Τζαβαλάς Καρούσος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζαβαλάς Καρούσος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Τζαβαλάς Καρούσος (Ελληνικά)
Γέννηση8  Σεπτεμβρίου 1904
Λευκάδα
Θάνατος3  Ιανουαρίου 1969
Παρίσι
Αιτία θανάτουνόσος
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότηταηθοποιός και θεατρικός σκηνοθέτης

Ο Τζαβαλάς Καρούσος (8 Σεπτεμβρίου 1904 - 3 Ιανουαρίου 1969) ήταν Έλληνας ηθοποιός και αγωνιστής της αριστεράς.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1904, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου. Από τα μαθητικά του ακόμη χρόνια στη Λευκάδα ήταν μέλος του ΣΕΚΕ και αργότερα στην Αθήνα έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στα χρόνια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση.[1] Εξορίστηκε το 1948 στη Μακρόνησο και, κατόπιν, στον Αη-Στράτη. Το 1967, κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών συνελήφθη και στάλθηκε εξορία στη Γυάρο. Αφέθηκε ελεύθερος τρεις μήνες αργότερα, βαριά άρρωστος και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου είχε αντιδικτατορική δράση.

Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο με τον θίασο Αιμίλιου Βεάκη - Χριστόφορου Νέζερ. Με θεατρικές σπουδές στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έπαιξε στο Εθνικό Θέατρο στη χρυσή εποχή του Φώτου Πολίτη, συγκρότησε δικό του θίασο μεταπολεμικά και συμμετείχε σε παραστάσεις του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου με τον Μάνο Κατράκη.

Στήριξε ιδιαίτερα το νεοελληνικό έργο και πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου (Η ζαβολιάρα, Οργή, Αντιγόνη, Η λίμνη των στεναγμών, Άνθρωπος για όλες τις δουλειές, Φαίδρα). Ο ρόλος που τον σημάδεψε ήταν αυτός του Σάιλοκ στον Έμπορο της Βενετίας του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, με τον οποίο και τερμάτισε πρόωρα -και βίαια λόγω χούντας- τη θεατρική του καριέρα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ενσάρκωσε και τον Αλή Πασά στον κινηματογράφο στην ταινία Η λίμνη των στεναγμών, στο πλευρό της Ειρήνης Παππά.

Πέθανε στις 3 Δεκέμβρη 1969 στο Παρίσι, όπου και ενταφιάστηκε και μερικά χρόνια αργότερα τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Λευκάδα, όπου είναι μέχρι σήμερα. Είχε μια κόρη, τη Δέσπω, που είναι συγγραφέας.

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Ρόλος
1933 Δεσποινίς δικηγόρος [2]
1943 Η φωνή της καρδιάς κυρ-Σπύρος (φωνή)
1954 Το κορίτσι της γειτονιάς Πέτρος
1959 Η ζαβολιάρα (Τα θολά νερά) Κωνσταντής
Ζάλογγο, το κάστρο της λευτεριάς Φώτος Τζαβέλας
Σαρακατσάνισσα Στέφος Τσεκούρας
Ναυάγια της ζωής πατέρας Φούλας
Ματωμένο ηλιοβασίλεμα γερο-τσέλιγκας
Η λίμνη των στεναγμών - Η κυρά Φροσύνη και ο Αλή Πασάς Αλή Πασάς
1960 Το χαμίνι Δημοκλής
1961 Ήρθες αργά Πέτρος
Επικίνδυνη αποστολή καπεταν-Μιχάλης
Αντιγόνη Τειρεσίας
1962 Οργή πλοίαρχος
Φαίδρα
Θρίαμβος (Όταν η μοίρα κυβερνά)
1963 Τερέζα [3] Λάμπρος
Σταυραετοί
Κουράστηκα να σ' αποκτήσω
1964 Τα δάκρυά μου είναι καυτά
Άπονη ζωή Ανέστης
1965 Βάνα
Με ιδρώτα και δάκρυα
Το λάθος
Ρημαγμένο σπίτι
Η φωνή μιας αθώας
Η έξοδος του Μεσολογγίου
Τα δίχτυα της ντροπής Βρασίδας
Αφήστε με να ζήσω Γεώργιος Βρανάς
1966 Η παραστρατημένη Λεμπέσης
Δεν είμαι ατιμασμένη [4] πατέρας Λιάνας
Άνθρωπος για όλες τις δουλειές καπεταν-Μανώλης Πασπαράτος
Η έξοδος του Μεσολογγίου
1967 Οι βοσκοί Βλαχόπουλος
Κολωνάκι: διαγωγή μηδέν Στέφανος Κουτσομήτρος
Το χρήμα ήταν βρόμικο
1972 Στη θύελλα της μεγάλης αγάπης

Θεατρικές παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτός ο κατάλογος ενημερώνεται περιοδικά με μηχανικό τρόπο από ένα bot. Επεξεργασίες σε αυτό τον κατάλογο από χρήστες με το συνηθισμένο «χειροκίνητο» τρόπο θα αναιρεθούν με την επόμενη ανανέωση από το bot!

