Σπύρος Βασιλείου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σπύρος Βασιλείου
Ο Σπύρος Βασιλείου σε φωτογραφία του Δημήτρη Παπαδήμου
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Σπύρος Βασιλείου (Ελληνικά)
Γέννηση16  Ιουνίου 1903[1]
Γαλαξίδι Φωκίδας[2][3][4]
Θάνατος22 Μαρτίου 1985 (81 ετών)
Αθήνα[1][5][6]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
ΣπουδέςΑνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1921, 1926)[1]
Ιδιότηταζωγράφος[1][6]
ΚίνημαΓενιά του ’30[5]
Καλλιτεχνικά ρεύματαΓενιά του ’30[5]

Ο Σπύρος Βασιλείου (Γαλαξίδι, 16 Ιουνίου 1903Αθήνα, 22 Μαρτίου 1985) ήταν Έλληνας καλλιτέχνης, ένας από τους πλέον παραγωγικούς, αναγνωρίσιμους και δημοφιλείς Έλληνες εικαστικούς. Ζωγράφος, αγιογράφος, χαράκτης, σκηνογράφος, γραφίστας, διακοσμητής, συγγραφέας-κριτικός και δάσκαλος[7]. Την καλλιτεχνική του παραγωγή χαρακτηρίζει η συνάντηση των διδαγμάτων της λαϊκής και της βυζαντινής τέχνης με τους πειραματισμούς των σύγχρονών του ρευμάτων.

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1903 στο Γαλαξίδι[8]. Σπούδασε στην Αθήνα με υποτροφία, στη Σχολή Καλών Τεχνών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, από το 1921 έως το 1926 έχοντας ως δασκάλους τους Καλούδη και Λύτρα. Άρχισε να παρουσιάζει τα έργα του σε εκθέσεις αμέσως μετά την αποφοίτησή του (το 1926 εκθέτει στο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Αθηνών μαζί με τους Πολύκλειτο Ρέγκο, Σπύρο Κόκκινο και Αντώνη Πολυκανδριώτη, στην «Έκθεση των Τεσσάρων» όπως την αποκάλεσαν). Ο Βασιλείου έκανε την πρώτη ατομική έκθεσή του το 1929 στην γκαλερί Στρατηγοπούλου.[9][10]

Το 1930 απέσπασε το Μπενάκειο Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τα σχέδια των τοιχογραφιών του ναού του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου στο Κολωνάκι. Με τα χρήματα του βραβείου κάνει το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη, όπου είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί μουσεία και συλλογές. Η αγιογράφηση του Αγίου Διονυσίου πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1936 και 1939.[10] Υπήρξε μέλος τον καλλιτεχνικών ομάδων Τέχνη και Στάθμη και του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος[11], συμμετείχε σε διεθνείς εκθέσεις, στην Μπιενάλε της Βενετίας (1934, 1964), στην Αλεξάνδρεια το 1957 και στο Σάο Πάολο το 1959[10] ενώ έργα του παρουσιάστηκαν στο Ντιτρόιτ το 1955 (με την αφορμή της εικονογράφησης του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου στο Ντιτρόιτ) και το 1960 στο Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη (για το έργο του "Φώτα και Σκιές" συγκεκριμένα, απέσπασε τότε το βραβείο Guggenheim του ελληνικού τμήματος της AICA)[10]. Έργα του Βασιλείου βρίσκονται σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα ευρισκόμενα στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου Αρχειοθετήθηκε 2014-04-14 στο Wayback Machine. έργα του αντιπροσωπεύουν τις διαφορετικές δεκαετίες της δουλειάς του. Στην Εθνική Πινακοθήκη ο Βασιλείου πραγματοποίησε αναδρομική έκθεση το 1975 και παρουσίασε ένα βασισμένο στο έργο του πολυθέαμα το 1983[10]. Ο Σπύρος Βασιλείου δίδαξε στην Παπαστράτειο Σχολή και αργότερα στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο.[12] Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ).

