Πύλη:Ευρώπη/Επιλεγμένο λήμμα/Αρχείο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η σελίδα αυτή αποτελεί αρχείο των προηγούμενων λημμάτων που παρουσιάστηκαν στην κύρια σελίδα της Πύλης Ευρώπη.

Προηγούμενα επιλεγμένα λήμματα[επεξεργασία κώδικα]

(Ιούλιος 2010 - Φεβρουάριος 2014)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (σύντομα: ΕΕ) είναι μια συνομοσπονδία εικοσιεπτά κρατών. Καθιερώθηκε το 1992 από την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μάαστριχτ), και είναι ο εκ των πραγμάτων διάδοχος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ) των έξι κρατών-μελών που ιδρύθηκαν το 1951, το 1957 και το 1965. Από τότε νέες διευρύνσεις έχουν αυξήσει τον αριθμό των κρατών μελών της και οι αρμοδιότητές της έχουν επεκταθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ως η ισχυρότερη ένωση κρατών μέχρι σήμερα στην παγκόσμια ιστορία, με οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιεχόμενο. Η ΕΕ αποτελεί το τρέχον στάδιο μιας ανοιχτής διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η ΕΕ είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και πολιτικές οντότητες στον κόσμο, με 493 εκατομμύρια κατοίκους και συνδυασμένο ονομαστικό ΑΕΠ 11,5 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2006. Η Ένωση είναι μια ενιαία αγορά με κοινή εμπορική πολιτική, κοινή αγροτική και αλιευτική πολιτική και περιφερειακή πολιτική για να βοηθήσει τις φτωχότερες περιφέρειες. Εισήγαγε ενιαίο νόμισμα, το Ευρώ, που υιοθετήθηκε από 15 κράτη μέλη. Η ΕΕ άρχισε μια περιορισμένη κοινή πολιτική εξωτερικών και ασφαλείας και μια περιορισμένη αστυνομική και δικαστική συνεργασία πάνω σε ποινικά θέματα...


(Φεβρουάριος 2014 - Ιανουάριος 2015)

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μια γενικευμένη σύγκρουση των ευρωπαϊκών δυνάμεων, που διήρκεσε από τις 28 Ιουλίου 1914 ως τις 11 Νοεμβρίου 1918. Αν και επρόκειτο για μια μεγάλη ενδοευρωπαϊκή διένεξη, με τα κύρια μέτωπα του στη Γηραιά Ήπειρο, η επέκτασή του περιφερειακά, με ενεργό συμμετοχή των αποικιακών και των αμερικανικών στρατευμάτων, του προσέδωσαν, τελικά, την έννοια του παγκόσμιου.

Οι αποκαλούμενες Ενωμένες Δυνάμεις, τα στρατεύματα της «Τριπλής Συνεννόησης» ή «Αντάντ» (Βρετανική Αυτοκρατορία, Γαλλία, Ρωσική Αυτοκρατορία) με τις δυνάμεις των συμμάχων τους, επικράτησαν των Κεντρικών Δυνάμεων, της στρατιωτικής ένωσης δύο από τις δυνάμεις της «Τριπλής Συμμαχίας» (Γερμανική Αυτοκρατορία και Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία) και των δύο κύριων συμμάχων τους (Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Ο πόλεμος οδήγησε αφενός στην κατάρρευση των τεσσάρων ηττημένων κρατών και σε ριζικές αλλαγές στον χάρτη της Ευρώπης, εκ του κατακερματισμού αυτών, αφετέρου στη μεγάλη Ρωσική Επανάσταση και, σε τελική φάση, στη δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, πάνω από 18 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους...



(Ιανουάριος 2015-Μάρτιος 2017)

Η Αναγέννηση υπήρξε πολιτιστικό κίνημα μεταξύ του 14ου και 17ου αιώνα στην Ευρώπη. Η αρχή της τοποθετείται στην Ιταλία κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα, από όπου και εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης ως ονομασία της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, μα με μεγαλύτερη ελευθερία, καθώς το κύμα των αλλαγών που επήλθαν δεν εξαπλώθηκε με την ίδια ταχύτητα σε ολόκληρη την ήπειρο.