WQS | PetScan | YASGUI | Βρείτε εικόνες
σεζόν παράσταση ρόλος θίασος θέατρο σκηνοθέτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1932/1933 Ο έμπορος της Βενετίας Γενάρος Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Φώτος Πολίτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1932/1933 Οθέλλος Λουδοβίκος Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Φώτος Πολίτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1933/1934 Λόρδος Βύρων Πιέτρο Γκάμπα Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Φώτος Πολίτης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1937/1938 Κάντιντα Αλέξανδρος Μιλλ Θίασος Κοτοπούλη Θέατρο Rex Γιαννούλης Σαραντίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1937/1938 Όλα θ' αλλάξουν Φίλιππος Θίασος Κοτοπούλη Θέατρο Rex Γιαννούλης Σαραντίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1943/1944 Αρραβωνιάσματα Λεμπέσης Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Θερινόν Θέατρον Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1944/1945 Λευτεριά Μπότσαρης Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1944/1945 Ο έμπορος της Βενετίας Σάιλοκ Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Θερινόν Θέατρον Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1944/1945 Η Αρλεζιάνα Μπαλτάσαρ Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Θερινόν Θέατρον Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Οι μνηστήρες του θρόνου Γιαρλ Σκούλε Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Στο γέρμα του χειμώνα Γκωντ Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Ο ηλίθιος Παρθένης Σεμιώνιτς Ραγόζιν Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Καποδίστριας Μακρυγιάννης Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Το παιχνίδι της τρέλλας και της φρονιμάδας Κυρ Ανδρόνικος Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου Θέατρο Μακέδο Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Άγρια χρόνια Διοικητής φυλακών Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου Θέατρο Μακέδο Σωκράτης Καραντινός
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948 Τα καραφάκια του κυρ Αριστείδη Κώστας Καντιάς Θίασος Βασίλη Αργυρόπουλου Θέατρο Βασίλη Αργυρόπουλου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1951/1952 Η απαγωγή της Σμαράγδως Γιάννης Χατζηφώτης Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου Θέατρο Ντο Ρε Τζαβαλάς Καρούσος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1957/1958 Ο ηλίθιος Παρθένης Ραγόζιν Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Rex Τάκης Μουζενίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1957/1958 Βασίλισσα Αμαλία Μακρυγιάννης Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Άλσος Πέλος Κατσέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Το κράτος του θεού Δον Πέντρο ντε Μιουρα Θίασος Δημήτρη Μυράτ Θέατρο Διάνα Δημήτρης Μυράτ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Αρραβωνιάσματα Λεμπέσης Θίασος Νίκου Χατζίσκου Υπαίθριον Θέατρον Νίκου Χατζίσκου Νίκος Χατζίσκος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 Μαντώ Μαυρογένους Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Θίασος Μαίρης Αρώνη
Θεατρικές Επιχειρήσεις Βασίλη Μπουρνέλλη
Θέατρο Ακροπόλ Κωστής Μιχαηλίδης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1959/1960 Ο Πατούχας Σαϊτονικολής Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Άλσος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961 Νυφοπάζαρο Τζίμυ Μπρεντ Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Ιντεάλ Κατερίνα Ανδρεάδη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1961/1962 Οδύσσεια Όμηρος Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Καλουτά Μάνος Κατράκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Ένας άγνωστος Σερ Ρόμπερτ Ρώουλυ Θίασος Σμαρούλας Γιούλη
Θεατρικές επιχειρήσεις Βαγγέλη Λιβαδά
Θέατρο Αμιράλ Τζαβαλάς Καρούσος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Το κορίτσι με το κορδελάκι Γέρο Ζακόνης Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Άλσος Μάνος Κατράκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965 Το σπίτι στο Μόντε Βιντέο Δρ. Χέρμαν Ναίγκλερ Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965 Όταν οι Ατρείδες Αγαμέμνωνας Θίασος Δημήτρη Μυράτ Θέατρο Rex Δημήτρης Μυράτ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1965/1966 Ο σταυρός και το σπαθί Νικηφόρος ο Γενικός Λογοθέτης Θίασος Έλσας Βεργή - Μάνου Κατράκη περιοδεία Πέλος Κατσέλης
Τέλος αυτόματα δημιουργημένου καταλόγου.

Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «rizospastis.gr - ΤΟ ΚΚΕ ΚΑΙ Η ΔΙΑΝΟΗΣΗ». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2015. 
  2. Αργύρης, Τσιάπος. Οι πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Σέρρες: Α. Τσιάπος. σελ. 329–344. ISBN 978-960-93-7608-2. 
  3. Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 98. 
  4. Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 100. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Έλληνες - Ελληνίδες ηθοποιοί
  • Θόδωρος Έξαρχος: "Έλληνες Ηθοποιοί - Αναζητώντας τις ρίζες", Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
  • www.retrodb,gr
  • www.90lepta.com

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Δέσπω Καρούσου, Δεν έχει θέατρο απόψε... Χρονικό της ζωής και του έργου του Τζαβαλά Καρούσου, εκδ. Ergo,Αθήνα,2003 *Καρούσος Τζαβαλάς, Γιούρα, η προσωπική εμπειρία ενός εξόριστου Editions Nouvelle Frontiere, Montreal 1972

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]