Σάμιουελ Ντόε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σάμιουελ Ντόε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Samuel Kanyon Doe (Αγγλικά)
Γέννηση6  Μαΐου 1951[1]
Tuzon
Θάνατος9  Σεπτεμβρίου 1990[1]
Μονρόβια
Αιτία θανάτουtorture murder[2]
Συνθήκες θανάτουεξωδικαστικός φόνος
Χώρα πολιτογράφησηςΛιβερία
ΘρησκείαΒαπτιστές[3]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Λιβερίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
πολιτικός
Περίοδος ακμής1969 - 1990
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικό Δημοκρατικό Κόμμα της Λιβερίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςNancy Doe (1969–1990)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΕπιλοχίας/Armed Forces of Liberia
Πόλεμοι/μάχεςΠρώτος Εμφύλιος Πόλεμος στη Λιβερία
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Λιβερίας (1986–1990)[4]
πρόεδρος (1980–1986, People's Redemption Council)
ΒραβεύσειςΤάγμα του Μουγκούνγουα (1982)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο στρατιωτικός Σάμιουελ Ντόε (Samuel Kanyon Doe, ελληνική απόδοση και Ντόου[5], 6 Μαΐου 1951 - 9 Σεπτεμβρίου 1990) ήταν πρόεδρος της Λιβερίας, από το 1980 ως το 1990. Κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του το καθεστώς που επέβαλε ταυτίστηκε με την καταστολή της αντιπολίτευσης και με την εφαρμογή δικτατορίας. Ανήλθε στην εξουσία το 1980 και μεθόδευσε την εδραίωσή του στην εξουσία με αμφισβητούμενες εκλογικές διαδικασίες. Παράλληλα, συνετέλεσε στο ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου, στη διάρκεια του οποίου συνελήφθη από αντάρτες και έπειτα από βασανιστήρια εκτελέστηκε το 1990.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 6 Μαΐου του 1951 και καταγόταν από τη φυλή των Κραν, που αποτελούσαν μέρος της πλειονότητας του λιβεριανού πληθυσμού και οι οποίοι είναι αφρικανικής καταγωγής. Η εν λόγω φυλή είχε δεχτεί καταστολή από την ελίτ των Αμερικανολιβεριανών, που κατάγονταν από τους απελευθερωμένους σκλάβους της Αμερικής, οι οποίοι ίδρυσαν τη Λιβερία το 1847.

Άνοδος με πραξικόπημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12 Απριλίου του 1980 ο Ντόε ηγήθηκε στρατιωτικού πραξικοπήματος. Ο προκάτοχός του, Γουίλιαμ Τόλμπερτ ο νεότερος δολοφονήθηκε στο προεδρικό μέγαρο και οι πρώτες ημέρες του καθεστώτος χαρακτηρίστηκαν από μαζικές εκτελέσεις μελών της ανατραπείσας κυβέρνησης του Τόλμπερτ. Ο Ντόε έγινε Αρχηγός στρατιωτικού συμβουλίου και ανέστειλε το Σύνταγμα. Επίσης, έπειτα από 133 χρόνια, τερματίστηκε η κυριαρχία των Αμερικανολιβεριανών στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Τον Αύγουστο του 1981 συνελήφθη ο Τόμας Γουέ Σάιεν, ο οποίος ήταν αντίθετος με τις κινήσεις του Ντόε, ως ύποπτος για σχεδιασμό ανατροπής της κυβέρνησης. Ο Σάιεν, μαζί με άλλα 4 μέλη του στρατιωτικού συμβουλίου που είχε σχηματίσει ο ίδιος ο Ντόε μετά το πραξικόπημα του 1980, εκτελέστηκαν λίγες ημέρες μετά.