Χαρακτηριστικά έργου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βασιλείου κινήθηκε πάνω στον άξονα του αιτήματος της επιστροφής στις ρίζες της ελληνικής τέχνης, προκειμένου να συναντήσει τάσεις των κινημάτων του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, με τον τρόπο που προσλαμβάνονταν από την καλλιτεχνική ζωή στην Αθήνα. Τα έργα του, τα οποία απεικονίζουν το φυσικό και αστικό τοπίο καθώς και σκηνές της κοινωνικής ζωής, προσεγγίζουν και περιγράφουν την καθημερινότητα με λυρική και ονειρική διάθεση συνδυάζοντας το λόγιο με το λαϊκό στοιχείο και την παράδοση με τον νεωτερισμό. Έχει ενδιαφέρον ο τρόπος κατά τον οποίο στη ζωγραφική του αποτυπώνεται η εξέλιξη του αθηναϊκού τοπίου από τη μεσοπολεμική περίοδο στις δεκαετίες της αντιπαροχής[13].

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν νυμφευμένος με την Αγγελική (Κική) Κωνσταντακόπουλου από τις 27 Απριλίου του 1941 (την ημέρα της κατάληψης της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα). Μαζί είχαν δύο παιδιά, τη Δροσούλα και τη Δήμητρα[9][9].

Μουσείο "Atelier" Σπύρου Βασιλείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σπίτι του κάτω από την Ακρόπολη στον αριθμό 5 της οδού Γουέμπστερ έχει μετατραπεί από το 2004 έως το 2016 σε μουσείο. Φιλοξενούσε έργα του Βασιλείου προερχόμενα από ιδιωτικές συλλογές, τα οποία σε τακτά χρονικά διαστήματα αλλάζανε[14]. To Atelier διοργάνωνε διαλέξεις, σεμινάρια, ομιλίες, μουσικές βραδιές, εκπαιδευτικά προγράμματα, εικαστικά εργαστήρια και επίσης μεριμνούσε για την οργάνωση και την ψηφιοποίηση του αρχείου του καλλιτέχνη.

Αρχείο Σπύρου Βασιλείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αρχείο Σπύρου Βαισιλείου διαχειρίζεται η Artifex μη-κερδοσκοπική εταιρία που καταγράφει, μελετά και προστατεύει τις δημιουργίες του ζωγράφου.

Βιβλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξέδωσε τα βιβλία:

  • Γαλαξιδιώτικα καράβια, 1934
  • Παιδικά σχέδια, 1930, συνεργασία με τον Αγήνορα Αστεριάδη
  • Ντίλι-ντίλι, εκδόσεις Ίκαρος, ζωγραφιές Μπαρμπα-Σπύρου, 1948
  • Φώτα και σκιές, 1969 (αυτοβιογραφικό)

Θεατρικές παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων στις οποίες εργάστηκε ο Σπ. Βασιλείου, ως σκηνογράφος ή/και ενδυματολόγος

Αυτός ο κατάλογος ενημερώνεται περιοδικά με μηχανικό τρόπο από ένα bot. Επεξεργασίες σε αυτό τον κατάλογο από χρήστες με το συνηθισμένο «χειροκίνητο» τρόπο θα αναιρεθούν με την επόμενη ανανέωση από το bot!

