Πρώτο Χρονικό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πρώτο Χρονικό
ΣυγγραφέαςΝέστωρ ο Χρονικογράφος
ΤίτλοςПовѣсть врємѧнныхъ лѣтъ
Γλώσσαπαλαιά ανατολικοσλαβική γλώσσα
Ημερομηνία δημοσίευσης12ος αιώνας
ΧαρακτήρεςΚύι, Στσεκ και Χόριβ, Σζτσέκ, Χόριβ και Λύμπιντ
Δημοσιεύθηκε στοΥπατικός Κώδικας, Laurentian Codex και Radziwiłł Chronicle
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Πρώτο Χρονικό είναι ένα αφηγηματικό κείμενο, γραμμένο στην αρχαία σλαβική γλώσσα, το οποίο περιγράφει την ιστορία των Ρως από το 850 έως το 1110. Συνετέθη το 1116 στο Κίεβο και ο πρωτότυπος τίτλος του είναι Ιστορία των Περασμένων Χρόνων (Повѣсть времяньныхъ лѣтъ). Πιθανότερος δημιουργός του είναι ένας μοναχός ονόματι Νέστωρ, γι' αυτό απαντάται και ως «Νεστοριανό Χρονικό».

Για τη συγγραφή του Χρονικού χρησιμοποιήθηκαν πολλές διαφορετικές πηγές: τοπικοί θρύλοι, σκανδιναβικές σάγκες, παλαιότερα (σήμερα χαμένα) σλαβικά κείμενα, τα χρονικά των βυζαντινών Ιωάννη Μαλάλα και Γεωργίου Αμαρτωλού, βυζαντινά θρησκευτικά κείμενα, συμφωνίες του Κράτους των Ρως με την Κωνσταντινούπολη, προφορικές αφηγήσεις στρατιωτικών κι εξερευνητών. Το πρωτότυπο χειρόγραφο θεωρείται χαμένο, όπως και τα δύο παλαιότερα γνωστά αντίγραφά του (ο Λαυρεντιανός και ο Υπατιανός Κώδικας). Η γνώση μας για το Πρώτο Χρονικό περιορίζεται στα διασωθέντα αντίγραφα των δύο τελευταίων, συνεπώς είναι αδύνατον να γνωρίζουμε λέξη προς λέξη το περιεχόμενό του.

Παρ' όλους τους υποκειμενισμούς (του Νέστορος και των μετέπειτα αντιγραφέων του), τη μίξη μυθολογικών και ιστορικών πηγών, την αποδεδειγμένη ανακρίβεια των ημερομηνιών που αναφέρει, καθώς και τη γνώση του περιεχομένου του μόνο μέσα από αντίγραφα, το Πρώτο Χρονικό αποτελεί τη μοναδική πρωτογενή πηγή για τη μελέτη του ανατολικού σλαβικού κόσμου πριν από το 12ο αιώνα. Είναι επίσης πολύτιμο ως πρώιμο δείγμα της αρχαίας σλαβικής λογοτεχνίας.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Αλέξης Γ. Κ. Σαββίδης, Ο εκχριστιανισμός των Ρώσσων και το ρωσσικό Χρονικό του Νέστορος,΄'Ιστωρ 2(1992),σελ.83-94
  • Ανώνυμος, Το χρονικόν του Νέστορος Το Βυζάντιο, η Ρωσία και οι γειτονικοί λαοί (άγνωστες ιστορικές διαδρομές). Πρώτη έκδοση του έργου στη Νεοελληνική, μτφρ.-προλ.-σχ. Γιώργης Έξαρχος, εκδ. Αντ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη 2024, σελ. 518.