Καθεστώς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του, το καθεστώς ανέπτυξε άριστες σχέσεις με τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα επί προεδρίας του Ρόναλντ Ρέιγκαν.[6]Το 1984, σε μία προσπάθεια να νομιμοποιήσει το καθεστώς του, ο Ντόε προώθησε ένα νέο Σύνταγμα, το οποίο εγκρίθηκε με δημοψήφισμα και στις 15 Οκτωβρίου του 1985 διεξήγαγε εκλογές, στις οποίες κατήλθε υποψήφιος με το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα της Λιβερίας (NDPL). Οι διεθνείς παρατηρητές έκαναν λόγο για νοθεία και το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν υπέρ του Ντόε, με 51%. Νωρίτερα, είχαν δολοφονηθεί 50 πολιτικοί του αντίπαλοι. Στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές το NDPL κέρδισε 21 επί συνόλου 26 εδρών στη Γερουσία και 51 από 64 έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Την ίδια περίοδο εντάθηκαν οι φυλακίσεις πολιτικών και δημοσιογράφων, ενώ στις αρχές του 1984 έκλεισε και η μεγαλύτερη καθημερινή εφημερίδα στη χώρα, η «Ομπσέρβερ». Μια ακόμα απόπειρα πραξικοπήματος έγινε από τον πρωταγωνιστή του πραξικοπήματος του 1980, Τόμας Κουιουόνκπα, ο οποίος επεχείρησε μα καταλάβει την εξουσία στις 12 Νοεμβρίου του 1985. Περίπου 500-600 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την 7η απόπειρα πραξικοπήματος από τότε που είχε αναλάβει ο Ντόε Αρχηγός Κράτους. Η απόπειρά του απέτυχε και έπειτα από μάχες στη Μονρόβια ο πρωταίτιος της απόπειρας πραξικοπήματος εκτελέστηκε. Ο Ντόε ορκίστηκε επίσημα στην προεδρία στις 6 Ιανουαρίου του 1986.

Ανατροπή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ευνοιοκρατία που επέβαλε το καθεστώς του Ντόε στη φυλή του (τους Κραν) αλλά και η καταστολή της αντιπολίτευσης και των λειτουργών του Τύπου, είχαν αποτέλεσμα να αρχίσει να μειώνεται η αρχική δημοφιλία του δικτάτορα. Παράλληλα, υπήρχαν υποψίες ότι η εξωτερική βοήθεια των ΗΠΑ κατά το μεγαλύτερο μέρος είχε καταλήξει στα ταμεία του Ντόε. Ο Τσαρλς Τέιλορ, άλλοτε σύμμαχος του Ντόε έφτασε στη Λιβερία από την Ακτή Ελεφαντοστού στις 24 Δεκεμβρίου του 1989 και άρχισε να πολεμά με άλλους αντάρτες εναντίον του Ντόε. Στα μέσα του 1990, το μεγαλύτερο μέρος της Λιβερίας ήταν υπό τον έλεγχο αντάρτικων ομάδων, στην κορύφωση του εμφυλίου πολέμου. Ο Ντόε συνελήφθη στη Μονρόβια από τον ηγέτη των ανταρτών, Πρινς Τζόνσον , βασανίστηκε άγρια και εκτελέστηκε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1990. Οι αντάρτες του Πρινς Τζόνσον αιχμαλώτισαν τον Ντόε έπειτα από σκληρή μάχη, στην οποία σκοτώθηκαν πολλές δεκάδες από τους σωματοφύλακές του[5]. Το θέαμα της εκτέλεσης βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε στα δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών δικτύων όλου του κόσμου. Το βίντεο έδειχνε τον Τζόνσον να πίνει μπίρα Budweiser καθώς έκοβαν το αυτί του Ντόε.[7][8]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6wf9ts1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/6113682.stm. Ανακτήθηκε στις 2  Οκτωβρίου 2020.
  3. www.nytimes.com/1990/09/11/obituaries/samuel-doe-10-year-reign-in-the-shadow-of-brutality.html.
  4. tm3YynW2_XQ.
  5. 5,0 5,1 Χρονικό του 20ού αιώνα - 1990, εκδ. Τέσσερα Έψιλον, σελ. 118.
  6. «Samuel K. Doe». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2008. 
  7. "Meeting the hard man of Liberia," BBC
  8. "Scare Tactics," περιοδικό Slate (magazine)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Samuel Doe στο Wikimedia Commons