WQS | PetScan | YASGUI | Βρείτε εικόνες
χρονική περίοδος παράσταση εταιρεία παραγωγής θέατρο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Στο γέρμα του χειμώνα Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1945/1946 Η γη είναι σφαίρα Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Το παιχνίδι της τρέλλας και της φρονιμάδας Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου Θέατρο Μακέδο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Άγρια χρόνια Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Τζαβαλά Καρούσου Θέατρο Μακέδο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Ένας αξιοθαύμαστος υπηρέτης Θίασος Κώστα Μουσούρη Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Αντώνιος και Κλεοπάτρα Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Ιντεάλ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Λίλιομ Θίασος Κώστα Μουσούρη Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Προσκήνιο Θίασος Κώστα Μουσούρη Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1951/1952 Φρύνη του 52 Νέος Μουσικός Οργανισμός Θέατρο Παπαϊωάννου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Ο Χριστός ξανασταυρώνεται Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Άλσος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1956/1957 Συναπάντημα στην Πεντέλη Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1957/1958 Βασίλισσα Αμαλία Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο Μάνου Κατράκη Θέατρο Άλσος
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Αρραβωνιάσματα Θίασος Νίκου Χατζίσκου Υπαίθριον Θέατρον Νίκου Χατζίσκου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961 Το κορίτσι με τα άσπρα μαλλιά Θέατρο 61 Θέατρο 61
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1965/1966 Ο σταυρός και το σπαθί Θίασος Έλσας Βεργή - Μάνου Κατράκη περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971
Ο χορός του θανάτου Θίασος Έλσας Βεργή - Μάνου Κατράκη Θέατρο Έλσας Βέργη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970 Ο τρελός του Λούνα Παρκ Θίασος Σμαρούλας Γιούλη
Θεατρικές επιχειρήσεις Βαγγέλη Λιβαδά
Θέατρο Παρκ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970 Ο τρελλός του Λούνα Παρκ και η ατσίδα Θεατρικές επιχειρήσεις Βαγγέλη Λιβαδά
Θίασος Σμαρούλας Γιούλη
Θέατρο Αμιράλ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971 Χίπισσα Ιωάννα Θεατρικές επιχειρήσεις Βαγγέλη Λιβαδά Θέατρο Αμιράλ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971 Μαρκησία του λιμανιού Θίασος Σμαρούλας Γιούλη
Θεατρικές επιχειρήσεις Βαγγέλη Λιβαδά
Θέατρο Παρκ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1974/1975 Μαντώ Μαυρογένους (Προδομένος λαός) Θίασος Αλίκης Βουγιουκλάκη Θέατρο Αλίκη
Τέλος αυτόματα δημιουργημένου καταλόγου.

Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 dp.iset.gr/en/artist/view.html?id=1080. Ανακτήθηκε στις 24  Απριλίου 2020.
  2. www.eikastikon.gr/kritikesparousiaseis/kyriazi_vasileiou_en.html.
  3. petersgallery.com.cy/Peters_Auctions/biographies.html.
  4. www.askart.com/askart/artist.aspx?artist=11077411.
  5. 5,0 5,1 5,2 www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/basileiou-spuros.html. Ανακτήθηκε στις 24  Απριλίου 2020.
  6. 6,0 6,1 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 1019272791. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  7. Βασιλείου, Σπύρος (1969). Φώτα και Σκιές. Αθήνα. σελ. 306. 
  8. Παπαστάμος, Δημήτρης (1975). ΣΠΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. Αθήνα: ΕΠΜΑΣ. σελίδες χ.σ. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. 9,0 9,1 9,2 Βιογραφικό Σπύρου Βασιλείου Αρχειοθετήθηκε 2014-02-22 στο Wayback Machine., ιστοσελίδα ατελιέ Σπύρου Βασιλείου
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Βασιλείου Σπύρος (1902 ή 1903 Γαλαξείδι - 1985 Αθήνα) Αρχειοθετήθηκε 2014-04-13 στο Wayback Machine., Εθνική Πινακοθήκη.
  11. [http://www.eete.gr/membcontact.php?id=22 ΕΕΤΕ: Μέλη.]
  12. Συλλογικό έργο, Ελληνική τοπιογραφία ( 19ος - 20ός αιώνας ), Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, χ.χ., σ. 171.
  13. Μάλαμα, Άννυ (2004). Atelier Σπύρου Βασιλείου - Οδηγός Μουσείου. Αθήνα: Atelier Σπύρου Βασιλείου. σελ. 62. 
  14. Σπύρος Βασιλείου, Βιβλιονέτ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]