Ως πολιτιστικό κίνημα επέφερε την άνθηση της λογοτεχνίας, της επιστήμης, της τέχνης, της θρησκείας και της πολιτικής επιστήμης, καθώς και την αναβίωση της μελέτης κλασικών συγγραφέων, την ανάπτυξη της γραμμικής προοπτικής στη ζωγραφική και τη σταδιακή, αλλά ευρέως διαδεδομένη, μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση. Παραδοσιακά, αυτή η πνευματική μεταμόρφωση είχε ως αποτέλεσμα να θεωρείται η Αναγέννηση γέφυρα μεταξύ του Μεσαίωνα και της Σύγχρονης Εποχής.

Αν και κατά την εποχή της Αναγέννησης έλαβαν χώρα επαναστατικές καινοτομίες σε πολλά πνευματικά πεδία, καθώς και κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές, είναι ίσως περισσότερο συνυφασμένη με τα ρεύματα που διαμορφώθηκαν στο χώρο της τέχνης, αλλά και τη συμβολή παν-επιστημόνων όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Μιχαήλ Άγγελος, οι οποίοι ενέπνευσαν τον όρο Homo Universalis...


(Μάρτιος 2017-Μάρτιος 2019)

Μεσαίωνας ονομάζεται η χρονική περίοδος της ευρωπαϊκής ιστορίας, από τον 5ο μέχρι το 15ο αιώνα μ.Χ., μια από τις τρεις κύριες περιόδους στο επικρατέστερο σχήμα ανάλυσης της (Κλασική Αρχαιότητα, Μεσαίωνας και Νεότερη Εποχή). Με τη σειρά του, ο Μεσαίωνας παραδοσιακά διαιρείται σε τρεις υποπεριόδους: Τον Πρώιμο, τον Ώριμο ή Μέσο και τον Ύστερο Μεσαίωνα.

Το επικρατέστερο σημείο εκκίνησης του Μεσαίωνα είναι το 476 μ.Χ., που πρώτος πρότεινε ο Μπρούνι. Για την Ευρώπη σαν σύνολο, το 1500 συχνά θεωρείται το τέλος της περιόδου αυτής, ωστόσο δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτή από τους μελετητές χρονολογία. Ανάλογα με το αντικείμενο μελέτης, γεγονότα όπως το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου (1451-1506) στην Αμερική το 1492, η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453 ή η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση το 1517 έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί.

Το 19ο αιώνα, ο Μεσαίωνας στο σύνολό του συχνά αναφερόταν ως οι «Σκοτεινοί Αιώνες», ωστόσο μετά την υιοθέτηση νεότερων διαιρέσεων για την περίοδο, η χρήση του όρου περιορίστηκε στο να χαρακτηρίζει τον Πρώιμο Μεσαίωνα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους ιστορικούς...


(Μάρτιος 2019-Δεκέμβριος 2021)

Το σπήλαιο Λασκώ, βρίσκεται κοντά στο χωριό Μοντινιάκ, στην κοιλάδα του ποταμού Βεζέρ στη νοτιοδυτική Γαλλία. Αποτελεί μέρος των «Προϊστορικών Τοποθεσιών και Ζωγραφισμένων Σπηλαίων της Κοιλάδας του Βεζέρ», που από το 1979 έχουν χαρακτηριστεί ως «Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς» από την UNESCO.

Από τα πλέον σημαντικά σπήλαια με τοιχογραφίες παλαιολιθικής εποχής, ιδιαίτερα διακρινόμενες όχι μόνον ως προς τον αριθμό τους αλλά και ως προς την αισθητική τους, το σπήλαιο Λασκώ αποκαλείται συχνά ως «Γαλλική Αλταμίρα», «Καπέλα Σιξτίνα των τοιχογραφιών» αλλά και «Βερσαλίες της Προϊστορίας».

Το σπήλαιο εμφανίζει σαφή υπεροχή απέναντι σε παρόμοια σπήλαια της Γαλλίας και της Ισπανίας, καθώς εκτός του ότι είναι πολύ μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα, οι τοιχογραφίες του είναι καλύτερα διατηρημένες. Τα τοιχώματα (πλάγια φατνώματα) του Λασκώ είναι καλυμμένα με έγχρωμες εικόνες και χαρακτικά ζώων, τα οποία βρίσκονται σε ύψος που δύσκολα τα φθάνει κανείς.

Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία από τέσσερις εφήβους, τους Marcel Ravidat, Jacques Marsal, Georges Agnel και Simon Coencas στις 12 Σεπτεμβρίου 1940....