4)2 . 8−12H2O
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα	3,2 gr/cm³
Χρώμα	Όλες οι αποχρώσεις του πράσινου
Σύστημα κρυστάλλωσης	Τετραγωνικό
Κρύσταλλοι	Τραπεζοειδείς σε σχήμα κύβου, οκταγώνου, σπανιότερα πυραμιδοειδείς, με έντονο ανάγλυφο
Υφή	Συμπαγής, σπανιότερα φυλλώδης ή σε επιφλοιώσεις
Διδυμία	Σπάνια κατά {110}
Σκληρότητα	2 - 2,5
Σχισμός	Τέλειος κατά {001}, ασαφής κατά {100}
Θραύση	Ανώμαλη
Λάμψη	Υαλώδης, μαργαριτώδης, ενίοτε ημιαδαμάντινη
Γραμμή κόνεως	Ανοικτοπράσινη
Πλεοχρωισμός	Ο = σκούρο πράσινο έως γαλάζιο Ε = πράσινο
Διαφάνεια	Σπάνια διαφανής, συνήθως ημιδιαφανής ως αδιαφανής
Παρατηρήσεις	Ραδιενεργός λόγω του περιεχομένου ουρανίου

Ο τορμπερνίτης είναι ένυδρο φωσφορικό και ουρανυλιούχο ορυκτό του χαλκού. Το όνομα του αποδόθηκε προς τιμήν του Τόρμπερν Μπέργκμαν (1735-1784), Καθηγητή της Φυσικής και της Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα (Σουηδία).

Είναι σχετικά ασύνηθες ορυκτό, το οποίο σχηματίζεται στις ζώνες οξείδωσης ορισμένων χαλκούχων / ουρανιούχων κοιτασμάτων. Η περιεκτικότητά του σε νερό δεν είναι σταθερή και μεταβάλλεται ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες σχηματισμού του. Σε πολύ ξηρά κλίματα μετατρέπεται σε μετατορμπερνίτη (άνυδρη παραλλαγή), ο οποίος έχει παρόμοιο χρώμα αλλά υψηλότερη διαφάνεια. Λόγω χρώματος και υφής είναι περιζήτητος από συλλέκτες, αν και, λόγω ραδιενέργειας, η κατοχή του είναι επικίνδυνη χωρίς προστατευτικά μέτρα.

Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται είναι ο μετατορμπερνίτης, ο ωτουνίτης, ο ουρανινίτης, ο ουρανοφανής και πολλά σπάνια ορυκτά τα οποία περιέχουν τη ρίζα του ουρανυλίου (UO₂)

Απαντάται σε αρκετές περιοχές της Γης, αλλά σε μικρές ποσότητες. Σχετικά μεγάλες ποσότητες και όμορφοι κρύσταλλοι συναντώνται στην Πορτογαλία, τη Σλοβακία, τη Γαλλία (πολλές περιοχές), τη Γερμανία (Σαξωνία και άλλες περιοχές), την Τσεχία, την Κορνουάλη στην Αγγλία, πολλές περιοχές της Αυστραλίας, το Ζαΐρ (επαρχία Κατάνγκα, μεγάλοι ημιδιάφανοι κρύσταλλοι) και τις ΗΠΑ (κυρίως Νεβάδα και Βόρεια Καρολίνα). Μικρότερης έκτασης εμφανίσεις σε αρκετές άλλες χώρες.

Δεν έχει αναφερθεί ύπαρξή του στην Ελλάδα.

Πηγές

• Handbook of Mineralogy Αρχειοθετήθηκε 2012-08-01 στο Wayback Machine.
• Mindat.org
• Galleries.com
• Webmineral.com

Δείτε επίσης

• Κατάλογος ορυκτών

Βιβλιογραφία

• James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
• Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X
• Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0395511372