Σκάνδαλο Κρασγκέιτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η κατεστραμμένη Renault R28 του Πικέ, ενώ απομακρύνεται από την πίστα.

Κρασγκέιτ (Crashgate) ονομάζεται το σκάνδαλο αλλοίωσης του αποτελέσματος του γκραν-πρι της Σιγκαπούρης, κατά τη σεζόν του 2008 του πρωταθλήματος Φόρμουλα 1, μέσω προσχεδιασμένου ατυχήματος. Η λέξη προέρχεται από την αλλαγή σε crash (αγγλική λέξη που σημαίνει πρόσκρουση) του πρώτου συνθετικού της λέξης Γουοτεργκέιτ (γνωστού σκανδάλου τη δεκαετία του 1970 στις ΗΠΑ).

Έως τώρα υπάρχουν οι εξής αποφάσεις σχετικά με το σκάνδαλο:

  • Σύμφωνα με το πειθαρχικό σώμα της FIA (Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου), σκοπός του ατυχήματος ήταν να ευνοηθεί εν αγνοία του ο πρώτος οδηγός της ομάδας Renault, Φερνάντο Αλόνσο. Συμμέτοχοι ήταν ο δεύτερος οδηγός της ομάδας, Νέλσον Πικέ Τζούνιορ, ο αρχιμηχανικός της ομάδας, Πατ Σάιμοντς, καθώς και ο γενικός διευθυντής της ομάδας και ατζέντης οδηγών Φλάβιο Μπριατόρε.
  • Σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση της γαλλικής Δικαιοσύνης τον Ιανουάριο του 2010, η παραπάνω απόφαση ήταν παράτυπη και θεωρείται άκυρη, οι δε ποινές προς τους Μπριατόρε και Σάιμοντς κρίθηκαν άμεσα ανακλητέες.
  • Σύμφωνα με διεθέτηση που έκανε η FIA τον Απρίλιο του 2010, για τους Μπριατόρε και Σάιμοντς θα ισχύσουν οι ποινές αποκλεισμού μέχρι το τέλος του 2011 από όλες τις διοργανώσεις της και μέχρι το 2013 ειδικά για τη Φόρμουλα 1.

Η αποκάλυψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο 15ο γύρο του γκραν-πρι της Σιγκαπούρης (28 Σεπτεμβρίου 2008), ο Πικέ προσέκρουσε με ταχύτητα 110 χλμ./ώρα σε ένα τοίχωμα της πίστας. Οι επόμενοι γύροι διεξήχθησαν σε χαμηλή ταχύτητα υπό το αυτοκίνητο ασφαλείας, μέχρι να καθαρισθεί το οδόστρωμα. Όταν το αυτοκίνητο ασφαλείας αποχώρησε, ο Αλόνσο ευνοήθηκε από τα πιτ-στοπ των αντιπάλων του και τερμάτισε πρώτος, αν και είχε εκκινήσει από την 15η θέση λόγω των κακών του επιδόσεων στα προκριματικά.

Στα μισά της σεζόν του 2009, αφού ο Πικέ είχε μόλις απολυθεί από τη Renault, το βραζιλιάνικο τηλεοπτικό δίκτυο Rede Globo μετέδωσε ότι η πρόσκρουσή του στη Σιγκαπούρη ήταν προσχεδιασμένη. Μετά από αυτό η Διεθνής Ομοσπονδία προσέφερε ασυλία στον Πικέ, αν έδινε αναλυτικές λεπτομέρειες για το γεγονός. Πράγματι, ο Βραζιλιάνος κατέθεσε ότι το ατύχημα είχε διαταχθεί το ίδιο πρωί από τον Σάιμοντς, σε συνάντησή που είχαν, παρουσία του Φλάβιο Μπριατόρε. Ανέφερε επίσης ότι ο Μπριατόρε τον είχε απειλήσει με μη ανανέωση του συμβολαίου του, εάν δεν υπάκουε στις εντολές.

