Σιλαναμίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σιλαναμίνη
Γενικά
Όνομα IUPAC Σιλαναμίνη
Άλλες ονομασίες Αμινοσιλάνιο
Σιλυλαμίνη
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος SiH5N
Μοριακή μάζα 47,132 amu[1]
Σύντομος
συντακτικός τύπος
SiH3NH2
SMILES N[SiH3]
InChI 1S/H5NSi/c1-2/h1H2,2H3
ChemSpider ID 10606695
Δομή
Μοριακή γεωμετρία τετραεδρική ως προς πυρίτιο
τριγωνική πυραμιδική ως προς άζωτο
Φυσικές ιδιότητες
Χημικές ιδιότητες
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Η σιλαναμίνη[2] (αγγλικά:silanamine) είναι ανόργανη χημική ένωση, η οποία περιέχει πυρίτιο, υδρογόνο και άζωτο, με μοριακό τύπο SiH5N, αν και παριστάνεται συνήθως με τον ημισυντακτικό τύπο SiH3NH2. Αποτελεί το πυριτιούχο ανάλογο της μεθαναμίνης.

«Μητρική» και «θυγατρικές» σιλαναμίνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δομή τριμεθυλοσιλανόλης

Εκτός από τη «μητρική» σιλαναμίνη, ο όρος χρησιμοποιείται και σε σειρά «θυγατρικών» ανόργανων και οργανικών ενώσεων, που περιέχουν έναν (τουλάχιστον) δεσμό Si-N.

Ονοματολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία σιλαναμίνη προκύπτει από το πρόθεμα «σιλαν-» και την κατάληξη «-αμίνη», σε αναλογία με την ονοματολογία των οργανικών αμινών.

Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μοριακή δομή της σιλανόλης ομοιάζει γεωμετρικά με αυτήν της μεθαναμίνης. Ωστόσο οι δεσμοί Si-Η είναι πολωμένοι κατά την έννοια Siδ+-Hδ-, γιατί το πυρίτιο έχει μικρότερη ηλεκτραρνητικότητα (1,90 κατά Pauling) και από τον άνθρακα (2,55 κατά Paouling) και από το υδρογόνο (2,20 κατά Pauling). Επίσης, η διαφορά ηλεκτραρνητικότητας μεταξύ πυριτίου και αζώτου (3,04 κατά Pauling) είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άνθρακα - αζώτου. Το γεγονός αυτό δίνει σημαντικό ποσοστό ετεροπολικότητας (27,6%) στο δεσμό Si-Ν, δηλαδή έχουμε σε σημαντικό ποσοστό μια ένωση της μορφής [SiH3]+[NH2]-.

Δεσμοί[3][4]
Δεσμός τύπος δεσμού ηλεκτρονική δομή Μήκος δεσμού Ιονισμός Ισχύς δεσμού
Si-N σ 3sp³ -2sp³ 183 pm 27,6% Si+ Ν- 355 kJ/mol
Ν-H σ 2sp³ -1s 101 pm 17% N- H+ 386 kJ/mol
Si-H σ 3sp³-1s 148 pm 3% Si+ H- 318 kJ/mol
Γωνίες
HSiΗ 109° 28'
HSiN 109° 28'
SiNH 106,7˚
HNH 106,7˚
Στατιστικό ηλεκτρικό φορτίο[5]
Ν -0,616
Η (H-Si) -0,03
Η (H-Ν) +0,17
Si +0,336

Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Διαδικτυακός τόπος ChemSpider
  2. Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.
  3. Τα δεδομένα προέρχονται από τους πίνακες δεδομένων των στοιχείων άνθρακα, πυριτίου και υδρογόνου και τις πηγές«Table of periodic properties of thw Ellements», Sagrent-Welch Scientidic Company και «Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982»
  4. «chem.tamu.edu» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 28 Ιανουαρίου 2018. 
  5. Υπολογισμένο βάση του ιονισμού από τον παραπάνω πίνακα