Συμμαχία

Ο όρος Συμμαχία κατά το Διεθνές Δίκαιο, και με τη στενή ερμηνεία του όρου, σημαίνει συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων Κρατών περί κοινής πολεμικής, αμυντικής ή επιθετικής, δράσης (military assistance) έναντι τρίτου εκ των προτέρων καθορισμένου Κράτους ή άνευ προσδιορισμού, μελλοντικού κράτους που θα επιχειρούσε πολεμική αναμέτρηση με ένα εκ των συμβαλλομένων Κρατών. Η συμφωνία αυτή επισημοποιείται με σχετική συνθήκη καλούμενη συνθήκη συμμαχίας.

Οι συνθήκες συμμαχίας αποτελούν διεθνείς συνθήκες και υπόκεινται στις γενικές περί ΄συνθηκών διατάξεις, όπου διατυπώνονται οι όροι βάσει των οποίων οι συμβαλλόμενες χώρες συνομολογούν αφενός το αντικείμενο αυτών καθώς και τις μεταξύ τους υποχρεώσεις. Στη πράξη πολλές φορές ο σκοπός αυτών δεν είναι πάντοτε σαφής, παρά ταύτα όλες κατά κανόνα παρουσιάζουν αμυντικό χαρακτήρα. Σημαντικότερη διάκριση των συμμαχιών είναι οι φανερές και οι μυστικές συμμαχίες. Σημειώνεται όμως ότι, για να ΄συνομολογηθεί μια συμμαχία απαιτείται προηγουμένως αμοιβαία συγκατάθεση. Πλείστα όμως είναι τα παραδείγματα της μονομερούς κατάργησης μιας συνθήκης ιδίως τον τελευταίο αιώνα.

Στη διπλωματική ιστορία απαντάται απειρία συνθηκών συμμαχίας από τους αρχαιότατους χρόνους. Μάλιστα οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναπτύξει τη συμμαχία ακόμα και σε θεσμό όχι πάντα για πολεμικούς σκοπούς αλλά και για ειρηνικούς (περισσότερο εμπορικούς). Στη συνέχεα οι Ρωμαίοι φέρονται να οργάνωσαν το σύστημα συμμαχιών κατά θαυμάσιο τρόπο καταφέρνοντας έτσι να κυριαρχήσουν. Με την εμφάνιση των πολλών Ευρωπαϊκών Βασιλείων οι συμμαχίες απέκτησαν κύριο σκοπό την οποιαδήποτε παρεμπόδιση ενός Βασιλείου σε όλη την Ευρώπη.

Η Μεγάλη Συμμαχία όπως ονομάστηκε η τριπλή συμμαχία του 1689 είχε συναφθεί κατά του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Αργότερα η Τετραπλή Συμμαχία του 1814 συνάφθηκε κατά του Μ. Ναπολέοντα. Νεότερα με τη χρήση αυτού του όρου υπήρξε η Τριπλή Συμμαχία (1879-1882 που αποτελούσε διεθνή συνασπισμό μεταξύ Γερμανίας, Αυστρίας και Ιταλίας για την αντιμετώπιση, από κοινού, τυχόν Γαλλικής ή Γαλλορωσικής επίθεσης. Αυτή η επώνυμη συμμαχία διαλύθηκε επίσημα τον Μάιο του 1915 όταν η Ιταλία εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων.
Ακόμα δε νεότερα υπήρξε η λεγόμενη συμμαχία του Άξονα μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας στην οποία εισήλθε αργότερα και η Ιαπωνία.

Τέλος κατά τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ νόμιμες σήμερα υπάρχουσες Συμμαχίες θεωρούνται μόνον οι υφιστάμενες αμυντικού χαρακτήρα καλούμενες και Περιφερειακά Σύμφωνα όπως για παράδειγμα είναι το ΝΑΤΟ, το ΣΕΑΤΟ, το ΣΕΝΤΟ κ.ά.

• Ανεξάρτητα όμως των παραπάνω, σήμερα, στη διεθνή πολιτική σκηνή ο όρος συμμαχία αποδίδεται εναλλακτικά ως συνασπισμός, παρότι θεωρείται άτυπος ως προς την ερμηνεία της συμμαχίας αφού δεν προσδιορίζεται εχθρός αλλά ούτε και προέκταση εμπόλεμης κατάστασης αλλά με την ερμηνεία της συνεργασίας σε ενδεχόμενη αντίθεση (ή αντιπαράθεση). Έτσι ο όρος συμμαχία περιπλέκεται στη πολιτική καθώς και στο εμπόριο, στην οικονομία κ.λπ. με ξεχωριστό νόημα για τις κοινωνικές επιστήμες.

Δείτε επίσης

• Ιερά Συμμαχία