Το σχέδιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αυτοκίνητο ασφαλείας στη Σιγκαπούρη την 28η Σεπτεμβρίου του 2008

Όταν συμβεί ατύχημα στη Φόρμουλα 1 ο αγώνας δεν διακόπτεται, αλλά τίθεται σε «κατάσταση ασφαλείας», όπου μέχρι να καθαρισθεί η πίστα από το κατεστραμμένο μονοθέσιο και τα θραύσματα, οι οδηγοί υποχρεούνται να ακολουθούν ένα όχημα των διοργανωτών (το λεγόμενο αυτοκίνητο ασφαλείας), το οποίο κινείται πολύ αργά σε σχέση με τα μονοθέσια. Συνεπεία τούτου, είναι ότι οι τελευταίοι μειώνουν τη διαφορά τους από τους πρώτους. Επιπλέον, κατά τη σεζόν του 2008 τα πιτς έκλειναν όσο ο αγώνας διεξαγόταν σε κατάσταση ασφαλείας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι οδηγοί να ανεφοδιαστούν με καύσιμα.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, η επιβολή κατάστασης ασφαλείας θα ευνοούσε διπλά τον Αλόνσο. Αφενός θα τον έφερνε σε απόσταση αναπνοής από τους προπορευόμενους, οι οποίοι στους 15 πρώτους γύρους είχαν δημιουργήσει μεγάλη διαφορά, ενώ αυτός προηγουμένως αναγκαζόταν να σπαταλάει τον χρόνο του για να προσπερνά τα μέτρια μονοθέσια που βρίσκονταν μπροστά του. Αφετέρου, θα ανέτρεπε τις τακτικές των άλλων ανυποψίαστων ομάδων σχετικά με τους ανεφοδιασμούς καυσίμων.

Σύμφωνα με την ομολογία του Πικέ, το ζήτημα του ανεφοδιασμού ήταν το κλειδί του σχεδίου. Σκοπός ήταν να διεξαχθούν σε κατάσταση ασφαλείας όσο το δυνατόν περισσότεροι γύροι, ώστε να εξαντληθούν τα καύσιμα των υπόλοιπων οδηγών και να εξαναγκασθούν σε μεγάλα πιτ-στοπ αμέσως όταν θα ξανάνοιγε η κούρσα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, όλοι οι υπόλοιποι οδηγοί θα έμπαιναν ταυτόχρονα στα πιτς και ο Αλόνσο (που είχε ανεφοδιαστεί με καύσιμα μόλις λίγο πριν το ατύχημα) θα βρισκόταν ξαφνικά πρώτος, έχοντας το δρόμο εντελώς άδειο μπροστά του για να τρέξει όσο ταχύτερα μπορούσε! Αυτός ήταν ο λόγος που είχαν υποδείξει στον Πικέ να πέσει στο τοίχωμα της στροφής 17, όπου δεν υπήρχε γερανός σε επιφυλακή, επομένως η απομάκρυνση του οχήματος θα έπαιρνε πολλή ώρα.

Οι ποινές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σκάνδαλο που προκλήθηκε ήταν τεράστιο. Το να παραμερίσει ο δεύτερος οδηγός μιας ομάδας, όταν επρόκειτο να τον προσπεράσει το πρώτο όνομα, ήταν κάτι σαν άγραφος νόμος, πλην όμως δεν ήταν επικίνδυνο. Αλλά η πρόκληση ατυχήματος για λόγους τακτικής, θέτοντας επιπροσθέτως σε κίνδυνο τη δική του σωματική ακεραιότητα, αλλά και των υπολοίπων οδηγών, ήταν κάτι πρωτάκουστο.

Αν και η πρώτη αντίδραση των εμπλεκομένων ήταν πως επρόκειτο για συκοφαντία, στη συνέχεια η ομάδα και ο Σάιμοντς δήλωσαν πως δεν θα αντέκρουαν το κατηγορητήριο, με αποτέλεσμα επιεικείς τιμωρίες. Η μεγάλη ζημιά για τη Renault ήρθε από αλλού: κατέρρευσε η αξιοπιστία της (που είχε ήδη τρωθεί το 2007 λόγω βιομηχανικής κατασκοπείας εις βάρος της Μακλάρεν) και οι δύο βασικοί χορηγοί της (η τράπεζα ING και η ασφαλιστική εταιρεία Mutua Madrileña) διέκοψαν την οικονομική υποστήριξη προς την ομάδα. Σε ένα πρωτάθλημα τόσο πολυδάπανο, η φυγή των χορηγών από μια ομάδα μοιάζει με θανατική καταδίκη, πολλώ δε μάλλον στις ιδιαίτερες συνθήκες της τότε παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης.

Ο Μπριατόρε ακολούθησε διαφορετική γραμμή, καθώς παραιτήθηκε μεν για να σώσει την ομάδα στις 12 Σεπτεμβρίου, αλλά επέμενε μέχρι εσχάτων ότι είναι θύμα σκευωρίας. Του επιβλήθηκε η βαρύτερη δυνατή ποινή.

