Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ
Ο Σαπαρμουράτ Ατάγιεβιτς Νιγιάζοφ (τουρκμενικά: Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow, ρωσικά: Сапармурат Атаевич Ниязов, γεννηθείς Αννανιγιάζοφ, τουρκμενικά: Annanyýazow, ρωσικά: Аннаниязов, 19 Φεβρουαρίου 1940, Κιπτσάκ, Τουρκμενική ΣΣΔ, ΕΣΣΔ - 21 Δεκεμβρίου 2006, Ασγκαμπάτ, Τουρκμενιστάν), με τίτλο Τουρκμενμπασί[16] (πατέρας των Τουρκμένιων, τουρκμενικά: Türkmenbaşy, ρωσικά: Туркменбаши), ήταν Τουρκμένιος πολιτικός που διετέλεσε πρόεδρος του Τουρκμενιστάν από το 1990 ως το 2006.
Παιδικά και νεανικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έμεινε ορφανός από πολύ μικρή ηλικία, καθώς ο πατέρας του σκοτώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η υπόλοιπη οικογένειά του πέθαναν σε μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε το Ασγκαμπάτ, το 1948. Μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο της ΕΣΣΔ και έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1967 αποφοίτησε από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ με πτυχίο μηχανικού και επέστρεψε στο Τουρκμενιστάν, όπου εργάστηκε σε εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Πορεία προς την απόλυτη εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύντομα αναρριχήθηκε μέσα στο κόμμα και έφτασε να γίνει αρχηγός της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τουρκμενιστάν. Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας (1991) έγινε πρώτος Πρόεδρος στη χώρα. Ανακηρύχθηκε από τη Βουλή ισόβιος Πρόεδρος στις 29 Δεκεμβρίου 1999. Ο Πρόεδρος εξελέγη για πρώτη φορά χωρίς αντίπαλο, στις 21 Ιουνίου 1992 και με δημοψήφισμα (Ιανουάριος 1994) η θητεία του παρατάθηκε ως το 2002. Το 1999, ο Νιγιάζοφ ανακηρύχθηκε από το κοινοβούλιο ισόβιος Πρόεδρος. Η κυβέρνηση σχηματίζεται από το Δημοκρατικό Κόμμα του Τουρκμενιστάν (TDP), του οποίου οι βουλευτές ελέγχουν συνολικά τόσο τη Βουλή (50 μέλη) όσο και το τελευταίο Συμβούλιο του Λαού (65 μέλη).
Μεταρρυθμίσεις και προσωπολατρεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ηγέτης αυταρχικός, θέλησε να αλλάξει πολλά στη χώρα του[17],. Μετονόμασε την πόλη Κρασνοβόντσκ, στην Κασπία, σε Τουρκμένμπασι, ενώ έδωσε το όνομά του αλλά και τα ονόματα της οικογένειάς του σε σχολεία, αεροδρόμια, νοσοκομεία, τους μήνες[18] και σε έναν μετεωρίτη. Το πρόσωπό του φιγουράρει σε όλα τα χαρτονομίσματα μανάτ στη χώρα και στα δημόσια κτήρια και δρόμους, μεγάλα πορτρέτα του βρίσκονται σχεδόν παντού αλλά και ανδριάντες του και αγάλματα της μητέρας του. Ήταν διάσημος για την εκκεντρική του πολιτική.
Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2004 διέταξε να κατασκευαστεί ένα γιγάντιο παλάτι από πάγο στη μέση μιας ερημικής περιοχής. Απαγόρευσε με διάταγμα στους εκφωνητές ειδήσεων να φορούν μέικ απ γιατί δεν μπορούσε να καταλάβει το φύλο τους. Η εκπαίδευση βασίζεται σε αυτόν και οι λόγοι του διδάσκονται στα σχολεία. Μετονόμασε τις ημέρες και τους μήνες σε ονόματα ηρώων και συμβόλων, εισήγαγε νέο αλφάβητο για να αντικαταστήσει το κυριλλικό (βασισμένο στο λατινικό) και απαγόρευσε τα μακριά μαλλιά, τα χρυσά δόντια και τις γενειάδες.
Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 25 Νοεμβρίου του 2002 σημειώθηκε ύποπτη απόπειρα δολοφονίας του και οι αρχές προχώρησαν σε σωρεία συλλήψεων υπόπτων και μελών της οικογενείας τους. Το καλοκαίρι του 2004 μια εκστρατεία με φυλλάδια που ζητούσαν την ανατροπή και την παραπομπή σε δίκη του Νιγιάζοφ έκανε την εμφάνισή της. Ως αντίδραση, απολύθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών και ο διευθυντής της αστυνομίας. Μάλιστα, τους απέλυσε ξαφνικά, μιλώντας στην τηλεόραση.
Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι φήμες για την κατάσταση της υγείας του και για επιδείνωσή της, οργίασαν μέσα στο 2006. Ο Νιγιάζοφ πέθανε από ξαφνική καρδιακή προσβολή[19], το Δεκέμβριο του 2006. Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ. Ο τελευταίος κατήργησε τον Απρίλιο του 2008 όλες τις μετονομασίες που είχε πραγματοποιήσει ο Νιγιάζοφ στο ημερολόγιο.[20]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 www
.telegraph .co .uk /news /obituaries /1537565 /Saparmurat-Niyazov .html. - ↑ 3,0 3,1 www
.imdb .com /name /nm2241304 /. - ↑ mondediplo
.com /2015 /02 /11bouyguestan. - ↑ www
.humanities360 .com /index .php /view-article /5da1bafd _a07b _47ab _ab51 _1a46e2bcbd57 /. - ↑ issuu
.com /449981 /docs /central-asia-4-turkmenistan _v1 _m56577569830512340. - ↑ news
.bbc .co .uk /1 /hi /world /asia-pacific /6198983 .stm. - ↑ lifeinlegacy
.com /Display .aspx?weekof=2006-12-23. - ↑ «The Art of the Impossible: Political Symbolism, and the Creation of National Identity and Collective Memory in Post-Soviet Turkmenistan».
- ↑ www
.nytimes .com /2001 /10 /02 /opinion /america-s-central-asian-allies .html. - ↑ www
.nytimes .com /2005 /04 /03 /international /asia /03kyrgyzstan .html?pagewanted=print&position=. - ↑ www
.imdb .com /list /ls059556609 /. - ↑ countrylicious
.com /turkmenistan /famous-people. - ↑ countrylicious
.com /turkmenistan /images /c3580762d72c. - ↑ www
.upi .com /topic /Saparmurat _Niyazov /. - ↑ «Turkmenistan Fact Sheet, Government & Politics-President». Πρεσβεία του Τουρκμενιστάν. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2002. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2006.
- ↑ List of holidays and commemorative days approved in Turkmenistan
- ↑ BBC News, " Turkmen go back to old calendar", 24 Απριλίου 2008.
- ↑ «President of Turkmenistan dies at 66». BreakingNews.ie. 2006-12-21. http://www.breakingnews.ie/world/?jp=CWSNAUCWAUAU. Ανακτήθηκε στις 2006-12-22.
- ↑ «Turkmen go back to old calendar». BBC News. 2008-04-24. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7365346.stm. Ανακτήθηκε στις 2008-04-24.
|
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα/μία πολιτικό χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |