Σπυρίδων Βικάτος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σπυρίδων Βικάτος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Σπυρίδων Βικάτος (Ελληνικά)
Γέννηση24  Σεπτεμβρίου 1878
Αργοστόλι[1]
Θάνατος6  Ιουνίου 1960[2]
Αθήνα[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[3]
ΣπουδέςΑνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου
Ιδιότηταζωγράφος[4][1], διδάσκων πανεπιστημίου και καλλιτέχνης[1]
ΚίνημαΣχολή του Μονάχου
Καλλιτεχνικά ρεύματαΣχολή του Μονάχου
ΒραβεύσειςΜεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σπυρίδων Βικάτος (Αργοστόλι, 24 Σεπτεμβρίου 1878 - Αθήνα, 6 Ιουνίου 1960) ήταν Έλληνας ζωγράφος και ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της «Σχολής του Μονάχου».

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τη βοήθεια του τότε Μητροπολίτη Αθηνών Γερμανού σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ζωγραφική υπό τους Νικηφόρο Λύτρα και Σπυρίδωνα Προσαλέντη και γλυπτική με δάσκαλο τον Γεώργιο Βρούτο.[5]

Μετά την αποφοίτηση από την ΑΣΚΤ συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου χάρη σε υποτροφία της μονής Πετράκη και της Ε. Βαλλιάνου. Παρέμεινε στο Μόναχο από το 1900 ως το 1906 και μαθήτευσε κοντά στον Νικόλαο Γύζη και τον Λούντβιχ φον Λοφτς. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1909 και διορίστηκε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας όπου δίδαξε ( με μια ολιγόμηνη διακοπή το 1911[6] ) σκιαγραφία έως το 1939.[5] Μαθητές του υπήρξαν οι Αγήνωρ Αστεριάδης, Γιώργος Γουναρόπουλος, Σοφία Λασκαρίδου, Σπύρος Παπαλουκάς, Γιώργος Σικελιώτης, Γιάννης Τσαρούχης [7], Απόστολος Λευκάδιος κ.ά. Το 1937 συμμετείχε στην κίνηση των Ακαδημαϊκών ζωγράφων.[8]

Ο Βικάτος είχε στο ενεργητικό του συμμετοχές σε πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις εντός και εκτός συνόρων. Από αυτές ξεχωρίζουν οι συμμετοχές του στο Γκλασπαλάστ του 1905, στις διεθνείς εκθέσεις του Μπορντώ (1907), της Ρώμης (1911) και του Παρισιού (1937) καθώς και στη μπιεννάλε της Βενετίας τα έτη 1934 και 1936.[5] Τιμήθηκε πλειστάκις για το έργο του: το 1907 απέσπασε χρυσό μετάλλιο στην έκθεση του Μπορντώ, το 1937 έλαβε από την Ακαδημία Αθηνών το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και το 1951 εκλέχτηκε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου.[5]

Σ. Βικάτος, Το χριστουγεννιάτικο δένδρο (προ 1932). Λάδι σε καμβά, 77 εκ. x 105 εκ. Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδος. Έργο που θυμίζει Φλαμανδούς ζωγράφους του 17ου αιώνα.

Πέθανε σε ηλικία 82 ετών από βρογχοπνευμονία. Με τη διαθήκη του άφησε κληροδότημα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και καθιέρωσε τη «Βικάτειο υποτροφία» σε διπλωματούχους ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, με πτυχίο «Λίαν καλώς» για μετεκπαίδευση στο εξωτερικό.[5] Επίσης, δώρισε 30 πίνακές του στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδος.

Το έργο του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα έργα του Σ. Βικάτου είναι κυρίως προσωπογραφίες και ηθογραφίες με φανερή την επιρροή του γερμανικού ακαδημαϊσμού, από τον οποίο υιοθέτησε μια ήπια εκδοχή, αλλά και της φλαμανδικής σχολής του 17ου αιώνα. Επιπλέον συνδυάζοντας τα διδάγματα της σχολής του Μονάχου με τις νέες τεχνικές που σχετίζονταν με τη νοηματική εμβάθυνση στο χρώμα και στην απόδοση, ξέφευγε ορισμένες φορές από τη στατικότητα που χαρακτήριζε τον ακαδημαϊσμό.[9] Επίσης διακρίθηκε και ως τοπιογράφος, ενώ και οι «νεκρές φύσεις» του προσέλκυσαν το ενδιαφέρον.[5]

Πίνακές του κοσμούν μεγάλες ξένες πινακοθήκες και μουσεία, καθώς και ιδιωτικές συλλογές. Ακολουθεί ένας κατάλογος των γνωστότερων έργων του με αλφαβητική σειρά (πλην οριστικού άρθρου):

  • Το αγοράκι
  • Η Αποκαθήλωσις
  • Αυτοπροσωπογραφία (1928, βρίσκεται στην πινακοθήκη της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών)
  • Ο Γ. Ιακωβίδης
  • Η διδασκαλία του Ιησού
  • Διπλούς χειμών
  • Εβραίος
  • Κεφαλή γέροντος
  • Μετά την Αποκαθήλωσιν
  • Μοναχοί
  • Το νήμα της ζωής
  • Ο όρκος των Φιλικών
  • Πορεύου, γύναι, και μηκέτι αμάρτανε
  • Προσωπογραφία Κρητός
  • Το σκάκι
  • Το σκάκι (σκίτσο, Α΄ βραβείο της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου)
  • Η στοργή της γιαγιάς
  • Ο Ταβουλάρης
  • Ο Τυρολέζος
  • Ο τυφλός
  • Ο Χριστός
  • Τα Χριστούγεννα

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 107892449X. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  2. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/461164. Ανακτήθηκε στις 16  Μαρτίου 2023.
  3. bcf8b692-9d21-e111-9c2b-000c29604b72. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2020.
  4. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/461164. Ανακτήθηκε στις 7  Ιουνίου 2020.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Βικάτος Σπύρος (1878 Αργοστόλι Κεφαλλονιάς - 1960 Αθήνα)». Εθνική Πινακοθήκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2015. 
  6. «Βικάτος Σπυρίδων». Η Πινακοθήκη της ΑΣΚΤ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2015. 
  7. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, επιμ. (1999). Εθνική Πινακοθήκη /100 χρόνια, Τέσσερις αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής, Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. Αθήνα: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου. σελίδες 651,656,668,677,683. 
  8. Λαμπράκη-Πλάκα, Μαρίνα (1999). σελ. 162.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  9. Μισιρλή, Νέλλη (1993). Ελληνική Ζωγραφική (18ος - 19ος αιώνας). Αθήνα: Εκδόσεις Αδάμ. σελ. 64. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]