Αναλυτικά, η απόφαση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου όπως κοινοποιήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2009, προέβλεπε τα εξής:

Νέλσον Πικέ Τζούνιορ
  • Καμία τιμωρία.
    Του είχε παραχωρηθεί εκ των προτέρων ασυλία για να αποκαλύψει το σκάνδαλο με λεπτομέρειες.
Φερνάντο Αλόνσο
  • Αθωώθηκε.
    Αν και ευνοήθηκε από το γεγονός, δεν προέκυψαν αποδείξεις ότι συμμετείχε ή γνώριζε το σχέδιο.
Φλάβιο Μπριατόρε
  • Επ' αόριστον απαγόρευση συμμετοχής στη Φόρμουλα 1 υπό οποιαδήποτε ιδιότητα, ακόμα και ως θεατής.
  • Ανάκληση της άδειας ατζέντη οδηγών.
Ρενώ Φόρμουλα 1
  • Διετής αποκλεισμός από το πρωτάθλημα.
    Δόθηκε χάρη διετούς αναστολής ως έμμεση συγχώρεση επειδή εξώθησε τον εμπνευστή της συνομωσίας σε παραίτηση και συνεργάσθηκε στις έρευνες.
  • Πενταετής αποκλεισμός για τον αρχιμηχανικό της ομάδας, Πατ Σάιμοντς.

Πρωτόδικη δικαστική δικαίωση του Μπριατόρε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 2009 ο Μπριατόρε προσέφυγε στα γαλλικά δικαστήρια, αφού η έδρα της FIA είναι στο Παρίσι, ζητώντας να κριθεί παράνομη η απόφαση. Υποστήριξε ότι η τιμωρία του βασίσθηκε σε μια σειρά παρατυπιών, μεταξύ των οποίων ήταν η ύπαρξη ενός «μυστικού μάρτυρα κατηγορίας» που ποτέ δεν αποκαλύφθηκε το όνομά του.

Στις 5 Ιανουαρίου 2010 το δικαστήριο αποφάσισε πως η απόφαση της FIA ήταν όντως παράτυπη. Βάσει της ετυμηγορίας του, οι Μπριατόρε και Σάιμοντς έχουν δικαίωμα να επιστρέψουν στη Φόρμουλα 1 άμεσα και με οποιοδήποτε τρόπο επιλέξουν. Διέταξε επίσης την Διεθνή Ομοσπονδία να τους καταβάλει 15.000 και 5.000 ευρώ αντίστοιχα ως αποζημίωση για τα δικαστικά έξοδα. Στη δε περίπτωση που η τελευταία δεν εφαρμόσει άμεσα την απόφαση, κινδυνεύει με πρόστιμο 10.000 Ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης.

Αν και η απόφαση μπορεί να εφεσιβληθεί, ο Μπριατόρε δήλωσε δικαιωμένος. Πιστεύεται ότι σύντομα θα κινηθεί νομικά εναντίον της FIA και της οικογένειας Πικέ για την οικονομική και ηθική βλάβη που υπέστη.

Η έφεση της FIA[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Ιανουαρίου 2010, η FIA ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει κατά της απόφασης των γαλλικών δικαστηρίων που ανέτρεψε τις ποινές που επιβλήθηκαν στους Φλάβιο Μπριατόρε και Πατ Σάιμοντς. Η FIA επανέφερε τις ποινές ενώ η έφεση ήταν σε εξέλιξη, αλλά δήλωσε ότι θα χορηγήσει άδειες στους οδηγούς που μανατζάρει ο Μπριατόρε για το 2010.[1] Στις 12 Απριλίου 2010, η FIA ανακοίνωσε τη διευθέτηση του θέματος με τους Μπριατόρε και Σάιμοντς, και ότι παύει τη νομική δράση. Οι Μπριατόρε και Σάιμοντς συμφώνησαν να μην εργαστούν μέχρι το 2013 στη Φόρμουλα 1, και μέχρι το τέλος του 2011 στις υπόλοιπες διοργανώσεις πρωταθλημάτων της FIA.[2]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «FIA to appeal against decision to Flavio Briatore ban». BBC Sport. 11 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2010. 
  2. «FIA, Briatore reach settlement». autosport.com. Haymarket Publications. 12 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]